Քաղաքական 15:52 05/01/2020 Տարածաշրջան

Գեներալ Սոլեյմանիի սպանության խորհրդանշական կողմը

Վերջին օրերին համաշխարհային մամուլի գլխագրերից չի իջնում ամերիկացիների կողմից իրանական գեներալ Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանության լուրը։ Ամերիկա-իրանական հարաբերությունների աննախադեպ լարվածության ֆոնի վրա հնչում են կանխատեսումներ, թե ինչպես և որտեղ Իրանը պատասխան կտա, և ինչպիսի հնարավոր զարգացումներ կարող են լինել։ Մինչ միջազգային հանրությունը, տարածաշրջանային պետությունները քաղաքական ու դիվանագիտական ջանքեր են գործադրում կողմերին հանդարտացնելու և լարվածության հետագա աճը կանխելու համար, ԱՄՆ նախագահը սպառնացել է անհապաղ և կոշտ հարվածներ հասցնել Իրանի ու իրանական մշակույթի համար մեծ կարևորություն ունեցող 52 թիրախներին (52 թիվը խորհրդանշում է տարիներ առաջ Իրանի կողմից պատանդ վերցված 52 ամերիկացիներին)։

Գեներալ Սոլեյմանիի սպանությունը ամերիկյան զինված ուժերի կողմից ավելի շատ սիմվոլիկ, քան թե պրագմատիկ նշանակություն ունի։ Անվիճելի է, որ Ղասեմ Սոլեյմանին տաղանդավոր ու խարիզմատիկ էր, բայց նաև անփոխարինելի չէ։ Կգան նոր գեներալներ, նոր գործիչներ, որոնք կշարունակեն նրա գործը, գուցե և ավելի արդյունավետ կերպով։

Խնդիրն այստեղ ավելի շուտ խորհրդանշական է, և ամերիկյան դրոնների թիրախը ավելին էր, քան մեկ-երկու բարձրաստիճան զինվորականները։ Հարվածի նպատակները երկակի էին՝ մի կողմից նսեմացնել իրանական ռազմական իստեբլիշմենթին, մյուս կողմից բարձրացնել ամերիկյան ուժի սպառնալիքի արժանահավատությունը։ Այս գործողությունների «կողմնակի զոհը» կրկին անգամ դարձան միջազգային իրավունքն ու նորմերը, որոնց անտեսման յուրատեսակ հակառեկորդ է սահմանում նախագահ Թրամպի վարչակազմը։

Սպանել մի երկրի բարձրաստիճան պաշտոնյայի մեկ այլ երկրի սուվերեն տարածքում, ոչ մի իրավական «դռնով» չի կարող անցնել, ինչքան էլ, որ չփորձեն այն ներկայացնել ինքնապաշտպանություն կամ վտանգի կանխարգելում։ Սա ուժային քաղաքականության ցցուն դրսևորում է, երբ ուժեղ կողմը առանց լրացուցիչ ծիսակարգերի ի ցույց է դնում իր մկանները՝ իր գերիշխանության հնարավոր վիճարկողներին։

Ամերիկյան հաշվարկն այն է, որ այս կերպ կարող է ամրապնդել զսպման մեխանիզմները, որոնք վերջին շրջանում բավականին խարխլվել էին միջազգային անվտանգության գործող ռեժիմների պատճառով, ինչն արդյունք է  նաև ամերիկյան գործողությունների։ Ռացիոնալ ընտրության տեսակետից համաշխարհային գերտերության կողմից ուժի կիրառման արժանահավատ սպառնալիքը կարող է կանխարգելող նշանակություն ունենալ։ Բայց չպետք է մոռանալ նաև խնդրի հուզական կողմը և գեներալ Սոլեյմանիի սպանության զգացմունքային ազդեցությունը իրանական ժողովրդի ընկալումների վրա։

Արտաքին քաղաքական նկատառումներից բացի, նշվում է, որ այս սպանությունը և Իրանի հետ հնարավոր պատերազմը կարող է նպաստել Թրամպի վերընտրությանը և հանրության ուշադրությունը իմպիչմենտի գործընթացից շեղելուն։ Ներքաղաքական հաշվարկը չի բացառվում, բայց դրա արդյունքները նույնպես երաշխավորված չեն, եթե հաշվի առնենք նաև պատմական փորձը։

