Հասարակություն 18:45 09/05/2020 Հայաստան

Մի բան է ընձառյուծ նկարել, մեկ այլ բան՝ կենդանուն ապահով պահելը.Մանվելյան

Օրերս տեղեկություն տարածվեց, որ  Տավուշի մարզի Ենոքավան գյուղի տարածքում WWF Հայաստանի կողմից տեղադրված տեսախցիկներն ընձառյուծ են նկարահանել։

Ավելի վաղ՝ շուրջ մեկ տարի առաջ, Ենոքավանի բնակիչներից մեկը պնդում էր,որ իր  վրա ընձառյուծ է հարձակվել: Թեև հարձակումից տուժած գյուղացու հագուստից որպես նմուշ վերցված կենդանու մազերի Գերմանիայում կատարված  լաբորատոր հետազոտությունը  99% ճշտությամբ հերքել էր ընձառյուծի հարձակման փաստը, այդուհանդերձ բնակիչը շարունակել է պնդել, որ տեսել է ընձառյուծ: Ինչն էլ  ստիպում է Բնության համաշխարհային հիմնադրամի Հայաստանի մասնաճյուղի մասնագետներին  ձեռնամուխ են լինել  այդ տարածքում ընձառյուծի որոնողական աշխատանքներին: Ֆոտոթակարդներ են տեղադրվում և պարբերաբար մասնագիտական խումբը տարածքում հետազոտություններ է անցկացնում:

Լուսանկարը, որը փաստում է Ենոքավան գյուղի տարածքում ընձառյուծի առկայության մասին, արվել է սույն թվականի հունվար ամսին, սակայն մասնագետները միայն մի քանի օր առաջ են կարողացել գնալ   դեպքի վայր և ստուգել տեսախցիկների նկարածը:  

«Կորոնավիրուսի պայմաններում ավելի վաղ հնարավոր չէր գնալ ստուգելու: Այո, տուժողը շարունակում էր պնդել , որ  տեսել է ընձառյուծ և մենք որոշեցինք  հետազոտություններ անցկացնել, ավելացրինք տեսախցիկների թիվը:  90  տոկոսով կարող ենք ասել, որ արու է»,- panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց WWF Հայաստան մասնաճյուղի ղեկավար Կարեն Մանվելյանը :

Այս դեպքի մասին արդեն  տեղյակ են նաև ռուս մասնագետները:

«Ես հիշում եմ մարդու վրա ընձառյուծի հարձակման  այդ պատմությունը: Վստահ էի, որ նա սպանել է  նրան: Ուստի ես սխալվեցի և փառք Աստծո, որ ընձառյուծը կենդանի է:
Բայց սա ևս մեկ արական սեռի ներկայացուցիչ է, որը որոշ ժամանակ կճանապարհորդի  Փոքր  և  Մեծ Կովկասի  տարածքներով, մինչև որ   նրան էլ կվերածեն «գորգի»: Էգը  նրա մոտ  չի գա»,- տեսնելով Ենոքավանում օրերս WWF Հայաստանի կողմից արված լուսանկարը, panorama.am-ի  հետ զրույցում ասաց գիտնական, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու, խոշոր կաթնասուների (կ
ատվազգիների) մասնագետ, Ռուսաստանի պետարգելոցների Կենտրոնի փորձագետ՝ Վիկտոր Լուկարևսկին։

Ի դեպ նա Կովկասի,այդ թվում ՝ Հայաստանի տարածքում ընձառյուծի հետազոտություններ է անցկացրել դեռևս 90-ականներին, այսինքն ՝ ընձառյուծի առաջին հետազոտողներից է:

«1990-ականների վերջին և 2000-ականների սկզբին Հրաչ Ղազարյանի  հետ սկսեցինք  հավաքել և  ամփոփել Հայաստանում  հանդիպած  ընձառյուծների  մասին բոլոր տեղեկությունները: 2001-ին իրավիճակը նման էր այսօրվան,  բայց չունեինք  ֆոտոթակարդներ, զննում էինք Խոսրովի արգելոցի հարավում գտնվող ամբողջ տարածքը: Արդյունքում  գտանք կենդանու առկայության հուսալի նշաններ միայն Հայաստանի հարավում: Այդ շրջանում գտանք   ընձառյուծի երկու մորթի, որից մեկը սպանվել էր ՝ 1995-ին,  մյուսը՝ 1998-ին, որձ էին:

