Քաղաքական 10:55 08/04/2020 Տարածաշրջան

Հարութ Սասունյան. ԱՄՆ-ը մեղադրում է թուրքական «Հալք» բանկին՝ Իրանին միլիարդավոր դոլարների ապօրինի փոխանցումների համար

«Հալք» բանկը, որի մեծամասնական բաժնետերը Թուրքիայի կառավարությունն է, 2020 թ․ մարտի 31-ին Նյու Յորքում իրեն մեղավոր չի ճանաչել քրեական մեղադրանքներով, որ նա  օգնել է Իրանին տասնյակ միլիարդավոր դոլարներ և ոսկի ապօրինաբար փոխանցելու համար, գրել են Այքան Էրդեմիրը և Ֆիլիպ Կովալսկին մի հոդվածում, որն ապրիլի 3-ին հրապարակվել է Վաշինգտոնում գործող քաղաքականության ինստիտուտի՝ Ժողովրդավարության պաշտպանության հիմնադրամի կողմից։

2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին Նյու Յորքի Հարավային շրջանի դաշնային դատարանը «Հալք» բանկին մեղադրեց «խարդախության, փողերի լվացման և պատժամիջոցների խախտումների համար», պնդելով, որ «Հալք» բանկը և նրա ղեկավարները օժանդակել են ոսկու վաճառքով զբաղվող թուրք-իրանցի Ռեզա Զառաբին՝ «բազմամիլիարդ դոլարների» հնարքով շրջանցելու Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցներն ընդդեմ Իրանի»։

Սկզբում «Հալք» բանկը հրաժարվեց ներկայանալ դատարան՝ «պնդելով, որ քրեական մեղադրանքները դուրս են Միացյալ Նահանգների դատարանի իրավասությունից», գրել են Էրդեմիրն ու Կովալսկին, սակայն, երբ «դատախազներն առաջարկեցին ավելացնել տուգանքը դատարանի նկատմամբ արհամարհական վերաբերմունքի համար, որը կարող էր կազմել 1․8 միլիարդ դոլար ութ շաբաթ անց», բանկը համաձայնեց պատասխանել դատական հայցերին:

Սկզբում թուրք և իրանցի պաշտոնյաները հնարք էին մշակել գազը ոսկով փոխանակելու համար՝ ԱՄՆ պատժամիջոցները շրջանցելու նպատակով, պնդելով, որ ոսկին ուղղվում է ոչ թե իրանական պետական կառավարման մարմիններին, այլև Իրանի «մասնավոր հատվածին»: Էրդեմիրն ու Կովալսկին հայտարարել են, որ «վերջին հաշվով, այդ հնարքը իրանական վարչակարգին բերեց մոտ 13 միլիարդ դոլարի թուրքական ոսկի 2012-2013 թվականների ընթացքում: Երբ  2013 թ․ ԱՄՆ-ը փակեց «ոսկու սողանցքը», Իրանն օգտագործեց թուրքական կեղծ ընկերությունները՝ սննդամթերքի և դեղամիջոցների կեղծ գործարքների վերաբերյալ հաշիվներ ներկայացնելով, որոնք որպես մարդասիրական օգնություն դուրս էին մնում ԱՄՆ պատժամիջոցներից։ Գերհաշվարկի մեկ այլ տխրահռչակ գործով, Թուրքիայում տեղակայված շքեղ զբոսանավերի ընկերությունը օգտագործել է «Հալք» բանկը մոտ 5․2 տոննա շագանակագույն շաքարավազի վաճառքի համար Իրանի «Փասարգադ» բանկին՝ մոտավորապես 240 դոլար մեկ ֆունտի (0․45 կգ) դիմաց»։

Այս հնարքն առաջին անգամ 2013 թ․ դեկտեմբերին բացահայտեցին թուրք քննիչները, որոնք ամբաստանել էին այդ ժամանակ վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին, նրա մի շարք նախարարների և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների, այդ թվում՝ «Հալք» բանկի կառավարիչներին։ Էրդողանը փակեց հետաքննությունը՝ հեռացնելով ոստիկանության պաշտոնյաներին, դատախազներին և դատավորներին․․․

