Քաղաքական 10:55 08/04/2020 Տարածաշրջան

Հարութ Սասունյան. ԱՄՆ-ը մեղադրում է թուրքական «Հալք» բանկին՝ Իրանին միլիարդավոր դոլարների ապօրինի փոխանցումների համար

«Հալք» բանկը, որի մեծամասնական բաժնետերը Թուրքիայի կառավարությունն է, 2020 թ․ մարտի 31-ին Նյու Յորքում իրեն մեղավոր չի ճանաչել քրեական մեղադրանքներով, որ նա  օգնել է Իրանին տասնյակ միլիարդավոր դոլարներ և ոսկի ապօրինաբար փոխանցելու համար, գրել են Այքան Էրդեմիրը և Ֆիլիպ Կովալսկին մի հոդվածում, որն ապրիլի 3-ին հրապարակվել է Վաշինգտոնում գործող քաղաքականության ինստիտուտի՝ Ժողովրդավարության պաշտպանության հիմնադրամի կողմից։

2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին Նյու Յորքի Հարավային շրջանի դաշնային դատարանը «Հալք» բանկին մեղադրեց «խարդախության, փողերի լվացման և պատժամիջոցների խախտումների համար», պնդելով, որ «Հալք» բանկը և նրա ղեկավարները օժանդակել են ոսկու վաճառքով զբաղվող թուրք-իրանցի Ռեզա Զառաբին՝ «բազմամիլիարդ դոլարների» հնարքով շրջանցելու Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցներն ընդդեմ Իրանի»։

Սկզբում «Հալք» բանկը հրաժարվեց ներկայանալ դատարան՝ «պնդելով, որ քրեական մեղադրանքները դուրս են Միացյալ Նահանգների դատարանի իրավասությունից», գրել են Էրդեմիրն ու Կովալսկին, սակայն, երբ «դատախազներն առաջարկեցին ավելացնել տուգանքը դատարանի նկատմամբ արհամարհական վերաբերմունքի համար, որը կարող էր կազմել 1․8 միլիարդ դոլար ութ շաբաթ անց», բանկը համաձայնեց պատասխանել դատական հայցերին:

Սկզբում թուրք և իրանցի պաշտոնյաները հնարք էին մշակել գազը ոսկով փոխանակելու համար՝ ԱՄՆ պատժամիջոցները շրջանցելու նպատակով, պնդելով, որ ոսկին ուղղվում է ոչ թե իրանական պետական կառավարման մարմիններին, այլև Իրանի «մասնավոր հատվածին»: Էրդեմիրն ու Կովալսկին հայտարարել են, որ «վերջին հաշվով, այդ հնարքը իրանական վարչակարգին բերեց մոտ 13 միլիարդ դոլարի թուրքական ոսկի 2012-2013 թվականների ընթացքում: Երբ  2013 թ․ ԱՄՆ-ը փակեց «ոսկու սողանցքը», Իրանն օգտագործեց թուրքական կեղծ ընկերությունները՝ սննդամթերքի և դեղամիջոցների կեղծ գործարքների վերաբերյալ հաշիվներ ներկայացնելով, որոնք որպես մարդասիրական օգնություն դուրս էին մնում ԱՄՆ պատժամիջոցներից։ Գերհաշվարկի մեկ այլ տխրահռչակ գործով, Թուրքիայում տեղակայված շքեղ զբոսանավերի ընկերությունը օգտագործել է «Հալք» բանկը մոտ 5․2 տոննա շագանակագույն շաքարավազի վաճառքի համար Իրանի «Փասարգադ» բանկին՝ մոտավորապես 240 դոլար մեկ ֆունտի (0․45 կգ) դիմաց»։

Այս հնարքն առաջին անգամ 2013 թ․ դեկտեմբերին բացահայտեցին թուրք քննիչները, որոնք ամբաստանել էին այդ ժամանակ վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին, նրա մի շարք նախարարների և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների, այդ թվում՝ «Հալք» բանկի կառավարիչներին։ Էրդողանը փակեց հետաքննությունը՝ հեռացնելով ոստիկանության պաշտոնյաներին, դատախազներին և դատավորներին․․․