Ընձառյուծի առկայության հուսալի նշաններ  գտել էի Մեղրու լեռնաշղթայում ՝ 2002-2003թթ.: Այդ ժամանակ միայն ես տեսա ընձառյուծի հետքերը: Ավելի ուշ,  2004-2005թթ.գրեթե  բոլորը տեսան: Այն ժամանակ վերարտադրություն կար ,բայց  Նախիջևանի  շրջանում:   Այնուամենայնիվ, արդեն 2006-ին այնտեղ սպանվել էր էգ ընձառյուծը: Հինգ տարի  այնտեղ լռություն էր, միայն 2012-ին  նկատեցին  որձին: Ուզում եմ ասել, որ  բոլոր դեպքերում կենդանիները սպանվում են և հնարավորություն չեն ունենում վերարտադրվելու  կամ տարածքից տարածք տեղափոխվելու»,- իր դիտարկումներն ու մտահոգությունը հայտնեց ռուս մասնագետը:

Անդրադառնալով Հայաստանում գտնվող առանձնյակների պահպանության խնդրին Կարեն Մանվելյանը տեղեկացրեց.  «Վերջին հինգ տարվա ընթացքում ընձառյուծի որս չի գրանցվել Հայաստանում: Պահպանվող տարածքներում, որտեղ կենդանու ապրելավայր է,  պահպանություն կա: Հիմա փորձում են   Շրջակա միջավայրի նախարարության հետ  պահպանությունն ուժեղացնենք նաև Ենոքավանի տարածքում: Անտառտնտեսության աշխատակիցները, մեր գործընկեր կառուցները  հաջորդ շաբաթվանից  սկսելու են քայլեր ձեռնարկել ՝ այդ տարածքու  պահպանություն իրականացնելու համար : Մի բան է ընձառյուծ նկարել, մեկ այլ բան է  կենդանուն ապահով  պահելը, որպեսզի չվնասեն»:

Նրա փոխանցմամբ  տուժող գյուղացին ևս ընդգրկվել  է պահպանության գործընթացում ՝ որպես ընձառյուծի խնամակալ: Նա կաշխատի միջազգային կառույցի հետ:

Հավելենք, որ այսօր Հայաստանում հաշվվում է շուրջ յոթ ընձառյուծ, որոնք գտնվում են հանրապետության չորս մարզերում: Նրանց թիվը տատանվում է , քանի որ կենդանատեսակն անընդհատ միգրացիա է կատարում ՝ երկրից երկիր, չէ որ նրանց համար չկան փակ սահմաններ:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

