Ձեր վստահելի աղբյուրը

2020 թվականի հունվարի 1-ից  Հայաստանում ուժի մեջ կմտնեն հարկման համակարգի մի շարք փոփոխություններ։

Փոփոխությունների համաձայն, ԱԱՀ-ի շեմը 58.35 մլն․ դրամից բարձրացվել և վերականգնվել է մինչև 2019թ․ հունվարի 1-ը գործող՝ 115 մլն․ դրամի մակարդակում (այդ թվում՝ 2019թ․ համար)։ 
Ըստ ֆինանսների նախարարության տրամադրած տեղեկատվության, ինքնազբաղված անձանց և ընտանեկան ձեռնարկատիրության հարկման համակարգերի փոխարեն 2020թ․հունվարի 1-ից ներդրվում է միկրոձեռնարկատիրության հարկման արտոնյալ համակարգ՝ իրացման շրջանառության 24 մլն․ դրամ շեմով (2019թ․ համար գործող համակարգերի շեմերը համապատասխանաբար 9 մլն․ դրամի և 18 մլն․ դրամի փոխարեն նույնպես սահմանվել են 24 մլն․ դրամ):

Փոփոխություններ միկրոձեռնարկատիրական համակարգում

Միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներն ազատվում են հիմնական հարկատեսակներից (բացառությամբ ակցիզային հարկի, բնապահպանական հարկի և ճանապարհային հարկի)։ Վարձու աշխատողի համար եկամտային հարկն էլ սահմանվում է ամսական 5 հազար դրամի չափով՝ անկախ աշխատավարձի մեծությունից:

Միկրոձեռնարկատիրության սուբյեկտներ չեն կարող լինել՝ մասնագիտական ծառայություններ մատուցողները (օրինակ՝ խորհրդատվական, իրավաբանական, հաշվապահական կամ թարգմանչական ծառայություն մատուցողները), Երևան քաղաքում առևտրով զբաղվողները, Երևան քաղաքից դուրս, սակայն առևտրի կենտրոններում, տոնավաճառներում առևտրով զբաղվողները, ավտոմեքենայի առևտրով զբաղվողները, էլեկտրոնային առևտրով զբաղվողները, Երևան քաղաքում հանրային սննդի կազմակերպմամբ զբաղվողները։

Միկրոձեռնարկատիրական համակարգի ի հայտ գալով հարկատեսակների շարքից վերացվում է արտոնագրային հարկը: Այսպիսով, 2020 թ․ հունվարի 1-ից, արտոնագրային հարկի հետ կապված օրենսգրքի բոլոր դրույթները կկորցնեն ուժը:

Եկամտային հարկ

Եկամտային հարկը աստիճանաբար նվազեցվելու է։

2020 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանը կանցնի եկամտի հարկման համահարթ համակարգի. 2020թ․ հունվարի 1-ից եկամտահարկը կկազմի  23 տոկոս, 2021թ․հունվարի 1-ից՝ 22 տոկոս, 2022թ․հունվարի 1-ից՝ 21 տոկոս, 2023թ․ հունվարի 1-ից՝ 20 տոկոս:

2020 թ․ հուլիսի 1-ից էլ կփոխվի սոցիալական ապահովագրության վճարը հաշվարկելու առավելագույն շեմը։ Մասնավորապես, նախատեսվում է սոցիալական վճարի դրույքաչափի վերականգնում 2.5 տոկոսից նախկինում կիրառվող 5 տոկոսի մակարդակում՝ 2021թ․ հունվարի 1-ից՝ 3.5 տոկոս, 2022թ․հունվարի 1-ից՝ 4.5 տոկոս, 2023թ․հունվարի 1-ից՝ 5 տոկոս:

Բացի այդ, շահութահարկի դրույքաչափը 20 տոկոսից նվազեցվել է 18 տոկոս, ոչ ռեզիդենտ կազմակերպությունների և օտարերկրյա քաղաքացիների՝ հայաստանյան աղբյուրներից ստացվող շահաբաժինների հարկման դրույքաչափը 10 տոկոսից նվազեցվել է 5 տոկոս,
միջազգային լավագույն փորձին համահունչ՝ ակցիզային հարկի տոկոսային դրույքաչափերը վերացվել են և ներդրվել են միայն հաստատուն դրույքաչափեր։

Ակցիզային հարկ

Փոփոխությունների համաձայն, բարձրացվել են էթիլային սպիրտի, օղու (բացառու-թյամբ պտուղներից և հատապտուղներից պատրաստված օղու), գարեջրի և IQOS տեխնոլոգիայով ծխախոտի արտադրանքի մասով ակցիզային հարկի դրույքաչա-փերը,սահմանվել է, որ ակցիզային հարկի հաստատուն դրույքաչափերը տարեկան 3 տոկոսով բարձրանալու են։
Շուրջ 20 տոկոսով բարձրացվելու են վիճակախաղերի և շահումով խաղերի կազմակերպման համար վճարվող պետական տուրքի դրույքաչափերը, ֆինանսավարկային հատվածում գործող կազմակերպությունների (բանկեր, վարկային կազմակերպություններ, ապահովագրական ընկերություններ, գրավատներ, արտարժույթի փոխանակման կետեր) կողմից վճարվող պետական տուրքի դրույքաչափերը։

Հանրային սննդի կազմակերպման գործունեության համար սահմանված հարկային բեռն էլ  պահպանվել է 2018թ․ երկրորդ կիսամյակի համար սահմանված մակարդակում (2019-2020թթ․ համար սահմանված հարկային բեռի բարձրացումները չեղարկվել են), հանրային սննդի կազմակերպմանը զուգահեռ այլ գործունեությամբ զբաղվելու դեպքում այլ գործունեությունից ստացվող եկամուտները շրջանառության հարկի 20 տոկոս դրույքաչափով հարկելու՝ գործող կարգավորման հետ կապված խնդիրը լուծվել է:

Բացի այդ, ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանք արտադրող կամ ներմուծող տնտեսավարող սուբյեկտներին հնարավորություն է ընձեռվել գործել ինչպես միկրոձեռնարկատիրության, այնպես էլ շրջանառության հարկի համակարգերում:

Ճանապարհային  հարկ

2018 թվականի հուլիսի 1-ից սկսած՝ ավտոմեքենաների առք ու վաճառքով զբաղվող ֆիզիկական անձանց համար սահմանվել է խելամիտ հարկային բեռ (վաճառքի գնի 1 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս, քան յուրաքանչյուր ձիաուժի հաշվով 150 դրամ)։ Միևնույն ժամանակ, սահմանվել է, որ եթե ավտոմեքենան վաճառվում է ձեռքբերումից 365 օր հետո, ապա հարկային պարտավորություն չի առաջանում։

Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված բեռնատար ավտոմեքենայի մասով սահմանված ճանապարհային հարկն էլ վերացվել է, միջազգային բեռնափոխադրման ծառայություն մատուցողների կողմից արտերկրում կատարվող ծախսերի փաստա-թղթորման նկատմամբ պահանջների սահմանման իրավասությունը վերապահվել է Կառավարությանը։

Պետական տուրք

Արտոնագրային հարկի համակարգի վերացմամբ պայմանավորված՝ գործունեության հետևյալ տեսակները տեղափոխվել են պետական տուրքի համակարգ՝ ավտոբուսներով, միկրոավտոբուսներով կամ թեթև մարդատար ավտոմեքենաներով ուղևորափոխադրումների կազմակերպում, մետաղադրամով կամ թղթադրամով շահագործվող ինքնաշխատ արքավորումների միջոցով սննդի առևտրի կամ խաղերի (բացառությամբ շահումով խաղերի) կազմակերպում։

Փոփոխությունների համաձայն, 2020 թվականի հունվարի 1-ից տոտալիզատորի (այդ թվում՝ ինտերնետ տոտալիզատորի), իսկ 2021 թվականի հունվարի 1-ից՝ շահումով խաղերի (այդ թվում՝ ինտերնետ շահումով խաղերի) կազմակերպման գործունեության հարկումը տեղափոխվելու է շահութահարկ համակարգ, Կառավարությանն իրավասություն է վերապահվել պահանջներ սահմանել վիճակախաղերի տոմսերի հաշվառման համակարգի նկատմամբ։

2020 թվականի հունվարի 1-ից ոսկու շուկայում գործունեություն իրականացնողների հարկումն իրականացվելու է ընդհանուր սահմանված կանոններով։ Միաժամանակ, ֆիզիկական անձանցից ձեռք բերվող ոսկու և թանկարժեք քարերի դիմաց վճարվող եկամուտներն ազատվելու են եկամտային հարկի 10 տոկոս դրույքաչափով հարկումից։

Այլ փոփոխություններ

Օրենքով սահմանված՝ ԱԱՀ-ից ազատմամբ ներմուծվող ապրանքների ցանկում ներառված ապրանքներն առանց ԱԱՀ-ի վճարման ներմուծելու հնարավորությունը պահպանվել է միայն ԱԱՀ վճարողների համար, քանի որ այլ հարկ վճարողների նկատմամբ այս արտոնության կիրառությունը տնտեսագիտական հիմնավորում չունի և բացի այդ, հանգեցնում է գործունեության անհավասար պայմանների ձևավորման։

Բացի այդ,  ֆիզիկական անձանց միջև իրականացվող՝ անշարժ գույքի առք ու վաճառքի գործարքներն ազատվել են եկամտային հարկով հարկումից, 2020թ․ հունվարի 1-ից անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձանցից հողամաս ձեռք բերելու գործարքների մասով հողամաս ձեռք բերող հարկային գործակալներն ազատվելու են 10 տոկոս դրույքաչափով եկամտային հարկ հաշվարկելու և վճարելու պարտավորությունից, ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց՝ արտերկրից ստացվող կենսաթոշակներն ազատվել են Հայաստանի Հանրապետությունում եկամտային հարկով հարկումից։

Ներդրվել են կարգավորումներ, որոնք անմաքս առևտրի խանութի կազմակերպչին կխթանեն անմաքս առևտրի խանութում վաճառքի նպատակով ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքներ (օրինակ՝ գինի, մրգային օղիներ և այլն) ձեռք բերել նաև փոքր արտադրողներից։
Կատարելագործվել է հարկման նպատակով հարկ վճարողներին փոխկապակցված համարելու և այդ հիմքով ԱԱՀ վճարող դարձնելու համակարգը՝ սահմանելով, որ եթե հարկ վճարողը սահմանված կարգով բողոքարկում է հարկային մարմնի որոշումը, կարող է շարունակել համարվել շրջանառության հարկ վճարող, քանի դեռ դատարանի որոշմամբ չի հաստատվել հարկային մարմնի որոշումը։

Նշենք նաև, որ  անշարժ գույքի միասնական հարկի համակարգի ներդրման ժամկետը 2020թ․ հունվարի 1-ից հետաձգվել է 2021թ․ հունվարի 1-ը՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ այդ ընթացքում ներդրվելու է հարկման նպատակով անշարժ գույքի միավորների բազան դրանց շուկայական գներին մոտարկելու մեթոդաբանությունը և գոտիավորման նոր հաակարգը և, ըստ անհրաժեշտության, վերանայվելու են նաև անշարժ գույքի հարկով չհարկվող նվազագույն շեմը և դրույքաչափերը։