Հասարակություն 13:21 24/09/2019 Հայաստան

Փորձագետներ. Ծնելիության խթանման համար պետք են մտածված, հետազոտված և երկարաժամկետ գործողություններ

Ծնելիության խրախուսման  նոր ծրագրերը, որոնց մասին երեկ հայտարարել էր փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը, «Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանն առնվազն չմտածված է համարում։

Panorama.am-ի հետ զրույցում նա նշեց՝  չկան հետազոտություններ այն մասին, թե ինչն է խանգարում ընտանիքներին ունենալ առաջին, երկրորդ կամ երրորդ երեխա, ի վերջո ֆինանսական նման աջակցության արդյունքում կառավարությունը չի նշում, թե որն է լինելու ակնկալվող արդյունքը։

Հիշեցնենք, որ կառավարությունը որոշել է խրախուսել ծնելիությունը՝ 6 անգամ բարձրացնելով առաջին երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը՝ 50 հազար դրամից դարձնելով 300 հազար դրամ և 2 անգամ բարձրացնելով երկրորդ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը՝ 150 հազար դրամից դարձնելով 300 հազար դրամ։

«Առաջարկվող լուծումներից հետո մի շարք հարցեր են առաջանում՝ առկա՞ է արդյոք հետազոտություն, թե զույգերի քանի տոկոսն է առաջին երեխայի պլանավորումը հետաձգում մինիմալ կարիքները հոգալու համար անհրաժեշտ միջոցներ չունենալու պատճառով և ի՞նչ արդյունք է ապահովվելու  50-ը 300 հազար դարձնելու պարագայում:

Իհարկե, գովելի է, որ փորձ է արվում լուծում գտնել ծնելիության անկման խնդրին: Համաձայն պաշտոնական վիճակագրության՝ Հայաստանում 2018-ին ծնվել է 36502 երեխա, 2017-ին՝ 37700, 2016-ին՝ 40592, իսկ 2015-ին՝ 41763:

Ունենք շարունակական անկման միտում, ինչը կանխելու ուղղությամբ անհրաժեշտ են մտածված, հետազոտված և երկարաժամկետ ռազմավարական գործողություններ»,-ասում է Բաբկեն Պիպոյանը։

Նա հաշվել է, որ Հայաստանում վերջին տարվա ընթացքում ծնվել է մոտ 15000 առաջին երեխա, այս քայլով ուղղակի բյուջեից ծախսվելու է 15000*250000=3750000000 դրամ ավելի գումար:
Տարեկան ծնվում է ավելի քան 13000 երկրորդ երեխա, այսինքն՝ պլանավորվում է հատկացնել ևս 13000*150000=195000000 դրամ ավելի գումար:

«Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ծրագիրը պետք է խրախուսի ծնելիությունը՝ ծրագրի միայն 2 կետերի իրականացման համար անհրաժեշտ կլինի տարեկան 6 մլրդ դրամից ավելի գումար: Իհարկե, խրախուսելը լավ է, բայց սա այնպիսի ծավալի ծախս է,  որն իրականացնելիս պետք է ունենալ ազդեցության գնահատման արդյունավետության ցուցիչներ: Որտե՞ղ է մեր հիմնական խնդիրը, ի՞նչ խնդիր ենք լուծում, ի՞նչ աճ ենք ակնկալում և այլն»,-նշում է նա ՝ ավելացնելով, որ 6 մլրդ դրամն այն գումարն է, որով կարելի է ռեալ, սոցիալական, արդյունավետ ծրագրեր իրականացնել՝ սկսած բնակարանաշինությունից։

ՀԿ նախագահը չի բացառում, որ հետազոտություններ  իրականացվել են, բայց դրանք չեն երևում ու այս ծրագրերի հիմքում էլ դրված չեն։ Պետությունը, ըստ նրա, պետք է բացատրի, որ օրինակ հաջորդ տարի նախատեսվում է ծնելիության այսքան անկում, այս ծրագրի շնորհիվ կանխվում է անկումը, նաև աճ է ապահովվում։

