Շատ մեծ է հավանականությունը, որ ամբողջ տուրիստական սեզոնը կտապալվի. փորձագետ
«Շատ տնտեսագետներ ազդարարում են համաշխարհային ճգնաժամի սկիզբը»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց Կովկաս ինստիտուտի գիտաշխատող Հրանտ Միքայելյանը։
Նրա խոսքով, կորոնավիրուսի տարածման հետևանքով շատ երկրներ միմյանց հետ սահմանները փակեցին, ինչն էլ համաշխարհային տնտեսության վրա բացասական ազդեցություն ունեցավ։
«Դոու Ջոնսի ինդեքսը նվազել է 29 հազար կետից մինչև 23.5 հազար կետ։ Սա գրեթե 20 տոկոս է կազմում։ Այն համարվում է 2008 թվականից հետո ամենամեծ նվազումը։ Կան խոսակցություններ, որ այն ավելի է։ Սրան զուհագեռ առաջացավ նաև նավթի գների ճգնաժամ, որը պայմանավորված է նավթային գների շուրջ Ռուսաստանի և Սաուդյան Արաբիայի ծավալած տնտեսական պատերազմով։
Արդյունքում, նավթի գինը նվազել է մոտավորապես 2 անգամ և չենք կարող ասել՝ էլ ինչ տատանումներ կլինեն։ Մարտի 18-ին նոր բանակցություններ են լինելու, գուցե ինչ-որ համաձայնության գան։ Եվ մենք կտեսնենք՝ ինչպիսի զարգացում կլինի նավթի շուկայում։ Բայց մոտակա ժամանակահատվածում 60 դոլարի շեմին նավթի գները չեն վերադառնա»,- ասաց Միքայելյանը։
Նա նշեց՝ տնտեսական ճգնաժամին դիմակայելուն Հայաստանը բավականին պատրաստ է.
«Դրա հիմնական պատճառն այն է, որ 2014-ի համեմատ ավելի քիչ է կախումը տրանսֆերտներից, ավելի քիչ է արտաքին առևտրի բացասական տեմպը, և ավելի մեծ են ԿԲ պահուստները։ Սա թույլ է տալիս ՀՀ-ին դիմադրել այդ ճգնաժամին։ Բայց եթե խոսենք մի գործոնի մասին, ես կասեի՝ Հայաստանի տնտեսությունը կտուժի, բայց հետևանքը շատ մեծ չի լինի։ Այս պահին ռիսկերը անորոշ են։
Բացի նավթային գների տատանումից, Հայաստանի տնտեսության վրա ազդեցություն է ունենում նաև տարածվող կորոնավիրուսը, որն անմիջականորեն կապ ունի տուրիզմի զարգացման հետ։ Երբ խոսում ենք մարտ-ապրիլ ամսիների զբոսաշրջության մասին, ապա հիմնականում նկատի ունենք իրանցի զբոսաշրջիկներին, ովքեր գալիս էին Հայաստան և դրանով բալանսավորում դրամի փոխարժեքը, բայց այս տարի այս ուղղությամբ խնդիրներ ունենք։ Բացի այդ, շատ մեծ է հավանականությունը, որ ամբողջ տուրիստական սեզոնը կտապալվի։ Չի բացառվում նաև, որ Հայաստանում վիրուսի տարածման հետ կապված շատ երկրներ Հայաստանի հետ սահմանը կփակեն։ Սրանք ռիսկեր են, որոնք բավականին մեծ են»։
Բանախոսի կարծիքով, այժմ շատ կարևոր է, որ Կենտրոնական բանկը չդիմի շատ կոպիտ միջոցների՝ դրամի փոխարժեքը պահպանելու համար։
«Հիմնականում նա պետք է մեղմացնի փոխարժեքի տատանումները, այլ ոչ թե ծախսի ԿԲ պահուստները։ Այդ պատճառով էլ նոր պարտքեր ձեռք կբերենք։ Այս դեպքից մենք որևէ բան չենք կարող կանխատեսել, բայց տնտեսության վրա ազդեցության ուղիները ավելի ու ավելի են շատանում։ Եվ համաշխարհային տնտեսության մեջ ամբողջությամբ անկառավարելի վիճակ է»,- ասաց Միքայելյանը։
Նա նաև նշեց՝ չի կարծում, որ պարենային ճգնաժամ կլինի Հայաստանում, քանի որ խանութներն ունեն պաշարներ, որոնք մոտավորապես 1 ամսվա համար բավական են. «Առկա պայմաններում նման վտանգ չկա, բացի այդ համաշխարհային առևտուրը կանգ չի առել։ Իրանից դեպի Հայաստան բեռները բերվում են»։