Գրիգոր Մուրադյան. Մեր երկրում խաթարված է Սահմանադրության կայունությունը
«Հայաստանում Սահմանադրությունն ունի պաշտպանության կարիք՝ հատկապես հաշվի առնելով արդի զարգացումները»,-հայտարարեց սահմանադրագետ Գրիգոր Մուրադյանը՝ ելույթ ունենալով Գոշավանքում անցկացվող «Իրավական ուղի» ՀԿ-ի կազմակերպած «ՀՀ Սահմանադրություն․ կարմիր և կանաչ գծեր» խորագրով երկրորդ խորհրդաժողովում, որը նվիրված է ՀՀ Սահմանադրության օրվան։
Նա ընդգծեց՝ Սահմանադրությունը, կոչ ված լինելով երաշխավորելու քաղաքացիական համերաշխություն, խաղաղություն, ազատություն, արդարություն, այս պահին իսկապես հայտնվել է վտանգի մեջ։
«Եթե մենք չկարողանանք հաղթահարել այդ վտանգը, ապա մեր դարավոր երազանքը՝ ունենալ ինքնիշխան պետություն ու կայացած սահմանադրական պետություն, կարող է իրականություն չդառնալ»,-ասաց նա։
Նա անդրադարձավ Սահմանադրության շուրջ արդի զարգացումներին՝ մասնավորապես Սահմանդրության անցումային դրույթներում նախատեսված 213 հոդվածի փոփոխությանը, որակելով, որ ըստ էության փորձ է արվում Սահմանադրական դատարանը դարձնել կցորդ ու հպատակ գործադիր ու օրենսդիր մարմիններին։
Արդի զարգացումներից մեկն էլ, ըստ Մուրադյանի, Սահմանադրական բարեփոխումների մեկնարկած գործընթացն է, որի արդյունքում պետք է լինի կամ նոր Սահմանդրություն, կամ որոշակի փոփոխությունների նախագիծ, որը կներկայացվի հանրաքվեի։
«213 հոդվածի փոփոխությամբ ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ դրա կայունությունը պետք է երաշխավորված լինի, փոխվել է իբր այն հիմնավորմամբ, որ ՍԴ կազմը պետք է համապատասխանեցնել Սահմանդրության 7-րդ գլխում ամրագրված սահմանդրական արդարադատության մոդելին։ Կարծում եմ, բոլորի համար ակնհայտ է, որ դա եղել է պատրվակ, երվ խաթարում ենք 2018-ին ուժի մեջ մտած Սահմանադրության կայունությունը, դա չի կարող չունենալ հետևանքներ Սահմանադրության կայունության տեսանկյունից»,-ասաց նա։
Սահմանադրագետ բանախոսը նկատեց՝ փոփոխվել է մի դրույթ, որը որևէ դեպքում ենթակա չէր փոփոխման։
«Անցումային դրույթների փոփոխությունը նույնն է, ինչ որ պատմության անիվը հետ շրջելը, ընդ որում, պատմություն, որ արդեն անցյալում է։ Եթե նման հնարավորություն մեզ թույլ տանք որդեգրել, ապա ներկա ու ապագա խորհրդարանը, ինչու չէ նաև հանրքվեով ժողովուրդը հնարավորություն կունենա դադարեցնել բոլոր դատավորների պաշտոնավարումը, որոնք պաշտոնավարում են Սահմանադրության 215 հոդվածի ուժով, հնարավոր կլինի համարել, որ ԲԴԽ-ն համարել չկայացած, ներկա ՀՀ նախագահին համարել չընտրված, ինչու չէ վերադառնալ նաև կառավարման կիասանախագահական ձևին»,-նշեց նա։
Սահմանադրագետի խոսքով, ստեղծվում է նաև նախադեպ, երբ ցանկացած իշխանություն կարող է այս կամ ավելի դյուրին կերպով փոփոխել ՍԴ կազմը։
«Մենք նաև մեծ վտանգ ենք առաջացնում պետական անվտանգության համար, երբ ձևավորվելիք ՍԴ-ն չի ունենալու լեգիտիմություն, նրա ընդունած բոլոր որոշումները կլինեն ոչ լեգիտիմ կամ առանվազն կասկածելի»,-ընդգծեց բանախոսը՝ ավելացնելով, որ լեգիտիմության բացը թույլ չի տա ՍԴ-ին համագործակցել նաև այլ երկրների ՍԴ-ների հետ, դա էլ իր հերթին կբերի այլ խնդիրներ։
Հիշեցնենք, որ խորհրդաժողովի առաջին մասում՝ «Սահմանադրությունը՝ իրավական արժեքաբանության որոնումներում» խորագրով, զեկուցումներով հանդես եկան իրավագիտության թեկնածու, սահմանադրագետ Անահիտ Մանասյանը, իրավագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Արթուր Ղամբարյանը և իրավունքի դոկտոր Գոռ Հովհաննիսյանը (Գերմանիա, հեռավար)։
Խորհրդաժողովի երկրորդ մասում՝ «Սահմանադրության պաշտպանական մեխանիզմները» խորագրով, զեկուցումներով հանդես կգան սահմանադրագետ Գրիգոր Մուրադյանը, իրավունքի մագիստրոս Ռոբերտ Հայրապետյանը և իրավագիտության թեկնածու, մարդու իրավունների եվրոպական իրավունքի մասնագետ Արմեն Գալստյանը։
«Ժողովրդավարություն, իրավունքի գերակայություն և պոպուլիզմ» թեմայով հատուկ զեկուցմամբ հանդես կգա փաստաբան, իրավունքի տեսաբան Ժիրայր Գերգերյանը (Ֆրանսիա, հեռավար)։
Հարակից հրապարակումներ`
- Արթուր Ղամբարյան. Ճանաչել Հայ Առաքելական եկեղեցուն որպես հանրային իրավունքի իրավաբանական անձ
- Անահիտ Մանասյան. Չափազանց կարևոր է, որ Սահմանդրության նկատմամբ մեր վերաբերմունքը լինի որպես սիմվոլի
- Սիրանույշ Սահակյան. Խորհրդաժողովի անցկացման համար Գոշավանքը պատահական ընտրված չէ
- Այսօր Գոշավանքում՝ «ՀՀ Սահմանադրություն․ կարմիր և կանաչ գծեր»