Սկանդալը կրկին ծագեց 2016 թ․ մարտին, երբ թուրք-իրանցի պարագլուխ Ռեզա Զառաբը ձերբակալվեց Մայամիում, երբ իր ընտանիքի հետ մեկնել էր Ֆլորիդա՝ Դիսնեյի աշխարհ այցելելու համար։

2017 թ․ մարտին, ԱՄՆ իշխանությունները ձերբակալեցին «Հալք» բանկի գործադիր տնօրենի տեղակալ Մեհմեթ Հաքան Աթիլլային՝ Նյու Յորք ժամանելուն պես։  Զառաբն իրեն մեղավոր ճանաչեց և համաձայնեց դատարանում ցուցմունք տալ Աթիլլայի դեմ։ Զառաբը խոստովանեց, որ կաշառք է տվել Թուրքիայի բարձրաստիճան նախարարներին և «Հալք» բանկի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին: Նա նույնիսկ Էրդողանին ներքաշեց կոռուպցիոն հնարքի մեջ՝ հայտարարելով, որ Էրդողանն անձամբ է հաստատել ապօրինի գործողությունները։
«2018 թ․ մայիսին «Հալք» բանկի Աթիլլան դատապարտվեց  32-ամսյա բանտարկության, ինչը զգալիորեն ավելի կարճ էր, քան նախկինում պահանջել էին դատախազները», գրել են Էրդեմիրն ու Կովալսկին: «Աթիլլայի Թուրքիա վերադարձից հետո, Էրդողանը պատժամիջոցները խախտողին պարգևատրեց՝ նրան նշանակելով Ստամբուլի ֆոնդային բորսայի գործադիր տնօրեն՝ հետևելով նախագահի հաստատած ձևին՝ հատուցելով Զառաբի այլ ավագ հանցակիցներին շահավետ նշանակումներով»։

Էրդողանն անձամբ դիմեց նախագահ Թրամփին և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ արգելափակելու «Հալք» բանկի դեմ դատական գործը, պնդելով, որ ԱՄՆ դատարանները իրավունք չունեն դատել Թուրքիայի քաղաքացիներին: Courthouse-ի լրատվական ծառայությունից հայտնել են, որ «Զառաբի կեղծ ընկերություններից մեկը՝ Royal Holding A.S.-ը, որպես իր հասցե նշել է Ստամբուլում Թրամփի աշտարակների 35-րդ հարկաբաժինը։ Նախքան փողերի լվացման, պատժամիջոցների շրջանցման և կաշառակերության համար մեղավոր ճանաչվելը, Զառաբը վարձել էր Թրամփի անձնական փաստաբան Ռուդի Ջուլիանիին՝ ստվերային դիվանագիտության քարոզարշավը ղեկավարելու համար, որը կրկնվեց Ուկրաինայում։ Երթևեկելով Թուրքիայի մայրաքաղաք Անկարայի և Սպիտակ տան միջև, Ջուլիանին հանդիպեց Էրդողանի, Թրամփի, նախկին պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնի և ԱՄՆ այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների ու Թուրքիայի պաշտոնատար անձանց հետ՝ փորձելով բանակցել բանտարկյալների փոխանակման շուրջ: «Նյու Յորք թայմսը» հաղորդեց, որ Թիլերսոնը դիմադրել է գործարքի համար Սպիտակ տան ճնշմանը, ինչը փաստացի կհանգեցներ Զառաբի գործի կարճմանը»։

Էրդողանի և Ջուլիանիի ջանքերի շնորհիվ հաջողվեց դատաքննությունը կանգնեցնել գրեթե երկու տարի, սակայն այն, ի վերջո, ձախողվեց, երբ անցյալ տարվա հոկտեմբերին ԱՄՆ-ի դատախազությունը Նյու Յորքի Հարավային շրջանում մեղադրանքներ առաջադրեց»։
Սենատի ֆինանսների հարցով հանձնաժողովի գլխավոր դեմոկրատ սենատոր Ռոն Վայդենն ասաց Courthouse-ի լրատվական ծառայությանը․ «Ըստ ամենայնի, Դոնալդ Թրամփը կատարում էր Էրդողանի և Ջուլիանիի հրամանը, իսկապես հարցեր կային այն մասին, թե արդյոք սա «Հալք» բանկը փրկելու մասին էր, չնայած կային մեղադրանքներ, որ նրանք ղեկավարել էին պատմության մեջ պատժամիջոցներից խուսափելու ամենամեծ հնարքը»:

2020 թ․ սկզբում Սենատում նախագահ Թրամփի պաշտոնազրկման գործընթացի ժամանակ, սենատորներ Վայդենը, Ռոբերտ Մենենդեսը և Շերոդ Բրաունը համատեղ հարց ուղղեցին, որը Սենատում բարձրաձայն ընթերցեց գլխավոր դատավոր Ջոն Ռոբերտսը․ «Արդյոք նախագահն  այնպիսի վարքագի՞ծ է դրսևորել, որով իր անձնական ու քաղաքական շահերը վեր է դասել Միացյալ Նահանգների ազգային անվտանգության շահերից»։

Վայդենն ասել է Courthouse լրատվական ծառայությանը․ «Դոնալդ Թրամփը զգալի ֆինանսական հետաքրքրություններ ունի Թուրքիայում», նկատի ունենալով Ստամբուլում գտնվող Թրամփի աշտարակները: «Մենք պարբերաբար կարդում ենք, որ նրա ընտանիքը անձնական հարաբերություններ է հաստատել թուրք կարևոր պաշտոնյաների հետ: Եվ այսպես, դուք պետք է հարցնեք, որն է մեր հետաքննության մասը՝ արդյոք Թրամփի քաղաքականությունը Թուրքիայի նկատմամբ նշանակալի ձևով երանգավորված է իր անձնական և քաղաքական շահերով և ոչ թե երկրի ազգային անվտանգությամբ»:

Եթե «Հալք» բանկը մեղավոր ճանաչվի Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցները խախտելու համար, ապա դատարանը կարող է խոշոր տուգանք սահմանել՝ անկախ նախագահ Թրամփի ցանկություններից:

