Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ոչ միայն սկանդալային, ոչ միայն ԱԱԾ-ի։ Հիշում եք, ու Արարատ Միրզոյանն էլ համեստաբար հիշեցրեց՝ 2019 թվի հունվարի 10-ին կառավարության նիստի ժամանակ նա արեց հայտարարությունը, որից, ի դեպ, վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի ճնշումնը բարձրացավ։

«Չեմ ուզում որևէ մեկի անմեղության կանխավարկածը խախտել, բայց մենք էստեղ գործ ունենք մաֆիայի հետ։ .... Մենք շատ ավելի ցավալի իրողության հետ գործ ունենք, մասնավորապես՝ երեխաների օրգանների վաճառքի, այդ թվում՝ և արտասահման որդեգրվող։ Մենք արդարադատության նախարարի հետ խոսել ենք այս հարցով, այց է կատարվել և մինչ այս պահը եկած պատասխանները գոհացուցիչ են այն առումով, որ ոչ մի վատ դեպք չի բացահայտվել, բայց, այնուամենայնիվ, հիմնավոր կասկածներ կան, որ արտասահման երեխաները երեք ուղղություններով են հիմնականում որդեգրվում, և այդ երկրները հայտնի են այդ վատ առումներով։ Խնդիրն այն է, որ կեղծ մարդիկ որդեգրում են տարբեր երկրների երեխաների և հետագայում այդ երեխաները կարող են զրկվել իրենց մեկ երիկամից»։ 

Նիկոլ Փաշինյանի հարցին, թե այդպիսի դե՞պք է գրանցվել, Արարատ Միրզոյանը պատասխանեց. «Օդում կախված լուրեր կան»:

Այս կառավարության նիստում հաստատվել էր 18 տարին լրացած որդեգրված անձին իր մասին տեղեկությունների տրամադրման կարգը, ինչպես նաև քննարկվում էր որդեգրման կարգը, թե՝ որ երեխաներին են որդեգրում Հայաստանում, որ՝ արտասահմանից, ինչու, ինչպես։

Վարչապետի պաշտոնակատարը հարց բարձրացրեց, թե՝ որդեգրման ինչպիսի քաղաքականություն է ուզում որդեգրել կառավարությունը՝ զսպման, թե արգելակման, սկզբունքորեն կողմ արտահայտվեց որդեգրմանը։Այնուհետև խնդրի քննարկումը մարեց։

Panorama.am-ը նամակներ ուղղեց և ԱԺ, և դատախազություն.

Արդյոք ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը իր իսկ բարձրացրած հարցի վերաբերյալ դիմե՞լ է ՀՀ գլխավոր դատախազությանն ու Ազգային անվտանգությանը ծառայությանը։
Արդյոք տարվե՞լ են մանրամասն հարցումներ, թե որ մանկատնից ու երբ է երեխա կորել։
Կասկածու՞մ է արդյոք Արարատ Միրզոյանը մանկատների աշխատակիցներին։
Եթե մեր նշած քայլերից ոչ մեկը չի ձեռնարկվել, ապա ի՞նչ է արվել այս ուղղությամբ։

Սկզբունքորեն՝ պատասխանն այնպիսին էր ինչպես սովորաբար՝ ոչինչ չասող՝ ինչ եղել է, եղել է կառավարության նիստին։

Այսինքն՝ ինչ եղել է, կարող եք կարդալ վերը նշված հղումում։

Դատախազությունից հայտնեցին, որ Արարատ Միրզոյանը չի դիմել իրենց այդ հարցով։

Երբեմն՝ տպավորություն է, որ պետական կառույցները ունեն մի ստանդարտ՝ ինչպես չպատասխանել հարցերին, որպեսզի հետո ցանկացած նորություն «վաու»-ով ներկայացնել միայն սեփական անունից։

