Քաղաքական 17:42 18/09/2020 Հայաստան

«Պատերազմում հաջողության հասնելու համար միայն մարտունակ բանակ ունենալը քիչ է»

«Պատերազմում հաջողության հասնելու համար միայն մարտունակ բանակ ունենալը քիչ է։ Կարևոր է նաև մոբիլիզացիոն ռեսուրսի կառավարման ունակությունը: Կորոնավիրուսի պատմությունը ցույց տվեց, որ մեր իշխանությունները այդ հմտությունը չունեն»,- քաղաքագետների հետ հանդիպմանն ասել է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը:

Փորձագետների հետ հանդիպմանը քննարկվել են Արցախի խնդրի կարգավորման ու անվտանգության հարցերը։

Ռուբեն Մարգարյան- Այսօրվա իշխանությունները խոսքի իշխանություն են, հայտարարությունների, ժողովրդահաճո իշխանություն են։ Այսինքն՝ իլյուզիաների։ Սկզբից կասեն, որ Ղարաբաղը դնում են բանակցությունների սեղանին, մեզ կհասկանան, ղարաբաղցիք կգան կնստեն, հետո լուծում ենք ման գալիս, որ ձեռք տա Ադրբեջանի ժողովրդին, ծափ կտան, կասեն՝ ինչ փայլուն միտք է, բոլորին ձեռք է տալիս, հետո կասեն միկրոհեղափոխությունա, ինչ լավ գաղափար է։ Ինչ-որ շրջան եկավ, որ հասկացան, որ դա չի անցնում, միգուցե այս համաճարակն էլ ազդեց այն իմաստով, որ բոլոր երկրները հիմա ինքնամեկուսանում են։ Ու ինձ մոտ այն տպավորությունն է, որ մի պահ եկավ, որ հասկանում են, որ հույսեր պետք չի կապել մոտեցումների հետ, միակ բանը, որ կարող ենք անել, որ բանակը շարունակի մնալ մարտունակ, շարունակի կրել զենքեր, իսկ դա քանի որ գրեթե ամբողջությամբ կապված է Ռուսաստաին հետ, պետք է փորձել հնարավորինս, մանավանդ, նորից եմ ասում, այս համաճարակի պայմաններում, երբ բոլորը իրարից կտրված են, հնարավորինս լավացնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, իսկ մնացածը՝ ոնց իր հունով գնում է, թող գնա։ Իսկ մնացածը համընկնում է նրա հետ, որ այսօրվա իշխանությունից դժգոհ են Հաաստանի արեւմտամետները, քան մնացածը։

Այ հիմա իրենք ահավոր են դժգոհ։ Հիմա իրենք մեծ սպասելիքներ ունեին՝ այդ հիմնադրամի ներկայացուցիչները, հանդիպած կլինեք։ Իրենք վերջին քայլերից դժգոհ են, թե՛ սահմանադրական դատարանի ընտրություններից, իրենք ամեն ինչից դժգոհ են, շեղվել է հեղափոխական իշխանությունը հեղափոխական կարգախոսներից։ Իմ կարծիքով Հայաստանի իշխանությունը այդ մոտեցումն է որդեգրել։ Այստեղ մի վտագ կա, որ արդյոք դա կարող է բերել նրան, որ Հայաստանը իզոլացվի։ Այսինքն, որ բոլորը հասկանան, որ Հայաստանի միակ հույսը դա է, որ ունենաք մարտունակ բանակ, իսկ մնացածը կարեւոր չի։

Մեկ էլ, մնամ մի բան է ասում, որ ինձ շատ զարմացրեց, որ եթե սենց շարունակվի, Հայաստանը կարող է դառնալ Հյուսիսային Կորեա։ Այսինքն՝ Հյուսիսային Կորեան ինչով է ապրում, այսինքն՝ ուժեղ բանակ ունի, «շառից փորձանքից հեռու», ու ոչ ոք չի համարձակվում ինչ-որ բան ասի, իսկ տեղում, ոչ մի հարցում հարց չկա, դե բնական է Հայաստանը Եվրոպային մոտ է, տենց վտանգ չի լինի։ Բայց կա էտ վտանգը, որ եթե նույն ձեւով շարունակվի, Հայաստանի իզոլացիան ավելի ցայտուն կլինի։