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:04
Մհերը հայրենասեր հայ երիտասարդի վառ օրինակ էր. Ռոբերտ Քոչարյան
ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը ցավակցել է ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ:...
Աղբյուր` Panorama.am
22:43
Գարեգին Երկրորդը գոհունակությամբ անդրադարձել է հայ-չինական պատմական առնչակցություններին
Մայր աթոռից հայտնում են, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է «Բոյա» գիտահետազոտական կենտրոնի պատվիրակությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:11
Հենրիխ Մխիթարյանը վնասվածքից հետո բուժզննում է անցել
Իտալական «Ինտեր» ֆուտբոլային ակումբն իր էջում հայտնում է, որ կիսապաշտպան Հենրիխ Մխիթարյանը բուժզննում է անցել: Հետազոտության...
Աղբյուր` Panorama.am
21:52
Հրդեհ ՌԴ օդադեսանտային զորքերի հոսպիտալում. ավելի քան 50 մարդ տարհանվել
Հրդեհ է բռնկվել Տուլայի Սովետսկայա փողոցում գտնվող զինվորական հոսպիտալի շենքում, որտեղ տեղակայված է Ռուսաստանի օդադեսանտային զորքերի 39-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:13
Ռազմավարական ընտրությունը պետք է լինի հստակ, գետնի վրա, հակառակ դեպքում Հայաստանը կդառնա հերթական ավանտյուրայի զոհը. Արա Պողոսյան
Քաղաքական վերլուծաբան Արա Պողոսյանը գրում է. «Աֆրիկյան երկրներում Ֆրանսիայի առաջ ծառացած բարդությունները, որոնք ուղեկցվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
21:03
Նիկոլ Փաշինյանը ցավակցել է Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ
Նիկոլ Փաշինյանը ցավակցել է Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ։ «Ցավով տեղեկացա ԱԺ պատգամավոր Մհեր Սահակյանի ողբերգական մահվան մասին:...
Աղբյուր` Panorama.am
20:53
70 հազար քաղաքացիների անունից հարցը եմ տվել Նիկոլ Փաշինյանին և նա միտումնավոր խոսափեց պատասխանել. Հայկ Մարության
«Քաղաքային իշխանությունները ականջալուր չեղան,  իրենց համար մեկ է, թե ինչպես է ժողվուրդն ապրում, ինպես է կարողանալու այս բարդ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:29
Կորցրեցինք հայրենասեր, սկզբունքային, նվիրյալ քաղաքացու և գործընկերոջ. «Հայաստան» խմբակցություն
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցությունը ցավակցական է տարածել պատգամավոր Մհեր Սահակյանի ողբերգական մահվան դեպքի կապակցությամբ, որում ասվում է....
Աղբյուր` Panorama.am
20:21
Տեղի ունեցավ Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց 85-րդ և կանանց 80-րդ առաջնությունների բացման արարողությունը
Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիայից հայտնում են, որ այսօր Տիգրան Պետրոսյանի անվան շախմատի տուն-մարզադպրոցում տեղի ունեցավ Հայաստանի շախմատի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Թբիլիսիի քաղաքապետը կոշտ է արձագանքել Ուկրաինայի նախկին ԱԳ նախարարի հայտարարությանը
Թբիլիսիի քաղաքապետ Կախա Քալաձեն դատապարտել է Ուկրաինայի նախկին արտգործնախարար Դմիտրի Կուլեբայի հայտարարությունն այն մասին, որ նա տարհամոզել է իր...
Աղբյուր` Panorama.am
19:53
Էս թրաշով ջահելը արդարադատության վերաբերյալ ի՞նչ խորհուրդ կարող է տա նախարարին. Ոսկան Սարգսյանը՝ նոր նշանակման մասին
Արդարադատության նախարարությունից հայտնում են, որ Սրբուհի Գալյանի հրամանով՝ Լյովա Սարգսյանը նշանակվել է նախարարի խորհրդական։: Տավուշցի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:23
Անհավատալի է, Աստված հոգիդ լուսավորի Մհեր ջան. Արթուր Վանեցյանը ցավակցություն է հայտնել ԱԺ պատգամավոր Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ
ԱԱԾ նախկին տնօրեն, ԱԺ նախկին պատգամավոր Արթուր Վանեցյանը ցավակցություն է հայտնել Մհեր Սահակյանի ողբերգական մահվան կապակցությամբ։...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Արարատ Միրզոյանն առաջիկա օրերին ԱՄՆ-ում կհանդիպի ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են, որ հունվարի 14-ից 15-ը  նախարար Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կգտնվի Վաշինգտոնում: «Ծրագրված են...
Աղբյուր` Panorama.am
19:07
«Մայր Հայաստան» խմբակցությունը ուղեվարձի թանկացումը չեղարկելու օրակարգով ավագանու արտահերթ նիստ է հրավիրել
«Այս պահին Երևանի ավագանում «Մայր Հայաստան» խմբակցությունը գտնվում է քաղաքապետարանում և նախաձեռներլ է ստորագրահավաք արտահերթ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:51
Ալեն Սիմոնյանը ցավակցություն է հայտնել Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ
ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ցավակցություն է հայտնել Մհեր Սահակյանի մահվան կապակցությամբ: «Մեծագույն ցավով տեղեկացա Ազգային Ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 5-7 աստիճանով
Երևանում հունվարի 14-ին, 17-18-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ: Հունվարի 15-16-ին հնարավոր են թույլ և կարճատև տեղումներ։ Մարզերում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:32
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Սահակյանը զոհվել է ավտովթարից. Լրացված
ՆԳՆ Փրկարար ծառայությունից հայտնում են. «Հունվարի 13-ին՝ ժ․16․41-ի սահմաններում ՆԳՆ ՓԾ 911 ծառայություն է զանգահարել  մի քաղաքացի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:31
Երևանում 50-ամյա տղամարդը ձերբակալվել է ապօրինի զենք-զինամթերք և թմրանյութ պահելու համար
Մայրաքաղաքի քրեական ոստիկանները հունվարի 12-ին ստացված օպերատիվ տվյալներն իրացնելիս, օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Վոլգոգրադի բնակիչը դшնшկահարել է Մոսկվայի սուպերմարկետի աշխատակիցներին և այցելուներին
Մոսկվայի մարզի Շչյոլկովո քաղաքում հարբած երիտասարդը դանակով հարձակվել է սուպերմարկետի աշխատակիցների և այցելուների վրա։ Այս մասին հայտնում է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:15
Բրյուսելում մոտ 100 հազար մարդ է բողոքում կենսաթոշակների բյուջեի կրճատման դեմ
Բրյուսելում մինչև 100 հազար մարդ դուրս է եկել փողոց՝ տարեկան 3 միլիարդ եվրոյով սոցիալական նպաստների և կենսաթոշակների բյուջեն կրճատելու...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Հայաստանին Ռուսաստանի հակազդեցությունն շատ ավելին է, քան Ադրբեջանի պարագայում. Տիգրան Աբրահամյան
ՀՀ գործող իշխանություններն ինչպես են կառուցում պետության անվտանգային համակարգը։ Արդյո՞ք դրա բացակայությունը չէ Ալիևի հերթական սպառնալիքների և...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
ՀՖՖ նախագահը պարտությունը ներկայացնում է հաղթանակ․ Արթուր Սողոմոնյան
«ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանը հերթական անգամ «աչքի ընկավ» կեղծ տեղեկություն տարածելով՝ իբրև ինձ հետ կապված դատական գործ է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:37
Մենք չենք ստեղծել այդ պրոդուկտը, որպեսզի հաճույք պատճառենք բոլորին. Վազգեն Սաղաթելյան
«Մենք կարող էինք այդ բառերը չօգտագործել, անշուշտ, կարող էինք։ Մենք՝ որպես ստեղծագործող որդեգրել ենք այս մոտեցումը, այո, դա կարող է լինել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:36
Եկամտահարկի վերադարձի ծրագրին կփոխարինի նոր ծրագիր
«Հայաստանում առկա է 19 հազար  բազմաբնակարան շենքեր, որոնցից 60 տոկոսը և ավելին կառուցվել են մինչև 1980 թվականը՝ խորհրդային նորմերով,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
Խախտումները հիմնականում վերաբերում են դպրոցների շինարարությանը. Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահ
 «Լիզենզավորման համակարգը ներդնելուց հետո արդեն ունեցել ենք խախտման հետևանքով լիցենզիաների կասեցման դեպքեր»,- ասուլիսում ասաց...
Աղբյուր` Panorama.am
17:10
ՀՀԿ-ական. Սերժ Սարգսյանի դեմ ցանկացած արշավ կազմակերպելու փորձերը դատապարտված են ձախողման
ՀՀԿ ԵՄ նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը գրում է. «ՀՀ 3-րդ նախագահ, ՀՀԿ նախագահ Սերժ Սարգսյանի դեմ տարիներ շարունակ արշավներ են իրականացրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
Ճապոնիան ցունամիի նախազգուշացում է տվել 6,9 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժից հետո
Ճապոնիայի Կյուսյու կղզու հարավ-արևելյան ափերի մոտ տեղի ունեցած երկրաշարժից հետո ցունամիի նախազգուշացում է հայտարարվել: Կյուսյու կղզու...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Լոս Անջելեսում անտառային հրդեհների հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 24-ի. Փարիզի չափ տարածք է այրվել
Հրշեջները Լոս Անջելեսի մահաբեր հրդեհների դեմ գրեթե մեկշաբաթյա պայքարի կրիտիկական փուլում են: Այս մասին գրում է CNN-ն ու մանրամասնում, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Լոս Անջելեսում Գեթի կենտրոնը հայտնվել է պարտադիր տարհանման գոտում
Կենտրոնում պահվում են ավելի քան 125 000 արվեստի նմուշներ և 1,4 միլիոն փաստաթուղթ:
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Մեր հետ քննարկում չի եղել, հարկերը բարձրացրել են. Ոսկու շուկայի աշխատակիցները կառավարության մոտ են
13:14 13/01/2025

Մեր հետ քննարկում չի եղել, հարկերը բարձրացրել են. Ոսկու շուկայի աշխատակիցները կառավարության մոտ են

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}