Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Իրավական ուղի» ՀԿ հիմնադիր, Արցախի նախկին ՄԻՊ Ռուբեն Մելիքյանի համար ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանի կողմից «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում լրացումներ կատարելու մասին օրենքի ստորագրումն ավելի շատ անակնկալ էր, քան սպասված։

«Ես դա համարում եմ ոչ ճիշտ մոտեցում մի քանի նկատառումներով»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց նա։

ՀԿ հիմնադրի խոսքով, անցած մեկ ու կես տարին ցույց տվեց, որ ՀՀ նախագահի՝ ՍԴ դիմելու  ամենակարևոր լիազորությունը չի աշխատում։ Ինչ վերաբերում է այն հակափաստարկներին, թե ՍԴ-ն չի կարող իրեն վերաբերող հարց քննել, ապա Մելիքյանը հիշեցրեց միջազգային փորձն ու նկատեց, այդ պարագայում ԱԺ-ն չի կարող պատգամավորներին վերաբերող օրենքներ ընդունել, գործադիրը չի կարող նախարարների՝ օրինակ պարգևատրման մասին որոշումներ ընդունել։

«Չեմ կարծում, որ այդ մոտեցումը իրավական տեսանկյունից կարող է ընդունելի համարվել»,-ասաց նա։

Թե ինչո՞ւ նախագահը ստորագրեց այդ օրենքը, Մելիքյանը չի կարող ասել. «Ամեն դեպքում կարծում եմ, որ Հանրապետության նախագահը ընտրության հնարավորություն ունեցել է»։

Ռուբեն Մելիքյանն էլ այն իրավաբաններից է, որ գտնում էր՝ Արմեն Սարգսյանը չպետք է ստորագրի օրենքը՝ այն ուղարկելով Սահմանադրական դատարան։

«Ես նաև նկատառումներ էի ներկայացրել, թե ինչու։  Բոլոր փաստերից զատ ինձ համար շատ կարևոր է այն, որ փաստորեն այս օրենքի գործադրման պարագայում ՍԴ դատավորները, որոնք իրենց վարույթում ունեն գործեր, կարող են պարզապես հրաժարվել դրանցից։ Այսինքն, քաղաքական իշխանությունը հնարավորություն է տալիս դատավորներին դուրս գալ դրանց վարույթից, ինչը Սահմանադրությամբ ամրագրված արդարադատությանը միջամտելու ուղիղ դրսևորում կարող է հանդիսանալ, իսկ Սահմանադրությունը դա արգելում է։ Ես շարունակում եմ կարծել, որ այս տեսանկյունից օրենքը հակասահմանադրական է։ Կան նաև այլ փաստարկներ, որոնք այլ գործընկերների կողմից են ներկայացվել»,-ասաց իրավաբանը։

Ռուբեն Մելիքյանն ընդգծում է, փաստորեն այս օրենքով դատավորներին արվում է մի առաջարկ, որը կասկածի տակ է դնում դատավորների նախորդ գործունեությունը։

«Հանրության հաշվին անաշխատ եկամուտ ունենալը չի կարող համարվել բարձր բարոյական հատկանիշ ունեցող քաղաքացու համար ընդունելի վարքագիծ, իսկ ՍԴ դատավորներին ուղիղ ներկայացվում է բարձր բարոյական հատկանիշների պահանջ։ Շատ ակնհայտ է, որ սա քաղաքական իշխանությունների կողմից հնարավորությունների պատուհան է՝ ճնշումներ գործադրելով ստանալ ՍԴ դատավորների պատասխանատվությունը։ Եվ եթե մինչ այս դրա պատասխանատվությունը կրում էր բացառապես իշխող քաղաքական ուժը, քանի որ խորհրդարանում իշխող քաղաքական ուժը կողմ քվեարկեց այդ օրինագծին,  ապա ներկայում կարելի է արձանագրել, որ այդ պատասխանատվությունը կիսում է նաև հանրապետության նախագահը»,-համոզմունք հայտնեց իրավաբանը։

Մելիքյանի խոսքով, նախագահի կողմից ստորագրված օրենքը կարելի է վիճարկել ՍԴ-ում, կան հնարավորություններ, բայց այս պարագայում կլինի հետագա, և ոչ թե նախնական դատական վերահսկողություն։

Հարցին, կլինե՞ն ՍԴ դատավորներ, որոնք կօգտվեն օրենքով ընձեռված հնարավորությունից, Մելիքյանը պատասխանեց.

«Ձեր թույլտվությամբ վերաձևակերպեմ հարցը։ Այս հարցը հետևյալ կերպ կընկալելի՝ կհաջողվի՞ արդյոք քաղաքական իշխանությանը բավարար չափով ճնշումներ գործադրել դատավորների նկատմամբ։ Այդ հարցին կդժվարանամ պատասխանել, քանի որ այդ հարցին պատասխանելու համար երկու անհայտ ունենք՝ նախ ի՞նչ ճնշումների է պատրաստ իշխող քաղաքական իշխանությունը, նախկին փորձը ցույց է տալիս, որ պատրաստակամությունը բավականին մեծ է, և երկրորդը՝ որքան ամուր կլինեն ՍԴ դատավորների արժեքները, համոզմունքները և մյուս հատկանիշները։ Դժվար է ասել։ Այստեղ կարծում եմ նաև հանրության դերն է կարևոր, որպեսզի ՍԴ հետ կապված այս ողջ պատմությունը հանրությունը կարողանա տեսնել ավելի լայն համատեքստում»։

Իրավաբանն ընդգծեց, եթե հանրությանը պետք է քաղաքական իշխանությունից անկախ Սահմանադրական դատարան, ապա պետք է նաև դրա համար որոշակի ջանքեր գործադրվեն։