Ռոբերտ Քոչարյան - Ասածներիդ շատ կետերի հետ համամիտ եմ։ Տվյալ դեպքում դու չես կարող դեմ դուրս գալ արեւմտյան հայտնի ֆոնդերին եւ Ռուսաստանին, այսպես այսօրվա կոմպլեմենտարության միջանցքին գրեթե տեղ չի մնացել, չես կարող բավարարել եւ՛ նրանց սպասելիքները, եւ՛ չանել քայլեր, որոնք շատ զգայուն են լինելու՝ ռուսական կողմի համար։ Իրոք չի մնացել, եւ այսօր իրոք իշխանությունը դատապարտված է մենակ մնալուն, դրա համար պետք է կողմնորոշվել․ ինչն է իրենց համար կարեւոր․ երկրի անվտանգությո՞ւնը, թե՞ որոշակի ֆոնդերի, Արեւմուտքի որոշ շրջանակներին դուր գալը։

Հիմա այն փաստը, որ այս բոլոր ապօրինությունների վրա աչք են փակում, այն արեւմուտքն է աչքը կապում, որը նախկին իշխանությունների ժամանակ, ամեն մի դեպքը խոշորացույցով էր նայում, եւ՛ հայտարարություններով էին հանդես գալիս, խոսում է նրա մասին, որ դե վերջնական հուսահատված չեն, բայց որոշ ինդիկատորներ կան, որ ցույց են տալիս, որ համբերության բաժակները որոշ տեղում սկսում են լցվել։

Բայց հատուկ կանդրադառնամ մարտունակ բանակ ունենալու հարցին։ Միայն մարտունակ բանակ ունենալը շատ քիչ է։ Լայնածավալ պատերազմ սկսելու համար մարտունակ բանակ ունենալը կարեւոր է միայն առաջին ամսին։ Երկու շաբաթ հետո բոլոր մասնագետները կասեն․ մենք պետք է հասկանանք՝ ունե՞նք մարտունակ պահեստազոր, մենք ունե՞նք բավարար զենք, զինամթերք՝ համալրելու համար, եւ կախված պատերազմի ինտեսիվությունից՝ մենք պետք է հասկանանք, այսօր երկրի մոբիլիզացումը կառավարելիության տեսակետից ի՞նչ մակարդակի վրա է գտնվում։ Պատերազմը կարող է երկար տեւել, կարող է ամիսներ տեւել, կարող է տարիներ տեւել։

Հիմա կորոնովիրուսի դեմ պայքարը ցույց տվեց, որ մոբիլիզացում կառավարելիությունում գոյություն չունի։ Դու կարող ես ունենալ մարտունակ բանակ, եւ այդ մարտունակ բանակը կա, եւ ստեղծվել է երկար տարիների ընթացքում եւ բոլոր իշխանությունների մեծ ուշադրության ու մասնակցության ներքո։ Եվ շատ լավ է, որ դեռ քաղաքական դեմքերը այդ բանակ չեն մտել ու դեռ չեն հասցրել վնաս հասցնել իրենց գործունեությամբ։ Դեռ բանակը մնացել է պորֆեսիոնալ շրջանակների ազդեցության տակ։ Բայց կրկնում եմ, մենք պետք է անվտանգությանը նայենք մի քիչ ավելի լայն կոնտեքստի մեջ։ Հետո մենք պետք է ճիշտ գուշակենք՝ ինչ պրոցեսներ են մեր առջեւ, ուր է գնում մեր աշխարհը, մեր քայլերը ճի՞շտ ենք անում, թե ճիշտ չենք անում։

Ես միգուցե մի այսպիսի զուգահեռ բերեմ։ Դրա մասին հիմա քիչ են խոսում։ Ղարաբաղում մեր հաջողության գրավականը ոչ միայն ժողովրդի պայքարն էր, ոչ միայն պատրաստակամությունը մարտնչել, զոհվել պատերազմի դաշտում, բայց նաեւ 3 կարեւորագույն հանգամանք․ մենք ավելի շուտ, քան Ադրբեջանը հասկացանք, որ Սովետական Միությունը փլուզվում է։ Դրա մասին հիմա չեն խոսում, միգուցե քաղաքագետների քննարկման թեմա չի էլ դարձել, բայց մենք ավելի շուտ ենք հասկացել։

