Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կորոնավիրուսի տնտեսական և սոցիալական հետևանքները մեղմելու համար ընդունված 13 ծրագրերի իրականացման ընթացքը հասարակության մի հատվածի մոտ բողոքների և բազմաթիվ հարցերի տեղիք է տվել: Ստեղծված իրավիճակի մասին կարելի է լիարժեք պատկերացում կազմել՝ ընդամենն այցելելով ոլորտի պատասխանատու Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության ղեկավարի՝ Զարուհի Բաթոյանի «Ֆեյսբուք»-ի անձնական էջը:

Ինչպես և սպասվում էր դժգոհությունների ճնշող մեծամասնությունը վերաբերում է ամենաշատ շահառու ունեցող սոցիալական երկու՝ չգրանցված աշխատանք ունեցող կամ գործազուրկ ընտանիքների համար նախատեսված 9-րդ և ճգնաժամից ամենաշատը տուժած ոլորտների՝ տուրիզմի և սպասարկման համակարգի աշխատողներին և ձեռնարկատերերին աջակցելու 8-րդ ծրագրերին:

Վերջինով նախատեսվում է, որ եթե 2020 թ-ի հունվար և փետրվար ամիսների ընթացքում աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձը գերազանցել է նվազագույն աշխատավարձի չափը՝ 68.000 դրամը, ապա աջակցությունը կկազմի այդ ամիսներին նրա ստացած միջին ամսական աշխատավարձի 50 %-ի չափ: Այդ գումարը չի կարող լինել ամսական նվազագույն աշխատավարձից պակաս և չի կարող լինել ամսական նվազագույն աշխատավարձի կրկնապատիկից ավելի:

Եթե 2020 թ-ի հունվար և փետրվար ամիսների ընթացքում աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձը ավելի քիչ է, քան նվազագույն աշխատավարձի չափը՝ 68.000 դրամը, ապա աջակցությունը կկազմի այդ ամիսներին նրա ստացած միջին ամսական աշխատավարձի չափ:

Այս ծրագրով դիմողների մեծ մասը նախարարի սոցիալական էջում հայտնում են, որ իրենց անհիմն մերժել են: Պարզվում է, որ այդ դիմումատուների մեծ մասի գործունեության ոլորտներն ընդգրկված չէին էլ եղել շահառու ոլոտների ցանկում և կառավարությունը ստիպված համալրել է այն:

Այսօր կառավարության մամուլի սրահում վարչապետի օգնական Նաիրի Սարգսյանը հայտնեց, որ այդ ծրագրով շահառու ոլորտների թվին ավելացվել են նախադպրոցական կրթության, սպորտի բնագավառում գործունեություն ծավալող, զվարճանքի և հանգստի կազմակերպման և ցամաքային մարդատար տրանսպորտի ծառայությունները:

Սարգսյանը նաև հայտարարեց, որ դիմողներն իրենց տնտեսական գործունեության դասիչները սխալ են մուտքագրել, որն էլ մերժումների պատճառ է դարձել: Այս փաստն առնվազն խոսում է համապատասխան մարմինների ոչ բավարար աշխատանքի մասին: Այլ կերպ ասած, լիազոր մարմինները իրազեկման աշխատանքները լիարժեք չեն կազմակերպել, ինչպես նաև անկատար են դիմումների ընդունման և պատասխանի էլեկտրոնային համակարգերը:

Նախարարի ֆեյսբուքյան էջում հիմնական քննադատական գրառումները վերաբերում են ամենաշատ շահառու ունեցող 9-րդ ծրագրին: Այստեղ մեծ տոկոս են կազմում մերժվածները, ինչը ցույց է տալիս նաև աջակցություն ստացածների փոքր թիվը՝ ընդամենը 70 հազար շահառու, չնայած վարչապետի օգնականն ասուլիսում հայտարարեց, որ այսօրվա ընթացքում այն կարող է կրկնապատկվել՝ չհիմնավորելով իր լավատեսությունը:

Հիշեցնենք, որ այդ միջոցառման շահառու են մինչև 18 տարեկան երեխաներ ունեցող ընտանիքները: 26 500 դրամ գումարի չափով միանվագ դրամական աջակցություն է տրամադրվում այն երեխային, որի երկու ծնողը կամ միայնակ ծնողը 2020թ. մարտի 12-ի դրությամբ չի ունեցել գրանցված աշխատանք և 2020թ. մարտի 12-ից մինչև 2020թ. մարտի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում չի ընդունվել ժամանակավոր կամ մշտական գրանցված աշխատանքի: Աջակցություն է նաև տրամադրվում, եթե երեխաները և նրա ծնողները մշտապես բնակվում են հանրապետությունում և 2020թ. մարտի 12-ից մինչև մարտի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում առնվազն մեկ ծնողը և երեխաները գտնվել են Հայաստանում:

Բազմաթիվ շահառուներ դիմելով այս ծրագրին, համատարած մերժման պատասխաններ են ստացել: Այդ ծանուցումներում չի եղել մերժման որևէ հիմնավորում:

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Զարուհի Բաթոյանը ստիպված է եղել իր ֆեյսբուքյան անձնական էջում հրապարակել մերժման պատճառները, որոնք, սակայն նոր վրդովմունքի ալիք են բարձրացրել:

Պարզվում է շահառուների դիմումի մերժման հիմք է հանդիսանում այն փաստը, որ ընտանիքի ծնողներից կամ երեխաներից մեկը գրանցված է այլ հասցեով: Այլ կերպ ասած՝ էլեկտրոնային համակարգը ցույց է տալիս, որ նման ընտանիք կա, հայրը, մայրը համարվում են այդ երեխաների ծնողները, բայց քանի որ անձից մեկն այլ բնակության վայրում է գրանցված, ապա այդ ընտանիքը զրկվում է առանց այն էլ փոքր՝ 26 500 դրամ միանվագ աջակցությունից:

Օրինակ, եթե մայրն ապրում է Երևանում՝ ամուսնու տանը, բայց հայրական տան գրանցումից դուրս չի եկել և ունի 3 անչափահաս երեխա, որոնք գրանցված են իրենց հոր տանը, ապա նրանք զրկվում են աջակցության ծրագրից օգտվելու հնարավորությունից: Ավելորդ չէ շեշտելը, որ այս ծրագիրը վերաբերում է սոցիալապես ամենախոցելի և աջակցության կարիք ունեցող մեծ խմբին:

Նախարարի բերած ստանդարտ պարզաբանման մեջ ասվում է, որ հայտը մերժվում է, եթե երեխայի ծնողները բնակության պետական ռեգիստրում հաշվառված չեն՝ ըստ ՀՀ-ում բնակության վայրի հասցեի, կամ եթե մարտի 31-ի դրությամբ երեխան կամ դիմող ծնողը չեն գտնվում Հայաստանում:

Քաղաքացիների գրառումներից պարզ է դառնում, որ էլեկտրոնային համակարգը շատ դեպքերում հաստատում է նույն ընտանիքի ոչ բոլոր երեխաների առկայությունը և աջակցությունը տրամադրվում է ոչ բոլոր երեխաների համար:

Նախարարի պաշտոնական էջի գրառումներն ընթերցելիս կարելի է գալ այն համոզման, որ սոցիալական աջակցության ծրագրերի ոչ ճիշտ կազմելը և հասարակությանը ոչ լիարժեք ներկայացնելը՝ համաճարակով պայմանավորված այս լարված իրավիճակում հասարակության մի մասի մոտ դարձել է լրացուցիչ անհանգստության և մտածմունքի պատճառ:

Ա. Վարդանյան