Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մտահոգող է մեզ  համար, որ ադրբեջանական Զինված ուժերի  վերահսկողության տակ են հայտնվել Արցախի պաշտպանության բանակի որոշ զինծառայողների մարմիններ», - ասուլիսում ասաց Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը։

Նա նշեց՝ հաշվի առնելով 2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ և այլ ժամանակահատվածներում այն դեպքերը, որ ադրբեջանական զինծառայողները հայ զինծառայողների մարմինների և հենց կենդանի զինծառայողների հանդեպ բավականին կոպտագույն հանցագործություններ են կատարել, մասնավորապես գլխատման, մարմինների խոշտանգման դեպքեր,  ինչի հետևանքով խախտվել են այդ անձանց ու նրանց հարազատների իրավունքները, այժմ վտանգը շատ մեծ է, որ ներկայումս նրանց  վերահսկողության տակ գտնվող  մարմինների հանդեպ էլ նմանատիպ ոտնձգություններ կկատարվեն։

«Այս առումով էլ պետք է պատշաճ ուշադրության տակ պահել և միջազգային հանրությունն արագ կանխարգելիչ միջոցներ ձեռք առնի, փորձենք մարդասիրական համապատասխան միջոցառումներով վերադարձնենք դիակները»,- ասաց Ա.Բեգլարյանը։

Նա հայտնեց, որ ադրբեջանական պատերազմական հանցագործությունների հետևանքով Արցախում զոհվել է 19, վիրավորվել՝ 80 քաղաքացիական անձ։ Զոհերի  մոտ կեսը 50 տարեկանից բարձր են։

«Տարբեր դեպքեր են առկա, թե ինչից են վիրավորվել, մահերը վրա հասել՝ հիմնականում հրթիռային կամ հրտենային հարվածներ։ Կան դեպքեր անօդաչու թռչող սարքի, օդուժի հարվածներից։ 
Զոհերի ճնշող մեծամասնությունը եղել է դիտավորյալ թիրախավորում, նպատակային։  ԱԹՍ-ի միջոցով, կարելի է ասել, գործնականում հավանական չէ, որ նրանք կարող են շեղվել։  Հադրութ քաղաքում հենց բնակելի տան վրա է հարվածել  ԱԹՍ-ն: Մի քանի օրինակ կարելի է բերել վերջին օրերին Ստեփանակերտի հրթիռակոծություններից. բարձր դիպուկությամբ հրթիռների կիրառումներ են արձանագրվել, ենթադրվում է՝ քանի որ խփել են բնակելի շենքերին, հետևաբար ցանկացել են թիրախավորել այդ շենքերը»,- ասաց նա։

Ա. Բեգլարյանը նշեց, որ 80 վիրավորներից 60-ը լուրջ վիրավորում ստացած դեպքեր են, 4 դեպքով երեխաներ են։ 

«60 դեպքից 24-ն արձանագրվել է բնակելի տարածքում, մարդիկ իրենց բնակելի տանը, բնակարանում կամ բակում են գտնվել, նշանակում է, որ թիրախավորվել են հենց բնակելի տարածքները»,- ասաց Արցախի ՄԻՊ-ը։

Արցախի ՄԻՊ-ն ընդգծեց, որ Ստեփանակերտը հիմնական թիրախի տակ է եղել, ինչը լրացուցիչ  մտահոգություններ է առաջանում և լրացուցիչ կերպով ապացուցում է, որ Ադրբեջանը նպատակ է ունեցել խիտ բնակեցված  հատվածներին հարվածել, մարդկային և նյութական մեծ վնասներ հասցնել, միգուցե նաև խուճապի կամ ահաբեկման որոշակի նպատակներ են ունեցել։

Ա. Բեգլարյանն ասաց, որ վերջին օրերին Ադրբեջանը ուղիղ կերպով սկսել է հրթիռահրետանային միջոցներով թիրախավորել հատկապես Ստեփանակերտի, նաև այլ բնակավայրերի կենսական նշանակության ենթակառուցվածքները, ներառյալ էներգամատակարարման համակարգեր, կապի միջոցներ, ջրատարար համակարգեր, որոշակի վնասներ է կրել գազատար  համակարգը։

«Այս ամենը, այս թիրախային հարվածները հստակ ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանը խնդիր է դրել իր առջև ամբողջությամբ շարքից հանել հանրապետության քաղաքացիական կենսական նշանակության ենթակառուցվածքները, ինչը ոչ միայն պատերազմական հանցագործություն է, այլ նաև մարդկության դեմ հանցագործություն, քանի որ դա ինքնին հանգեցնում է մարդասիրական լրջագույն աղետի»,- ասաց Ա.Բեգլարյանը։

Նա նշեց, որ պետությունը որոշակի վերականգնողական աշխատանքներ կատարել ու կատարում է, ինչի հետևանքով բնակչության համար հետևանքները դեռևս շատ ծանր չեն, բայց եթե այսպես շարունակվի հետևանքները կարող են ծանր լինել մարդասիրական տեսանկյունից։

Ադրբեջանի կողմից կիրառվող զենքերի հետ կապված Ա.Բեգլարյանն ասաց, որ  երկարաժամկետ կտրվածքով Արցախում առկա է լինելու մարդասիրական ճգնաժամ, եթե ոչ մարդասիրական աղետ. «Կարծում եմ՝ Ադրբեջանը դիտավորյալ է կիրառում, որպեսզի մարդիկ միշտ ահաբեկման վտանգի տակ լինեն, կրեն վնասներ»։

Նա նշեց, որ Արցախում լրագրողներին թիրախավորելու դեպքերը դատապարտելի են։

«Լրագրողների խմբերի թիրախավորման երկու դեպք է առկա։ Մեկը  Մարտունիում է եղել, 4 լրագրող վիրավորվել է, որից երկուսը ֆրանսիացի, երկուսը՝ հայ։ Այս դեպի վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ նպատակային է եղել, Մարտունի քաղաքի կենտրոնն է թիրախավորվել։ Փորձառությունը ցույց է տալիս, որ իրենք միշտ հրետակոծությունից առաջ ԱԹՍ-ով հետախուզական թռիչք են իրականացնում, տեսնում են, թե տեղանքում ինչ կա, ովքեր կան, հետո հրետակոծությունը սկսում։ Իսկ լրագրողական խումբը Մարտունի քաղաքի կենտրոնում է  եղել, լրագրողները, նրանց մեքենաները  տարբերանշանով են եղել։ Այդ պատճառով բավարար հիմքեր ունենք պնդելու, որ թիրախային հարված է եղել։

Երկրորդը Մարտակերտում է եղել, միկրոավտոբուս է թիրախավորվել, վիրավորներ չկային։ Կարծես թե հստակ թիրախավորում էր, որովհետև տարբերանշանը եղել է»։ 

Ա.Բեգլարյանը նաև ասաց, որ Ադրբեջանի գործողությունների հետևանքով բավականին շատ մարդիկ լքել են իրենց տները, նրանց շատ իրավունքները խախտվել են, այժմ տասնյակ հազարավոր  անձիք Արցախում ներքին տեղահանված են, նաև մի մասը ՀՀ-ում փաստացի փախստական են։

Արցախի ՄԻՊ-ը հորդորեց միջազգային հանրությանը գալ ու տեղում գրանցել այս հանցագործությունները, համապատասխան գործողություններ կատարել, ոչ թե ուղղակի խոսել։ Ըստ նրա, այդ գործողությունները պետք է ներառեն հստակ  պատժամիջոցներ Ադրբեջանի  ու նրա իշխանությունների նկատմամբ։