Օրինակ ես արդեն 88 թվի վերջին ինքս ինձ հարց էի տալիս, որ էս Սովետը փլուզվի, ի՞նչ ենք անելու, ոնց է լինելու։ 89 թվի կեսին մենք արդեն իրար էինք հարց տալիս, որ Սովետը  փլուզվի, ի՞նչ է լինելու։ Ղարաբաղում ներքին զորքերի մի հսկա կոնտինգենտ էր տեղաբաշխված, մեր դեմ էին աշխատում, բայց նաեւ լայնածավալ կոնֆլիկտների տեղ չէին տալիս։ Մեր տղաներին էին բռնում, հանձնում Ադրբեջանին։ Իրականում Սաֆոնովի հայտնի կեցվածքը, մեր դեմ էին աշխատում, բայց լայնածավալ կոնֆլիկտ չէին թույլատրում։ Հիմա մենք ի՞նչ սկսեցինք անել։ Սկսեցինք մեր ամբողջ ջանքերը ուղղակի դնել, բացի հանրահավաքներից, գործադուլներից, ջոկատների ստեղծման վրա։

Ես 88 թվի սկզբից, կեսից, ավելի շատ ժամանակ դրա վրա էի ծախսում, քան քաղաքական երեւացող գործունեության վրա։ Նույն ժամանակ Ադրբեջանը հույսը դրել էր, որ ներքին զորքերի ձեռքերով մեզ կոչնչացնեն, մեզ կճնշեն, մեզ կպարտադրեն իրենց ուզած լուծումները։ Որոշ չափով արեցին՝ Շահումյանի հյուսիս, Հադրութի հարավ, հայտնի «Օղակ» օպերացիայի շրջանակներում, բայց երբ որ Սովետը փլուզվեց, պարզվեց, որ մենք ունենք բավականին մարտունակ, որոշակի փորձ ձեռք բերած ջոկատներ, Ադրբեաջանը չունի։ Սա վճռորոշ դեր խաղաց։ Երկրորդ հանգամանք՝ մենք մեկ տարի շուտ, քան Ադրբեջանը, կենտրոնացրինք իշխանությունը Ղարաբաղում։ 92 թիվ՝ օգոստոս, Պետական Պաշտպանության Կոմիտեն ամբողջացրեց իշխանությունը մեկ կետից զինվորական, քաղաքացիական, մտել էինք մոբիլիզացիոն կառավարման մեջ։

Ադրբեջանը այդ վիճակի մեջ մտել է 93 թվի սեպտեմբերին մոտավորապես, երբ Ալիեւը իր անձի հեղինակաությամբ վերադարձավ եւ մի քանի ամիս տեւեց մինչեւ կարողացավ ձեռը հավաքել ամեն ինչ, եւ այդ ընթացքում բոլոր ազատագրված տարածքները մեր վերահսկողության տակ էին։ Եվ երրորդը․ մենք առաջինը ջոկատներից անցում կատարեցինք միասնական բանակի ստեղծմանը։ Սկսվեց եւս 92 թիվ օգոստոսից լայնածավալ այդ գործունեությունը, շատ չոր ճանապարհով, Ադրբեջանը դա սկսեց եւս մեկ տարի ուշ։

Մենք բոլոր այս հարցերում ավելի արագ էինք, իրենք հետ էին մնում։ Եվ մենք, ըստ էության, ռեսուրսային առումով շատ ավելի թույլ լինելով՝ մի այնպիսի հարց ենք լուծել, որը ազգերը շանսը ստանում են 100 տարին մեկ, կարող է 1000 տարին մեկ։ Դա այն շանսն է, որ կաորղ ես դու ամեն ինչ կորցնել կամ կարող ես դու քո երազանքն իրականացնել։ Հիմա մենք դա արեցինք, արեցինք, որովհետեւ ճիշտ ժամանակին կողմորոշվել ենք։

Հիմա ժամանակն է, աշխարհը եւս բավական բարդ պրոցեսի մեջ է մտնում, եւ այստեղ եւս պետք է պրոակտիվ քաղաքականություն։ Այսօր Հայաստանում այդ ինտելեկտուալ ներուժը կա՞, թե՞ չկա, դուք ի՞նչ եք տեսնում։ Հիմա դուք տեսնո՞ւմ եք պրոակտիվ քայլեր, որոնցով փորձում ենք առաջ ընկնենք, ճիշտ կողմնորոշվենք, թակարդների մեջ չենք հայտնվի, միգուցե որոշակի ռիսկայինություն ունենալով, բայց ողջամիտ շրջանակներում մեր ազգային շահերն առաջ տանենք, ես չեմ տեսնում, եթե դուք տեսնում եք, ասեք։

Բայց ինձ հասկացա՞ք։ Այդ հատվածը, ինչը ես պատմեցի Ղարաբաղի մասին, դա ոնց որ նաեւ գիտական բաներից դուրս մնաց, փորձագիտական շրջանակներից դուրս մնաց, այս ամենին գումարվեց նաեւ ժողովրդի կամքը։ Բայց եթե այդ որոշումները ժամանակին չկայացնեին, այդ կողմնորոշումները չլներ, մեծ հարց է, թե այս ամենն ինչով կվերջանար։ Եվ այդ տեսանկյունից Ղարաբաղի էլիտան ճիշտ կողմնորոշվեց, շարժման ղեկավարությունը։ Խոսքը միայն իմ մասին չէ, խոսքը մի խումբ մարդկանց մասին է։

Ալեքսանդր Մարկարով- Պրոակտիվ լինելը ճիշտ է, մենք նաեւ պետք է ստեղծենք օրակարգ՝ քննարկման համար։ Եվ ասենք այսպես, Ղարաբաղյան հարցի շուրջ մեր դիրքորոշման դինամիկ զարգացումը, ենթադրյալ կարմիր գծերի հետ պահպանման հետ միասին, արդյոք թույլ է տալիս ասել, ինչպես եք դուք տեսնում, երկու սերունդ հետո, ինչպիսին է լինելու իրավիճակը՝ հաշվի առնելով, որ Մինսկի խումբն ունի մանդատ պահպանել խաղաղություն, ինչպիսի՞նն է լինելու այս խաղաղությունը։ Այսօր մենք տեսնում ենք թալիբները մտնում են բանակցության Աֆղանստանի հետ, Իսրայելը ստորագրում է պայմանագրերը Միացիալ Էմիրությունների, Բահրեյնը, ասում են եւս մի 5 պետություն էլ հերթի մեջ է։

Այսինքն՝ այն ինչ եղել է խնդիր Միջին Արեւելքում նույն Իսրաելի համար կամ Աֆղանստիանի համար, տարիներ հետո ստանում է իր լուծումը։ Արդյո՞ք երկու սերունդ հետո մենք տեսնում ենք այդպիսի լուծում՝ անվտանգությունը պահպանելով եւ մեր այդպես ասենք մեր առաքելությունը հաշվի առնելով՝ այն շանսը, որը դուք նշում եք 1000-ամյակներ վերականգնելով պետությունը եւ գուցե ընդնալյնելով պետությունը։

Ռոբերտ Քոչարյան - Նայեք, 20 տարի առաջ հնարավո՞ր էր ենթադրել, որ հնարավոր է Իսրաելը նման պայմանագիր կնքի։ Հիմա, բայց ինչի արդյուք էր սա։ Իսրաելի հետեւողականության արդյունքն էր սա, բայց նաեւ այդ հետեւողականության հետեւում կանգնած էր ամենակարեւոր գործոնը՝ հզոր պետություն են կառուցել, հզոր տնտեսություն, հզոր բանակ, նաեւ տեխնոլոգիապես զարգացած երկիր։ Այսքանը չլիներ, դա չէր լինի։

Հիմա իրենք իրենց սարքել են չափազանց լուրջ գործոն՝ իբրեւ տերություն այդ տարածաշրջանում, նաեւ կարողացել են հսկայական լոբբիստական հնարավորություն ստեղծել աշխարհով մեկ։ Եվ սա է այն հիմնական գործոնը, որի հետեւանքով այդ գործընթացը նախանշվեց։ Հիմա Հայաստանը որպես պետություն եթե թուլանա, եթե որպես պետություն՝ գործոն չդառնա, նաեւ քո բանակը իր մարտունակությունը չի կարողանա երկար պահել։ Այս երկու գործոնը միայն իրար սնելով կարող են ուժեղանալ, եթե քեզ մոտ արտագաղթը շարունակվի, դու չես կարողանա գործոն դառնալ, կոնֆլիկտ դառնալով Ադրբեջանի հետ, որտեղ բնակչության ուրիշ է, որովհետեւ երկար պատերազմն ի վերջո դառնում է ռեսուրսների պատերազմ, դա պիտի գիտակցենք։

Կարճ պատերազմը կարող է լինել մարտունակության, մոբիլիզացիոն կառավարելիության, բայց երկար պատերազմը ռեսուրսների պատերազմ է դառնում։ Դու չես կարող այդ ռեսուրսներն ունենալ, եթե քո ռեսուրսները հետընթաց են ապրում։ Հիմա Իսրայելի հաջողությունը դրա մեջ է։ Եվ եթե մենք խոսում ենք անվտանգության թեմաների մասին, չի լինելու ապագայում անվտանգություն, եթե պետությունը գնալով թուլանա, եթե Հայաստանի բնակչությունը գնալով նվազի։

Երվանդ Բոզոյան-Պարոն նախագահ, դուք բերեցիիք Իսրայելի օրինակը, եւ բերեցիք այն օրինակը, որ եթե ազգային ազատագրական շարժման ժամանակ, որ եթե էլիտան կարողացավ կազմակերպել ժողովրդին, ես համաձայն եմ ձեզ հետ, ու հիմա բերելով այդ օրինակները, փորձենք հասկանալ, թե ինչ վիճակ է այսօր։ Տեսեք, մեկ տարի առաջ ես խոսում էի մի մարդու հետ, որը շատ մոտ էր այս իշխանությանը, եւ նշում էր, որ քանի որ 2018թ մենք արել ենք հեղափոխություն, եւ այդ հեղափոխությունը դառել է բրենդ, եւ մենք այդ բրենդով կարող ենք ճնշել Ադրբեջանին բանակցային գործընթացներում։

Հիմա այդ մարդը իշխանության մեջ չէ, բայց հարցն ուրիշ բանի մեջ է։ Այդ տեսակետը բավականին տարածված էր այսօրվա վերնախավում եւ տավուշյան դեպքերից հետո այդ տեսակետը փլվել է։ Մարդիկ հասկացան, որ բրենդով դու չես կարող թուրքական բանակին հակակշռել, եւ այստեղ անհրաժեշտ է ժամանակակից բանակ, ժամանակակից տնտեսություն եւ որ ամենակարեւորն է, այն ուժի հետ ռազմավարական հարաբերություններ, որը կարող է բալանսավորել Թուրքիային, խոսքը Ռուսաստանի մասին է։

Ձեր կարծիքով այսօրվա իշխող վերնախավը գիտակցո՞ւմ է դա եւ ունակ է, եթե գիտակցում է, իր մեջ վերափոխի դա, որովհետեւ ինքը դրսում ընկալվում է՝ որպես այսպես կոչված միջազգային հիմնադրամների կողմից ներկայացված իշխանություն, այդպես է ընկալվում դրսում, ներսում ընկալվում է՝ որպես խայտաբղետ խմբավորում, որտեղ կան ե՛ւ միջազգային հիմնադրամների կողմից, ե՛ւ ոչ, ե՛ւ անորոշ մարդիկ, այսինքն՝ անորոշ մի պատկերացում։ Իշխող վերնախավն ի՞նչ է ներկայացվում։ Բայց մյուս կողմից ես տեսնում են, որ միջազգային հիմնադրամների կողմից ներկայացվող մարդիկ ունեն հստակ պատկերացումներ, հստակ ուղենիշներ, հստակ ուղորդվում են եւ ունեն հստակ սոցիալական, տնտեսական, քաղաքական պատկերացումները, եւ հստակ ուզում են իրենց ծրագրերն իրականացնեն։

Կա՞, արդյոք, այդպիսի այլընտրանքային վերնախավ եւ պե՞տք է, արդյոք, այդպիսի վերնախավ ձեւավորվի, որն իսկապես ազգային-դեմոկրատական վերնախավ լինի, որը փորձի Հայաստանում ձեւավորել ազգային հողի վրա, այլ ոչ թե դրսում դրսի շահերը ներկայացնի եւ կարողանա հակադրվել այս իրավիճակին, որովհետեւ սա դառել է արդեն ոչ միայն սխոլաստիկ վեճ կամ խոսակցություն, այլ շատ առարկայական խնդիր, որովհետեւ, ինչպես դուք եք նշում, թուրքական ազդեցության ակտիվությունը շատ առարկայական է։

Ես համաձայն եմ ձեզ հետ, որ միայն ժամանակակից պետությունն է, որ մենք կարողանանք լուծել մեր ազգային խնդիրները, մենք կարողանանք լուծել մեր անվտանգությունը եւ ընդհանրապես բոլոր ձեւակերպումները, դիվանագիտական, քաղաքական եւ արտաքին քաղաքական բնագավառներում շաղկապված են այս ուժեղ պետության հետ։ Ձեր կարծիքով ուժեղ վերնախավը գիտակցո՞ւմ է դա։

