Ձեր վստահելի աղբյուրը

Վերջին տասնամյակում ամենամեծ ռազմական ֆինասավորումն աշխարհում գրանցվել է 2019 թվականին: Այն կազմել է 1.917 տրլն դոլար, ինչը 3,6% -ով ավելին է, քան 2018-ին: Այս մասին, ըստ ՏԱՍՍ-ի, ասվում է  Ստոկհոլմի Խաղաղության միջազգային հետազոտական ինստիտուտի (SIPRI) կողմից երկուշաբթի օրը հրապարակված զեկույցում: Զեկույցը վերաբերում է 2019 թվականի հիմնական խաղացող երկրների ռազմական ծախսերին:

Զեկույցում, ռազմական ծախսերի և ՀՆԱ-ի բաժնեմասի հետ կապված նշվում է, որ դիտարկված 149 երկրներից 10-ը ռազմական ծախսերի համար հատկացրել է իր ՀՆԱ-ի 4,0 տոկոսը կամ ավելին, 13-ը՝ ՀՆԱ-ի 3,0-3,9 տոկոսը, 24-ը՝ 2,0–2,9 տոկոս, 65-ը՝ 1.0–1.9 տոկոս, իսկ 34-ը՝ ՀՆԱ-ի 1.0 տոկոսից պակաս։ 4.0 տոկոս կամ ավելի ռազմական բեռ ունեցող 10 երկրներից վեցը գտնվում են Մերձավոր Արևելքում։ Այս 10 երկրներից Օմանը զինված ուժերի վրա ծախսում է ՀՆԱ-ի 8,8 տոկոսը, որն ամենաբարձր թիվն է։ Այնուհետ Սաուդյան Արաբիան է (8.0 տոկոս), Քուվեյթը (5,6 տոկոս), Իսրայելը (5,3 տոկոս), Հորդանանը (4,7 տոկոս) և Լիբանանը (4,2 տոկոս): Մյուս 4 երկրների մեջ, որոնց ՀՆԱ-ում ամենամեծ մասնաբաժինն ունի ռազմական ծախսերը, Ալժիրն է (6,0 տոկոս), Հայաստանը, (4,9 տոկոս), Ադրբեջանը (4,0 տոկոս) և Պակիստանը (4,0 տոկոս):

Ռուսաստանը կրկին հայտնվել է ամենաբարձր ծախսեր ունեցող երկրների հնգյակում:
2017-2018 թվականներին Ռուսաստանի ռազմական ծախսերը նվազել էին, անցյալ տարի պաշտպանության բյուջեն կազմել էր 61.4 միլիարդ դոլար, ինչը երկիրը դասել է համաշխարհային դասակարգման վեցերորդ հորիզոնականում: Սա նշանակում էր, որ 2006 թվականից ի վեր առաջին անգամ Ռուսաստանը դուրս էր մնացել այն պետությունների հնգյակից, որոնք ամենաշատն են ծախսում ռազմական կարիքների վրա: 2019-ին Ռուսաստանը գրավել է չորրորդ տեղը, քանի որ ռազմական ծախսերն աճեցին 4,5% -ով և կազմեցին 65,1 միլիարդ դոլար, կամ ՀՆԱ-ի 3,9% -ը:

«Ռուսաստանի ռազմական ծախսերի բեռը, որը հավասար է ՀՆԱ-ի 3,9% -ի, 2019 թ.-ին ամենաբարձրն էր Եվրոպայում»,- ՏԱՍՍ-ի թղթակցին ասել է SIPRI- ի գիտաշխատող Ալեքսանդրա Կուիմովան: Ռուսաստանը 2019-ին չորրորդ տեղում է հայտնվել աշխարհում ամենաբարձր ռազմական ծախսերն ունեցող երկրների դասակարգման մեջ, իսկ Սաուդյան Արաբիան (-16%) երրորդից հինգերորդ դիրքում է հայտնվել:

