Հասարակություն 18:45 09/05/2020 Հայաստան

Մի բան է ընձառյուծ նկարել, մեկ այլ բան՝ կենդանուն ապահով պահելը.Մանվելյան

Օրերս տեղեկություն տարածվեց, որ  Տավուշի մարզի Ենոքավան գյուղի տարածքում WWF Հայաստանի կողմից տեղադրված տեսախցիկներն ընձառյուծ են նկարահանել։

Ավելի վաղ՝ շուրջ մեկ տարի առաջ, Ենոքավանի բնակիչներից մեկը պնդում էր,որ իր  վրա ընձառյուծ է հարձակվել: Թեև հարձակումից տուժած գյուղացու հագուստից որպես նմուշ վերցված կենդանու մազերի Գերմանիայում կատարված  լաբորատոր հետազոտությունը  99% ճշտությամբ հերքել էր ընձառյուծի հարձակման փաստը, այդուհանդերձ բնակիչը շարունակել է պնդել, որ տեսել է ընձառյուծ: Ինչն էլ  ստիպում է Բնության համաշխարհային հիմնադրամի Հայաստանի մասնաճյուղի մասնագետներին  ձեռնամուխ են լինել  այդ տարածքում ընձառյուծի որոնողական աշխատանքներին: Ֆոտոթակարդներ են տեղադրվում և պարբերաբար մասնագիտական խումբը տարածքում հետազոտություններ է անցկացնում:

Լուսանկարը, որը փաստում է Ենոքավան գյուղի տարածքում ընձառյուծի առկայության մասին, արվել է սույն թվականի հունվար ամսին, սակայն մասնագետները միայն մի քանի օր առաջ են կարողացել գնալ   դեպքի վայր և ստուգել տեսախցիկների նկարածը:  

«Կորոնավիրուսի պայմաններում ավելի վաղ հնարավոր չէր գնալ ստուգելու: Այո, տուժողը շարունակում էր պնդել , որ  տեսել է ընձառյուծ և մենք որոշեցինք  հետազոտություններ անցկացնել, ավելացրինք տեսախցիկների թիվը:  90  տոկոսով կարող ենք ասել, որ արու է»,- panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց WWF Հայաստան մասնաճյուղի ղեկավար Կարեն Մանվելյանը :

Այս դեպքի մասին արդեն  տեղյակ են նաև ռուս մասնագետները:

«Ես հիշում եմ մարդու վրա ընձառյուծի հարձակման  այդ պատմությունը: Վստահ էի, որ նա սպանել է  նրան: Ուստի ես սխալվեցի և փառք Աստծո, որ ընձառյուծը կենդանի է:
Բայց սա ևս մեկ արական սեռի ներկայացուցիչ է, որը որոշ ժամանակ կճանապարհորդի  Փոքր  և  Մեծ Կովկասի  տարածքներով, մինչև որ   նրան էլ կվերածեն «գորգի»: Էգը  նրա մոտ  չի գա»,- տեսնելով Ենոքավանում օրերս WWF Հայաստանի կողմից արված լուսանկարը, panorama.am-ի  հետ զրույցում ասաց գիտնական, կենսաբանական գիտությունների թեկնածու, խոշոր կաթնասուների (կ
ատվազգիների) մասնագետ, Ռուսաստանի պետարգելոցների Կենտրոնի փորձագետ՝ Վիկտոր Լուկարևսկին։

Ի դեպ նա Կովկասի,այդ թվում ՝ Հայաստանի տարածքում ընձառյուծի հետազոտություններ է անցկացրել դեռևս 90-ականներին, այսինքն ՝ ընձառյուծի առաջին հետազոտողներից է:

«1990-ականների վերջին և 2000-ականների սկզբին Հրաչ Ղազարյանի  հետ սկսեցինք  հավաքել և  ամփոփել Հայաստանում  հանդիպած  ընձառյուծների  մասին բոլոր տեղեկությունները: 2001-ին իրավիճակը նման էր այսօրվան,  բայց չունեինք  ֆոտոթակարդներ, զննում էինք Խոսրովի արգելոցի հարավում գտնվող ամբողջ տարածքը: Արդյունքում  գտանք կենդանու առկայության հուսալի նշաններ միայն Հայաստանի հարավում: Այդ շրջանում գտանք   ընձառյուծի երկու մորթի, որից մեկը սպանվել էր ՝ 1995-ին,  մյուսը՝ 1998-ին, որձ էին:

