Ձեր վստահելի աղբյուրը

2019 թվականը  հակասական տարի էր, միգուցե նաև նրա համար, որ սպասելիքները շատ էին։ Այս մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանն՝ ամփոփելով տնտեսական տարին։

Նրա խոսքով՝ տարվա ընթացքում եղել են որոշ ձեռքբերումներ։ Ըստ տնտեսագետի՝ անվիճելի է, որ մենաշնորհների առումով լուրջ փոփոխություններ են եղել, դրանք այսօր վտանգ չեն կարող ներկայացնել, բայց նույնը, նրա գնահատմամբ,  չեն կարող ասել կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասով։

«Եթե համակարգային կոռուպցիա չկա, դա չի նշանակում, որ կոռուպցիա ընդհանրապես չկա,  ինչպես նաև չկա պաշտոնեական դիրքի չարաշահում, մասնավորապես, հանրային կարծիքի, գիտակ մասնագետների կարծիքի անտեսում, որը ևս պաշտոնեական դիրքի չարաշահում է»,- ասաց Թաթուլ Մանասերյանը։

Անդրադառնալով խնդիրներին՝ տնտեսագետն առաջին հերթին առանձնացրեց կադրային քաղաքականությունը։

«Անբավարար եմ համարում կադրային քաղաքականությունը, որն իհարկե ներկայիս վիճակով ոչ մեկին չի կարող գոհացնել։ Եթե փոփոխություններ չլինեն, ապա ստացվում է, որ մի ամբողջ երկիր, ժողովուրդ պետք է պատանդ մնա մի քանի դիլետանտների ձեռքին՝ մինչև իրենք կամ կսովորեն ոլորտի նրբություններն ու առանձնահատկությունները, կամ էլ կմնան նույն մակարդակի վրա»,- նշեց տնտեսագետը։

Նրա խոսքով՝ սա լուրջ խնդիր է, որն օր առաջ պետք է լուծում ստանա. «Եթե մենք չունենք ճիշտ կադրեր, ապա տնտեսության առաջընթաց թեև կարող ենք ակնկալել, բայց դա կլինի միմիայն մասնավոր սեկտորի համառության, հետևողականության շնորհիվ, բայց հայտնի չէ, թե քանիսը հետևողական կլինեն, քանիսը կհիասթափվեն»։

Ինչ վերաբերում է տնտեսական անվտանգությանը, Թաթուլ Մանասերյանն ասաց, որ իրենք  ներկայացրել են այն սպառնալիքները, որոնք առկա են Հայաստանի տնտեսությունում, սակայն հարց է առաջանում՝ դրանք պահանջարկվա՞ծ են, թե ոչ իշխանության կողմից։ Նրա բնորոշմամբ, խնդիրները բազմաթիվ են և չկա մեկ ոլորտ, որտեղ տնտեսական անվտանգության տեսանկյունից սպառնալիքներ չլինեն։

«Մեզ հասած տեղեկություններով փորձում են ռազմավարություն մշակել, բայց ովքեր են այդ ռազմավարության հեղինակները, հայտնի չէ։ Կարծում եմ՝ ավելի լայն շրջանակների ներգրավմամբ պետք է ռազմավարություն մշակվի, բազմաթիվ կայացած մասնագետներ կան, որոնք իրենց ներդրումը պետք է ունենան դրանում։ Եթե ասում են զարգացում, առանց այդ սպառնալիքները վնասազերծելու անմտություն է կարծել, որ կարելի է ունենալ տնտեսական զարգացում»,- նկատեց Թաթուլ Մանասերյանը։

Ինչ վերաբերում է  ներդրումներին, ապա տնտեսագետի խոսքով, ներկայիս պայմաններում չեն կարող ակնկալել, որ ներդրումների մեծ հոսք կլինի, ի վերջո, ըստ նրա, ներդրողները տեսնում են՝ կան ոլորտներ, որոնք անտեղյակ մարդկանց ձեռքին է, ուստի ի՞նչ ներդրումների մասին կարող է խոսք լինել. «Եթե տեղաբնակներս կարող ենք անվտանգության շահերից ելնելով ինչ-որ բաներ հանդուրժել, ապա արտաքին ներդրողը, չեմ կարծում, որ պետք է այդպես հեշտ հարմարվի այն խնդիրների հետ, որոնք առկա են։ Իսկ խնդիրներից առաջինն անկայությունն է։  Այո, առաջընթաց կա, բայց դա այն չէ, որ կարող է բեկում առաջացնել»։

Ինչ վերաբերում է գիտությանը, Թաթուլ Մանասերյանը հիշեցրեց, որ տարիներ շարունակ բարձրաձայնում է այդ ոլորտում առկա խնդիրների մասին։ Ավելին, ըստ նրա, գիտության ոլորտում արդեն լուրջ ջարդ է տեղի ունեցել։

Նրա խոսքով՝ այսօր բազմաթիվ ոլորտներում գիտակ մասնագետներ չկան, շատ ոլորտներ էլ կանգ են առել, իսկ պատճառը երիտասարդ գիտնականներին չգնահատելն է։

«Նույնը վերաբերում է հայագիտությանը։ Ի վերջո  հատուկ քաղաքականություն պետք է լինի, հատկապես հիմա, երբ մեր հարևան երկրի ժողովուրդը ինքնահաստատման քայլեր է անում և, կարելի է ասել, պատմությունը վերաշարադրում է իր  օգտին։ Այս դեպքում մենք չենք կարող ասել՝ ովքեր ուզում են, ապա թող  սովորեն հայոց լեզու, պատմություն առարկաները, իսկ  ովքեր չեն ուզում՝ թող չսովորեն։։ Ի վերջո, կա բոլոր խնդիրների պարզ լուծում՝ դրանք կարգավորել համատեղ, միասնական ջանքերով, բայց երբեմն զարմանում եմ, թե ինչի իշխանության որոշ օղակներ նախընտրում են գնալ առճակատման։ Եթե կա դժգոհություն, ապա պետք է դրա պատճառները հասկանալ»,- ընդգծեց Թաթուլ Մանասերյանը։

Խոսելով 2020 թ-ին ուժի մեջ մտնող հարկային բարեփոխումներից, տնտեսագետը նշեց, որ բարեփոխումների փաթեթը մեկ օրում չի մշակվել, դա երկար տարիների աշխատանքի արդյունք է, բացի այդ, դեռ չեն կարող ասել, որ դա ավարտուն տեսք ունի։ Այնուամենայնիվ, ըստ նրա, այսօր կարող են փաստել, որ փոքր բիզնեսի համար վերջին շրջանում ստեղծվել են բարենպաստ պայմաններ, նոր օրենսգրքով իրականացվելիք փոփոխությունները նույնպես ի օգուտ ՓՄՁ-ների է. «Հարկային օրենսգիրքը միտված է տնտեսության առաջընթացին, իհարկե, եթե կարողանան ճիշտ օգտագործել»։