Ձեր վստահելի աղբյուրը

Վերջերս շատ է քննարկվում այն  հարցը, որ  տարին տեղումնառատ չէ (ամեն դեպքում այս պահի դրությամբ), ինչը հուշում է, որ ջրամբարների լցվածության, հետևաբար նաև  գյուղատնտեսության սեզոնին ոռոգման խնդիր կարող ենք ունենալ: Օդերևութաբանները ևս փաստեցին, որ դեկտեմբեր ամսին ջերմաստիճանը նորմայից 2-3 աստիճանով բարձր է եղել, իսկ ահա հունվար ամսին ՝ 5-ով:

Արդյո՞ք  հնարավոր չէ չեզոքացնել կամ նվազագույնի հասցնել  կլիմայական գործոնի բացասական ազդեցությունը՝ գյուղատնտեսության  վրա,  panorama.am-ը զրուցել է ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնի աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգերի  և հեռազննման բաժնի մասնագետների հետ:

1980-ականներից  սկսած բաժինը  հետազոտում է արբանյակից արված պատկերները  և վերծանում  կլիմայական փոփոխությունները: Այն, որ կլիման փոխվել է, փաստ է, ասում են գիտնականները, սակայն այլ հարց է, թե որ երկրի  կամ  մարզի վրա ի՞նչ կերպ է  ազդել՝ դրական, թե՞ բացասական: էկոկենտրոնի  ավագ գիտաշխատող, աշխարհագրական գիտ․ թեկնածու Վահագն Մուրադյանն ասում է, որ Հայաստանի որոշ շրջանների վրա ջերմաստիճանի փոփոխությունը դրական է ազդել: Այդ  մասին փաստում են  տարիների ընթացքում արված հետազոտության արդյունքները:

Արբանյակից ստացված պակերներից  ակնհայտ երևում է, որ, օրինակ՝  Սյունիքի մարզում՝ կանաչ տարածությունը  այժմ  ավելի շատ է, քան 1980-ականներին:

«Հետազոտությունը սկսել ենք Սյունիքի մարզից: Վերջին 40 տարիների կլիմայական տրենդի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տեղի է ունեցել ջերմաստիճանի բարձրացում, միևնույն ժամանակ եղել է տեղումների կայուն, փոքր աճ: Բնականաբար այս գործոնները պետք է ազդեցություն ունենային էկոհամակարգի վրա: Գոնե Մեղրիի և Սիսիանի օրինակով կարող ենք ասել, որ  էկոհամակարգերը չեն դեգրադացվել, այլ հակառակը, տեղի է ունեցել արդյունավետության բարձրացում»,-ասաց գիտնականը:

Կանաչ տարածությունների  աստիճանաբար  ավելացումը գիտնականը կապում է  ջերմաստիճանի հետզհետե բարձրացման հետ: Սակայն դրական փոփոխություն  նկատվել է լեռնային և նախալեռնային շրջաններում, իսկ մյուս հատվածներում չոր և տաք եղանակը խնդիրներ է առաջացնում, ինչպես օրինակ՝ Արարատյան  դաշտում: Սա նշանակում է, որ  պետք է  համապատասխան քայլեր ձեռնարկել և պատրաստ լինել  կլիմայական  փոփոխությունների  հարվածներին:

«Երաշտին պետք է պատրաստ լինել: Այն  կանխատեսելու համար  պետք է հաշվի առնել նախորդող  ամիսների կլիմայական տվյալները »,- ասաց ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնի աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգերի  և հեռազննման բաժնի ղեկավար Շուշանիկ  Ասմարյանը:

Աշխարհագրական գիտ․ թեկնածու Վահագն Մուրադյանն էլ մանրամասնեց. «Մեր նպատակն է ստեղծել վիճակագրական մոդելներ, որոնք հնարավորություն կտան  ինչ-որ ձև կանխատեսել գյուղատնտեսական հողերի, արոտավայրերի կամ խոտհարքների  արդյունավետության փոփոխությունը: Դրանք ստեղծվելու են տվյալների հսկայական շարքերի օգտագործման և դրանց միջև  կորելացիոն  կապերի մոդելավորման միջոցով: Արդյունքում ստանալու ենք մոդելներ, որոնք հնարավորություն են տալու  հասկանալ  որոշակի  կլիմական պայմաններում ի՞նչ իրավիճակ ենք ունենալու  մեկ երկու ամիս հետո կամ ավելի մեծ կտրածքով»: 

40 տարիների արբանյակային պատկերների վերծանումը հնարավորություն է տալիս մշակել նման  մեթոդաբանություն, որը կարող է պետական մարմինների համար ուղեցույց լինել, հատկապես գյուղատնտեսության ոլորտում։ Գիտնականներն այն համոզմանն են, որ այս մեթոդը  կարող է պետական ստրատեգիայի ձևավորման համար լինի հենասյուն  և թույլ տա գյուղատնտեսական աշխատանքները  ճիշտ պլանավորել: