Քաղաքական 16:42 03/09/2020 Հայաստան

Տիգրան Աբրահամյան. Մեզ մնաց կորսված ժամանակը, որը չկարողացանք ավելի էֆեկտիվ օգտագործել

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Տավուշյան դեպքերից ավելի քան մեկ ամիս անց ակտիվացել են ԼՂ հակամարտության բանակցային գործընթացի վերսկսման մասին հայտարարությունները։

«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, Արցախի Հանրապետության նախագահի նախկին խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանը հուլիսյան ռազմական գործողությունների ընթացքում ու դրանցից հետո հաճախ ընդգծում էր, որ մարտի դաշտում ձեռք բերած հաջողությունները պետք է տեղափոխել դիվանագիտական հարթություն։

Հուլիսյան դեպքերին հաջորդած գործընթացների, հայտարարությունների մասին  Panorama.am-ը զրուցել է կենտրոնի ղեկավարի հետ։

Panorama.am -Պարոն Աբրահամյան, Դուք այս պահին տեսնո՞ւմ եք ռազմական հաջողությունները դիվանագիտական դաշտ տեղափոխելուն ուղղված ջանքեր։
Տիգրան Աբրահամյան-Այս տեսանկյունից երկու հիմնական հարց պետք է դիտարկել, նախ՝ բանակցային գործընթացում տեղի ունեցող փոփոխություններն ու բանակցային սեղանի շուրջ կողմերի վերադարձը, և երկրորդը՝ թե ինչ փաստաթղթերի ու օրակարգի շուրջ է տեղի ունենում այդ վերադարձը։

Երբ ես ասում եմ, որ զինված ուժերը հաղթաթուղթ են տվել դիվանագետներին, նկատի ունեմ, որ սա հնարավորություն է բանակցային գործընթացում առավել նպաստավոր դիրքավորում ապահովելու տեսանկյունից։ Վերջին շրջանում հատկապես ռուսական կողմը սկսել է ավելի հաճախ խոսել առաջիկայում նախատեսվող  Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման մասին, ինչը որոշակի լավատեսություն է առաջացնում, որ հնարավոր է  բանակցային գործընթացն ինչ-որ կերպով վերակենդանացվի։

Առայժմ դժվար  է ասել մեկ-երկու հանդիպումը հնարավարություն կտա՞ն գործընթացը բանակցային սեղանի շուրջ շարունակելու համար, թե՞ ոչ, ամեն դեպքում միջնորդները, հատկապես ռուսական կողմն ակտիվություն են դրսևորում կողմերին բանակցային սեղան վերադարձնելու համար։

Panorama.am-Երեկ ԱԳՆ խոսնակը, իսկ ավելի վաղ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը «Ինտերֆաքս»-ին տված հարցազրույցում նշել էին այն պայմանները, որոնց դեպքում հնարավոր է բանակցային գործընթացի վերականգնում, դրանց թվում  են ուժի կիրառման ու դրա սպառնալիքից, ատելության խոսքից հրաժարում էին։  Հաշվի առնելով բանակցային պրոցեսի պրակտիկան, ինչ եք կարծում, ռազմատենչ հռետորաբանությամբ և ուժի դիրքերից  մշտապես հանդես եկող Ադրբեջանի կողմից կբավարարվե՞ն այդ պայմանները։
Տիգրան Աբրահամյան- Ուժի կիրառման ու դրա սպառնալիքի անթույլատրելիության մասին ամրագրված է Հելսինկյան եզրափակիչ ակտում, որի մասին շատ հաճախ խոսում են նաև միջնորդ երկրները։ 1994-ի հրադադարից ի վեր այն եղել է բանկացային գործընթացի կարևոր սկզբունքներից մեկը, սակայն ժամանակը ցույց է տվել, որ տարբեր փուլերում Ադրբեջանը որևէ ձևով կանգ չի առել։ Եթե հայկական կողմի մարտավարությունն այս փուլում այսպիսին է, ապա չի բացառվում, որ այն Ադրբեջանին ավելի հեռացնի բանակցային գործընթացից։ Չեմ ուզում պնդել՝ դա ճիշտ է, թե սխալ, սրա ներքո առկա է հիմնավորումների մեծ փաթեթ, որի մասին արտաքին գործերի նախարարն այդ հարցազրույցում։ Պետք է հասկանալ, որ Ադրբեջանի կողմից  հատկապես այս փուլում, ներքին գործոններով, Թուրքիայի հետ խորացող տանդեմով պայմանավորված, ռազմատենչ հռետորաբանությունն ու ուժի սպառնալիքը շարունակվելու է, էլ չեմ ասում, որոշակի դեպքերում մեծանալու է։
Միգուցե Հայաստանի ԱԳ նախարարը համոզված է, որ  Ադրբեջանը բանակցային սեղան չի վերադառնալու և այս փուլում փորձում է  նման դիրքերից հանդես գալ։ Ամեն դեպքում Ադրբեջանին ուժի կիրառումից զերծ պահելու համար պետք են գործուն մեխանիզմներ։

Panorama.am-Նույն հարցազրույցում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարը կարևորել էր միջազգային վերահսկող մեխանիզմների անհրաժեշտությունը։ Սրա մասին տևական ժամանակ հայկական կողմը չէր խոսում։
Տիգրան Աբրահամյան-Մեխանիզմների ներդրումը հնարավորություն կտա նվազեցնել հրադադարի ռեժիմի խախտումների ընդհանուր դինամիկան, իհարկե ամբողջությամբ չի վերացնի ու չի ոչնչացնի ամբողջ սպառնալիքները, բայց  լրացուցիչ մեխանիզմ է, որը կարող է արդյունավետ աշխատել։

Քանի որ Ադրբեջանը զերծ է մնում ուժի կիրառման ու դրա սպառնալիքի չկիրառումից, ապա հասկանալի է, որ այս մեխանիզմների ներդրումը որևէ կերպ ընդունելի չի լինի Ադրբեջանի համար։ 2016 թվականաի ապրիլյան մարտական գործողություններից հետո դա պարտադրվեց Ադրբեջանին, որը չէր կարող չընդունել։ Այդ պարագայում միակ բանը, որ կարող էր անել Ադրբեջանը՝ մեխանիզմների ներդրման ձգձգումն էր, ինչն իր դեմ էր գործում։ Սակայն 201-ի իրադարձություններից հետո վերսհկող մեխանիզմների ներդրման մասին խոսակցությունները կարծես երկրորդ պլան մղվեցին, ինչը խնդիրներ առաջացրեց։ Բայց ինչ եղել, եղել է, գոնե հիմա լավ է, որ փորձ է արվում դրանք կրկին օրակարգ վերադարձնել։ Արդյունքում մեզ մնաց կորսված ժամանակը, որը չկարողացանք ավելի էֆեկտիվ օգտագործել։

Panorama.am-Մեկ ամսվա հեռավորությունց գնահատելով՝  հուլիսյան  դեպքերն ի՞նչ ցույց տվեցին։
Տիգրան Աբրահամյան-Տավուշի ուղղությամբ մարական գործողությունները ցույց տվեցին, որ գործընթացը ճիշտ հունով չի ընթանում։ 2018-ից հետո, երբ հայկական, ադրբեջանական, միջնորդ կողմերը փորձում էին լավատեսական ազդակներ հաղորդել, օրինակ հայտարարելով, որ հրադադարի ռեժիմի խախտումների նվազումով սկիզբ է դրվում գործընթացին, որը կարելի է  կառուցողական հունով տանել։ Իհարկե, շատ անորոշ էր, թե ինչ ուղղությամբ է  գնալու։ Տավուշում տեղի ունեցած դեպքերը ֆիքսեցին, որ վերջին տարիների քննարկումները, հանդիպումները, առհասարակ  դիվանագիտական բլոկում աշխատանքը, ըստ էության, արդյունավետ չի եղել, ինչ հետևանքով իրադարձությունները տեղափոխվեցին ռազմաճակատ։

Այս իրավիճակը նաև ցույց տվեց, որ գործընթացն առավել քան երբևէ գտնվում է փակուղում, էականորեն մեծացել է մարտական գործողությունների ծավալման հնարավորությունը։ Պետք է արձանագրել, որ կային հանգամանքներ, որոնք ընդհանուր լարվածության վրա ունեցան իրենց ազդեցությունը, օրինակ Ադրբեջանում խորհրդարանական ընտրություններից հետո ստեղծված ճգնաժամ հիշեցնող իրավիճակը, համավարակի հետևանքով տնտեսական մեծ կորոստներով պայմանավորված սոցիալ-տնտեսական վատացող իրավիճակը։ Եթե այլ հանգամանքներում սահմանային իրադարությունը կարող էր նման ծավալում չունենալ, ապա այս իրավիճակում մարտական գործողությունները կարող էին շատ ավելի վտանգավոր բնույթ ստանալ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:50
Մահվան ելքով վրաերթ Գեղարքունիքի մարզում
Նոյեմբերի 13-ին, մահվան ելքով վրաերթ է տեղի ունեցել Գեղարքունիքի մարզում։ Ժամը 18:15-ի սահմաններում Արցախի Հանրապետության քաղաքացի 44-ամյա Արման...
Աղբյուր` Panorama.am
23:29
Ֆրանսիան կոշտ է պատասխանել Ալիևի հայտարարությանը
Ֆրանսիայի՝ էկոլոգիական անցման հարցերով նախարար Անյես Պանիե-Ռյունաշեն երկրի խորհրդարանում ունեցած ելույթում կտրուկ է արձագանքել Բաքվում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am
23:05
Նոյեմբերի 15-ից արգելվում է սիգի որսը և վաճառքը
Շրջակա միջավայրի նախարարությունից հայտնում են. «Սիգի ձվադրման ժամանակահատվածով պայմանավորված՝ նոյեմբերի 15-ից վերահսկողության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:42
Թմրանյութերի գործով բերման ենթարկված ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի քեռու որդին լքում է ՔՊ-ն
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր, Գյումրու քաղաքապետի թեկնածու Կարեն Սարուխանյանի քեռու որդին՝ Վարուժան Խոջումյանը(լուսանկարում աջից առաջինը) ֆեյսբուքում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:15
Red Eagles և FAF շարժումները նոյեմբերի 14-ին Երևանում կկազմակերպեն երկրպագուների միասնական երթ
Ֆուտբոլի Հայաստանի ազգային հավաքականի երկրպագուների Red Eagles և FAF շարժումները հայտարարություն են տարածել, որով հայտնում են, որ նոյեմբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:43
Իսրայելական հրթիռակոծությունից մեկ օրում Լիբանանում զոհվել է 78 մարդ՝ նաև կանայք և երեխաներ
Վերջին 24 ժամվա ընթացքում Լիբանանի մի շարք շրջաններում իսրայելական հարվածների հետևանքով զոհվել է 78 և վիրավորվել 122 մարդ։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
Երևանի Իսաբեկյան փողոցը երեք օր փակ է լինելու
Երևանի քաղաքապետարանից հայտնում են, որ նոյեմբերի 14-ից մինչև նոյեմբերի 16-ը՝ ժամը 09:00-ից 20:00-ն փակ է լինելու Է. Իսաբեկյան փողոցի՝ Է....
Աղբյուր` Panorama.am
20:53
Նիսի քաղաքապետը պահանջել է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հրաժարականը COP29-ին մասնակցելուց հետո
իսի քաղաքապետը պահանջել է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հրաժարականը COP29-ին մասնակցելուց հետո ։ Նիսի քաղաքապետ Քրիստիան Էստրոզին հանդես է եկել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Զինծառայողի մահվան հանգամանքներն ամբողջովին պարզելու նպատակով ընթանում է քննություն․ ՊՆ
Նոյեմբերի 13-ին՝ ժամը 09:00-ի սահմաններում, հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի զինծառայող Նարեկ Խաչատուրի Գրիգորյանի դին: «Դեպքի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Ուրուգվայն Ադրբեջանին կոչ է արել ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին և պատանդներին
 Ուրուգվայի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Անա Օլիվերան, Ուրուգվայի նախկին նախագահներ Խուլիո Մարիա Սանգինետտին և Լուիս Ալբերտո Լակաժե...
Աղբյուր` Panorama.am
20:13
Վաղը՝ համաժողով, իսկ նոյեմբերի 15-ին՝ բողոքի ակցիա ՄԱԿ-ի երևանյան գրասենյակի մոտ․ Գրետա Թունբերգի հայաստանյան օրակարգը
Էկո ակտիվիստ Գրետա Թունբերգն այսօր այցելել է Ջերմուկ։ Այդ մասին հայտնում է  «Կանաչ Հայաստան» ՀԿ-ի նախագահ, բնապահպան...
Աղբյուր` Panorama.am
19:55
Լավրովը ներկայացրել է ՌԴ տեսլականը, ՀՀ տեսլականը տրամագծորեն տարբերվում է․ Միրզոյան
ՌԴ ԱԳ նախարարը հայտարարել էր, որ պետք չէ շտապել Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագիր կնքելու հարցում:  ԱԺ-ում արձագանքելով Լավրովի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:46
Գոռավան-Արարատ ավտոճանապարհին վթար է եղել, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 13-ին, ժամը 18:04-ին Արարատի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Գոռավան գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:35
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «մտահոգություններն»՝ Արցախի ժառանգության շարունակական ոչնչացումների մասին
Monument Watch-ն ահազանգում է․ «2024 թվականի հոկտեմբերի 28-29-ը ՀՀ ԱԳՆ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Հայաստանի ազգային հանձնաժողովի  նախաձեռնած...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Հունաստանը զորավարժություններ է անցկացնում Թուրքիայի սահմանի մոտ
Հունաստանը «Մինոտակիս-24» անվամբ զորավարժություններ է անցկացրել Թուրքիայի հետ առանցքային սահմանային կետի՝ Եվրոս գետի մոտ։ Ռազմական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:04
Վերջին զանգի միջոցառումները վաղուց վերածվել են քաղքենի միջավայրի, բիզնեսի․ Ժաննա Անդրեասյան
 Վերջերս նախարարությունը շրջաբերական է ուղարկել հանրակրթական հաստատություններ, որտեղ նշված է՝ վերջին զանգի միջոցառումն անպայման պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:57
Նոր տարվա տոնավաճառ՝ 2024-2025
Երևանի քաղաքապետարանը տնտեսվարողներին հրավիրում է մասնակցելու Նոր տարվա և սուրբծննդյան տոնավաճառին։ «Այն տեղի կունենա ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:44
Սփյուռքում գործող «Ադրբեջանական տներ» կազմակերպությունը խեղաթյուրում է պատմական իրադարձությունները․ «Գեղարդ» հիմնադրամ
Աշխարհի տարբեր երկրներում ադրբեջանական իշխանությունների նախաձեռնությամբ ստեղծվում են բազմաթիվ կազմակերպություններ, որոնք, պատմական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:33
Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ռուսաստանը 2023-ի հունիսին մոտ էին տարածաշրջանում տրանսպորտային ուղիների վերականգնմանը․ Զախարովա
 2023-ի հունիսին Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ռուսաստանը մոտ էին տարածաշրջանում տրանսպորտային ուղիների վերականգնմանը, սակայն Արևմուտքի ճնշման տակ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:16
Փաշինյանը Գյումրիում տոնածառ տեղադրելու հարցը կլուծի
«Նույնիսկ 1988թ․-ի երկրաշարժի տարում Գյումրին Ամանորին ուներ տոնածառ։ Պարոն վարչապետ, իմ երեխաների և բոլոր գյումրեցի փոքրիկների անունից...
Աղբյուր` Panorama.am
17:59
Մենք Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարց չենք բարձրացնում. Փաշինյան
«Հայաստանի Սահմանադրության տեքստում որևէ դրույթ Լեռնային Ղարաբաղի մասին ոչ ուղղակի, ոչ անուղղակի չի պարունակվում»,- ԱԺ-ում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:48
Փաշինյան. Նման երկար խոսակցություն վաղուց կամ ընդհանրապես Ալիևի հետ չէի ունեցել
«Ես ուզում եմ գոհունակությունս հայտնել Ադրբեջանի նախագահի հետ իմ շփումների վերաբերյալ»,-ԱԺ-ում պատասխանելով Աստանայում տեղի ունեցած...
Աղբյուր` Panorama.am
17:22
Բաքվում COP29-ում անվճար է միայն ջուրը
Նոյեմբերի 11-22-ը Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում տեղի ունեցող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության շրջանակային կոնվենցիայի (COP29) Կողմերի համաժողովի 29-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:16
Դեպի Բալի ու հակառակ ուղղությամբ թռիչքները չեղարկվում են մոխրի պատճառով
Մի քանի ավիաընկերություններ չեղարկել են թռիչքները դեպի Բալի և հակառակ ուղղությամբ՝ Ինդոնեզիայի հանգստավայր կղզու մոտակայքում գտնվող հրաբխից...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
Կառավարության նիստը հետաձգվում է
ՀՀ կառավարության մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ կառավարության հերթական նիստը հետաձգվում է և տեղի կունենա ուրբաթ՝ նոյեմբերի 15-ին, ժամը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:10
Տնտեսության վերականգնման տպավորություն է ստեղծվում, բայց սա խաբկանք ու հեգնանք է. Աղասի Թավադյան
ԱԺ-ում 2025 թվականի բյուջեի քննարկման ժամանակ ՔՊ-ական պատգամավորները հայտարարում են. որ հաջորդ տարի աշխատավարձի և թոշակների աճ չի լինելու, բայց...
Աղբյուր` Panorama.am
17:02
Աղազարյան. Երբ երիտասարդ էի ու լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ Կիլիկան՝ ուր, ես՝ ուր, ինչու պետք է լացեմ
«Ես մի թեթև անդրադառնամ պարոն Ռուստամյանի ելույթին։ Պարոն Ռուստամյան, ձեր ելույթը շատ, շատ էմոցիոնալ էր, իհարկե, բայց որոշ դրվագների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:45
Ակբա բանկը և American Express-ն ընդլայնում են համագործակցությունը Հայաստանում
Ակբա բանկը և American Express-ը հայտարարում են իրենց երկարամյա համաձայնագրի ընդլայնման մասին, որի համաձայն Ակբան բացառիկ իրավունքով կշարունակի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:39
Ավագանու անդամ. Երևանցին ձեզ այդ իրավունքը տվե՞լ էր, հարգելի հեղափոխական թիմ
Երևանի ավագանու «ազգային առաջընթաց» խմբակցության անդամ Քրիստինա Վարդանյանը գրում է. «Երևանի ավագանու 3-րդ նստաշրջանի 3-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}