Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունը՝ Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորման փուլային տարբերակի վերաբերյալ  չի զարմացրել քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանին, քանի որ դրա մասին ուղերձների պակաս այլ երկրների դիվանագետների կողմից չի եղել։

«Ցավոք սրտի, անսպասելի չէր»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասում է քաղաքագետը։

Նա նշում է, որ  չնայած ամիսներ շարունակ Հայաստանի իշխանության ներկայացուցիչները հայտարարում էին, որ որևէ փաստաթուղթ չի քննարկվում, բանակցություններ որպես այդպիսին չկան, ճանաչողական հանդիպումներ են, բայց դրանց զուգահեռ միջնորդ երկրների տարբեր պաշտոնյաներ մշտապես հանդես էին գալիս հայտարարություններով, ըստ որոնց քննարկվում  Մադրիդյան սկզբունքների նորացված տարբերակը։

Մելիք-Շահնազարայնն ասում է, հայկական փորձագիտական շրջանակները, համադրելով Մինսկի խմբից հնչող գնահատականներն ու հայտարարությունները, մշտապես ահազանգել են, որ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի հայտարարությունները չեն համընկնում այն գնահատականների հետո, որոնք տրվել են միջնորդների, Ադրբեջանի կողմից։

Քաղաքագետը նշում է՝ իհարկե , Ադրբեջանին վստահել չի կարելի, բայց դժվար է պատկերացնել մի իրավիճակ, երբ բոլորը մի բան են ասում, հայկական կողմը՝ մեկ այլ բան։

«Այսօր էլ փաստացի Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հերթական անգամ բաց տեքստով  ասաց, որ անցած տարվա ապրիլին Մոսկվայում կայացած արտգործնախարարների հանդիպման ժամանակ ներկայացվել է փաստաթուղթ, որը հիմնված է փուլային լուծման տարբերակի վրա։ Ընդ որում նա ասաց, որ  առաջին փուլում ամենաակտուալ խնդիրներն են  տարածքների հանձնումը Ադրբեջանին ու կոմունիկացիոն հաղորդակցության բացումը։ Այսինքն, հերիք չէ, որ արդեն իսկ բանակցային գործընթացը գնում է Ադրբեջանի համար նախընտրելի և տարիներ շարունակ իրենց կողմից լոբբինգ արված փուլային տարբերակով, ոչ թե փաթեթային, ինչի կողմնակից էր հայկական կողմը, այլև փուլերի առաջին կետը ըստ էության մշակման մեջ է»,-ասում է քաղաքագետը։

Արդյունքում, ըստ նրա, ստացվում է, որ պաշտոնական Երևանն այս ընթացքում փորձել է խաբել ու մոլորեցնել սեփական հանրությանը։

«Դա միանշնակ այդպես է, հակառակ պարագայում կարելի է ասել, որ Արցախի խնդիրը լուծվում է առանց հայկական կողմի մասնակցության։ Եթե բոլորը քննարկում են այդ փաստաթուղթը, իսկ Հայաստանը հերքում է դրա գոյությունը, նշանակումէ , որ Հայաստանն այլևս մասնակից չէ այդ բանակցային պրոցեսին։ Սա քիչ ավելի  հավանական է, քան այն տարբերակը, որ իշխանությունները պարզապես ստում են, ցավոք սրտի, ինչի օրինակներ բազմիցս ենք տեսել վերջին երկու տարիներին։ Հիմա արդեն ստիպված ենք ենթադրել կամ համոզվել, որ  ղարաբաղյան հարցում նույնպես  իշխանությունները ստում են»,-կարծիք հայտնեց քաղաքագետը։

Հարցին, թե ինչո՞ւ է իշխանությունը փորձում թաքցնել իրականությունը, քաղաքագետը պատասխանում է՝ քանի որ այս պահին ըստ էության առաջ է գնում ադրբեջանական օրակարգը։

«Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թույլ տված սխալների հետևանքով մենք ստացել ենք մի իրավիճակ, որտեղ միջնորդները  և Ադրբեջանը խոսում են մի լեզվով, իսկ Հայաստանը՝ մեկ այլ լեզվով։ Մենք այնտեղ անբարենպաստ վիճակում ենք, պրոցեսները գնում են ոչ ի շահ Հայաստանի ու Արցախի, բնականաբար, իշխանությունները վախենալու են դա խոստովանել հանրությանը։ Կա ձախողում, կա խնդիր, և այն քողարկվում է, ինչպես մյուս խնդիրները, որոնք  Փաշինյանի իշխանությունը փորձում է կոծկել»,-մանրամասնում է նա։

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը հիշեցնում է Լավրովի այսօրվա ասուլիսում Հայաստանին վերաբերող մեկ այլ հատված, երբ նա խոսեց գազի գնի մասին։

«Պարզ դարձավ, որ գազի գինը Հայաստանմի համար չի նվազի, քանի որ  Հայաստանի իշխանություններն անհիմն դատական պրոցեսներ են սկսել ռուսական կապիտալով գործող  ընկերությունների դեմ, և դրա մասին Լավրովը խոսեց շատ բաց, անկեղծ, ասաց, որ դաշնակցային հարաբերություններում ոչ հարիր մոտեցումներ են դրանք»,-ընդգծում է նա։

Ստեղծված իրավիճակում քաղաքագետին մի քանի հարցեր են խիստ մտահոգում։ Հայաստանը, ըստ նրա,  կորցրել է Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականությունը զսպելու դիվանագիտական բոլոր գործիքները, և  այդ նույն դիվանգիտությունն այսօր սպառնալիք է դարձել հայկական կողմի համար։

«Մենք ունենք մի իրավիճակ, երբ դաշնակից երկրի արտգործնախարաը խոսում է  թշնամի երկրի թեզերով, և ասում է, որ դա է քննարկվում։ Եթե դա արվել է Հայաստանի իշխանությունների կամքից անկախ, կամ առանց նրանց տեղեկացնելու, նշանակում է, որ Հայաստանի ու Ռուսաստանի հարաբերություններն այդքան վատ մակարդակի են հասել, որ այս հարցում մենք Ռուսաստանի հետ ունենք հակադիր տեսակետներ։ Իսկ եթե դա արվում է Հայաստանի իմացությամբ, դա նշանակում է, որ պաշտոնական  Երևանն արդեն դավաճանել է Արցախի շահը բանակցային գործընթացում, չի կարողացել առնվազն պահել, և հիմա դիվանագիտական լուրջ ճնշման տակ է, որին չենթարկվելու պարագայում պատերազմի վտանգը շատ մեծ է լինելու, ցավոք սրտի, դիվանագիտական զսպման որևէ մեխանիզմ չի լինելու»,-մտահոգությունն ու հնարավոր հետևանքները ներկայացնում է նա։

Հաջորդ մտահոգիչ փաստը քաղաքագետի համար այն է, որ Հայաստանի իշխանություններն անկարող են դիմագրավել արտաքին սպառնալիքներին ու առաջ տանել հայկական շահը միջազգային հարթակներում։

«Երրորդ մտահոգիչ փաստն էլ այն է, որ իշխանությունը ստում է, անկեղծ չէ իր հասարակության հետ, իրավիճակը նենգափոխած է ներկայացնում, ինչը ոչ միայն անվտանգային, այլև սոցիալական, տնտեսական սպառնալիքներ է ներկայացնում։ Այս ամենի ինչի հանրագումարը մեծ աղետն է, որը օր օրի մեծանում, որի լուծման կամ կանխման մեխանիզմները դրան զուգահեռ նվազում են»,-ամփոփում է նա։