Ձեր վստահելի աղբյուրը

Օրենքով հստակ սահմանված է, թե որ դեպքերում է հնարավոր կալանավորել մարդուն: Հաճախ ենք հանդիպում դեպքերի, որ դժգոհություններ են հնչում՝ կալանքի հիմքեր չկան կամ  դատավարությունն անհիմն ձգձգվում է, իսկ մարդը շարունակում է մնալ կալանքի տակ:

«Ցավոք սրտի, հստակ կարգավորում չկա՝ այսքան ժամանակ պետք է մնա կալանքի տակ ու վերջ: Դա նաև բացատրություն ունի. օբյեկտիվ իրականության հետ համադրելու կարիք է լինում, ամեն դեպքով, յուրաքանչյուր անձի հետ կապված, իր կատարած հանցագործության հետ կապված կա առանձնահատուկ մոտեցվում»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց իրավապաշտպան Նինա Կարապետյանցը:

Նա նշեց, որ իրականում մեզ մոտ միշտ բացասական իմաստով է կիրառվել բոլորին համատարած կալանքի տակ պահել, բայց նաև թույլ է տալիս դատավորին, քննիչին, դատախազին որոշ փուլերում դատարանի վերահսկողության ներքո պահել մարդուն՝ հաշվի առնելով գործի առանձնահատկությունները:

Հարցին՝ արդյո՞ք մարդու իրավունքների խախտում չկա, որ դատավարությունը շարունակվում է տարիներով, վճիռ չկա,  բայց նա շարունակում է մնալ կալանքի տակ, իրավապաշտպանն ասաց. «Իրականում ես համարում եմ, որ դա նորմալ չէ, ճիշտ չէ: Բայց կալանքի տակ մնալու խնդիրն ինչո՞ւ է այդքան ձգձգվում, որովհետև հիմնականում դատական պրոցեսներն անիմաստ, չարդարացված ձգձգվում են: Եթե բնականոն ընթացքով նիստերը կայանային, շատ արագ գործերը լսվեին, չլիներ դատավորների ծանրաբեռնվածությունը,  նախնական կալանքն արդարացված կլիներ, ժամկետի խնդիր, խախտում չէր լինի»:

Նրա խոսքով, արդարացի, արդյունավետ չի լինում, որ դատական նիստերը նշանակվում են չորս ամիսը մեկ:

«Նման դեպքերում պահանջում ենք ավելի հաճախ լինի դատական նիստերը, որպեսզի  հնարավոր լինի հասկանալ՝ վերջը մարդուն արդարացնո՞ւմ են, թե՞ դատապարտում են, և այս դեպքում կալանքը որպես պատիժ կլինի, ոչ թե որպես խափանման միջոց»,- նշեց Ն. Կարապետյանցը:

Նորմեր չկան, թե որն է ողջամիտ ժամկետը, թե որքան կարող է շարունակվել դատավարությունը:

«Անաչառ դիտորդի տեսակետից պետք է հասկանալ՝ նշանակվել է փորձաքննություն, որն օբյեկտիվորեն երկար  տևողությամբ է: Հնարավոր է դատական նիստերը զուգորդվեն փորձաքննության հետ, հնարավոր է անհրաժեշտ լինի մինչև փորձագետի եզրակացությունը դատական նիստեր չհրավիրել,  դատավարությունը չկարողանան շարունակել»,- ասաց նա:

Իրավապաշտպանի խոսքով, անընդունելի է, որ նիստերը ձգձգվում են փաստաբանների, դատախազների, դատավորների չներկայանալու կամ տեխնիկական պատճառներով:

«Պետք է հասկանալ, թե ինչքանով է ողջամիտ, որը դատավորը  5 տարի կալանքի տակ գտնվող մարդու գործով նիստերը նշանակում է 4 ամիսը մեկը: Դրա մեջ ողջամտություն չկա: Պետք է հասկանալ, թե որ կողմն է շահագրգռված, որ դատավարությունը ձգձգվի»,- նշեց Ն. Կարապետյանցը:

Նա ասաց, որ պրակտիկան ցույց է տվել, որ եթե դատավորի, դատախազի  մեղքով են ձգձգվում դատական նիստերը, այդ  գործերով հնարավոր չի լինում հասնել արդարացման, քանի որ արդարացման դեպքում  կալանքի տակ գտնվող մարդուն բավական լուրջ փոխհատուցում պետք է տրվի: Նինա Կարապետյանցն ասաց, որ Քրեական դատավարության օրենսգրքով  սահմանված են արդարացման դեպքում ինչի կարող է հավակնել մարդը, բայց ինչպես նշեց, Հայաստանում շատ քիչ են լինում դեպքերը, որ երկար կալանքի տակ պահելուց հետո արդարացման վճիռ կայացվի: 

«Շահագրգռված չեն  երկար կալանքի տակ պահելուց հետո արդարացման վճիռ կայացնեն: Ինչ-որ մի բան մտածում են, ինչ-որ հոդված են փոխում, համակարգված բոլորն աշխատում են իրար հետ: Իրենց մոտեցումը սա է՝ եթե կա երկարատև կալանք, հաստատ դատելու են, որ հետո արդարացնեն իրենց՝ կալանքի տակ պահելու որոշումը»,- ասաց իրավապաշտպան Նինա Կարապետյանցը: