Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մեր ոչ այդքան պատրաստ լինելը համաշխարհային տնտեսական նման իրավիճակներին, վկայում է այն մասին, որ երկրում առայժմ չի ձևավորվել տնտեսական անվտանգության կոնցեպտ»,- այսօր «Ռուբլու արժեզրկման հետևանքները Հայաստանի տնտեսության վրա» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց «Ամերիա» ՓԲԸ կառավարման խորհրդատվական ծառայության տնօրեն Տիգրան Ջրբաշյանը։

Նրա խոսքով, աշխարհն ունի «սև կարապների» ֆենոմենը, և դրա առկայությունն հիմք է հանդիսանում, որ երկրները պատրաստ լինեն նման ֆորս-մաժորային իրավիճակների.

«Երկրները պետք է կարողանան մշտադիտարկում անել բոլոր այն զարգացումներին, որտեղից իրենք տեսնում են հնարավոր բացասական էֆեկտները։ Դրանք կարող են լինել տարբեր՝ ռազմական, աշխարհա-քաղաքական, նավթի գին, ոսկու գին, պղնձի գին, ռուբլու փոխարժեք։ Մենք պետք է հասկանանք, որ աշխարհը մտել է  անորոշության մի փուլ, որտեղ երկրի կայունությունն ու ուժը կապված է նրանից, թե ինչքանով է նա պատրաստ կատարել այս կամ այն միջոցառումները՝ կապված այդ կայունույթան ապահովման հետ»։

Ըստ Ջրբաշյանի, Ռուսաստանում տիրող ներկայիս իրավիճակը բավականին տարբերվում է 2014 թվականին եղած դրությունից։

Բանախոսը նշեց, որ Ռուսաստանի արտարժույթային ռեզերվները հիմա շատ ավելի մեծ են, և իրենց ազգային անվտանգության ֆոնդում գտնվող միջոցները բավականին շատ են, ինչը ենթադրում է, որ ՌԴ դիմադրողականությունը՝ նավթի գների անկման նկատմամբ, շատ ավելի մեծ է։

«Դա չի նշանակում, որ նավթի գների անկումը ազդեցություն չի ունենալու Ռուսաստանի վրա։ Մենք տեսանք, որ ՌԴ կենտրոնական բանկն այս պահին թույլ է տալիս ռուբլու բավականին լողացող փոխարժեք ունենալ, որը պարունակում է ռիսկ՝ նմանատիպ շոկային փոփոխությունների։ Իհարկե, պետք է լինի ռուբլու փոխարժեքի թուլացում, սակայն դա այդպիսի ապոկալիպտիկ սցենարի չի բերի։ Այստեղ կարևոր է, որ Ռուսաստանում իրավիճակն այժմ շատ ավելի կառավարելի է։

Եթե ավելի խորքային վերլուծություն կատարենք՝ ինչ կատարվեց նավթի գների հետ՝ կապված կորոնավիրուսի տարածմամբ, ապա կտեսնենք, որ Ռուսաստանի քայլերը որոշակիորեն պատրաստված էին, դրանք անսպասելի չէին։ Եվ ընդհանրապես, նմանատիպ բանակցային պրոցեսում, երբ կողմերը չեն գալիս համաձայնության, ապա պետությունը հանպատրաստից որոշում չի ներկայացնում, դա արդեն մտածված է լինում։ Եվ Ռուսաստանը, թուլացնելով իր ազգային արժույթը և դրանով խրախուսելով արտահանումը, ապահովում է ռուբլիով որոշակի մուտքերի ավելացում»,- ասաց Ջրբաշյանը։

Թե ինչ ազդեցություն կունենա ռուբլու փոխարժեքի անկումը Հայաստանի տնտեսության վրա, Ջրբաշյանը նշեց՝ ազդեցությունը շատ նվազ է լինելու, որովհետև մեր տնտեսության համար տրանսֆերտների ծավալը բավականին նվազել է ՀՆԱ-ի նկատմամբ, և այն աշխատողները, որոնք հիմնական տրանսֆերային աղբյուր են հանդիսանում, հիմա շատ ավելի քիչ են կախված փոխարժեքի տատանումից.

«Տուրիզմի և ապրանքների արտահանման դեպքում մենք կարող ենք ունենալ պահանջարկի նվազում։ Չնայած պետք է ասել, որ մեր ապրանքների հիմնական արտահանումը դեպի ՌԴ ռուբլիով է իրականացվում, ինչը ենթադրում է՝ ռիսկերը ավելի նվազ են։ Նավթի գների նվազման հետ կապված՝ կարծում եմ՝ խնդիր կա։  Առվազն վերջին 20 տարվա փորձը ցույց է տալիս, որ նավթամթերքի ոլորտում մեր մոտ չի գործում պահանջարկի և առաջարկի կորը, քանի որ այդ ոլորտը՝ դրսից նավթամթերքի ներկման, բավականին մոնոպոլիզացված է, ինչը ենթադրում է, որ այս ոլորտում կոմպենսացման ակնկալիքներ չպետք է ունենանք։ Հայաստանում նավթային ոլորտում կա որոշակի դեֆորմացված շուկայի ֆենոմեն»։

Ըստ Ջրբաշյանի, տուրիզմի ոլորտը միանգամից 2 հարված է ստանում՝ մի կողմից կորոնավիրուսի տարածումը, մյուս կողմից ռուս տուրիստների համար հայկական տուրիստական պրոդուկտի ավելի թանկ դառնալը՝ հաշվի առնելով ռուբլու արժեզրկումը։

«Տուրիզմի ոլորտում ունենալու ենք որոշակի խնդիրներ։ Սակայն երբ նայում ենք Հայաստանին, ապա արտարժութային ռեզերվների մասով նա այս պահին ապահովված է։ Ուրիշ հարց է, որ մտորելու և ճիշտ տնտեսական քաղաքականության պահ է եկել, որ կառավարությունն ու ԿԲ-ն պետք է քայլեր անեն՝ մեղմելու համաշխարհային տնտեսական շոկի ի հայտ գալը Հայաստանում»,- եզրափակեց խոսքը Ջրբաշյանը։