Թեև՝ այս անգամ ԱԱԾ-ն շտապեց ու հաղորդագրությունը ավելի շատ հարցեր ծնեց։

Օգուտ ստանանք այդ նիստից, թարմացնենք որդեգրման թվերը՝ ըստ կառավարության այդ նիստի տվյալների՝ ՀՀ-ում այդ պահին կար որդեգրման ենթակա 300 երեխա. մոտ 140 ընտանիք, որ ցանկանում է երեխա որդեգրել։ Ինչպես նաև՝ 47 օտարերկրացիների ընտանիքներ ցանկանում էին երեխա որդեգրել:

Ինչ իրավական կարգավիճակում են այդ ընտանիքները ԱԱԾ հայտարարությունից հետո՝ հայտնի չէ։

Իսկ մինչ այս նիստը որդեգրման և դրա հետ պտտվող գումարների հարցերը panorama.am-ի լրագրողը բարձրացրել էր 21/02/2018-ին՝ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի փոխնախարար Արայիկ Պետրոսյանի հետ հարցազրույցում։

«Տարածված մտահոգություններին, թե դուրս տանելով երեխաները հնարավոր է թրաֆիքինգի զոհ դառնան, նրանց օրգանները վաճառեն, փոխնախարարն արձագանքում է, նման բան գոյություն չունի, Հայաստանը տարբեր երկրներում ունի դիվանագիտական ծառայություններ, հյուպատոսություններ, որոնց վրա նաև այդ երեխաներով հետաքրքրվելու պարտականությունն է դրված:

Ա. Պետրոսյանը բուլվարային խոսակցություններ է որակում տարածված այն կարծիքները, որ երեխա որդեգրելը կապված է մեծ մաղարիչների ու գումարների հետ, ինչի հետևանքով էլ օտարերկրացիներն են կարողանում ավելի մեծ թվով երեխաներ որդեգրել Հայաստանից:

«Մի լսեք նրանց»,-խորհուրդ է տալիս փոխնախարարը»: 

Այդ պահին Հայաստանում 2017 թվականին որդեգրվել էր 53 երեխա, որից 36-ը՝ առողջական տարբեր խնդիրներով: Նրանցից 41-ին որդեգրել են մանկատներից: Որդեգրված 53 երեխաներից 29-ին տարել են Հայաստանից դուրս, 24-ը որդեգրվել են հայաստանցիների կողմից:

Ստացվում է՝ լրագրողները շատ ավելի շուտ էին հարցադրումներ անում, ցավոք՝ պաշտոնական պատասխանները տարիների հետ, ինչպես ասացինք՝ չեն փոխվում։ Ու հասկանալ՝ որ պատասխանի հետևում անգործություն է, որի հետևում՝ սենսացիայի ակնկալիք՝ անհնարին է։

... Այս ամենի հետ սոցցանցերում չեն մոռանում հիշատակել նորածին երեխային կորցրած ու նրա մահվանը չհավատացող մոր՝ Հայկուհի Խաչատրյանի հրապարակային հայտարարություններին ու անել հարցադրումներ՝ արդյոք սա էլ այդ դեպքերի շարունակությունն է։

Ու թեև Գլխավոր դատախազի խորհրդականը որդեկորույս մորը խնդրել էր ժամանակ տալ լիարժեք քննությունից հետո միայն պատասխանել՝ ունենալով մի նպատակ. «ձեռք բերել բավարար ապացույցներ և դրանց լիարժեքության կամ բավարարության պայմաններում ապահովել հանցագործություն կատարած անձի կամ անձանց համաչափ պատիժը», նրա խորհրդին չհետևեց ԱԱԾ-ն։

Ինչ նպատակ ուներ ԱԱԾ-ի հապճեպ ու տեղ-տեղ անհասկանալի հաղորդագրությունը, ևա քննարման առարկա է։ Բայց ամեն ինչում լավը փնտրող լինենք՝ եկեք ենթադրենք, որ դա նախազգուշացում էր այն հղիներին, ովքեր գնում են աբորտ անելու, իսկ իրենց վախեցնում են, թե՝ կհայտնենք քո հղի լինելու մասին, բեր ունեցի երեխա, ու տուր որդեգրման...