Սկանդալը կրկին ծագեց 2016 թ․ մարտին, երբ թուրք-իրանցի պարագլուխ Ռեզա Զառաբը ձերբակալվեց Մայամիում, երբ իր ընտանիքի հետ մեկնել էր Ֆլորիդա՝ Դիսնեյի աշխարհ այցելելու համար։

2017 թ․ մարտին, ԱՄՆ իշխանությունները ձերբակալեցին «Հալք» բանկի գործադիր տնօրենի տեղակալ Մեհմեթ Հաքան Աթիլլային՝ Նյու Յորք ժամանելուն պես։  Զառաբն իրեն մեղավոր ճանաչեց և համաձայնեց դատարանում ցուցմունք տալ Աթիլլայի դեմ։ Զառաբը խոստովանեց, որ կաշառք է տվել Թուրքիայի բարձրաստիճան նախարարներին և «Հալք» բանկի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին: Նա նույնիսկ Էրդողանին ներքաշեց կոռուպցիոն հնարքի մեջ՝ հայտարարելով, որ Էրդողանն անձամբ է հաստատել ապօրինի գործողությունները։
«2018 թ․ մայիսին «Հալք» բանկի Աթիլլան դատապարտվեց  32-ամսյա բանտարկության, ինչը զգալիորեն ավելի կարճ էր, քան նախկինում պահանջել էին դատախազները», գրել են Էրդեմիրն ու Կովալսկին: «Աթիլլայի Թուրքիա վերադարձից հետո, Էրդողանը պատժամիջոցները խախտողին պարգևատրեց՝ նրան նշանակելով Ստամբուլի ֆոնդային բորսայի գործադիր տնօրեն՝ հետևելով նախագահի հաստատած ձևին՝ հատուցելով Զառաբի այլ ավագ հանցակիցներին շահավետ նշանակումներով»։

Էրդողանն անձամբ դիմեց նախագահ Թրամփին և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ արգելափակելու «Հալք» բանկի դեմ դատական գործը, պնդելով, որ ԱՄՆ դատարանները իրավունք չունեն դատել Թուրքիայի քաղաքացիներին: Courthouse-ի լրատվական ծառայությունից հայտնել են, որ «Զառաբի կեղծ ընկերություններից մեկը՝ Royal Holding A.S.-ը, որպես իր հասցե նշել է Ստամբուլում Թրամփի աշտարակների 35-րդ հարկաբաժինը։ Նախքան փողերի լվացման, պատժամիջոցների շրջանցման և կաշառակերության համար մեղավոր ճանաչվելը, Զառաբը վարձել էր Թրամփի անձնական փաստաբան Ռուդի Ջուլիանիին՝ ստվերային դիվանագիտության քարոզարշավը ղեկավարելու համար, որը կրկնվեց Ուկրաինայում։ Երթևեկելով Թուրքիայի մայրաքաղաք Անկարայի և Սպիտակ տան միջև, Ջուլիանին հանդիպեց Էրդողանի, Թրամփի, նախկին պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնի և ԱՄՆ այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների ու Թուրքիայի պաշտոնատար անձանց հետ՝ փորձելով բանակցել բանտարկյալների փոխանակման շուրջ: «Նյու Յորք թայմսը» հաղորդեց, որ Թիլերսոնը դիմադրել է գործարքի համար Սպիտակ տան ճնշմանը, ինչը փաստացի կհանգեցներ Զառաբի գործի կարճմանը»։

