Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Հայաստանը անտային տարածքները կրկնապատկելու  բավականին լուրջ պարտավորություն է վերցրել, որի կարիքը չկար»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ բնապահպանության նախկին փոխնախարար Այսեր Ղազարյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարած 10 մլն ծառատունկին։

Ղազարյանի խոսքով, ցանկացած պոտենցիալ տարածք պետք է սոցիալական, տնտեսական և էկոլոգիական ասպեկտներով ֆիլտրել՝ հասկանալու, այդտեղ անտառ տնկել հնարավոր է, թե ոչ։

«Հայաստանում օազիկ գոտիականություն ունենք, և անտառն ունի իր գոտին։ Օրինակ, Կենտրոնական Հայաստանում՝ ծովի մակարդակի 2400 մետր բարձրությամբ անտառ չի աճում։ Հյուսիսային Հայաստանում մինչև 2300 մետր, Հարավային Հայաստանում՝ 2500 մետր բարձրություններում ևս անտառներ չկան։ Կամ ծովի մակարդակից 700-800 բարձր հատվածներում անտառ աճեցնելը բարդ է։ Սա էկոլոգիական ասպեկտով»,- նշեց Ղազարյանը։

Նրա խոսքով, սոցիալական ասպեկտն էլ կապված է արոտավայրերի հետ։ Այիսինքն՝ էկոլոգիական պայմանները բավարար են, սակայն սոցիալականը՝ ոչ, տարածքը գյուղացին օգտագործում է՝ որպես անասունների արոտավայր։

«Եթե համայնքը ունի արոտավայր, որոնք կարող են անտառի տակ մտցնել, միևնույն է, համայնքը անասնապահությամբ է զբաղվում, իսկ խոշոր և մանր անասնապահությամբ զբաղվով շատ համայնքնրում խոտածածկ տարածքները բավական չեն, և պետք է գյուղացու հետ համաձայնեցնել՝ իրենք պատրա՞ստ են, իրենց չքավորության պայմաններում, այդ տարածքը դնել անտառի տակ և մոտական 80 տարին սպասեն, որ էնտեղից փայտանյութ ստանան»,- նշեց Ղազարյանը։

Ըստ Ղազարյաի, կան մի շարք խնդիրներ, որոնք հաշվի չառնելու դեպքում ստացվում է շոու, որի տակ տուժում է, իր խոսքով, չքավոր ժողովուրդը.

«Մենք բոլորս կողմ ենք, որ Հայաստանում անտառները լավ վիճակում լինեն, բայց մի բան է քայքայված, դեգրադացված, ապօրինի հատումներով անցած անտառները վերականգնելը, այլ բան՝ նոր անտառներ տնկելը։ Կլիմայի փոփոխության պայմանագիրը չի ասում, որ պետք է մենակ նոր անտառներ տնկելու ճանապարհով գնալ, ասում է, որ կարելի է նաև վերականգնել հրդեհներից տուժած անտառները, հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացնել գոյություն ունեցող անտառների վիճակները բարելավելուն։ Մենք էս վառվաող տունը թողել, գնում ենք նոր անտառներ տնկելուն։ Մենք հայտարարություններ ենք անում միջազգային հարթակներում, ասում, որ ՀՀ-ում անտառային տարածքները կրկնապատկվելու են, դրանով դրամաշնորհներ բերում»։

Ղազարյանը, որպես օրինակ ներկայացնում է Վրաստանը, որտեղ հեղափոխություն է եղել, բայց այնտեղ առավել քան համեստ թվեր են ներկայացրել՝ մինչև 2030 թվական նրանք անտառապատման համար մի քանի հազար հեկտար են վերցրել, իսկ Հայաստան՝ տասնյակ հազար հեկտարներ, էն դեպքում, որ Վրաստանում կա բավականին լավ զարգացած տնկարանային տնտեսություն, տարածքային բավականին լավ պոտենցիալ։

«Հայաստանը գնում է իրականության հետ կապ չունեցող, ամբիցիոզ մարտահրավերների հետևից և միջազգային հարթակներում  մարդիկ, ովքեր նախկին խորհդային տարածքից են, հարցում են անում՝ ինչո՞ւ եք այդպես անում։ Այս ամենին ուշադրություն չդարձնելով, նրանք գնացին, պարտավորությունները վերահաստատեցին։ Եթե բացում եք հայտարարության տեքստը, երևում է, որ անտառների կրկնապատկման գործողությունները սկսվել են 2019 թվականին։ Որպեսի ժողովրդին այստեղ մոբիլիզացնեն, չեն ասում, որ որոշում արդեն էնտեղ հաստատված է, այլ ասում են, որ 10 մլն հայերի համախմբելու համար է այս ամենը»,- նշեց Ղազարյանը։

Ըստ նրա, հաշվի չառնելով տնկանյութի առկայությունը, մասնագիտական կարողությունը և պլանային քարտեզագրման բացակայությությունը, իշխանությունները գնում և հայտարարում են՝ անտառները կրկնապատկելու մասին։ Հետո գալիս են, նախարարությանը հանձնարարություններ են տալիս՝ գնացեք, ոնց ուզում եք ձմռանը պլանավորեք բոլոր տարածքները, ինչը հնարավոր չէ.

«Առանց կենսաբազմազանությունը վերլուծելու, փորձել այդտեղ դնել նոր էկոհամակարգ, դրա իրավունքը չկա։ Առավել ևս, երբ ներմուծվելու են տնկիներ, որոնք կարող են հիվանդություններ բերել Հայաստան։ Նրանք բերելու են ասեղնատերևավոր սոճի, որը հանգեցնելու է մոնոկուլտուրալ անտառների ստեղծմանը, որոնք շատ թույլ էկոհամակարգեր են»։