11:56
Աշխարհի առաջնությունից առաջ ինձ «подножка տվեց» Սիմոն Մարտիրոսյանը. Փաշիկ Ալավերդյան
«Տարին ինձ համար շատ բերքառատ էր, մասնակցել ենք հինգ խոշոր մրցման։ Ունեցել ենք 136  մեդալ»,- ասուլիսում ասաց Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Ավիավթարից փրկվել է 13 ուղևոր, նրանք նստած են եղել օդանավի պոչի հատվածում
Ղազախստանի Ակտաու քաղաքի օդանավակայանում տեղի ունեցած ավիավթարից, ըստ նախնական տեղեկությունների,  փրկվել  է 13 մարդ։ Նրանք այն...
Աղբյուր` Panorama.am
11:49
Ասում են՝ ՏՏ ընկերությունների եկամտահարկը նվազել 10%-ի, նման բան գոյություն չունի, նրանք վճարելու են 20 %. Վահե Հովհաննիսյան
«Երբեմն լինում է այնպես, որ մենք բյուջով պլանավորում ենք իրականացրել մի գործողություն և տարվա ընթացքում պարզվում է, որ այդ գործողությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
11:40
Կործանվել է Բաքու-Գրոզնի չվերթի օդանավը. Ի՞նչ է հայտնի այս պահին
Այսօր առավոտյան կործանվել է Բաքու-Գրոզնի չվերթի «Ադրբեջանական ավիաուղիներ» ավիաընկերությանը պատկանող J2 8243 օդանավը։ Այն կործանվել...
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Ուսուցիչներին պարգևավճարներ տալու փոխարեն կհոգան դպրոցների հրատապ կարիքները. ԿԳՄՍՆ պարզաբանումը
Օրեր առաջ Panorama.am-ի խմբագրություն ահազանգած ուսուցիչներն ու դպրոցների աշխատակիցները բողոքել էին, որ տարվա ընթացքում դպրոցների տնտեսած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:07
Մեկնարկում է Ալիևի հերթական պահանջները բավարարելու քարոզարշավը և դրա նախապատրաստական աշխատանքները. Իշխան Սաղաթելյան
«Վերջին շրջանում Փաշինյանի և կնոջ ռեալիթի շոու հիշեցնող ակտիվությունը պետք է դիտարկել Հայաստանի համար նախապատրաստվող նոր զիջումների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:07
2024թ. ավարտին պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը կազմելու է մոտ 50%. Ֆինանսների նախարար
«Ընդհանուր առմամբ նախարարության աշխատանքը կարելի է գնահատել հաջողված»,-տարվա ամփոփիչ ասուլիսում հայտարարեց ֆինանսների նախարար Վահե...
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Վլադիկավկազում առևտրի կենտրոնում հրդեհ է բռնկվել, կին է մաhաgել
Վլադիկավկազում հրդեհ է բռնկվել «Алания Молл» առևտրի կենտրոնում, մահացել է մի կին, ով դեպքի պահին ներսում է եղել։ Կա տուժած, ով...
Աղբյուր` Panorama.am
10:50
ՄՊՀ-ն տուգանել է բենզալցակայանների՝ պահանջներին չհամապատասխանող բենզին իրացնելու համար
Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը  «Էդո-Սարուխ», «Հայր և որդի Հարոյաններ», «Գազ-Պրոպան»,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Ինչ անամոթ եք բայց դուք և ձեր թիմը. Մարությանին քննադատած Արսեն Թորոսյանն ինքն է հայտնվել քննադատությունների թիրախում
ՔՊ-ական պատգամավոր Արսեն Թորոսյանն արձագանքել է Երևանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանի գրառմանը ծաղրական ու քննադատական կերպով. «Մի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Անվտանգության վերաբերյալ այս իշխանության պատկերացումները սկսվում և ավարտվում են ընդդիմախոսներին ազատությունից զրկելով. Աբրահամյան
«Տարածքային ամբողջականության սկզբունքը թեև շարունակում է միջազգային իրավունքում և հռչակագրերում որպես հիմնարար մոտեցում մնալ, սակայն խաղի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
Դամասկոսը նախազգուշացրել է Իրանին Սիրիայում քաոս չտարածել
Դամասկոսի իշխանությունները զգուշացնում են Իրանին Սիրիայում քաոս չտարածելու մասին։ Այս մասին հայտարարել է Սիրիայի անցումային կառավարությունում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:29
Հայկական արծվագորգի զարդանախշն՝ ադրբեջանական «Հաղթանակի զբոսայգում»
Վերջին շրջանում մշակութային յուրացման այս քաղաքականությունը միջազգային հարթակներում զգալի ակտիվությամբ է ընթանում։
Աղբյուր` Panorama.am
09:16
Դեկտեմբերի 25-ին փոխանակման կետերում դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 25-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 392.33 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:06
«Ժողովուրդ». Հասմիկ Հակոբյանը, մինչև պատգամավոր դառնալը, եղել է «Կիսաբաց լուսամուտներ» հաղորդաշարի ադմինիստրատիվ աշխատակից
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Հասմիկ Հակոբյանը փոխել է խորհրդարանում իր՝ գիտության, կրթության,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