Ռոբերտ Քոչարյան - Ես չգիտեմ, գիտակցո՞ւմ են, թե՞ չէ, ես գիտեմ միայն իրենց քայլերով, քայլերից չի երեւում, որեւէ մարդ այդ տեսանկյունից այդ պրոբլեմը գիտակցո՞ւմ է, թե չէ։
Երվանդ Բոզոյան․ Երկրորդը, կա՞ արդյոք ալտերնատիվ վերնախավ, որը գիտակցում է այդ վտանգները եւ կոնսոլիդացված պետք է աշխատի, ինչպես աշխատում են այդ հիմնադրամների կողմից ներկայացվող մարդիկ, որովհետեւ նրանց տեսակետները, եթե տնտեսական հարցերում, սոցիալական հարցերում, քաղաքական հարցերում շատ հստակ են, միգուցե նրանք շատ հարցերում չեն հասնում, մի գուցե նրանք դժգոհ են սահմանադրական դատարանի հարցերում, կամ դժգոհ են Փաշինյանի այս կամ այն քայլից, բայց նրանց քայլերը հստակ են՝ անցումային արդարադատություն, չգիտեմ, սեւ ու սպիտակ հարաբերություններ, կոշտ հարաբերություններ Ռուսաստանի հետ․․․

Ռոբերտ Քոչարյան - Իրենց նպատակը մեկն է՝ երկրի քայքայում, իմ պատկերացումն այդպիսին է։
Երվանդ Բոզոյան- Ես փաթեթավորումը չեմ ասում, ֆորմալ իմաստով։

Ռոբերտ Քոչարյան - Եթե բերելու է հենց երկրի քայքայմանը․․․

Երվանդ Բոզոյան- Բայց դրա ալտերնատիվը կա՞։

Ռոբերտ Քոչարյան - Չեմ կարծում, որ երկիր, որտեղ գոյություն չունենա էլիտա, որն ունակ է երկիր կառուցել, այլ հարց է էլիտայի հեղինակությունը, վարկանիշը, հնարավորությունները իշխանության գալուն, բայց ասել այդպիսի մարդիկ կան, թե չկան։ Իհարկե կան, երբ որ վտանգը սրվում է, մարդիկ սկսում են բնազդով զգալ, որ ինչ-որ բան այն չի, շատ արագ կարող է ամեն բան փոխվել, եւ մարդկանց վերաբերմունքը կարող է էներգիա ձեւավորվել, որը կարող է բերել փոփոխությունների։

Այն ազգերը, որոնք այդ հավաքական միտքը չեն կարողանում օգտագործել եւ ժողովրդի բնազդը չի աշխատում, վտանգ զգալու բնազդը չի աշխատում, այդպիսի երկրները կործանվում են ուղղակի։ Ես հուսով եմ, որ Հայաստանը այդպիսին չի, մենք լուրջ ճանապարհ ենք անցել, անցել եք պատերազմներով, անցել ենք ճգնաժամերով, բոլոր այդ շատ բարդ իրավիճակներում, կոլեկտիվ բնազդը գործեց, հիմա ես հույս ունեմ, որ այդ բնազդը չի թուլացել։ Հույս ունենաք, ու ոչ միայն հույս ունենաք, այլ նաեւ ամեն մեկս պայքարենք։

Երվանդ Բոզոյան- Իմ հարցադրումը հռետորական է, հռետորական է գիտե՞ք ինչու, որովհետեւ ես տեսնում եմ այդպիսի մարդիկ կան, խոսում են, բայց կոնսոլիդացված գործողության պրոցես չի նշմարվում։

Ռոբերտ Քոչարյան - Այլ թեմա է, ես նպատակ ունեմ քաղաքագետների հետ հանդիպում ունենալ՝ քաղաքական իրավիճակը քննարկելու, այդ հնչեցված հարցերի շուրջ քաղաքական քննարկում ունենալու առումով։

Մենք, կարծում եմ, հետաքրքիր քննարկում ունեցանք եւ Ղարաբաղի հարցի շուրջ կարգավորման գործընթացի, անվտանգության հարցերի, ես համենայն դեպս փորձեցի իմ տեսակետները ինչ-որ հարցերի շուրջ հնչեցնել, չգիտեմ, ընկալելի էր, թե ընկալելի չէր, բայց հաճելի էր կամ հաճելի չէր, քաղաքականությունը նաեւ նրանում էր կայանում, որ շատ ռացիոնալ, պրագմատիկ մոտեցումներ են պետք։ Եվ կարծում եմ, մենք ունենք նման մոտեցումներ մշակելու պոտենցյալ երկրում, նման մոտեցումներ կիրառելու պոտենցիալը կա։ Միգուցե այս պահը այդ պահը չի, սպասենք, տեսնենք, ոչ միայն սպասենք, այլ նաեւ աշխատենք, ինչ-որ բան փոխենք։

Ձեզ շնորհակալություն այս քննարկմանը մասնակցելու համար։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

