Առողջություն 10:06 11/06/2020 Աշխարհում

Աշխարհում 125 ծրագրեր ջանք են թափում կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութ ստեղծելու աշխատանքներում

Աշխարհում այս պահին գիտնականներն ու հետազոտողներն աշխատում են կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութ ստեղծելու ավելի քան 125 ծրագրերի վրա: Պատվաստանյութեր ստեղծելու համար սովորաբար պահանջվում են տարիներ, ինչպես նաև երկար ժամանակ կլինիկական փորձերի համար: Սակայն գիտնականները հույս ունեն, որ չափազանց մեծ վտանգ պարունակող այս վարակի դեմ չափազանց մեծ աշխատանքների արդյունքում պատվաստանյութը պատրաստ կլինի մինչև եկող տարի: Այս մասին գրում է Ամերիկայի Ձայնը։

Մինչև պատվաստանյութի վերջնական հաստատումը, այն պետք է անցնի երեք փուլ: Սակայն կորոնավիրուսի վտանգի պատճառով առաջին վաղ փուլերը համատեղվել են, որպեսզի գործընթացն արագանա: Որոշ պատվաստանյութեր այժմ գտնվում են առաջին և երկրորդ փորձարկումների փուլում, այն փուլում, երբ դրանք փորձարկվում են հարյուրավոր մարդկանց վրա:

ԱՄՆ-ի կառավարության «Կորագծի արագության գործողություն» անվանումը ստացած ծրագիրն ընտրել է պատվաստանյութերի հինգ նախագիծ, որոնց դաշնային բյուջեից հատկացնում է միլիարդավոր դոլարներ պատվաստանյութի հայտնաբերման աշխատանքներն իրականացնելու համար:

Աշխատանքները սկսվել են հունվար ամսին`SARS-CoV-2 գենոմի վերծանմամբ: Պատվաստանյութի անվտանգության հետ կապված առաջին փորձերն իրականացվել են մարտին, սակայն ճանապարհին անորոշությունները շատ են: Որոշ փորձարկումներ ձախողվում են, մյուսները տալիս են ոչ հստակ պատասխան: Հույսն այն է, որ դրանց մի մասը կարող են ամրացնել մարդու իմունային համակարգը, ինչը թույլ կտա օրգանիզմին արտադրելու համար այս վիրուսի դեմ արդյունավետ հակամարմիններ:

Որևէ պատվաստանյութ ստեղծելուց հետո գիտնականներն այն տալիս են կենդանիներին, ինչպես օրինակ` մկներին կամ կապիկներին, տեսնելու համար, թե այն ազդում է արդյոք իմունային համակարգի վրա: Առաջին փուլի անվտանգության փորձարկումների ժամանակ այն տրվում է փոքր թվով մարդկանց խմբի, փորձելու համար դրա անվտանգությունն ու որոշելու չափաբաժինը, ինչպես նաև հասկանալու համար, թե այն որքան է ամրապնդում իմունային համակարգը:

Երկրորդ փուլի ընդարձակված փորձարկումների ժամանակ գիտնականները պատվաստանյութը տալիս են հարյուրավոր մարդկանց, նրանց բաժանելով մի քանի խմբերի: Օրինակ մի խմբում կարող են լինել երեխաները, մյուսում` տարեցները, քանի որ հարկավոր է հասկանալ, թե արդյոք այն տարբեր ազդեցություն չի գործում տարիքային տարբեր խմբերի մարդկանց վրա:

Ի դեպ, որոշ դեպքերում, գործընթացն արագացնելու նպատակով, համատեղվում են առաջին և երկրորդ փուլերը, և այն փորձարկվում է միաժամանակ և՛ կենդանիների, և՛ մարդկանց վրա:
Երրորդ փուլի ժամանակ պատվաստանյութը տրվում է հազարավոր մարդկանց: Դրանից հետո հարկավոր է սպասել, տեսնելու համար, թե արդյոք նրանց շրջանում ավելի ուշ որոշ մարդիկ չեն վարակվում այդ հիվանդությամբ: Այս փուլում է, որ փորձարկումները տալիս են վերջնական պատասխան` այն կարող է մարդուն պաշտպանել կորոնավիրուսից, թե ոչ:

