Քաղաքական 16:37 03/06/2020 Հայաստան

Կառավարման փորձագետ. Մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Հայաստանի Հանրային խորհրդի նախկին անդամ, կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանը զգուշացնում է՝ մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը։ Panorama.am-ը նրա հետ խոսել է Հայաստանում կորոնավիրուսով ստեղծված իրավիճակի պատճառների, հետևանքների ու անելիքների մասին։

Panorama.am- Պարոն Մեսրոբյան, ինչո՞վ է պայմանավորված Հայաստանում կորոնավիրուսով ստեղծված իրավիճակը։

Մեսրոբյան - Պայմանավորված է մեզանով, իսկ մենք բոլորս չունենք պետականամետ մտածողություն և կառավարման գիտելիքներ, ինչի հետևանքով էլ արհավիրքներն այստեղ հասնում են նշանակետին։

Panorama.am- Դուք համարո՞ւմ եք, որ պետական մարմիններն՝ այդ թվում կառավարությունը, պարետատունը, ոստիկանությունը և այլք, իրականացրեցին հնարավոր բոլոր քայլերը ճիշտ ժամանակին ու անհրաժեշտ ծավալով։

Մեսրոբյան - 1991 թվականից նման բան մենք չունենք, այսինքն՝ ինչ-որ բան արվի ժամանակին ու տեղին։ Չկա նման բան։ Ես դեռ այս տարվա մարտին Հայաստանի հակաճգնաժամային կառավարման վերաբերյալ հրապարակավ առաջարկություններ եմ արել իշխանություններին, մասնավորապես պարետատան աշխատանքի կազմակերպման վեաբերյալ, և դա մի քանի անգամ մի շարք լրատվամիջոցներով հրապարակվել է։

Իհարկե, դրանց չհետևեցին, քանի որ, կրկնեմ` մենք ոչ միայն պետականամետ մտածողություն չունենք, այլև կառավարումից մղոններով հեռու ենք։

Պետական կառավարումը ենթադրում է երկու կարևոր պայման՝ պետականամետ մտածողություն և կառավարման գիտելիքներ ու հմտություններ, և այս ամենը բարոյականության բարձր չափանիշներ ունեցող հիմքերի վրա պետք է լինեն։ Մենք ոչ հիմքն ունենք, ոչ էլ նշված երկու պայմանները։

Panorama.am- Ստացվում է՝ Ձեզ համար սպասելի էր նման իրավիճակը։

Մեսրոբյան - Ապրիլի 3-ին ես արդեն զգուշացրել էի, որ մոտենում ենք բիֆուրկացիոն կետին, այսօր ՖԲ-ի իմ էջում զգուշացրեցի, որ անցնում ենք այն։ Ես 2018-ի ապրիլին զգուշացնում էի, որ մենք բիֆուրկացիոն կետին եք մոտենում, նախորդ իշխանությունները չլսեցին։ Ես հրապարակավ զգուշացրեցի հերթական բիֆուրկացիոն կետի մասին 2016-ի մարտի 31-ի իմ ասուլիսի ժամանակ և սկսվեց Քառօրյա պատերազմը։ 2008-ի փետրվարին էլ ահազանգեցի, որ արյուն է սպասվում։

Իմ ասածները դժվար չէ ստուգել թե' Google-ով և թե' YouTube-ով: Էլ ի՞նչ անեմ, կարո՞ղ եք ասել։ Ընդ որում, այս ամենը բարձրաձայնում եմ թե' մամուլով, թե' ուղղակի շփումների, ժողովների, հանդիպումների ընթացքում։

Ես հիմա էլ եմ զգուշացնում՝ մենք անցնում ենք բիֆուրկացիոն կետը։ Ես ոչ միայն զգուշացնում եմ, այլև կետերով ու քայլերով նշում եմ, թե ինչ պետք է անել, առաջարկում եմ պրակտիկ կառավարչական լուծումներ։

Panorama.am- Ո՞ւմ է ուղղված Ձեր զգուշացումը՝ քաղաքացիների՞ն, կառավարությա՞նը, թե՞...