«Հրապարակ». Եթե այդքան լավ աշխատել է, ինքը Խուդաթյանից է գոհ, Խուդաթյանը` իրենից, ո՞րն է ազատվելու պատճառը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նոր նախարարների նշանակմամբ նրանց տեղակալներն ավտոմատ ազատվեցին, մի մասը վերանշանակվեց, մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք է հայտարարագրել Արուսյակ Ջուլհակյանը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Գրիգոր Մինասյանի հեռանալուց հետո արդարադատության նախարարի թեկնածու դարձած Արուսյակ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Փաշինյանի շոու-որոշումից ամենաշատը նեղվել են ԱԳՆ-ում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ծառայողական մեքենաները կրճատելու Նիկոլ Փաշինյանի շոու-որոշումից ամենաշատը նեղվել են ԱԳՆ-ում։...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Կոկաինի գործով ՀՀ իրավապահները իրավական աջակցության համար դիմում են ուղարկել նաև ԱՄՆ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Առեղծվածային պայմաններում Հայաստանում հայտնված 1 տոննա կոկաինի գործով իրավապահները շարունակում...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». ԱԺ ընդդիմությունը որոշել է կյանքի կոչել Արցախի ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական իրավունքների հարցով քննիչ հանձնաժողովը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական իրավունքների հարցով քննիչ հանձնաժողովն անցած շաբաթ նիստ է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Ինչ էլ որ բացատրի Ավինյանը, անհնար է, որ տրամաբանական հնչի
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ունենալով առնվազն վեց օր` ինչո՞ւ է քաղաքապետի ավիատոմսը գնվել «մեկ անձից»...
Աղբյուր` Panorama.am
08:53
«Հրապարակ». Ինչու չհրավիրվեց ԱԺ արտահերթ նիստ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն տարեվերջյան ավանդական արտահերթ նիստեր այս տարի չգումարեց, որ կիսատ մնացած նախագծերն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:28
Սասունյան. Ալիևները Լոնդոնում հարյուրավոր միլիոն դոլարներ արժողությամբ բազմաթիվ շենքերի սեփականատեր են
Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման նախագիծը (OCCRP) 2012 թվականին նախագահ Իլհամ Ալիևին ընտրել էր իր առաջին «Տարվա մարդ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:25
Այսօր բազմաթիվ հասցեներում հոսանքազրկումներ են սպասվում
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 25-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:21
Երևանում այրվել է ավտոմեքենա, վարորդը տարբեր աստիճանի այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց
Դեկտեմբերի 24-ին, ժամը 23:04-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Վաղարշյան փողոցի և Կոմիտասի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:14
Սյունիքի բարձրադիր գոտիների ավտոճանապարհներին մերկասառույց է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ։ Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:00
Գովազդ ամաչկոտ ծնողների համար
Տեսած կլինեք այդ գովազդը՝ երեխան նամակ է գրում ձմեռ պապին, թե բա՝ սմարթֆոն եմ ուզում, հզոր տեսախցիկով։ Եթե միայն տեսախցիկ ուզեր, նույնիսկ չէի...
Աղբյուր` Panorama.am
07:51
Քովիդի պատճառով Փաշինյանն այսօր չի մասնակցի ԱՊՀ երկրների ղեկավարների ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին
«Մինչեւ օրվա վերջ որոշում կկայացնեմ վաղը ԵԱՏՄ բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստին մասնակցել-չմասնակցելու վերաբերյալ»
Աղբյուր` Panorama.am
23:02
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ալիևի մեղադրանքներին
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ադրբեջանի նախագահի մեղադրանքներին՝ «Ազատությանը» հայտնելով, որ Միացյալ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:27
Անհասկանալի հույզեր առաջացնող նկար.Քրիստինա Վարդանյան
Երևանի ավագանու անդամ, բժշկական գիտությունների թեկնածու Քրիստինա Վարդանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում երևանի քաղաքային 8-րդ համարի ավտոբուսի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Աշխարհի առաջնությունից առաջ ինձ «подножка տվեց» Սիմոն Մարտիրոսյանը. Փաշիկ Ալավերդյան
12:02 25/12/2024

Աշխարհի առաջնությունից առաջ ինձ «подножка տվեց» Սիմոն Մարտիրոսյանը. Փաշիկ Ալավերդյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}