22:24
Մոդելը Քանյե Ուեսթին մեղադրում է իրեն բռնության ենթարկելու համար
America's Next Top Model ռեալիթի շոուի նախկին մասնակից, մոդել Ջենիֆեր Անը հայց է ներկայացրել ամերիկացի ռեփեր Քանյե Ուեսթի դեմ՝ մեղադրելով...
Աղբյուր` Panorama.am
21:52
Մասկը գերազանցել է սեփական ռեկորդը և կրկին դարձել աշխարհի ամենահարուստ մարդը
Ամերիկացի միլիարդատեր, X սոցիալական ցանցի սեփականատեր, SpaceX-ի և Tesla-ի գործադիր տնօրեն Իլոն Մասկը գերազանցել է սեփական ռեկորդը և կրկին դարձել...
Աղբյուր` Panorama.am
21:35
Մայր Աթոռում կատարվել է սարկավագների ընծայման կարգը
Նոյեմբերի 23-ին Միածնաէջ Մայր Տաճարում կատարվեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում  և թեմերում սպասավորող վեց սարկավագների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Գորիսում մեկ օր ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ «Ակներ-Գորիս» ջրատարի վրա իրականացվող...
Աղբյուր` Panorama.am
21:10
Ջիգանի դուստրը խնդրել է մորը ալևս երեխաներ չունենալ
Ռեփեր Ջիգանի ու նրա կնոջ՝ Օքսանա Սամոյլովայի յոթամյա դուստրը՝ Մայան մորը խնդրել է այլևս երեխաներ չունենալ։ «Դու էլ մեզ չես սիրի, մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
20:43
Ողջի գյուղում այրվել է մոտ 250 հակ անասնակեր
Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 23-ին, ժամը 11:46-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Ողջի գյուղում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
«Վերոնա»-ի հետ հանդիպումն ավարտվեց «Ինտեր»-ի ջախջախիչ հաղթանակով
Սերիա Ա-ի 2024/2025թթ․ խաղարկության 13-րդ տուրում Միլանի «Ինտերը» «Մարկանտոնիո Բերնտեգոդի» մարզադաշտում հյուրընկալվել էր...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Տրանսգենդեր կնոջ սպանության մեջ մեղադրվողը մեղսունակության թեստ է հանձնել
Վրաստանի առաջին տրանսգենդեր կնոջ՝ Կեսարիա Աբրամիձեի առանձնակի դաժանությամբ սպանելու համար մեղադրվող 26-ամյա Բեկա Ջաիանին հանցագործության պահին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:00
Թբիլիսիում վերսկսվել են ընդդիմության ցույցերը
Թբիլիսիում վերսկսվել են ընդդիմության բողոքի ցույցերը՝  Վրաստանի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների դեմ, որոնց համաձայն հաղթել է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Սոչիում զգուշացրել են փոթորիկների ու բարձր ալիքների վտանգի մասին
Առաջիկա օրերին Սոչիում սպասվում ուժեղ փոթորիկներ։ Այս մասին հայտնել է  Կրասնոդարի երկրամասի ՌԴ ԱԻՆ ծառայությունը։ «Մինչև...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Երևանի մի քանի վարչական շրջաններում մեկ օր ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:45
ՄԻՊ. Կանայք շատ հաճախ թիրախավորվում են այնպիսի հիմքերով, որոնցով տղամարդիկ երբեք չեն թիրախավորվի
Մարդու իրավունքների պաշտպանի պաշտոնը զբազեցնող Անահիտ Մանասյանը նոյեմբերի 23-ին Դիլիջանում մասնակցել է  «Կատարինե-Տավուշ» թիմի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Ռուբեն Վարդանյանի միջազգային փաստաբան. Ավելի քան 100%-ով համոզված եմ, որ նման նամակ գոյություն չունի
«Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայությունը՝  «Ազադլիգ»-ն օրերս հարցազրույց էր հրապարակել Բաքվում ապօրինի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Մարգարիտա Սիմոնյանը չի բացառել, որ Բեննեթին սպանել են
«Россия сегодня»-ի и RT-ի գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանը չի բացառել, որ ամերիկացի փորձագետ, փաստավավերագրական ֆիլմերի հեղինակ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Էստոնիայում աշխատակիցները բախվում են զուգարանային տեռորի
Էստոնացի գործատուները սկսել են ավելի ուշադիր հետևել, թե աշխատողները որքան ժամանակ են անցկացնում զուգարաններում: Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:12
Աշոտյան. Գնալով նրա ինքնահարցազրույցներն էլ ավելի անորակ և «խուրդա» են դառնում
«5 հարց՝ Արմեն Աշոտյանին» հեռակա զրույցի շրջանակներում ՀՀԿ փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանը դարձյալ պատասխանել է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