«Պետությունը պետք է կանխատեսումներ անի, որպեսզի կարողանա իր ծախսի արդյունավետությունը գնահատի։ Եթե չկան ցուցիչներ, հետևաբար այն գնահատել չի լինի։ Ծրագիրն ունի մոտ 28 հազար շահառու։ Շահառուներին ու  նրանց բարեկամներին այդ ծրագիրը դուր կգա։ Բայց որպես պետություն պետք է արդյունավետ ծախս անել։ Իսկ արդյունավետությունը միայն կարճաժամկետ ուրախությունը չի։ Հրավառությունն էլ, որ անում ենք, ուրախանում ենք, բայց ամեն օր հո համերգ չե՞նք կազմակերպում։ Ի վերջո, 300 հազար դրամը լավացնելու է երեխայի օրորոցի որակն ու պապայի արած մաղարիչի սեղանը»,-կարծում է Պիպոյանը։

Նա ընդգծում է՝ պետք էր նախ հասկանալ մարդիկ ինչո՞ւ երեխա չեն ունենում՝ որովհետև աշխատա՞նք չունեն, տո՞ւն չունեն, չե՞ն կողմնորոշվել՝ որ երկրում են ապրելու հետագայում, կամ գուցե մտածում են այլ երկիր գնան, այնտեղ երեխա ունենան, ավելի մեծ օգնություն կստանա՞ն։

Ժողովրդագիր Ռուբեն Եգանյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում  կարծիք հայտնեց՝  երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի բարձրացումը չի կարող արմատական ու էական լուծումների հանգեցնել։

«Ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավումը ենթադրում է երկրի  ընդհանուր իրավիճակի արմատական բարեփոխում։ Նույնիսկ այդ պարագայում լուրջ չէ ակնկալել, որ կվերականգնվի 80-ականների ծնելիության մակարդակը»,-ասաց ժողովրդագիրը։

Նա ուշադրություն է հրավիրում փաստին, երբ գյուղական բնակավայրերում ծնելիությունն ավելի ցածր է, քան Երևանում, երբ 80-ականներին գյուղերում ծնելիությունը 30-40 տոկոսով բարձր էր քաղաքներում ծնելիության մակարդակից։

«Այդ առումով այսօր իրավիճակը խաթարված է, հունից դուրս ընկած է։ Այսօր քիչ թե շատ հնարավորություն կա գյուղերում կենսամակարդակի բարձրացում, համահարթեցում ապահովելով որոշակիորեն կարգավորել ծնելիության խնդիրը։ Բայց դա ենթադրում է ահռելի մեծ ջանքերի ու մեծ միջոցների ներդրում»,-նշեց նա։

Ժողովրդագիրը վկայակոչում է Ֆրանսիայի, Գերմանիայի փորձը, երբ բազմաթիվ ու բազմաբնույթ միջոցառումներ են իրականցվում ծնելիության խթանման համար, սակայն այստեղ էլ լուրջ արդյունքների չեն հասել, նույնիսկ Գերմանիայում պարզ վերարտադրության խնդիր կա։

«Հույս ունենալ, որ միայն նյութական միջոցներով հնարավոր է հասնել ծնելիության խթանման, մի քիչ լուրջ չի։ Չնայած էլի եմ կրկնում, եթե այսօր մենք կարողանանք մարզերում կենսամակարդակը բարձրացնենք ու հասցնենք գոնե Երևանի մակարդակին, ապա որոշ չափով ծնելիության բարձրացում տեղի կունենա»,-ասաց նա։

Երբ ավելի վաղ՝ Մանե Թանդիլյանի նախարար լինելու օրոք քննարկվում էր երկրորդ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը եռապատկելու և 150 հազար դրամ դարձնելու ծրագիրը,  ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի գործադիր ներկայացուցիչ Գարիկ Հայրապետյանը կարծիք էր հայտնել, որ դա անարադյունավետ ծախս է։

«Սա ոչ արդյունավետ ծախս կլինի։ Երկար տարիներ աշխատում էինք,  որպեսզի հասնեինք այն բանին, որ քաղաքականությունը զերծ մնար ծնելիության խթանումը ֆինասական միջոցներով (հատկապես, երբ այդ ֆինանսական խթանը չնչին է) իրականացնելուց։

Փոխարենը, պետք է ստեղծել համակարգ և պայմաններ, այդ թվում և այս ռեսուրսները օգտագործելով, որը կերաշխավորի, որպիսի հաջորդ երեխա ունենալը ընտանիքների համար չդիտարկվի որպես բարեկեցության ռիսկ։

