Ձեր վստահելի աղբյուրը

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից առաջարկված ու հունվարի 9-ի կառավարության նիստում ընդունված որոշումը, ըստ որի առաջին և երկրորդ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը հուլիսի 1-ից կդառնա  300 հազար դրամ, ժողովրդագիր Ռուբեն Եգանյանը որակում է իրավիճակային լուծում։ Մինչդեռ ժողովրդագրական խնդրի լուծման, ծնելիության խթանման համար համակարգային փոփոխություններ են հարկավոր։

«Ի սկզբանե հայտնի է, սա չի բերելու կարդինալ լուծման։ Իսկ նման լուծումն այն է, որ ծնելիության մակարդակը բարձանա գոնե պարզ վերարտադրության մակարդակի, այսինքն յուրաքանչյուր ամուսնական զույգ միջին հաշվով ունենա երկու երեխա։ Լավ է, որ նպաստի չափը բարձրացրել են, լավ է, որ մարդիկ ինչ-որ բան կստանան, բայց կարծել, որ դա կնպաստի ծնունդների աճին, կարծում եմ, ճիշտ չի։ Ենթադրենք, այդ գումարով գնեցին երեխայի մահճակալ, կամ վերածենք տակդիրի, քանի տակդիրի կբավականացնի գումարը, ապա կարելի է հետևություններ անել»,-կարծիք հայտնեց մասնագետը։

Նա չի բացառում, որ նպաստի բարձրացումը որոշ դրական փոփոխությունների կհանգեցնի։
Ժողովրդագիրի խոսքով, Հայաստանում քայլերը պետք է սկսել ամուսնությունների խթանումից։
«Մարդիկ չեն ամուսնանում, քանի որ պատկերացնում են, թե դա ինչ նյութական դժվարություններով, սահմանափակումներով է հղի։ Պետք է այդ խնդրից սկսել, մի քանի անգամ ասել եմ, պետք է ներդնել ամուսնական վարկավորման համակարգ, խթանել նորաստեղծ ընտանիքներին»,-ասաց նա։

Եգանյանն այն համոզմանն է, որ վերջին տարիներին երրորդ և ավելի երեխա ունենալ խթանող քաղաքականութունն էլ արդյունավետ չեղավ, ծնելիության մակարդակը շարունակում է նվազել։

Հիշեցնեք, որ երրորդ երեխայի ծննդյան դեպքում միանվանգ նպաստը 1 մլն դրամ է, չորրորդ և հաջորդ երեխաների դեպքում՝ 1.5 մլն դրամ։

«Այդ քաղաքականությունն էլ էֆեկտիվ չեղավ և չկարողացավ կանխել ծնելիության նվազումը, որը մի քանի տարի է գրանցվում է։ Ժողովրդագրական բոլոր խնդիրները պայմանավորված են երկրի թե քաղաքական, թե սոցիալական, թե տնտեսական, թե բարոյոհոգաբանական իրողություններով, դրանք բոլորը այս կամ այն կերպ ազդում են ժողովրդագրական իրավիճակի վրա։ Դրա համար մեզ անհրաժեշտ են լրջագույն համակարգային փոփոխություններ»,-ասաց նա։

Ժողովրդագիրը թվարկում է մի քանի նման փոփոխություններ, որոնք կարող են դրական արդյունքներ տալ։ Դրանից մեկը, ինչպես վերևում նշեց, ամուսնությունը խթանող ծրագրեր են,  հաջորդը՝ տնտեսական  իրավիճակի էական բարեփոխումն է։

«Սա շատ կարևոր է, քանի որ տնտեսական վիճակի բարելավումը, որպեսզի մարդու մոտ քիչ թե շատ կայունության զգացում առաջանա։  Դա նաև կնպաստի մարդկային արտահոսքի նվազեցմանը։ Եթե մարդն իր ապագան այս երկրում չի տեսնում, աշխատում է ամուսնությունը հետաձգել, երեխաների թիվը սահմանափակել, որպեսզի երկրից մեկնելը ավելի հեշտ լինի»,-ասաց նա։

Նա կասկածով է վերաբերում այն հայտարարությանը, որ 2050-ին Հայաստանի բնակչությունը կհասնի 5 մլնի։

«Հիմա մենք կարող ենք հաշվարկ անել, թե տարեկան քանի մարդով պետք է ավելանա մեր երկրի բնակչությունը։ Իսկ մարդկանց թվաքանակի ավելացման երկու ճանապարհ կա՝ ծնունդների ավելացում և մահացությունների կրճատում, և երկորրդը բնակչության ներհոսքը։ Մեծ փոփոխություններ են պետք, այդ արդյունքներին հասնելու համար»,-ասաց նա։

Ժողովրդագիրն անցկացրել է հետազոտություն, որ անցած տարի արտահոսքի ծավալները որոշակի նվազել են, դա պայմանավորված է թե արտաքին, թե ներքին գործոններով։

«Ներքին գործոնը իշխանափոխույուն է, մարդկանց մոտ հույսի, հավատի դրական սպասելիքներ ձևավորվեցին։ Դա դրական, բայց միաժամանակ վտանգավոր միտում է, եթե հուսահատության դեպքում արտահոսքի նոր ալիք կձավորվի։ Այնպես որ պետք է աշխատել, որպեսզի արդյունքները մարդկանց համար լինել շոշափելի ու առարկայական, որպեսզի մարդկանց մոտ ի հայտ եկած առկայծումները չմարեն»,-ասաց նա։

Ազգային վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած Հայաստանի ժողովրդագրական ժողովածուում ներառված տվյալների համաձայն, Հայաստանի բնակչությունը շարունակում է նվազել հասնելով նվազագույնի՝ 2 մլն 965 հազար 300 մարդ։