ՄԻՊ-ը փաստաբանների հարկերի հարցով դիմել է ՍԴ
Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմից ՀՀ փաստաբանների պալատին  նոյեմբերի 18-ին տեղեկացրել են, որ Մարդու իրավունքների պաշտպանը 2024...
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
«Голос» մրցույթի մասնակիցը մեկ տարում նիհարել է 100 կգ-ով
«Голос» երգի մրցույթի մասնակից Շարիպ Ումհանովը մեկ տարում նիկհարել է 100 կգ-ով։ Այս մասին գրում է «Գազետա.ռու»-ն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Դովեղի դպրոցի շինարարության վրա այժմ ընդամենը 5 արաբ բանվոր է աշխատում. Ոսկան Սարգսյան
«Խորհրդակցություններ են անում, սակայն գործն առաջ չի շարժվում»,-ահազանգում է տավուշցի լրագրող Ոսկան Սարգսյանն ու մանրամասնել....
Աղբյուր` Panorama.am
15:53
ՀԱՊԿ ղեկավարները Աստանայում կքննարկեն Ռուսաստանին հեռահար սպառազինության հարվածները
ՀԱՊԿ անդամ երկրների ղեկավարները Աստանայում Հավաքական անվտանգության խորհրդի նիստում կքննարկեն Արևմուտքի թույլտվությամբ  Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:43
Սարիկ Անդրեասյանի կինը նկարահանումների ինտիմ հատվածների մասին հարցին անկեղծ պատասխան է տվել
Դերասանուհի, ռեժիսոր Սարիկ Անդրեասյանի կինը՝ Լիզա Մորյակը, Instagram-ում պատասխանել է «Կյանքը կանչով» սերիալում ինտիմ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:22
Հանցագործություն կատարած մարդկանց հոգեբանությունում կա մեկ կարևոր առանձնահատկություն. Տարոն Սիմոնյան
Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր, փաստաբան Տարոն Սիմոնյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է. «Հանցագործություն կատարած մարդկանց...
Աղբյուր` Panorama.am
15:14
Մոնրեալում ՆԱՏՕ-ի դեմ բողոքի ակցիաներ են
Կանադայի Մոնրեալ քաղաքում զանգավածային անկարգություններ են ՆԱՏՕ-ի դեմ։ Ոստիկանության տվյալներով երեք մարդ ձերբակալվել է։ Քաղաքը հյուրընկալել...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Դա խեղճացած մարդու հայտարարություն է․ Ալեքսանդր Մանասյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
««Արևմտյան Հայաստան» և «Արևելյան Հայաստան» տերմինները պատմականորեն կայացած, ամրացած հասկացություններ են,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:32
Երեխաները սկսել են իրենց կարդացած տեքստերը հասկանալ. Ժաննա Անդրեասյան
«Հանրակրթության ոլորտի ցուցանիշներից շատ քննարկվեց 10 տարեկան երեխաների՝ տեքստեր կարդալու և հասկանալու ունակությունը, այլ կերպ՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:20
Քաղաքագետ. Գործող թյուրիմացությունը նման է այն տղային, ով ծնողներին սպանել է և...
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը, արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի՝ հարցազրույցի ընթացքում հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է. «Գործող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:16
Սերգեյ Մելքոնյան. Ադրբեջանը խոսում է իր «պատմական» նկրտումների մասին, իսկ Հայաստանն ասում է՝ ոչ, մենք պետք է իրական կյանքով ապրենք
«Հայաստանի կողմից ամենաբարձր մակարդակում ոչ մի անգամ արձագանք էր չէր եղել «Արևմտյան Ադրբեջանի» վերաբերյալ,- Երևանում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Խոշոր ավոտվթար Արագածոտնում
«ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. կան վիրավորներ
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
Մեր հույսը դրեցինք եվրոպական հեքիաթների վրա ու մնացինք այս վիճակում. Խաչիկյան
«Վերջին վեց տարիներին վարված արտաքին քաղաքականության հետևանքով մենք հայտնվել ենք այս վիճակում»,- «Գլոբալ անվտանգություն և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Իսրայելը ավիաhարված է հասցրել Բեյրութի կենտրոնին, կա 11 զnh
Իսրայելի ինքնաթիռները գրոհել են Բեյրութի կենտրոնը։ Իսրայելական ավիահարվածի հետևանքով Բեյրութում առնվազն 11 մարդ է զոհվել, կան վիրավորներ: Այս...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
13:31 23/11/2024

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}