Տուրիստականներն անորոշության մեջ են, քանի որ պետությունը ոլորտին լուրջ մոտեցում չի ցուցաբերել
Կորոնավիրուսի թողած տնտեսական բացասական հետևանքների մասին խոսելիս վերլուծաբաններն ու տեսաբանները առաջին հերթին մատնանշում են զբոսաշրջության ոլորտում առաջացած խնդիրները։
Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի նախագահ Մեխակ Ապրեսյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ շատ տուրիստական ընկերություններ համաճարակի հետևանքով կանգնել են սնանկացման շեմին։
«Կորոնավիրուսի բացասական հետևանքներն ուղղակիորեն և առավելապես կրել է զբոսաշրջության ոլորտը։ Ըստ էության, ոլորտը զրկվել է բոլոր եկամուտներից։ Եթե միայն ներգնա զբոսաշրջության մասին խոսենք, ապա կարող ենք ասել, որ առաջին կիսամյակի եկամուտները կորցրել ենք»,- ասաց Ապրեսյանը։
Նրա խոսքով, հասկանալու համար, թե ինչ վնասներ է կրել զբոսաշրջության ոլորտը, պետք է դիտարկել նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում գրանցված ցուցանիշները։
«Նախորդ տարվա առաջին կիսամյակում մենք ունեցել ենք 770 հազար ներգնա զբոսաշրջային այցելություն, և եթե նվազագույն հաշվարկով համարենք, որ մեկ վիճակագրական զբոսաշրջիկն իր՝ Հայաստան այցելության ընթացքում միջինում ծախսում է 700-800 դոլար, ապա կտեսնենք, որ այս տարվա առաջին կիսամյակի համար տուրիզմի ոլորտը կորցրել է առնվազն 577, 500 դոլար գումար։ Ու սա այն դեպքում, երբ հաշվի չեն առնում հանգամանքը, որ Հայասանն այս տարի ավելի մեծ տուրիստական հոսքի էր սպասում»,- ներկայացրեց Ապրեսյանը։
Անդրադառնալով արտագնա զբոսաշրջությանը՝ Ապրեսյանը նշեց, որ այդ ոլորտում ևս կորուստները մեծ են։ Տուրիստական օպերատորները բավականին մեծ վնաս են կրել նաև այս ոլորտում. «Վնասներ են կրել նաև հյուրանոցային, հանրային սննդի կետերը, միջոցառումների և փառատոնների կազմակերպիչները, մշակութային օջախները, որոնք հայկական մշակույթն են ներկայացնում զբոսաշրջիկներին, նրանց համար ներկայացումներ պատրաստում։ Այսինքն՝ ոլորտն ամբողջությամբ վնաս է կրել, և կազմակերպություններն այսօր չունեն եկամուտներ, բայց ունեն պարտավորություններ»։
Թեև կառավարությունը աջակցության տարբեր ծրագրեր է ներկայացրել, որոնք որոշակիորեն մեղմում են տնտեսվարողների խնդիրները, այնուամենայնիվ, տուրիստական ոլորտում խնդիրներ կան, որոնք դեռևս լուծում չեն ստացել, տնտեսվարողներն էլ մնացել են անորոշության մեջ։
«Արշավների ակումբ» տուրիստական գործակալության ղեկավար Ռուբեն Բաղդիշյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ արտակարգ դրությամբ պայմանավորված, իրենց գրասենյակը փակվել է, սակայն որևէ աշխատակից դեռևս աշխատանքից չի ազատվել։ Այնուամենայնիվ, Բաղդիշյանը շեշտեց՝ իրենք էլ չգիտեն՝ ինչ անել, պե՞տք է արդյոք գրասենյակի տարածքը հանձնել, կամ աշխատակիցներին աշխատանքից ազատել։
Տուրիստական գործակալության աշխատակիցներն օգտվել են պետական աջակցության 8-րդ ծրագիրց, սակայն դա, ըստ Բաղդիշյանի, կարճաժամկետ լուծում է. «Աշխատակիցները նվազագույն աշխատավարձի չափով մեկանգամյա աջակցություն են ստացել, բայց մենք դեռ չգիտենք՝ դեռ քանի ամիս է այս իրավիճակը շարունակվելու»։
Մեր զրուցակիցը տեղեկացրեց, որ ներկայումս տարբեր տուրիստական ասոցիցացիաներ բարձրաձայնում են իրենց հուզող խնդիրները, և նրանց պահանջները, թեև միանման են, բայց նույնը չեն։ Սակայն, ըստ Բաղդիշյանի, ավելի ցանկալի է, որ ոչ թե ասոցիացիաները, այլ պետական մարմինները զբաղվեն խնդիրների բարձրաձայնմամբ և լուծման առաջարկներով, քանի որ այս պահին անորոշ իրավիճակ է, և կազմակերպությունների մի մասը կառավարությանն է դիմում, մի մասն էլ՝ այլ գերատեսչությունների։
«Էս ամենինչը պետության բացակայության պատճառով է։ Եթե պետության համապատասխան կառույցները ժամանակին իրենց վրա վերցնեին էս բեռը, և դրանից հետո ոչ թե դանդաղ, այլ շուտափույթ լուծումներ առաջարկեին, ապա այսպես չէր լինի։ Իսկ անորոշությունը սպանում է բիզնեսը։ Եթե պետական կառույցը միջամտեր և մոնիթորինգ իրականացներ՝ հասկանալու, թե ինչ խնդիր ունեն որոլտի բոլոր ներկացացուցիչները, ապա հնարավոր կլիներ ստեղծել փաթեթ, որը ոլորտի բոլոր ներկայացուցիչների համար բաց և թափանցիկ դարձնելուց հետո, կարող էր ներկայացվել կառավարությանը։ Բայց այսօր պետական ոչ մի մարմին կամ չի զբաղվում խնդրով, կամ էլ զբաղվում է, բայց ոչ բացահայտ»,- ներկայացրեց Բաղդիշյանը։
Նա նաև տեղեկացրեց, որ կառավարության աջակցության երրորդ ծրագրի պահանջներն իրենց ընկերությունը բավարարել է, վարկային գիծ է բացվել, և երեք ամսվա համար տրամադրվել է չորս անգամ ավելի գումար, քան անհրաժեշտ է ընկերության ծախսերը հոգալու համար, սակայն նաև թույլ չի տրվում, որ այդ գումարն օգտագործվի բիզնես վարկերի մարման նպատակով։
«Մենք էլ ասում ենք՝ եթե մեզ այդքան գումար է տրամադրվում, ապա ինչո՞ւ հնարավորություն չի տրվում, որ այդ գումարով բիզնես վարկերը մարենք։ Եթե պետությունը հասկանում է, որ էսօր մենք չենք կարող աշխատավարձ տալ, չենք կարող հարկերը վճարել, ապա ինչպե՞ս պետք է մեր բիզնես վարկերը մուծենք, եթե զրոյական շահույթ ունենք։ Վաղը բանկը կգա, մեր գույքը կառգրավվի։ Այսինքն՝ եթե գիտակցում են, որ ընկերությունը միջոցներ չունի իր առաջնային վճարումներն անելու, ապա պետք է բիզնես վարկերը մարելու հնարավորթյուն էլ տան, խոսքը կոնկրետ բիզնես վարկի մասին է»,- շեշտեց Բաղդիշյանը։
Ըստ մեր զրուցակցի, պետության աջակցության ծրագրում բացթողումները շատ են, և ոլորտին պրոֆեսիոնալ մոտեցում չի ցուցաբերվել, «սվաղել», անցել են։
«Մի ամբողջ ոլորտ մտցրել են մյուս ոլորտների մեջ, հաշվի չեն առել ո՛չ սեզոնայնությունը, ո՛չ էլ որոլտի առանձնահատկությունը։ Եթե ավելի լուրջ մոտեցում լիներ, խնդիրները և վեր կհանվեին, և տրամաբանական լուծումներ կստանային»,- եզրափակեց խոսքը Ռուբեն Բաղդիշյանը։
Հարակից հրապարակումներ`
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
