Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Որպես իրավաբան, ինձ համար զարմանալի է, անկեղծ ասած, սահմանդրական կարգի տապալման գործով մարտի մեկի զոհերի ու տուժածների հարազատներին որպես տուժող ներգրավումը»,-«5-րդ ալիքի» «Հարցազրույց» հաղորդաշարին տեսակապի միջոցով ասել է  Ռուսաստանում ապրող, ռուսաստանյան բուհերից մեկում դասավանդող ՀՀ նախկին գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանը։

Նա մանրմասնել է, տուժողն այն անձն է, ում հանցագործությամբ պատճառվել է անմիջական վնաս, այսինքն արարքի ու հետևանքի միջև պետք է լինի ուղիղ, անմիջական կապ։

«Օրինակ, մեկը կրակեց մյուսի վրա, այդ մյուսը մահացավ, սա ուղիղ պատճառական կապ է։ Երբ այդ կապը միջնորդավորված է, ուղիղ չէ, տվյալ անձը չի կարող հանդիսանալ հանցագործության սուբյեկտ։  Մարտի մեկի զոհերի հարազատները կարող են տուժող հանդիսանալ այն քրեական գործով, երբ քննվի սպանության դրվագները, կամ որևէ մեկը մեղադրվի սպանությունների համար»,-ասաց Կոստանյանը։

Նախկին գլխավոր դատախազը մանրամասնեց, այդ գործով մեղադրյալներից որևէ մեկին՝ ոչ Ռոբերտ Քոչարյանին, ոչ Յուրի Խաչատուրովին, ոչ Սեյրան Օհանյանին, ոչ Արմեն Գևորգյանին մեղադրանք առաջադրված չէ սպանության համար կամ մի գործողության, որը կապ ունի սպանությունների հետ։

«Հետևաբար այդ մարդիկ չեն կարող լինել տուժող։ Քրեական իրավունքի ցանկացած դասագիրք թող վերցնեն, ցանկացած լեզվով, ընդ որում հայերեն, այդ մասին է ասում։ Եվ եթե ցանկացած գիրք ասում է այդ մասին, իսկ մենք իրականում տեսնում ենք մեկ այլ բան, ես չգիտեմ, անկեղծ ասած, դրան ինչ գնահատական տալ»,-նշեց նա՝ կարծիք հայտնելով, որ զոհվածների հարազատների ներգրավումն այս գործում նպատակ ունի ապահովել զուտ էմոցիոնալ, հուզական ֆոն, քանի որ դրան ոչ մի իրավական, օրենսդրական հիմնավորում չկա։

Հետևելով դատավարության գործընթացին, Կոստանյանը եկել է այն եզրահանգման, որ գործի շրջանակում իրականացվող կալանավորման պրակտիկան որևէ առնչություն չունի իրավունքի հետ, քանի որ Եվրոպական կոնվենցիան շատ սպառիչ  սահմանումներ է տվել։

«Ինձ համար, այս դատավարության ողջ ընթացքում իրավական տեսանկյունից ամենաանթույլատրելին ու անհասկանալին Ղարաբաղի երկու նախագահների միջնորդության երաշխավարության մերժումն էր։ Շատ անկեղծ եմ ասում։ Երկու նախագահները երաշխավարությամբ միջնորդում են ազատ արձակել նախագահ Քոչարյանին։ Մեղադրյալի վարքագիծը, որ նա չի փախնի, չի խուսափի, պետք է երաշխավորեն այնպիսի մարդիկ, որոնք քննարկումից դուրս հեղինակություն ունեն։ Եթե երկու նախագահների երաշխավորությունը բավարար չէ, բա ո՞ւմ երաշխավորությունը կարող է բավարար համարվել։ Դա ինձ բերեց այն եզրահանգման, որ երաշխիքով անձին ազատ արձակելու ինստիտուտը  նախագահ Քոչարյանի նկատմամբ չկիրառվեց։ Տեսականորեն ընդունեք, որ Հռոմի Պապն է միջոնրդություն ներկայացնում, դա բավարար համարվե՞լու էր, թե՞ ոչ»,-ասաց իրավաբանը՝ համազմունք հայտնելով, որ Արցախի նախկին ու գործող նախագահների հեղինակությունները վիճարկվել չեն կարող։

Նա չի պատկերացնում մի հիմնավորում, որով կարող են մերժել Հայաստանի ու Արցախի նախկին չորս վարչապետների երաշխավարությամբ Ռոբերտ Քոչարյանին խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը։ Նա ընդգծում է, եթե դատավորն ունի անաշխատունակության թերթիկ, պետք է որևէ կերպ ապահովվի այդ միջնորդության քննարկումը, մարդու իրավունքը։

«Չի կարող արդարադատությունը բախտի քմահաճույքին մնալ։ Այստեղ ոչ թե խնդիրը տվյալ դատավորինն է, այլ այն սուբյեկտներինը, որոնք պետք է միջոցներ ձեռնարկեին գործը այլ դատավորի փոխանցելու համար, քանի որ դա կարող է դիտարկվել անգործության ցուցաբերում»,-նշեց նա։

Կոստանյանն ընդգծեց, ոչ միայն ինքը, այլև ցանկացած ողջախոհ մարդ, որ երկու տարում հետևում է այս գործով նախաքննությանը, կգա այն հետևության կամ առնվազն կենթադրեն, որ մարտի մեկի սպանությունները կամ չեն կարողանում բացահայտել, կամ չեն ցանկանում։