Էրդողանի և Ջուլիանիի ջանքերի շնորհիվ հաջողվեց դատաքննությունը կանգնեցնել գրեթե երկու տարի, սակայն այն, ի վերջո, ձախողվեց, երբ անցյալ տարվա հոկտեմբերին ԱՄՆ-ի դատախազությունը Նյու Յորքի Հարավային շրջանում մեղադրանքներ առաջադրեց»։
Սենատի ֆինանսների հարցով հանձնաժողովի գլխավոր դեմոկրատ սենատոր Ռոն Վայդենն ասաց Courthouse-ի լրատվական ծառայությանը․ «Ըստ ամենայնի, Դոնալդ Թրամփը կատարում էր Էրդողանի և Ջուլիանիի հրամանը, իսկապես հարցեր կային այն մասին, թե արդյոք սա «Հալք» բանկը փրկելու մասին էր, չնայած կային մեղադրանքներ, որ նրանք ղեկավարել էին պատմության մեջ պատժամիջոցներից խուսափելու ամենամեծ հնարքը»:

2020 թ․ սկզբում Սենատում նախագահ Թրամփի պաշտոնազրկման գործընթացի ժամանակ, սենատորներ Վայդենը, Ռոբերտ Մենենդեսը և Շերոդ Բրաունը համատեղ հարց ուղղեցին, որը Սենատում բարձրաձայն ընթերցեց գլխավոր դատավոր Ջոն Ռոբերտսը․ «Արդյոք նախագահն  այնպիսի վարքագի՞ծ է դրսևորել, որով իր անձնական ու քաղաքական շահերը վեր է դասել Միացյալ Նահանգների ազգային անվտանգության շահերից»։

Վայդենն ասել է Courthouse լրատվական ծառայությանը․ «Դոնալդ Թրամփը զգալի ֆինանսական հետաքրքրություններ ունի Թուրքիայում», նկատի ունենալով Ստամբուլում գտնվող Թրամփի աշտարակները: «Մենք պարբերաբար կարդում ենք, որ նրա ընտանիքը անձնական հարաբերություններ է հաստատել թուրք կարևոր պաշտոնյաների հետ: Եվ այսպես, դուք պետք է հարցնեք, որն է մեր հետաքննության մասը՝ արդյոք Թրամփի քաղաքականությունը Թուրքիայի նկատմամբ նշանակալի ձևով երանգավորված է իր անձնական և քաղաքական շահերով և ոչ թե երկրի ազգային անվտանգությամբ»:

Եթե «Հալք» բանկը մեղավոր ճանաչվի Միացյալ Նահանգների պատժամիջոցները խախտելու համար, ապա դատարանը կարող է խոշոր տուգանք սահմանել՝ անկախ նախագահ Թրամփի ցանկություններից:

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

21:55
ԱԺ մի քանի պատգամավորի գնահատականը համարում ենք սուբյեկտիվ. «Շողակաթ» ՀԸ
«Շողակաթ» հեռուստաընկերությունը պարզաբանում  է տարածել հոռուստաընկերության  վերաբերյալ ԱԺ-ում հնչած գնահատականների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:51
Լրագրող Վահե Մակարյան. ԱԺ նախկին որևէ նախագահ իրեն թույլ չէր տալիս լրագրողի հասցեին որևէ անպարկեշտ արտահայտություն
«Տաս տարուց ավելի  լուսաբանում եմ խորհրդարանի աշխատանքը, տեսել եմ Ազգային ժողովի մի քանի նախագահ, անկախ այդ մարդկանց քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Նարեկ Սարգսյանը ՔԿՀ-ից ազատ արձակվեց
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի եղբորորդին՝ Նարեկ Սարգսյանը, ՔԿՀ-ից ազատ արձակվեց՝ պատժի կրումից հետո։ Տեղեկությունը «Փաստինֆո»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:24
Բռնապետական իշխանությունները մեծ եռանդով շարունակում են մեր կրթական համակարգի կուսակցականացում. Մհեր Մելքոնյան
ՀՅԴ Շիրակի Մարզային կոմիտեի ներկայացուցիչ, ԱԺ  «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Մելքոնյանը գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
20:43
Այո, ես պատճառ եմ եղել, որ չստացվեց մայիսին, բայց դա չի նշանակում, որ չի ստացվելու․ Բագրատ Սրբազան
«Այո, ես պատճառ եմ եղել կամ իմ ոչ ամբողջական վերլուծության արդյունքով է, որ չստացվեց մայիսին, բայց դա չի նշանակում, որ չի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Ոստիկանապետի նկարները կրկին հայտնվել են Երևանի փողոցներում
«Սրբազան պայքարը» լուսանկարներ է հրապարակել՝ կից գրելով․ «Կրկին ոստիկանապետի նկարներն են հայտնվել Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:14
Ի՞նչ կլինի ԱՄՆ-ի կանաչ տնտեսության հետ ընտրություններից հետո․ Euronews
Արդյո՞ք ԱՄՆ-ը կմնա եվրոպական էլեկտրական մեքենաների հիմնական շուկա: Թե՞ կզարգացնեն իրենց արտադրությունը։ Euronews-ի փոխանցմամբ՝ մոտենում են ԱՄՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:07
Բագրատ Սրբազանը քաղաքական հանդիպումներ ունեցե՞լ է արտերկիր այցի ընթացքում
«Անկեղծ ասած` դեռ Սրբազանին չեմ հանդիպել և ոչնչից տեղյակ չեմ: Բայց չեմ էլ կարծում, որ որևէ մեկը, բացի իրենից, այս հարցերին կարող է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:49
Էրդողան․ Ամբողջովին դադարեցրինք առևտրային հարաբերություններն Իսրայելի հետ
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն անդրադարձել է Գազայի հատվածում Իսրայելի գործողություններին՝ որակելով դրանք որպես «դարի ամենադաժան...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Վեդի քաղաքի կամրջի մոտակայքում «GAZelle» -ը բախվել է ավտոմեքենային և կողաշրջվել, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 4-ին, ժամը 15:42-ին Արարատի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Երևան-Մեղրի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:10
Մասուդ Փեզեշքիանը կմեկնի Բաքու՝ մասնակցելու COP29-ին
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը կմասնակցի COP29 գագաթնաժողովին, որը կանցկացվի Բաքվում նոյեմբերի 11-ից 22-ը։ Իրանի նախագահը կգլխավորի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:07
Ի՞նչ է տեղի ունեցել իրականում Վահե Մակարյանի և Ալեն Սիմոնյանի միջև. Լրագրողը մանրամասներ է հրապարակել
Մի քանի օր առաջ՝ հոկտեմբերի 31-ին, Ազգային ժողովում միջադեպ  է գրանցվել «Մեդիահաբ»-ի լրագրող Վահե Մակարյանի և Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:59
Մեղրաշեն բնակավայրի 30-ամյա բնակչի սպանության համար մեղադրանք է ներկայացվել նրա 29–ամյա համագյուղացուն
ՀՀ քննչական կոմիտեի Շիրակի մարզային քննչական վարչության Արթիկի և Անիի քննչական բաժնում քննվող քրեական վարույթի շրջանակներում իրականացվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
18:43
Նախկին «Գոյ» թատրոնի հայտարարությունը չունի որևէ իրավական հիմք․ Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն
Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է․ «Այսօր՝ 2024թ․ նոյեմբերի 4-ին ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թբիլիսիում երթ է ընթանում