Քաղաքականության հիմնական մոտեցումները մշակվել և երկու տարի առաջ ներկայացվել է աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը։ Օրինակներից մեկը  կարող է լինել նախադպրոցական երեխաների որակյալ խնամքի ծառայություններ ապահովելը, որի բացակայությունը հանդիսանում է երկրորդ փաստարկը հաջորդ երեխա չունենալու համար»,-նշել էր նա։
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:30
Խոշոր հրդեհ «Վստրեչի» կամրջի մոտ, կա վիրավոր
Նոյեմբերի 6-ին, ժամը 23:00-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:58
Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնին
Նիկոլ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջից տեղեկանում ենք, որ Բուդապեշտում ընթացող Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովի շրջանակում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:40
Իրանը կզարգացնի հարաբերությունները հարևանների հետ՝ անկախ ԱՄՆ ընտրությունների արդյունքից. Փեզեշկիան
Իրանը մտադիր է ընդլայնել գործընկերությունը հարևան և իսլամական երկրների հետ, նրան չի հետաքրքրում, թե ով է դարձել ամերիկյան նոր առաջնորդը։ ՏԱՍՍ-ը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:21
Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետը շնորհավորական նամակը է ուղղել ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Թրամփին
Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետը շնորհավորական նամակ է ուղղել ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:00
ԿԲ-ին և ողջ պետական ապարատին ստիպում են «Թել-Սել»-ի փոխարեն այդ ապարատները հագեցնեն համապատասխան ծառայություններով. Մեսրոպ Մանուկյան
«Երևանի քաղաքապետարանին եմ հարցնում՝ տղե՛րք, երբ օրական 600 հազար ուղևորափոխադրում էիք ներկայացրել, ինչպես էիք այն հաշվել։ Եթե...
Աղբյուր` Panorama.am
21:33
Մեր շատ սիրելի ու սպասված արբանյակի վերաբերյալ քրեական գործ է հարուցվել. Կարեն Վրթանեսյան
Ռազմական հարցերով փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը գրում է. «Մեր շատ սիրելի ու սպասված ԱՐԲԱՆՅԱԿԸ, որից արդեն 2,5 տարի է՝ Հայաստանի նորմալ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
44-ամյա գյումրեցին սպառնացել է պայթեցնել ոստիկանության բաժնի շենքը
Գյումրու տնակներից մեկում բնակվող 44-ամյա Ա․ Գ․-ն երկու օր շարունակ զանգահարել է ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն՝ սպառնալով զենք ճարել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:53
Էստոնիան պատրաստ է շարունակել աջակցությունը և կիսել իր կուտակած փորձն ու գիտելիքները․ Քրիստեն Միխալ
Բուդապեշտում ընթացող Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովի շրջանակում  Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Էստոնիայի վարչապետ Քրիստեն...
Աղբյուր` Panorama.am
20:38
Քաղաքացիները չեն կարողանում մետրոյից օգտվել՝ գերծանրաբեռնվածության պատճառով
Սոցիալական ցանցերում քաղաքացիները քննադատում են Մետրոպոլիտենի աշխատանքը՝ նշելով, որ գերծանրաբեռնված են։  Լրագրող Նարեկ Կիրակոսյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:25
Ռոբերտ Ֆիցոն Սլովակիայի աջակցությունն է հայտնել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծին
Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակում վարչապետ Փաշինյանը հանդիպում է ունեցել Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոյի հետ: Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:11
Փաշինյանը մասնակցել է «Տնտեսական անվտանգություն» թեմայով կլոր-սեղան քննարկմանը
Նիկոլ Փաշինյանը Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովի շրջանակում մասնակցել է «Տնտեսական անվտանգություն» թեմայով կլոր-սեղան...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
ԵԱԶԲ-ը չի կայացրել որոշում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման նախագծի ֆինանսավորման վերաբերյալ
Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԱԶԲ) չի կայացրել որոշում Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման նախագծի ֆինանսավորման վերաբերյալ։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:41
Թրամփը կավելացնի ռազմական աջակցությունն Իսրայելին․ Բրայզա
ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կշարունակի և նույնիսկ կավելացնի ռազմական աջակցությունն Իսրայելին իր նոր ժամկետում, սակայն պայմանով, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:28
Հաջողություն ենք մաղթում հայկական ակումբին կարևորագույն խաղում․ ՀՖՖ
Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիան անդրադարձել է ՈՒԵՖԱ Կոնֆերենցիաների լիգայի Լիգայի փուլի երրորդ տուրի՝ «Չելսի» —...
Աղբյուր` Panorama.am
19:11