Հաստատման փուլում յուրաքանչյուր երկրի համապատասխան մարմինները ստուգում են փորձարկման արդյունքները, և կայացնում որոշում իրենց երկրներում այն թույլատրելու, կամ չթույլատրելու մասին: Սակայն նման արագ տարածվող համաճարակների դեպքում պատվաստանյութը կարող է ստանալ արագ թույլտվության իրավունք:

Ոչ քիչ կարևոր տեղ են զբաղեցնում գենետիկական պատվաստանյութերը, նրանք, որոնք, օգտագործելով կորոնավիրուսի գեներից մեկը կամ երկուսը, ամրապնդում են օրգանիզմի իմունային համակարգը:

Նուբար Աֆեյանի գլխավորած Մոդերնա ընկերության պատվաստանյութի փորձարկումների երրորդ փուլը սկսվելու է հուլիս ամսին: Ընկերությունը հույս ունի, որ պատվաստանյութը վերջնականապես պատրաստ կլինի 2021 թվականի սկզբին:

Իր պատվաստանյութը զարգացնելու նպատակով գերմանական BioNTech ընկերությունը սկսել է համագործակցել Նյու Յորքում գործող Pfizer ընկերության, ինչպես նաև` չինական դեղագործական Fosun Pharma ընկերության հետ: Pfizer-ը, որը մայիսին է իրականացրել փորձեր մարդկանց շրջանում, հյուս ունի մի քանի միլիոն չափաբաժին ստանալ արդեն աշնանը փորձարկելու համար:

Մայիս ամսին ամերիկյան Inovio ընկերությունը հրապարակեց մի ուսումնասիրություն, որը ցույց է տալիս, թե ինչպես է ԴՆԹ-ի վրա հիմնված իր պատվաստանյութը հակամարմիններ արտադրում մկների օրգանիզմում: Անվտանգության փորձարկումներ են այժմ մարդկանց շրջանում սկսվել ԱՄՆ-ում: Հունիս ամսի վերջից փորձեր կանցկացվեն նաև Հարավային Կորեայում:

Լոնդոնի Imperial College-ի հետազոտողների խումբը ստեղծել է ինքն իրեն ուժեղացնող պատվաստանյութ, որն ավելացնում վիրուսային սպիտակուցների թիվը, որպեսզի ուժեղացվի իմունային համակարգը: Հունիսի 15-ին հաստատությունը սկսելու է փորձեր կենդանիների ու մարդկանց վրա միաժամանակ:

Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը մարտ ամսին փորձեց Curevac ընկերությանը խրախուսել իր հետազոտությունները տեղափոխել Գերմանիայից Միացյալ Նահանգներ: Ընկերությունը դեռևս փորձարկումներ չի իրականացրել մարդկանց շրջանում, սակայն կատաղության դեմ կիրառվող այս պատվաստանյութն առաջին փուլի փորձերը սկսել է դեռևս հունվար ամսին: Ընկերությունը հայտնում է, որ հաստատվելու դեպքում ամեն տարի կարող է արտադրել մի քանի հարյուր միլիոն չափաբաժին պատվաստանյութ:

Այժմ այն պատվաստանյութերի մասին, որոնք օգտագործում են ինչ որ այլ վիրուս` կորոնավիրուսի գեները բջիջների մեջ փոխադրելու համար, որպեսզի այսպիսով զարկ տրվի օրգանիզմի իմունային համակարգին:

Բրիտանա-շվեդական AstraZeneca ընկերության պատվաստանյութը, որը դեռևս զարգացման փուլում է, հիմնված է շիմպանզեների ադենովիրուսի վրա, որը հայտնի է ChAdOx1 անվամբ: Պատվաստանյութն անցել է առաջին փուլը և սկսում է երկրորդ ու երրորդ փուլերը միաժամանակ: Փորձերն իրականացվում են Անգլիայում ու Բրազիլիայում: Օգտվելով ԱՄՆ-ի Կորագծային արագություն գործողության աջակցությունից, այն կարող է պատվաստանյութի առաջին չափաբաժինը ստանալ հոկտեմբերին:

Չինական CanSino Biologics-ը փորձարկում է մի պատվաստանյութ, որը հիմնված է Ad5 անվանումը կրող ադենավիրուսի վրա:

Բոստոնում գործող Beth Israel Deaconess Medical Center անվանում կրող կենտրոնում էլ գիտնականները փորձարկում են Ad26 անվանումը կրող ադենավիրուսի վրա հիմնված պատվաստանյութը կապիկների վրա: Johnson & Johnson ընկերությունը, որը ստանում է Կորագծային արագություն գործողության աջակցությունը, վերջերս հայտարարեց, որ փորձարկումների առաջին ու երկրորդ փուլերը կսկսի հուլիսի վերջին:

Կորոնավիրուսի պատվաստանյութ ստեղծելու աշխատանքներին են լծվել նաև շվեյցարական Novartis և ամերիկյան Merck ընկերությունները:

Սպիտակուցների վրա հիմնված պատվաստանյութերի նպատակն է կորոնավիրուսի սպիտակուցների միջոցով իմունային համակարգն ուժեղացնելը:

Այս ուղղությամբ աշխատող ԱՄՆ-ի Մերիլենդ նահանգում գտնվող Novavax ընկերությունը սկսել է փորձարկումների առաջին և երկրորդ փուլերը և ստացել 384 միլիոն դոլարի ներդրումներ:
Նույն եղանակով է ուսումնասիրություններն իրականացնում Clover Biopharmaceuticals-ը:
Փիթսբուրգի համալսարանի գիտնականներն աշխատում են PittCoVacc անվանումը կրող պատվաստանյութի վրա: Այս եղանակի համաձայն, շաքարից պատրաստված 400 փոքր ասեղներ են տեղադրվում մաշկի վրա, որոնք ձուլվելով, արտադրում են վիրուսային սպիտակուցներ մարդու օրգանիզմում:

Ֆրանսիական Sanofi ընկերությունը պատրաստվում է ստանալ վիրուսային սպիտակուցներ, օգտագործելով միջատների բջիջներում արհեստական կերպով ստեղծված վիրուսները: Նպատակն այդ եղանակով իմունային համակարգն ամրապնդելն է: Եթե փորձերը տան դրական պատասխան, ընկերությունն ամեն տարի կարող է արտադրել առնվազն 600 միլիոն չափաբաժին պատվաստանյութ:

Vaxart-ի պատվաստանյութն իրենից ներկայացնում է դեղահաբ, որն ընդգրկում է վիրուսային մի շարք սպիտակուցներ: Ամերիկյան այս ընկերությունը պատրաստվում է առաջին փուլն իրականացնել այս ամռան ընթացքում:

Կա նաև պատվաստանյութի տեսակ, որն օգտագործում է թուլացված կամ ակտիվությունից զրկված կորոնավիրուս, իմունային համակարգը բարելավելու նպատակով: Նման պատվաստանյութ ստեղծելու աշխատաքներ են իրականացնում չինական Sinovac Biotech, Sinopharm , Medical Biology ընկերությունները:

Վերջին տեղեկությունների համաձայն, ԱՄՆ-ի կառավարությունը կֆինանսավորի փորձնական երեք պատվաստանյութերի ստեղծման աշխատանքները: Ինչպես երկրի վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման կենտրոնի ավագ փորձագետ Էնթոնի Ֆաուչին է ասել, երրորդ փուլի փորձարկումները, այսինքն, երբ պատվաստանյութի փորձերին մասնակցում են հազարավոր մարդիկ, կսկսվեն հուլիս ամսին Նուբար Աֆեյանի ղեկավարած «Մոդերնա», օգոստոսին` Oxford/AstraZeneca, սեպտեմբերին` Johnson & Johnson ընկերությունների կողմից:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