Մեսրոբյան - Բոլորին։ Այդ առաջարկությունները պետք է իրագործեն և' իշխանությունը, և' ընդդիմությունը, և' ժողովուրդը։ Պետության կառավարման մեջ չի կարելի ապավինել ինչ-որ մի հատվածին, այդպես չի լինում։

Panorama.am- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երեկվանից մեղադրանքներ է հնչեցնում քաղաքացիների հասցեին, փորձում պատասխանատվությունը գցել մարդկանց վրա՝ հիմնավորելով, որ նրանք կարգ ու կանոնին, սահմանված նորմերին չեն հետևում։ Որտե՞ղ թերացանք՝ որպես պետություն ու հասարակություն, ի՞նչը հանգեցրեց այս իրավիճակին։

Մեսրոբյան – Ընդհանրապես, եթե որևէ ուժ գալիս է պետության կառավարման, մինչև երկիրը կառավարելուն համաձայնելը, պետք է մի քանի հարցերի պատասխան հստակ ունենա։

Առաջին հարց՝ ի՞նչ վիճակում է երկիրը։

Երկրորդ հարց՝ ի՞նչ հատկանիշներ ունի ժողովուրդը, որն ապրում է այդ երկրում։

Երրորդ հարց՝ ունի՞ ռազմավավարական տեսլական և, որպես հետևանք, երկրի զարգացման ռազմավարական ծրագիր։

Միայն սրանից հետո այդ ուժը պետք է համաձայնի վերցնել իշխանությունը։ Ժողովրդի ֆունկցիան միայն երրորդ կետում է՝ տեսնել հավակնող ուժի ռազմավարական տեսլականը, գումարած կադրային պոտենցիալը։ Եթե մենք նայենք, 2018 թվականին ու մինչ այդ ինչպես ենք մեզ պահել` ցանկացած ուժ, որ մեզ մոտ գալիս է իշխանության, այդ կետերը չի անում, ժողովուրդն էլ իր կողմից իր հասանելիքը չի անում։

Ալբերտ Էյնշտեյնը մի լավ խոսք ունի։ Ասում է, եթե դու չես փոխում քո մոտեցումները, ինչո՞ւ ես  սպասում, որ կփոխվեն արդյունքները։ Սա մեզ է վերաբերում 1991 թվականից սկսած։

Panorama.am- Ի՞նչ է սպասվում բիֆուրկացիոն կետն անցնելուց հետո։

Մեսրոբյան - Կառավարման մեջ եթե այդ կետում ենք և անցնում ենք այն, նշանակում է՝ ի զորու չենք ինքնուրույն որևէ մարտահրավերի դիմակայել։ Կառավարման լեզվով ասած` դու կորցնում ես կառավարման սուբյեկտին բնորոշ բոլոր հատկանիշները և վերափոխվում ես կառավարման օբյեկտի:

Մի խոսքով` քեզ ով ասես կառավարում է, իսկ դու չես կարողանում անգամ ինքնակառավարվել: Ինչ անում ենք, պետք է մինչև այդ կետը հասնելն անենք։ Մենք անցնելով այդ կետը՝ կդառնանք հարյուր տոկոսով անզոր գալիք մարտահրավերների ու վտանգների նկատմամբ։ Այ սա' է իմ զգուշացումը։ Այս պայմաններում մեզ մոտ ուժեղ է հայի հետին խելքը։ Որոշ ժամանակ անց թող չսկսեն, – Վայ քոռանամ ես, էս ի՞նչ եղավ…։ Մինչև քոռանալը, ես զգուշացնում եմ` բաց աչքերով տեսնել վտանգը և ինչպես գործել։

Panorama.am- Ստեղծված իրավիճակում առաջարկություններ են հնչում ձևավորել հակաճգնաժամային կառավարություն, դիմել միջազգային հանրությանն օգնության խնդրանքով։ Որո՞նք պետք է լինեն հետագա քայլերը։