Շատ կարևոր է ամեն ինչ անել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ապագա կառուցելու համար. Մակրոն
Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Բուդապեշտում՝ Եվրոպական քաղաքական համայնքի համաժողովին իր ելույթի ընթացքում հույս է հայտնել, որ Հայաստանի և...
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Փաշինյանի հասցեին վիրավորական արտահայտություն հնչեցրած Վարուժան Ավետիսյանի որդին մեղավոր է ճանաչվել
«Սասնա ծռեր» խմբի անդամ Վարուժան Ավետիսյանի որդին՝ Դավիթ Ավետիսյանը դատարանի որոշմամբ մեղավոր է ճանաչվել: Նրա նկատմամբ որպես պատիժ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:32
Միրզոյանն անդրադարձել է տարածաշրջանային տնտեսական ու տրանսպորտային կապուղիների ապաշրջափակման հարցերին
Նոյեմբերի 7-ին Բուդապեշտում աշխատանքային այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը մասնակցել է Հունգարիայի արտաքին գործերի և առևտրի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:20
Վարորդներից բազմիցս կաշառք ստանալու և պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու համար պաշտոնյաների մեղադրանք է ներկայացվել
ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված բազմադրվագ քրեական վարույթով իրականացված նախաքննությամբ բացահայտվել են ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Թուրքիայում բախում է տեղի ունեցել ոստիկանության և ընդդիմության միջև
Թուրքիայում շարունակվում են խմորումներն ընդդիմադիրների և իշխանությունների միջև, որը սկսել էր մարտյան ՏԻՄ ընտրություններում ձայների 49 տոկոսով...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Եթե տրանսպորտի ուղեվարձը բարձրացնում եք, ուրեմն այդ դեպքում եկեք ժողովրդից գույքահարկ մի հավաքեք. Մեսրոպ Առաքելյան
Երևանի քաղաքային իշխանությունները հայտարարում են, թե տրանսպորտային ռեֆորմ անելու համար գործող ուղեվարձի չափը անընդունելի է և 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
ԿԳՄՍՆ. Հրազդանի կիրճում հնագիտական շերտեր կամ հուշարձանների պահպանությանն առնչվող խնդիրներ չեն հայտնաբերվել
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն այսօր ահազանգել էր՝ Հրազդանի կիրճում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
ԱԺ նախագահը և ՔՊ-ական երկու պատգամավոր առաջարկում են տեղափոխություն կատարել օրհներգում
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորներ Սիսակ Գաբրիելյանը և Թագուհի Ղազարյանը առաջարկում են...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
Գերագույն հոգևոր խորհուրդն իր մտահոգությունն է արտահայտել ՀՀ անվտանգային և ներքաղաքական հիմնախնդիրների կապակցությամբ
Նոյեմբերի 5-7-ը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի և...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Վիգեն Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտեն, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
«ՌԴ արտաքին հետախուզության ծառայության հաղորդագրությունը նախ և առաջ ուղղված է Հայաստանի իշխանություններին։ Այն ասում է՝ հստակ տվյալներ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Փաշինյանը Բուդապեշտում շփվել է Էրդողանի հետ
Նիկոլ Փաշինյանը Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում մասնակցում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի հինգերորդ գագաթնաժողովին: Միջոցառման բարձրաստիճան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:44
Կառավարությունն առաջարկում է հարկել անհատ շինարարներին, բրոկերներին և այլ մասնագետների
«Օրենքի նախագծով առաջարկվում է 2025 թվականի հուլիսի 1-ից մի շարք մասնագիտական աշխատանքների կատարումը և ծառայությունների մատուցումը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Տիկնիզյան. Փառք Աստծո, ես միջազգային փորձ ունեմ Հայաստանի հավաքականի շնորհիվ
Հայաստանի ազգային հավաքականի և «Լոկոմոտիվի» պաշտպան Նաիր Տիկնիզյանը խոսել է իր մոտիվացիայի մասին՝ ռուսական թիմերի միջազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:19
Գումարի կառավարության մասնաբաժինը հետ ենք պահանջելու քաղաքացուց և նման դեպքեր ունեցել ենք. Գևորգ Պապոյան
«ՀՀ-ում ինտենսիվ այգեգործության զարգացման, արդիական տեխնոլոգիաների ներդրման և ոչ ավանդական բարձրարժեք մշակաբույսերի արտադրության խթանման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
Լաբորատոր կապիկները փախել են հետազոտական կենտրոնից
Ոստիկանությունը բնակիչներին հորդորել է փակ պահել դռներն ու պատուհանները, որպեսզի կապիկները չմտնեն իրենց տները և չշփվեն նրանց հետ:
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում
17:15 07/11/2024

Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}