Խորհրդանշական էր նաև իրանցի գեներալի սպանության ձևը։ Ամերիկյան հատուկ ծառայությունները ծածուկ սպանությունների մեծ փորձ ունեն և ցանկության դեպքում կարող էին Ղասեմ Սոլեյմանիին կյանքից զրկել պակաս հրապարակային ձևով, նույնիսկ չստանձնելով դրա պատասխանատվությունը։ Իսկ այս դեպքում ուժի ցուցադրումը, հանրայնացումն ու հատուկ շեշտադրումը, որ ամեն ինչ կատարվել է նախագահի ուղիղ հրամանով, խոսում է այն մասին, որ սա առաջին հերթին ուղերձ էր, «ռիտուալ սպանություն»՝ ի փառս ամերիկյան հեգեմոնիայի և/կամ Թրամպի փառասիրության։

Մերձավոր Արևելքը բարդ աշխարհաքաղաքականություն ունենալուց զատ լի է բարդ խորհրդանիշերով։ Զգացմունքները, հարգանքն ու հպարտությունը, բարոյական պարտքն ու նվիրվածությունը, կրոնական պատկանելությունն ու մշակութային ժառանգությունը երբեմն պակաս նշանակություն չունեն պետությունների վարքագծի վրա, քան թե ռացիոնալ «չոր հաշվարկները»։

Գեներալ Սոլեյմանին Իրանի համար խորհրդանիշ էր, իսկ խորհրդանիշ սպանել դյուրին գործ չէ։ Գուցե այս գործողությունից հետո ամերիկյան ուժը Մերձավոր Արևելքում դառնա ավելի արժանահավատ, բայց ոչ մի կերպ ավելի ընդունելի ու հարգված։

