Ո՞վ է ԵՄ Հարևանության և ընդլայնման հարցերով հանձնակատարի պաշտոնում առաջադրված հակասական թեկնածուն
Հունգարիայի արդարադատության նախկին նախարար Լասլո Տրոչանին (László Trócsányi) պաշտոնապես առաջադրվել է ԵՄ հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենի կաբինետում ԵՄ ընդլայնման և հարևանության հարցերով հանձնակատարի պաշտոնում, որը կարող է փոխարինել Յոհաննես Հանին։ Այս մասին նախօրեին Բրյուսելում կայացած մամուլի ասուլիսում հայտնեց ֆոն դեր Լայենը՝ ներկայացնելով իր կաբինետի 27 պորտֆելների համար թեկնածուներին: Չնայած այն լուրերին, որ Խորվաթիայից քաղաքական գործիչ, Եվրոպական խորհրդարանի անդամ Դուբրավկա Սուիկային են պատրաստվում առաջադրել այս պաշտոնում, փոխարենը նա ստացավ «Դեմոկրատիա և ժողովրդագրություն» պորտֆելի համար առաջադրում:
Իսկ ո՞վ է Լասլո Տրոչանին, որը պետք է աշխատի նաև Հայաստանի համար կարևոր այս պաշտոնում։ Տրոչանիի առաջադրումը ընդլայնման և հարևանության հարցերով հանձնակատարի պաշտոնում հակասական է ընդունվել ու զարմանք է առաջացրել շատերի մոտ նաև հենց ԵՄ-ում՝ հաշվի առնելով վերջինիս մտերմությունը Հունգարիայի նախագահ Վիկտոր Օրբանի հետ ու նրա նախկին դերը՝ որպես Օրբանի «Fidesz» կառավարության առավել հակասական քաղաքականության ու բարեփոխումների ճարտարապետ, որը քննադատվել է ԵՄ-ի ու ԵԽ-ի կողմից։
2014-ից 2017 թվականների ընթացքում, որպես արդարադատության նախարար, Տրոչանին Օրբանի դատական համակարգի բարեփոխումների իրականացման, այդ թվում նաև փախստականներին օգնող ՀԿ-ների պատժի քրեականացման առաջամարտիկն էր։
Ինչպես Euronews-ին ասել է Ավստրիայի Գրազ համալսարանի Հարավարևելյան Եվրոպայի հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Ֆլորիան Բիբերը, Տրոչանին «չի կարող խթանել օրենքի գերակայությունը»:
«Սա վատ նորություն է ընդհանուր առմամբ։ Նա գուցե չհաստատվի խորհրդարանի կողմից, բայց ազդանշանը ճակատագրական է, և եթե այս մանդատը մնում է Հունգարիայի ձեռքում նույնիսկ Տրոչանիի պարտությունից հետո, այն շատ ավելի լավը չի կարող լինել»,-ասել է Բիբերը։
ԵՄ Արտաքին կապերի եվրոպական խորհուրդ թինք-թենքի դոցենտ Զուզաննա Վեգի կարծիքով Տրոչանիի ընդգրկումը ֆոն դեր Լեյենի թիմում այդպիսի կարևոր գերատեսչության ղեկավարի կազմում արդեն իսկ ներկայացվում է որպես Օրբանի «Fidesz»-ի կարևոր հաղթանակ:
«Սա այն տարածքն էր, որը Օրբանը ցանկանում էր Հունգարիայի համար, ուստի թվում է, որ նա ստացել է իր ուզածը։ Նա վիճահարույց թեկնածու կլինի ամեն դեպքում, բայց այնպիսի դիրքի համար, երբ նա պետք է կենտրոնանա ժողովրդավարացմանն աջակցելու վրա, նա, անշուշտ, պակաս վստահելիություն ունի», - ասում է Զուզաննա Վեգը։
Վեգը կարծում է, որ եթե Տրոչանիի առաջադրումն անցնի ու նա հաստատվի պաշտոնում, ապա սա վատ մեսիջ կլինի գործընկերներին, ենթադրելով, որ ժողովրդավարական արժեքներն ու սկզբունքները, որոնք քարոզում է Եվրամիությունը, իրականում կարևոր չեն։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա, չնայած որ Հայաստանը կասեցրել է դիվանագիտական հարաբերությունները Հունգարիայի հետ՝ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելուց հետո, այն վավերացրեց ՀՀ-ԵՄ համաձայնագիրը՝ առանց խնդիրներ առաջացնելու։ Այս պահին արդեն ԵՄ հետ հարաբերություններում Հայաստանի առաջնային համագործակցության հարցերից մեկն է ՀՀ-ԵՄ վիզաների ազատականացումը։ Թեկուզև այս հարցի լուծումը ավելի շատ քաղաքական որոշում է, որը պետք է կայացվի ԵՄ երկրների ղեկավարների կողմից, սակայն կարևոր դերակատարում ունի նաև հարևանության հարցով հանձնակատարը, որն էլ հնարավոր է լինի հենց Լասլո Տրոչանին։
Նշենք նաև, որ հանձնակատարների պաշտոններում առաջադրված բոլոր թեկնածուները պետք է լսումներ անցնեն Եվրոպական խորհրդարանի համապատասխան հանձնաժողովներում, իսկ Եվրախորհրդարանը կքվեարկի հանձնաժողովի համար որպես ամբողջություն մինչև նոյեմբերի 1-ը, երբ պաշտոնապես կսկսվի նրա մանդատը: Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի կաբինետում կանանց ու տղամարդկանց գրեթե հավասարություն է՝ 13-14 հարաբերակցությամբ։