«Սադգուրիս մոեդանի» հրապարակում հավաքված ընդդիմադիր կուսակցությունների անդամներն ու նրանց համախոհները շարժվում են դեպի Ռուսթավելիի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
ԼՂ առանձին շրջաններից բռնի տեղահանվածների հիպոթեքային վարկերի մարմանը կուղղվի ավելի քան 7 մլրդ դրամ
Գալիք տարվա պետական բյուջեի նախագծով Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից բռնի տեղահանված ընտանիքների բնակարանային մատչելիության ապահովման...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Բռնցքամարտի Հայաստանի երիտասարդական հավաքականը նվաճած մեդալներով հայրենիք կվերադառնաա վաղը
Հայաստանի բռնցքամարտի ֆեդերացիան տեղեկացնում է․ «Բռնցքամարտի Հայաստանի երիտասարդական հավաքականը հայրենիք կվերադառնաա նոյեմբերի 5-ի`...
Աղբյուր` Panorama.am
17:49
Աննա Հակոբյանի հրավիրած խնջույքին մասնակցել է նաև «Լիդիան Արմենիա»-ի տնօրենը
Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հրավիրած Խնջույքին մասնակցել է  նաև  «Լիդիան Արմենիա» ընկերության գործադիր տնօրեն...
Աղբյուր` Panorama.am
17:19
Հայրապետական մաղթանք՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում
Նոյեմբերի 4-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ  Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի գահակալության 25-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Հնդկաստանում ՄիԳ-29 ինքնաթիռ է կործանվել
Հնդկաստանի ռազմաօդային ուժերի ՄԻԳ-29 ինքնաթիռը երկուշաբթի օրը վթարի է ենթարկվել պլանային ուսումնական թռիչքի ժամանակ, օդաչուն հասցրել է լքել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
Զախարյանը նախատեսում է մասնակցել Իսպանիայի գավաթի առաջիկա հանդիպմանը
Ռուսաստանի հավաքականի կիսապաշտպան Արսեն Զախարյանը մարզվում է «Ռեալ Սոսյեդադի» ընդհանուր խմբում և պատրաստվում է մասնակցել նոյեմբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:03
Ինչ պայմաններում են շաուրմա պատրաստել Ֆուչիկի փողոցի սննդի կետում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի որոշմամբ՝ կասեցվել է անհատ ձեռնարկատեր Նշան Սարգսյանին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտի (ք....
Աղբյուր` Panorama.am
16:27
Վրաստանի նախագահի խառնաչկությունը՝ հեռանալուց առաջ. Սարգսյան
«Վրաստանի նախագահը վրեժխնդիր է լինում հայ ժողովրդից՝ Ջավախքի շրջաններում կրած խայտառակ պարտության և ՀՀ իշխանությունների՝ Վրաստանի ընտրված իշխանություններին շնորհավորելու համար»
Աղբյուր` Panorama.am
16:17
Անձրևատարները նույն կոյուղատարների հորոխպոր տղերքն են. Տիգրան Ավինյան
«Ինձ հարյուրավոր մարդիկ նամակներ են գրում, որ թափառող շների վիճակը ոչ թե լավանում է, այլ հակառակը։ Տանում են դրանց ստերջացնում են՝ավելի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
Քաղաքական մեկնաբան. Վրաստանի նախագահի գործողությունը մեղմ ասած սադրիչ է
«Վրաստանի նախագահն իր ֆեյսբուքյան անձնական էջում տարածել  է վրացական տուրգործակալության մի գովազդ, որտեղ Հայաստանի Լոռու մարզի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Լոռու մասին Զուրաբաշվիլիի կիսած հրապարակման հետքերով
Վրաստանի խորհրդարանական ընտրություններում պարտություն կրած երկրի նախագահ Սալոմե Զուրաբաշվիլին անցած ուրբաթ օրը ֆեյսբուքյան իր անձնական էջում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:50
ՔՊ-ն արդեն ունի Գյումրիի քաղաքապետի իր թեկնածուն
Գյումրիի քաղաքապետի «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության թեկնածուն Շիրակի նախկին մարզպետ Կարեն Սարուխանյանն է։ ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:29
Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա» մինչև 2026 թվականի աշխարհի առաջնությունը
«Ինտեր Մայամիի» արգենտինացի հարձակվող Լիոնել Մեսսին կարող է վերադառնալ «Բարսելոնա»: Այս մասին հայտնում է Gol Digital-ը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:20
Մարությանի թիմակիցն Ավինյանին տարրական մաթեմատիկա է սովորեցնում
Երևանի ավագանու «Ազգային առաջընթաց» խմբակցության անդամ  Իոսիֆ Կուբատյանը գրում է. «Մաթեմատիկա փոքրերի համար հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն
14:26 04/11/2024

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}