Ընձառյուծի առկայության հուսալի նշաններ  գտել էի Մեղրու լեռնաշղթայում ՝ 2002-2003թթ.: Այդ ժամանակ միայն ես տեսա ընձառյուծի հետքերը: Ավելի ուշ,  2004-2005թթ.գրեթե  բոլորը տեսան: Այն ժամանակ վերարտադրություն կար ,բայց  Նախիջևանի  շրջանում:   Այնուամենայնիվ, արդեն 2006-ին այնտեղ սպանվել էր էգ ընձառյուծը: Հինգ տարի  այնտեղ լռություն էր, միայն 2012-ին  նկատեցին  որձին: Ուզում եմ ասել, որ  բոլոր դեպքերում կենդանիները սպանվում են և հնարավորություն չեն ունենում վերարտադրվելու  կամ տարածքից տարածք տեղափոխվելու»,- իր դիտարկումներն ու մտահոգությունը հայտնեց ռուս մասնագետը:

Անդրադառնալով Հայաստանում գտնվող առանձնյակների պահպանության խնդրին Կարեն Մանվելյանը տեղեկացրեց.  «Վերջին հինգ տարվա ընթացքում ընձառյուծի որս չի գրանցվել Հայաստանում: Պահպանվող տարածքներում, որտեղ կենդանու ապրելավայր է,  պահպանություն կա: Հիմա փորձում են   Շրջակա միջավայրի նախարարության հետ  պահպանությունն ուժեղացնենք նաև Ենոքավանի տարածքում: Անտառտնտեսության աշխատակիցները, մեր գործընկեր կառուցները  հաջորդ շաբաթվանից  սկսելու են քայլեր ձեռնարկել ՝ այդ տարածքու  պահպանություն իրականացնելու համար : Մի բան է ընձառյուծ նկարել, մեկ այլ բան է  կենդանուն ապահով  պահելը, որպեսզի չվնասեն»:

Նրա փոխանցմամբ  տուժող գյուղացին ևս ընդգրկվել  է պահպանության գործընթացում ՝ որպես ընձառյուծի խնամակալ: Նա կաշխատի միջազգային կառույցի հետ:

Հավելենք, որ այսօր Հայաստանում հաշվվում է շուրջ յոթ ընձառյուծ, որոնք գտնվում են հանրապետության չորս մարզերում: Նրանց թիվը տատանվում է , քանի որ կենդանատեսակն անընդհատ միգրացիա է կատարում ՝ երկրից երկիր, չէ որ նրանց համար չկան փակ սահմաններ:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:02
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ալիևի մեղադրանքներին
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ադրբեջանի նախագահի մեղադրանքներին՝ «Ազատությանը» հայտնելով, որ Միացյալ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:27
Անհասկանալի հույզեր առաջացնող նկար.Քրիստինա Վարդանյան
Երևանի ավագանու անդամ, բժշկական գիտությունների թեկնածու Քրիստինա Վարդանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում երևանի քաղաքային 8-րդ համարի ավտոբուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:18
Նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը չհաղթահարած ուսուցիչները կարող են շարունակել իրենց աշխատանքը դպրոցներում. Ժաննա Անդրեասյան
ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է «Սիրելի ուսուցիչներ, նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
Նոր Տարուց առաջ Երևանի քաղաքային իշխանությունը նոր «նվեր» մատուցեց երևանցինրին. Հայկ Մարության
Երևանի նախկին քաղաքապետա Հայկ Մարությանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Նոր Տարուց առաջ Երևանի քաղաքային իշխանությունը նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:54
Նիկոլի մոտ տագնապ կա ոչ այդքան Արցախի դեմ գործած իր մեղքերի, որքան ՀՀ-ին սպառնացող ավելի մեծ աղետի մասով. Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Ի՞նչ է ցանկանում Նիկոլը խոսել նախագահների հետ: Ինչպես ինքն է ասում՝ բացի բանավեճից, ցանկանում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:37
Ողբերգական ելքով բախվել են «Mini Cooper»-ն ու մոպեդը
Դեկտեմբերի 24-ին, ժամը 18:50-ի սահմաններում Խորենացի փողոցից դեպի Սարի թաղ տանող ճանապարհին բախվել են Երևանի բնակիչ 30-ամյա Արմեն Հ.-ի վարած...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Մեղքերը քավելու, սխալները արադարցնելու նոր դրսևորում է․ Օսկանյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
Նիկոլ  Փաշինյանի վերջին հայտարարությունը, որ իբրև 1994 թվականից ԼՂ շուրջ ընթացող  բանակցութունները միտված են եղել  Արցախը թողնել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:13
Հայոց Հայրապետը հորդորեց սարկավագներին ամենայն ջանք ի գործ դնել բարձր պահելու Հայ Եկեղեցու բարի համբավը
Մայր Աթոռից հայտնում են, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է սարկավագաց դասին «Դեկտեմբերի 24-ին Սուրբ Ստեփանոս Նախավկայի տոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:47
Մայթը շինարարության նպատակով փակելու թույլտվություն տվել է անձամբ Տիգրան Ավինյանը․ Հայրումյան
Ակտիվիստ Էդուարդ Հայրումյանը գրում է․ «Դե ինչ սիրելիներ ջան, հիմք ընդունելով Սուրեն Սեմերջյանի դիմումը՝ Գայի պողոտայից դեպի Սամվել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Մասկը կպարզի առաջիկա ամիսներին, թե ինչպես է Կիևը ծախսել ԱՄՆ-ի փողերը․ քաղաքագետ
Ձեռնարկատեր և միլիարդատեր Իլոն Մասկը մոտակա ամիսներին կարող է պարզել, թե իրականում ուր են գնացել Ուկրաինա ուղարկված ամերիկյան գումարները։ ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:16
Ըստ թուրք մասնագետների՝ Թուրքիան կարող է առանցքային դեր խաղալ Եվրոպայի էներգետիկ ճգնաժամը մեղմելու գործում
Ուկրաինայի տարածքով ռուսական գազի տարանցումը կդադարեցվի 2025 թվականի հունվարի 1-ին, քանի որ լրանում է համապատասխան պայմանագրի գործողության...
Աղբյուր` Panorama.am
20:06
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին՝ Իսլանդիայի արտգործնախարարի պաշտոնում նշանակվելու առթիվ․ «Սրտանց շնորհավորում եմ։...
Աղբյուր` Panorama.am
19:41
Երևանի բնակիչներին տուրքերի մեջ խեղդելու այս արատավոր վարքագիծը մերժում ենք, հորդորում ենք հրաժարական տալ․ Հրայր Կամենդատյան
Տնտեսագետ Հրայր Կամենդատյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Երևանում աղբահանության վճարի հաշվարկը կկատարվի ըստ բնակարանի մակերեսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:28
Ավելի քան 42 մլն դրամ են հատկացրել քաղաքապետարանի աշխատակիցներին տեղափոխելու համար․ Արմենակ Դանիելյան
2025թ․ բյուջեով 42 մլն 600 հազար դրամ է հատկացվել 6 ավտոբուսի համար, որոնք պետք է Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակիցներին տնից տանեն աշխատանքի և...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Ալեն Սիմոնյանը պարգևատրումներ է արել
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը կարգադրություն է ստորագրել․ «Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքի 5-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:47
Եկեք ինքներս մեզ չխաբենք․ Միխեիլ Սաակաշվիլի
Վրաստանի ազատազրկված նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի խոսքով, «Վրացական երազանք»-ի առաջնորդները հասկանում են միայն «մահակի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Արգելվել է «Բիոտոն» ՍՊ ընկերության էլեկտրամատակարարման նոր ենթակայանի գործարկումը
ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական  և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմնի  Էներգետիկայի և էներգասպառման վերահսկողության վարչության...
Աղբյուր` Panorama.am
18:23
Ճիշտ ե՞մ հասկանում, որ հրաժարվում են․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում, կրկին անդրադառնալով երեք նախագահներին բանավեճի հրավիրելու գրառմանը, գրում է․ «Սիրելի ժողովուրդ,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Դադարեցվել են Մասիս համայնքում գտնվող մետաղաձուլման գործարանի աշխատանքները  
Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմին ահազանգ էր ստացվել Մասիս քաղաքի կայարանի հարակից տարածքում գործող ձուլարանից արտանետվող թանձր ծխի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:52
Ալիևն ու Էրդողանը քննարկել են Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը
Այսօր Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը զանգահարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին՝ շնորհավորելու նրան ծննդյան օրվա առիթով։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:46
Որտեղ նայում եմ՝ ՔՊ-ականներդ ամեն մեկդ մի կոռուպցիայի սկանդալի ասս եք, 50 մլն դրամն էլ էդտեղ եք դմփցրել. Զարոկյան
«Ծանոթ դեմքերից է։ «Հետք»-ի կոռուպցիայի սկանդալի աստղերից է, իր հարևանի անունով Աբովյանում ֆուտբոլի դաշտ են սարքել 50 մլն...
Աղբյուր` Panorama.am
17:41
Օրեր առաջ Վիլնյուսի փողոցում մեքենան այրած երիտասարդին գտել են
Դեկտեմբերի 16-ի գիշերը՝ ժամը 1.55-ին, ՆԳՆ ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն զանգահարած քաղաքացին հայտնել էր, որ Վիլնյուսի փողոցի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:34
Ճոճկանի տներից մեկի նկուղում հայտնաբերվել են 12 կգ-ից ավելի կանեփանման զանգված և ցողուններ
Քրեական ոստիկանության Լոռու մարզային վարչությունում հետախուզման մեջ գտնվող տղամարդու գտնվելու վայրի վերաբերյալ օպերատիվ տեղեկություններ էին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:31
«Հանդիսատեսի համակրանք» անվանակարգում հաղթել է ծանրամարտի աշխարհի չեմպիոն Վարազդատ Լալայանը
«Սպորտի ոլորտում տարվա լավագույններ» մրցույթի «Հանդիսատեսի համակրանք» անվանակարգի առցանց քվեարկության արդյունքներով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:16
Սարքել են իրենց հոր դուքանը, ինչ ուզեն կանեն, անհեթեթ որոշում է. Կարեն Չիլինգարյանը՝ աղբահանությունն ըստ բնակմակերեսի գանձելու որոշման մասին
Երևանի ավագանին այսօրվա նիստում որոշում ընդունեց, ըստ որի, երևանցիներն աղբահանության դիմաց 2025 թվականից ոչ թե մեկ անձի հաշվարկով են վճարելու,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Սևանա լճում և ափամերձ տարածքներում իրականացվել է ուժեղացված ծառայություն
Ջրային պարեկային ծառայությունը Էկոպարեկային ծառայության հետ համատեղ դեկտեմբերի 23-ին Սևանա լճում և Նորատուս բնակավայրի վարչական տարածքում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Ռուբեն Հայրապետյանի նկատմամբ իրականացվել է ոչ թե քրեական, այլ քաղաքական հետապնդում. Պաշտպան
«Շարունակվում է ԱԺ նախկին պատգամավոր, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախկին նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի և նրա ընտանիքի անդամներ նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Էյֆելյան աշտարակից զբոսաշրջիկները տարհանվել են վերելակում բռնկված հրդեհի մասին լուրերից հետո
Այսօր շուրջ 1200 զբոսաշրջիկ է տարհանվել  Էյֆելյան աշտարակից առաջին և երկրորդ հարկերի միջև վերելակի հորաններից մեկում բռնկված հրդեհի մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Պարգևավճարների աճ, կապիտալ ծախսերի նվազում և չիրականացվող ծրագրեր՝ Երևանի պատկերը 2025թ.-ին. «ԼՈՒՅՍ»
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է Երևան քաղաքի 2025թ. բյուջեն։ • 2025թ. բյուջեի եկամուտների հարցում քաղաքային իշխանությունները...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին
14:54 24/12/2024

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}