Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Սահմանադրությամբ կան սուբյեկտներ, որոնք պառլամենտի ցանկացած օրենսդրական ակտ կարող են բողոքարկել: Բողոքարկողի տեղն էլ Սահմանադրական դատարանն է: Իսկ մենք՝ դատավորներս, չենք կարող նախնական կարծիք հայտնել, կարծիք հայտնելու դեպքում պետք է չմասնակցեմ գործի հնարավոր քննությանը»,- լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց Սահմանադրական դատարանի դատավոր Ֆելիքս Թոխյանը՝ անդրադառնալեվ Ազգային ժողովի երեկ ընդունած օրենքին:

Հարցին՝ պատրաստվո՞ւմ եք թոշակի գնալ, ՍԴ դատավորը պատասխանեց. «Ես փողոցից չեմ եկել այս շենք, այս շենք ես 1997 թվականին եմ եկել Ազգային ժողովի ընտրությամբ, ես 4 ժամ ԱԺ-ով անցել եմ և ամենաշատ ձայներն եմ այնտեղ հավաքել՝ որպես ՍԴ դատավոր: 2005 թվականին իմ ժողովուրդը հաստատել է, որ՝ Թոխյան, դու կարող ես շարունակել այն նույն պայմաններով, ինչ պայմանով 1997 թվականին քեզ նշանակել ենք: Պայմանը այն ժամանակ շատ պարզ է եղել՝ բոլորս մինչև 70 տարի: 2015 թվականին ժողովուրդը նորից եկել է՝ հանրաքվեով նույն պայմանը հաստատել է: Ժողովուրդն է հաստատել դա։ Թե հիմա ինչո՞ւ է պառլամենտը ժողովրդի ասածը ուզում փոխել, դա իրենց հարցրեք: Մենք ունենք օրինական ակնկալիքներ, 1997 թվականին, որ մեզ նշանակել են, ես եղել եմ 40 տարեկան լակոտ: Ցանկացած դատավոր, երբ նշանակվում է որևէ պաշտոնի, ունի օրինական ակնկալիքներ, որ, եթե ինքը իրեն օրինապաշտ է պահում, չի խախտում օրենքները, այլ պաշտոն չի զբաղեցնում, որը չի կարելի, իրավունք ունի մինչև իքս տարին, որ իրեն թույլ են տվել, աշխատի:
Մոտավորապես այս վիճակը եղել է Հունգարիայում։ Բացեք Եվրոդատարանի հայտնի որոշումը, ու կտեսնեք՝ այս հարցի լուծումը ոնց է տվել Եվրադատարանը:

Չի կարելի իրիկունը քնել, առավոտյան զարթնել, ասել՝ դու էլ դատավոր չես:

Երկրորդ՝ ես խնդրում եմ նայեք վենետիկցիների կարծիքը։ Նրանք կամավոր և պարտադիր թոշակի վերաբերյալ տվել են իրենց կարծիքը, դա եղել է նախորդ տարի, և մեր իշխանությունները համաձայնել են, որ միայն կամավոր կարող են գնալ, պարտադիր չեն կարող, դրա հիման վրա մեզ 2 ամիս ժամկետ տվեցին, ասացին՝ թոշակի գնացեք, լավ էլ պայմաններով: Մենք հրաժարվել ենք ինչ-ինչ պատճառներով թոշակի գնալուց՝ կամավոր: Մի քանի ամիս հետո եղավ ամենաճիշտ որոշումը՝ հանրաքվեով հարցի լուծումը: Հանրաքվեն նշանակվել էր ապրիլի 5-ին։ Այն ժամանակ այսօրվա կորոնավիրուսային վիճակը չէր, և հանրաքվեն հնարավոր էր անել: Մեր հարազատ Արցախում արեցին ընտրություններ, այն էլ՝ երկու փուլով, այսինքն՝ կարելի էր հանրաքվեն անել»:

Լրագրողի դիտարկմանը՝ այսինքն՝ հանրաքվեն սահմանադրակա՞ն էր, ասում էին, որ այն հակասահմանադրական է, Ֆ. Թոխյանն ասաց. «Ես չեմ կարող ասել, կարող եմ ձեզ ասել վենետիկցիների ասածը, այդ թվում՝ վերջին։ Դուք մի ղեկավարվեք միայն իշխանության մեկնաբանություններով, ինչ է  ասել Վենետիկը, բացեք կետերով նայեք վենետիկցիների կարծիքը, ուղղակի գրված է՝ ձեր արածը չի համապատասխանում մեր արածին, ինչո՞ւ եք ասում, որ սա դրական կարծիք է և համահունչ է, չի կարելի այդպես:

Դրանից հետո, որ հանրաքվեն չի եղել, ես չգիտեմ՝ ինչ հրատապ հարց պետք էր լուծել, որ այսպես մի օրվա մեջ, մեկ ժամվա մեջ  Սահմանադրություն են փոխում։ Դա աննորմալ ընթացք է»։

Նա նաև նշեց, որ շատ մարդիկ իրենց խեոլք են զգում ու իրենց ՍԴ դատավորներ տեղն են դնում, որոշում են՝ ինչ կարող են որոշել, ասում են շահերի բախում է,  դրա համար էլ չենք դիմում ՍԴ։

«Գրագետ չեն այդ ասողները։ ՍԴ-ն ցանկացած հարց նայում է  առաջին հերթին ընթացակարգային  խախտումների  տեսակետից։ ԱԺ քայլերը, գործունեության կարգը գրված է ռեկլամենտում։ Ցանկացած օրենսդրական ակտ ՍԴ-ն նայում է՝ համապատասխանո՞ւմ է  ռեկլամենտին, թե՞ ոչ։ Մեզ ասում են՝ դու շահագրգիռ ես։ Ո՞վ ասաց, որ մենք բովանդակային ենք նայելու այդ հարցը։  Նախ պետք է նայես ընթացակարգային, հետ գաս բովանդակայինը»,- ասաց ՍԴ դատավոր Ֆելիքս Թոխյանը։ 

Հիշեցնենք, որ ըստ ԱԺ-ում երեկ երկու ընթերցմամբ ընդունված օրենքի՝ դադարում են Սահմանադրական Դատարանի այն անդամների (դատավորների) լիազորությունները, որոնք պաշտոնավարել են 12 տարուց ավել և նրանց փոխարեն ընտրվելու են Սահմանադրական Դատարանի նոր անդամներ (դատավորներ):  Սահմանադրական Դատարանի մյուս անդամների (դատավորների) պաշտոնավարումը սահմանափակվում է 12 տարով։Դադարեցվում է Սահմանադրական Դատարանի Նախագահի պաշտոնավարումը։