Աննա Մկրտչյան, քաղաքագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

11:20
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղհասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Որոշում կայացրել եմ. Հովիկ Աղազարյան
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը մանդատը վայր դնել-չդնելու հետ կապված արդեն որոշում է կայացրել: Նա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման նոր հայեցակարգում ուղենիշ է սահմանել՝ հիմքում ունենալով 2 նպատակ. Աբրահամյան
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման (հիմնական ուղենիշները) նոր հայեցակարգ է ընդունել, որի 8-րդ գլուխը վերնագրված է` Անցում արհեստավարժ բանակի: ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:28
«Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը
Նոյեմբերի 25-ին, ժամը 15:00-ին, Վարչական դատարանում տեղի կունենա «Գոյ» թատրոնի գործով կարևոր դատական նիստ։
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Կամ Փաշինյանը թիմին ակնարկում է՝ անձնապես ինքը ստացել է «անվտանգության երաշխիք» կամ սկսում է «ներիշխանական» «թավշյա հեղափոխություն». Բադալյան
«Ամբողջ հարցն այն է, թե նա ի՞նչ պատասխանատվություն է պատրաստվում թողնել այսպես ասած թիմի վրա»:
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Այս տարվա հոկտեմբերին եկամուտ ստացող աշխատատեղերի թվաքանակը կազմել է 779 151
Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ հարկ վճարողների կողմից 2024 թվականի հոկտեմբեր ամսվա համար ներկայացված եկամտային հարկի և սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:06
Կրուտոյը, Կիրկորովը, Բասկովը զրկվել են Ուկրաինայի պետական ​​պարգևներից
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին մի քանի ռուս արտիստների զրկել է Ուկրաինայի պետական մրցանակներից։ Այս մասին ասվում է Զելենսկու վարչակազմի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:55
Վրաստանի նախագահը դժգոհ է ընդդիմության գործողություններից
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին դժգոհություն է հայտնել խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների դեմ բողոքող ընդդիմության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:34
Շվեյցարիայի կառավարությունն Ուկրաինայի պատճառով արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան
Շվեյցարիայի կառավարությունն արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան՝ Կիև զենք տեղափոխելու պատճառով։ Այս մասին հայտնում է TVP.Info...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». Արգիշտի Քյարամյանին հրավիրել են ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտե՝ հարցաքննության
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի բացառիկ տեղեկությունների համաձայն՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի նախկին...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո նախնական պայմանավորվածությունն էլ է «գրվել սառույցին»
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք գրել էինք, որ հոկտեմբերին Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո վարչապետ Փաշինյանն ու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Փաստ». Ովքեր կփոխարինեն մանդատազուրկ ՔՊ-ական պատգամավորներին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Օրերս հայտնի դարձավ, որ ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Նարեկ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնի առաջադրման հայտարարությամբ դիմելու է նաև Էդգար Ղազարյանը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանը 6 պաշտոնյայի հեռացրեց պաշտոնից, որից երկուսի նշանակման մասին հայտնեց վաղ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
«Հրապարակ». Փաշինյանը որոշել է ՔՊ-ականներին բանի տեղ չդնել` ցույց տալ, որ ինքն է ամեն ինչ որոշում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ նախաձեռնող նիստը, որը տեղի է ունենում ամեն հինգշաբթի և որը վարում է Նիկոլ Փաշինյանը,...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
«Փաստ». Նպատակը հանրության դժգոհությունն անձամբ Փաշինյանից ուղղել դեպի քպական թիմ
«Փաստ» թերթը գրում է. «Կադրային վերջին փոփոխությունները բազմաթիվ քննարկումների տեղիք տվեց, ինչն, ի դեպ, հենց Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Երևանի փոխքաղաքապետ Արմեն Փամբուխչյանը պատասխաններ է պահանջում Անդրանիկ Քոչարյանից
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի ՔՊ-ական աղբյուրները փոխանցում են, որ Երևանի փոխքաղաքապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Դիանա Գասպարյանի ամուսնու ընտանիքն Էջմիածնում առանձնատների կառուցման բիզնես է անում, որտեղ նաև խախտումներ կան
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Բազմաթիվ հրապարակումներ են եղել մամուլում այն մասին, որ Վաղարշապատ համայնքի ղեկավար Դիանա...
Աղբյուր` Panorama.am
08:45
«Փաստ». Չի բացառվում, որ Փաշինյանը պաշտոնանկ արված պաշտոնյաներին նույնիսկ նոր պաշտոնների նշանակի
«Փաստ» թերթը գրում է. «Այսպես կոչված՝ «վոթցափյան պաշտոնանկությունների» թեմայի հետ կապված տարբեր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
«Ժողովուրդ». Որն է լինելու «Մայր Հայաստան» խմբակցության հաջորդ քայլը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցությունը արդեն հավաքել է ընդդեմ տրանսպորտի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
«Հրապարակ». Ինչու Փաշինյանի իշխանությունն այլևս չի բոյկոտում ՀԱՊԿ և ԱՊՀ հարթակներում տեղի ունեցող միջոցառումները
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արտաքին քաղաքական զարգացումներից հետո Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունում հետողորմյա են արել, այլևս...
Աղբյուր` Panorama.am
08:29
Սա տգիտnւթյnւնից բացի նաև ստnրnւթյnւն է. Լևոն Քոչարյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
ԱԺ Հայաստան խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը «Արևմտյան Հայաստանի» ու Բաքվի կողից շրջանառվող...
Աղբյուր` Panorama.am
08:15
Տիչինայի փողոցում բախվել են «Toyota»-ն ու «Mercedes-Benz»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 21:20-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Տիչինայի փողոցի թիվ 102/1 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
23:07
Արթուր Պողոսյանը` Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնի թեկնածու
«Արթուր Պողոսյանի թեկնածությունն առաջադրել եմ Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնում»,-Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:56
Սաակաշվիլին հեղաշրջման կոչ է անում. Մամուկա Մդինարաձե
Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին կոչ է անում քաղաքացիներին երկրում հեղաշրջում իրականացնել՝ ասելով, որ ցուցարարները պետք է ավելի շատ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության վերջնարդյունքում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանը վստահեցնում է, որ լավ քնելու համար բարբիտուրատներ պարունակող Կորվալոլ է խմել
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը գրում է. «2023թ. դեկտեմբերին, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիր»  կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}