09:06
«Ժողովուրդ». Հասմիկ Հակոբյանը, մինչև պատգամավոր դառնալը, եղել է «Կիսաբաց լուսամուտներ» հաղորդաշարի ադմինիստրատիվ աշխատակից
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ծ«ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Հասմիկ Հակոբյանը փոխել է խորհրդարանում իր՝ գիտության, կրթության,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
«Հրապարակ». Եթե այդքան լավ աշխատել է, ինքը Խուդաթյանից է գոհ, Խուդաթյանը` իրենից, ո՞րն է ազատվելու պատճառը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նոր նախարարների նշանակմամբ նրանց տեղակալներն ավտոմատ ազատվեցին, մի մասը վերանշանակվեց, մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք է հայտարարագրել Արուսյակ Ջուլհակյանը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Գրիգոր Մինասյանի հեռանալուց հետո արդարադատության նախարարի թեկնածու դարձած Արուսյակ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Հրապարակ». Փաշինյանի շոու-որոշումից ամենաշատը նեղվել են ԱԳՆ-ում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ծառայողական մեքենաները կրճատելու Նիկոլ Փաշինյանի շոու-որոշումից ամենաշատը նեղվել են ԱԳՆ-ում։...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Կոկաինի գործով ՀՀ իրավապահները իրավական աջակցության համար դիմում են ուղարկել նաև ԱՄՆ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Առեղծվածային պայմաններում Հայաստանում հայտնված 1 տոննա կոկաինի գործով իրավապահները շարունակում...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». ԱԺ ընդդիմությունը որոշել է կյանքի կոչել Արցախի ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական իրավունքների հարցով քննիչ հանձնաժողովը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական իրավունքների հարցով քննիչ հանձնաժողովն անցած շաբաթ նիստ է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Ինչ էլ որ բացատրի Ավինյանը, անհնար է, որ տրամաբանական հնչի
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ունենալով առնվազն վեց օր` ինչո՞ւ է քաղաքապետի ավիատոմսը գնվել «մեկ անձից»...
Աղբյուր` Panorama.am
08:53
«Հրապարակ». Ինչու չհրավիրվեց ԱԺ արտահերթ նիստ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն տարեվերջյան ավանդական արտահերթ նիստեր այս տարի չգումարեց, որ կիսատ մնացած նախագծերն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:28
Սասունյան. Ալիևները Լոնդոնում հարյուրավոր միլիոն դոլարներ արժողությամբ բազմաթիվ շենքերի սեփականատեր են
Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի լուսաբանման նախագիծը (OCCRP) 2012 թվականին նախագահ Իլհամ Ալիևին ընտրել էր իր առաջին «Տարվա մարդ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:25
Այսօր բազմաթիվ հասցեներում հոսանքազրկումներ են սպասվում
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 25-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:21
Երևանում այրվել է ավտոմեքենա, վարորդը տարբեր աստիճանի այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց
Դեկտեմբերի 24-ին, ժամը 23:04-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Վաղարշյան փողոցի և Կոմիտասի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:14
Սյունիքի բարձրադիր գոտիների ավտոճանապարհներին մերկասառույց է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ։ Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:00
Գովազդ ամաչկոտ ծնողների համար
Տեսած կլինեք այդ գովազդը՝ երեխան նամակ է գրում ձմեռ պապին, թե բա՝ սմարթֆոն եմ ուզում, հզոր տեսախցիկով։ Եթե միայն տեսախցիկ ուզեր, նույնիսկ չէի...
Աղբյուր` Panorama.am
07:51
Քովիդի պատճառով Փաշինյանն այսօր չի մասնակցի ԱՊՀ երկրների ղեկավարների ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին
«Մինչեւ օրվա վերջ որոշում կկայացնեմ վաղը ԵԱՏՄ բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստին մասնակցել-չմասնակցելու վերաբերյալ»
Աղբյուր` Panorama.am
23:02
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ալիևի մեղադրանքներին
Պաշտոնական Վաշինգտոնն արձագանքել է Հայաստանին զինելու մասին Ադրբեջանի նախագահի մեղադրանքներին՝ «Ազատությանը» հայտնելով, որ Միացյալ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:27
Անհասկանալի հույզեր առաջացնող նկար.Քրիստինա Վարդանյան
Երևանի ավագանու անդամ, բժշկական գիտությունների թեկնածու Քրիստինա Վարդանյանը ֆեյսբուքյան իր էջում երևանի քաղաքային 8-րդ համարի ավտոբուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:18
Նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը չհաղթահարած ուսուցիչները կարող են շարունակել իրենց աշխատանքը դպրոցներում. Ժաննա Անդրեասյան
ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է «Սիրելի ուսուցիչներ, նախորդ տարիներին կամավոր ատեստավորումը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
Նոր Տարուց առաջ Երևանի քաղաքային իշխանությունը նոր «նվեր» մատուցեց երևանցինրին. Հայկ Մարության
Երևանի նախկին քաղաքապետա Հայկ Մարությանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Նոր Տարուց առաջ Երևանի քաղաքային իշխանությունը նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:54
Նիկոլի մոտ տագնապ կա ոչ այդքան Արցախի դեմ գործած իր մեղքերի, որքան ՀՀ-ին սպառնացող ավելի մեծ աղետի մասով. Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Ի՞նչ է ցանկանում Նիկոլը խոսել նախագահների հետ: Ինչպես ինքն է ասում՝ բացի բանավեճից, ցանկանում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:37
Ողբերգական ելքով բախվել են «Mini Cooper»-ն ու մոպեդը
Դեկտեմբերի 24-ին, ժամը 18:50-ի սահմաններում Խորենացի փողոցից դեպի Սարի թաղ տանող ճանապարհին բախվել են Երևանի բնակիչ 30-ամյա Արմեն Հ.-ի վարած...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Մեղքերը քավելու, սխալները արադարցնելու նոր դրսևորում է․ Օսկանյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
Նիկոլ  Փաշինյանի վերջին հայտարարությունը, որ իբրև 1994 թվականից ԼՂ շուրջ ընթացող  բանակցութունները միտված են եղել  Արցախը թողնել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:13
Հայոց Հայրապետը հորդորեց սարկավագներին ամենայն ջանք ի գործ դնել բարձր պահելու Հայ Եկեղեցու բարի համբավը
Մայր Աթոռից հայտնում են, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է սարկավագաց դասին «Դեկտեմբերի 24-ին Սուրբ Ստեփանոս Նախավկայի տոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:47
Մայթը շինարարության նպատակով փակելու թույլտվություն տվել է անձամբ Տիգրան Ավինյանը․ Հայրումյան
Ակտիվիստ Էդուարդ Հայրումյանը գրում է․ «Դե ինչ սիրելիներ ջան, հիմք ընդունելով Սուրեն Սեմերջյանի դիմումը՝ Գայի պողոտայից դեպի Սամվել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Մասկը կպարզի առաջիկա ամիսներին, թե ինչպես է Կիևը ծախսել ԱՄՆ-ի փողերը․ քաղաքագետ
Ձեռնարկատեր և միլիարդատեր Իլոն Մասկը մոտակա ամիսներին կարող է պարզել, թե իրականում ուր են գնացել Ուկրաինա ուղարկված ամերիկյան գումարները։ ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:16
Ըստ թուրք մասնագետների՝ Թուրքիան կարող է առանցքային դեր խաղալ Եվրոպայի էներգետիկ ճգնաժամը մեղմելու գործում
Ուկրաինայի տարածքով ռուսական գազի տարանցումը կդադարեցվի 2025 թվականի հունվարի 1-ին, քանի որ լրանում է համապատասխան պայմանագրի գործողության...
Աղբյուր` Panorama.am
20:06
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին
Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Թորգերդուր Կատրինին՝ Իսլանդիայի արտգործնախարարի պաշտոնում նշանակվելու առթիվ․ «Սրտանց շնորհավորում եմ։...
Աղբյուր` Panorama.am
19:41
Երևանի բնակիչներին տուրքերի մեջ խեղդելու այս արատավոր վարքագիծը մերժում ենք, հորդորում ենք հրաժարական տալ․ Հրայր Կամենդատյան
Տնտեսագետ Հրայր Կամենդատյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Երևանում աղբահանության վճարի հաշվարկը կկատարվի ըստ բնակարանի մակերեսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:28
Ավելի քան 42 մլն դրամ են հատկացրել քաղաքապետարանի աշխատակիցներին տեղափոխելու համար․ Արմենակ Դանիելյան
2025թ․ բյուջեով 42 մլն 600 հազար դրամ է հատկացվել 6 ավտոբուսի համար, որոնք պետք է Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակիցներին տնից տանեն աշխատանքի և...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Ալեն Սիմոնյանը պարգևատրումներ է արել
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը կարգադրություն է ստորագրել․ «Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքի 5-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:47
Եկեք ինքներս մեզ չխաբենք․ Միխեիլ Սաակաշվիլի
Վրաստանի ազատազրկված նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի խոսքով, «Վրացական երազանք»-ի առաջնորդները հասկանում են միայն «մահակի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին
14:54 24/12/2024

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}