Մեսրոբյան - Նախ, ես դեռ ապրիլի 28-ին հրապարակել եմ չորս փուլանոց հակաճգնաժամային մակրոծրագիրը, որտեղ կա նոր կառուցվածքով և կազմով կառավարության ձևավորումը: Իսկ երկրորդը` մենք միջազգային օգնության կարիք դեռ չունենք, մենք կարիք ունենք տարբեր ոլորտների պետական կառավարման արդունավետությունը շատ արագ բարձրացնելու։ Հիմա ամենակարևորն առողջապահության ոլորտն է, որի կառավարումն ամոթալի վիճակում է, այսինքն՝ կառավարումը բացակայում է։ Չնայած, որ երկրի կառավարումն էլ է բացակայում, բայց ամենաամոթալի վիճակը մեզ մոտ հենց առողջապահության ոլորտում է։ Ես փուլերով եմ ասել, ինչ է պետք անել, ժամկետներ եմ նշել յուրաքանչյուր փուլի կատարման համար։

Հիմա մեզ մոտ անելանելի վիճակ է, քանի որ չենք կարող գիտակցել պահի օրհասականությունը, բայց եթե անգամ գիտակցենք, չգիտենք, ինչ անել, քանի որ կառավարումից հեռու ենք։ Նման դեպքերում մի ելք կա՝ հասկանալ, թե ովքեր են այն մարդիկ, որոնք և' բարոյական են, և' կառավարչական գիտելիքներ ու հմտություններ ունեն, և' կարող են վերլուծել ստեղծված վիճակը, հակաճգնաժամային ծրագիր կազմել ու այն իրագործել։ Նրանց պետք է բերել իշխանության ու լսել։ Դրանից հետո մի քանի տարի անց Հայաստանը կսկսի իր վերելքն ու զարգացումը։ Ուրիշ ճանապարհ այս պայմաններում չկա։ Մնացածն, ինչ կասեն, լեզվաաճպարարություն է, մի հավատացեք։

Panorama.am- Վերջին հարցն այսօր վարչապետ Նկոլ Փաշինյանի՝ ուղիղ եթերում արած հայտարարության մասին է, որը վերաբերում է վերահսկողությանը։ Նա, ցիտում եմ, ասել է...

Մեսրոբյան - Կներեք, ես մարդկանց խոսքերը չեմ մեկնաբանում։ Մենք տասը միլիոն մարդ ենք, պատկերացնո՞ւմ եք ամեն մեկի խոսքը մեկնաբանել։ Կապ չունի, որ նա երկրի ղեկավարն է։ Ես ընդհանրապես ուշադրություն չեմ դարձնում բառերին, լինի դա ճառի կամ երգի տեսքով, մինչև չտեսնեմ մարդու բարոյական նկարագիրը, գործելաոճը և արդյունքները։ Ցանկացած մարդու, այն էլ պետության կառավարողներին, ես գնահատում եմ բարոյական չափանիշներով, քայլերով, արդյունքներով և միայն վերջում` խոսքերով։ Իսկ այսօրվա իշխանությունները տապալեցին կորոնավիրուսի դեմ պայքարի ողջ գործընթացը։ Դրա համար ով ի՞նչ է ասում, ինձ ընդհանրապես չի հետաքրքրում։
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

11:05
ՈՒՂԻՂ. Մեկնարկեց «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» թեմայով համաժողովը
Երևանում մեկնարակել է «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
10:59
Ձեզ փաստացի ոչ փողոցում են ընդունում, ոչ էլ Աժ-ում եք ձեզ հարմարավետ զգում. Թունյանը՝ ընդդիմությանը
«2021 թվականից  մինչև այսօր դուք ինչո՞վ եք զբաղվել։ Հիշում եմ, որ դուք եկել եք սեփական օրակարգով ու ձեր խոստումը մեզ հեռացնելն էր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Սիրելի քաղաքացիներ, շնորհավորում եմ, դուք ունեք աշխարհում ամենաթանկ վարձատրվող մշակույթի գործիչը՝ դաշնակահար նախագահը. Քրիստինե Վարդանյան
«Էս ամբիոնից քիչ առաջ խոսում էր մարդ, ով դատարանի որոշմամբ պետք է զրպարտության մեղադրանքով պետք է ներողություն խնդրի։ Ուղղակի պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Երբ ընդդիմությունը քպ նիստ է կազմակերպում
«Այսօր մեզ այս մադատները պետք են, որպեսզի իշխանությունների ծրագրերը խափանենք ու դա ժոովրդին ցույց տանք», ասում է ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:36
Կնոջ ահազանգը 3 տարի անց. Տղամարդն իրեն տարել է Երևանի մոթելներից մեկն ու բռնաբարության փորձ արել
Նոյեմբերի 7-ին արտառոց դեպք է տեղի ունեցել Երևանում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:20
Հոլանդը կարող է հեռանալ «Մանչեսթեր Սիթիից»
Կատալոնական «Բարսելոնան» տրանսֆերային շուկա դուրս կգա 2025 թվականի ամռանը՝ փոխարինող գտնելու լեհ լեգենդար ռմբարկու Ռոբերտ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Աննա Հակոբյանն օգնության է շտապում Նազենի Հովհաննիսյանին
Նիկոլ Փաշինյանի կինը՝ Աննա Հակոբյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ օգնության է շտապել Երևանի Նորաձության Շաբաթի շրջանակում քննադատությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
«Ալ Ջազիրա». Գազայում մեկ ամսվա ընթացքում մարդասիրական կազմակերպություների 20 աշխատակից է սպանվել
Գազայի հատվածում իսրայելական զորքերի կողմից վերջին մեկ ամսվա ընթացքում սպանվել է առնվազն 20 մարդասիրական օգնության կազմակերպությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
Ինչպե՞ս կարելի է էսքան խաբել, մոլորեցնել ժողովրդին, ինչպե՞ս. Մենուա Սողոմոնյանը՝ Շիրակ Թորոսյանին
ԵՊՀ նախկին դասախոս, «Հայաքվե»  նախաձեռնության անդամ Մենուա Սողոմոնյանը, արձագանքելով երեկ խորհրդարանում քաղաքական ճամբարներ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:35
Պավել Պրիլուչնիի մեկամյա որդին հայերեն է խոսում
Ռուս հայտնի դերասան Պավել Պրիլուչնին Դուբայում է կնոջ՝ դերասանուհի Զեփյուռ Բրուտյանի, մեկամյա որդու՝ Միքայելի, զոքանչի՝ Գայանե Սողոմոնյանի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
«Ժողովուրդ». Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների քրեական գործով մի կին է անցնում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթին հասած տեղեկությունների համաձայն՝ Կենտրոնի թաղապետարանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:17
«Հրապարակ». ՔՊ-ականները հարմար թեկնածու չունեն, ուզում են ժամանակ ձգել Գյումրիում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ վարչության նիստում նախօրեին քննարկվել է Գյումրիում ստեղծված իրավիճակը: Թեպետ իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
Սուրենյանցը՝ Պապիկյանին. Անուններ հրապարակեք
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, անդրադառնալով նախօրեին խորհրդարանում պաշտպանության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Սուրեն Պապիկյանի հայտարարությանը,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:11
«Փաստ». ՀՖՖ-ն դիմել է ուժային կառույցներին, որ անվտանգության հավելյալ միջոցառումներ կիրառվեն
«Փաստ» թերթը գրում է. «Այսօր Երևանի Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտում կկայանա ՈւԵՖԱ Ազգերի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:11
Ազգային հավաքականն այսօր ծանր վիճակի մեջ է. Գլխավոր մարզչի պաշտոնակատար
Այսօր Երևանի Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտում կկայանաԱզգերի լիգայի 5-րդ տուրի Հայաստան - Ֆարերյան կղզիներ հանդիպումը։
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
ԱՄՆ-ում բացվում են նոր հորիզոններ հայկական օրակարգը առաջ մղելու հարցում. Սուրեն Սարգսյան
«Թրամփի ապագա վարչակազմը շատ արագ է ձևավորվում. Նախանշվում են հիմնական արտաքին քաղաքական մոտեցումները: Կան նաև հայամետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական լռակյաց պատգամավոր Տաթևիկ Գասպարյանը ունեցվածք է կուտակում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական այս պատգամավորի համար էլ հեղափոխությունը արգասաբեր էր: ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են որոշակի թայմաութ վերցնել՝ իրենց ապագա գործողությունները հասկանալու համար
«Փաստ» թերթը գրում է. ««ՀՀ որևէ պաշտոնատար անձ Բաքվում անցկացվող COP29 միջոցառմանը մասնակցելու համար չի գրանցվել:...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
Նոյեմբերի 14-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքը աճել է, եվրոյինը և ռուբլունը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 14-ին ժամը 08:45-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 385.22 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Բանկերը ենթադրյալ վարկը ինչի՞ հիման վրա են տվել ՔՊ-ականներին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ԱԺ պատգամավոր Արմենուհի Ղազարյանը ավելի քան համեստ ունեցվածքով շարքային քաղաքացի էր, երբ վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանն ասում է, որ իրենց պատրաստած զեկույցը դեկտեմբերին կմտնի փորձաքննության փուլ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի դեմ սանձազերծված ռազմական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
Թրամփը հայտնել է պետքարտուղարի և ԱՀԴ տնօրենի պաշտոններում թեկնածուների անունները
«Թուրքական կողմում լուրջ մտահոգություններ է առաջացրել ԱՄՆ նոր վարչակազմում հակաթուրքական հայացքներով պաշտոնյաների ավելացումը»
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
Այսօր բազմաթիվ հասցեներում հոսանքազրկումներ են սպասվում
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 14-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:46
«Փաստ». Փաշինյանի համար թանգարաններն ու գրադարանները ավելորդ բեռ են
«Փաստ» թերթը գրում է. «Փաստորեն, Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա «իշխանական թիմի» համար թանգարաններն ու գրադարանները...
Աղբյուր` Panorama.am
08:45
«Ժողովուրդ». Ո՞րն է Գյումրիում ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակի լուծման տարբերակը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ն գտել է Գյումրիում ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակի լուծման տարբերակը։ Արդեն տևական ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:43
«Հրապարակ». ՔՊ-ականներից ով չէր ալարում, մոտենում էր ամբիոնին և, բռնանալով մայրենիի վրա, քծնում էր Նիկոլ Փաշինյանին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական երեսփոխանները երեկ բյուջեի քննարկումը վերածել էին «հզոր վարչապետին» քծնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:34
ԵԱ. Հայ շախմատիստներից առաջատարների շարքում են գրոսմայստերներ Ռոբերտ Հովհաննիսյանը և Մանուէլ Պետրոսյանը
Մոնտենեգրոյի Պետրովաց քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնությունը: 6-րդ խաղափուլից հետո միանձնյա առաջատարն է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:06
Հրդեհը բռնկվել է Տորֆավան գյուղի տորֆի դաշտերում
Նոյեմբերի 13-ին, ժամը 17:48-ին Գեղարքունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Վանեվան և Մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:50
Մահվան ելքով վրաերթ Գեղարքունիքի մարզում
Նոյեմբերի 13-ին, մահվան ելքով վրաերթ է տեղի ունեցել Գեղարքունիքի մարզում։ Ժամը 18:15-ի սահմաններում Արցախի Հանրապետության քաղաքացի 44-ամյա Արման...
Աղբյուր` Panorama.am
23:29
Ֆրանսիան կոշտ է պատասխանել Ալիևի հայտարարությանը
Ֆրանսիայի՝ էկոլոգիական անցման հարցերով նախարար Անյես Պանիե-Ռյունաշեն երկրի խորհրդարանում ունեցած ելույթում կտրուկ է արձագանքել Բաքվում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}