Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կորոնավիրուսի հաստատված դեպքերի աճն առաջին հարթակ է բերում դրա տարածման դեմ կտրուկ և օպերատիվ միջոցառումների իրականացման հրամայականը: Էջմիածնում վարակի տարածման դեպքը փաստեց, որ մինչ այդ կիրառված կանխարգերլման միջոցառումները՝ մեղմ ասած արդյունավետ չէին:

Վիրուսի  տարածումը կանխելու գործընթացում պետության կարգավորիչ դերը պետք է հստակ լինի: Այն պետք է տարածվի ոչ միայն պետական համակարգի, այլև մասնավոր հատվածի վրա: Մարդկանց կուտակումները բացառելու ուղղությամբ կատարվող գործողությունների շրջանակներում կարևոր է պետության կողմից համապատասխան իմպուլսների ուղղումը բանկային համակարգին: Այս հարցն առանձնակի կարևորություն ունի, քանի որ Հայաստանի բանկերի մասնաճյուղերում մշտապես  մարդկանց կուտակումները են լինում:

Այստեղ մենք հետ ենք մնում հարևան Վրաստանից, որի երկու առաջատար բանկերը՝ TBC Bank-ը և Georgia Bank-ը այսօր արդեն հայտնեցին, որ երեք ամսով թույլ են տվել ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց չվճարել վարկերը:

Հայաստանն այս ուղղությամբ կազմակերպված ու նպատակային քայլեր անելու համար գտնվում է շատ ավելի շահեկան վիճակում: Մեր երկրի կայացած բանկային համակարգի վրա մեծ է Կենտրոնական բանկի վերահսկողական և կարգավորիչ ազդեցությունը և վերջինիս տիրապետած գործիքակազմով կարելի է համապատասխան առաջարկներ ուղղել բոլոր բանկերին:

Այս պահի դրությամբ Հայաստանում գործող 17 բանկերից միայն Ամերիաբանկն է հայտնել, որ կորոնավիրուսի կանխարգելման և բանկի մասնաճյուղերում մարդկանց կուտակումներից խուսափելու համար որոշում է կայացրել իր բոլոր հաճախորդ ֆիզիկական անձանց և անհատ ձեռնարկատերին մարտի 13-ից մինչև մայիսի 13-ը ներառյալ տրամադրել «վարկային արձակուրդ»:

Որպեսզի բոլոր բանկերը միանան այս քայլին, Կենտրոնական բանկի միջոցով  պետության համապատասխան երաշխիքները և միջոցառումներն անհարժեշտություն են: Այստեղ խոսքը գնում է մասնավոր ընկերությունների՝ ահռելի դրամական շրջանառության դադարեցման մասին:
Կենտրոնական բանկի հրապարակած տվյալներով, այս տարվա հունվարի դրությամբ Հայաստանի առևտրային բանկերի քաղաքացիներին տրամադրած վարկերի ընդհանուր ծավալը կազմել է 3 տրլն 238 մլրդ դրամ: Միայն  սպառողական վարկերի պորտֆելը հասնում է 1 տրլն դրամի :

Եթե հաշվի առնենք, որ վարկերի փաստացի տոկոսադրույքները բոլոր դեպքում տատանվում են 20%-ի շրջանակներում, ապա դժվար չէ հաշվարկելը, թե նման արտոնություններ տալը ինչ ծավալների միջոցների շրջանառությունից է զրկում նրանց: Խոսքը գնում է ամսական մի քանի հարյուր միլիարդ դրամի մուտքերի մասին: 

Այստեղ  անհրաժշտ է դիտարկել նաև վարկային կազմակերպություններին, որոնց տրամադրած վարկային միջոցները էլ հասնում են 0,5 տրլն դրամի:  Հետևաբար, այստեղ պետության կարգավորիչ միջամտությունն անխուսափելի է:

Այս և բիզնես միջավայրի կայունությունն ապահովելու վերաբերյալ այսօր իր առաջարկն է տարածել նաև պատգամավոր Միքայել Մելքումյանը. «Կենտրոնական բանկը, որպես պետության ֆինանսական կայունությունն ապահովող կառույց, պետք է հստակ իրականացնի իր գործառույթները, այդ թվում՝ առևտրային բանկերի հետ իրականացնելով հակաճգնաժամային ծրագիր, որպեսզի բիզնեսի ռիսկերը մեղմվեն, այդ թվում՝ վարկերի ու տույժ-տուգանքների մասով, քննարկվող ժամանակահատվածի համար։ Փոքր և միջին ձեռնարկություններին անհրաժեշտ է տրամադրել հարկային արձակուրդ առնվազն երեք-չորս ամսով՝ կոնկրետ այս ամիսների համար կիրառելով 0 տոկոսադրույքով շրջանառության հարկ»,- գրել է պատամավորը:

Վիրուսի տարածումը կանխելու համար վերևում շարադրած միջոցառումից բացի պետությունը պետք է գնա նաև ավելի կտրուկ քայլերի՝ դիտարկելով նաև արտակարգ դրության հայտարարման տարբերակը:

Վերջին օրերին Էստոնիայի, Լատվիայի և Չեխիայի իշխանությունները արդեն մտցրել են արտակարգ դրության ռեժիմ, այն դեպքում, երբ Հայաստանի ներկայիս իրավիճակի նման այդ երկրներում նույնպես վարակի հաստատված դեպքերը քիչ են՝ չեն գերազանցում երկու տասնյակը:

Ա. Վարդանյան