Առաջին հնգյակի երկրները ՝ ԱՄՆ, Չինաստան, Հնդկաստան, Ռուսաստան և Սաուդյան Արաբիա, աշխարհում նրանց ընդհանուր ռազմական ծախսերի 62%  է կազմում: 2019 թվականին աշխարհի երկրների ընդհանուր ռազմական ծախսերը կազմել են համաշխարհային ՀՆԱ-ի 2.2% -ը:
«2019 թվականին համաշխարհային ռազմական ծախսերը 7,2% -ով ավելի բարձր էին, քան 2010 թ., ինչը վկայում է վերջին տասնամյակի ընթացքում դրա աճի միտման մասին», - ասում է SIPRI- ի հետազոտությունների գծով պատասխանատու դոկտոր Նան Թիան: «Սա ամենաբարձր ցուցանիշն է 2008 թ.-ի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից հետո»,- ասել է նա:

ԱՄՆ ռազմական ծախսերը 2019 թվականին աճել են 5,3% -ով ՝ հասնելով 732 միլիարդ դոլարի՝ կազմելով աշխարհի ընդհանուր ծախսերի 38% -ը: Ամերիկյան աճը հավասար էր անցած մեկ տարվա ընթացքում Գերմանիայի ամբողջ ռազմական բյուջեին: «ԱՄՆ ռազմական ծախսերի վերջին աճը պայմանավորված է խոշոր պետությունների միջև նոր ռազմական մրցակցությամբ», - գրում է SIPRI- ի ավագ գիտաշխատող Պիտեր Ուեսմանը:

Չինաստանը և Հնդկաստանը գլխավորում են ասիական վարկանիշային աղյուսակը: Ավելին, համաշխարհային վարկանիշում նրանք համապատասխանաբար զբաղեցնում են երկրորդ և երրորդ տողերը: Անցյալ տարի Չինաստանը ռազմական կարիքների համար ծախսել է 261 միլիարդ դոլար, ինչը 5,1 %-ով ավելին է, քան 2018-ին, Հնդկաստանը ՝ 71,1 միլիարդ դոլար, ինչը 6,8% -ով ավելին է նախորդ տարվա համեմատ: «Հնդկաստանի, Պակիստանի և Չինաստանի միջև լարվածությունը և մրցակցությունը նրանց ռազմական ծախսերի աճի հիմնական շարժիչ ուժերից են», - ասաց Ուեսմանը:
Եվրոպայում ռազմական ծախսերի աճը գերակշռում է Գերմանիան, որտեղ 2019 թվականին ռազմական բյուջեն աճել է 10% -ով և հասել 49.3 միլիարդ դոլարի: Սա անցյալ տարվա 15 ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկն է:

Զեկույցում արձանագրվել է ռազմական ծախսերի կտրուկ աճ ՆԱՏՕ-ի անդամ մի շարք Արևելյան Եվրոպայի երկրներում: Այսպիսով, Բուլղարիայում դրանք աճել են 127% -ով, ինչը հիմնականում պայմանավորված է նոր մարտական ​​ինքնաթիռների դիմաց վճարելով: Ռումինիայում աճի տեմպը կազմել է 17%:

Անցյալ տարի ՆԱՏՕ-ի 29 երկրների ռազմական ծախսերը կազմել են 1.035 տրիլիոն դոլար:
Ռազմական ծախսերի առավելագույն բեռ ունեցող 15 երկրների շարքում առաջինն է Սաուդյան Արաբիան (ՀՆԱ-ի 8%), իսկ Ճապոնիան (ՀՆԱ-ի 0,9%): Ամերիկայի երկրներում տնտեսության վրա ռազմական ծախսերի միջին ծանրաբեռնվածությունը կազմել է ՀՆԱ 1,4% -ը, Աֆրիկայում ՝ 1.6%, Ասիայում և Օվկիանիայում, ինչպես նաև Եվրոպայում ՝ 1,7%: Մերձավոր Արևելքի համար այդ ցուցանիշը կազմել է 4,5%: