«Իրական գազաններ». Ովքե՞ր են Արցախի Հանրապետության դեմ կռվող վարձկանները
Մինչև ատամները զինված, ոգևորված և պատրաստված. սիրիացի զինյալների մասնակցությունը ղարաբաղյան նոր պատերազմին հաստատեցին մի քանի բարձրաստիճան աղբյուրներ: Ինչպես վերջերս տեղեկացրել է ամերիկյան «Wall Street Journal»- ը, ծայրահեղականներին նետում են հակամարտության գոտի՝ շուրջ հարյուր հոգանոց խմբերով: Նրանք լավ են վճարում: «ՌԻԱ Նովոստի»-ն փորձել է պարզել, թե ինչպես է ամեն ինչ կազմակերպվել։
Ովքե՞ր են եկել հայերի դեմ կռվելու
Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության ղեկավար Սերգեյ Նարիշկինի խոսքով, Արցախի Հանրապետությունում ակտիվորեն գործում են հազարավոր արմատականներ: Սրանք են «Ջաբհաթ ալ-Նուսրա», «Ֆիրքաթ Համզա» , «Սուլթան Մուրադ» միջազգային ահաբեկչական կազմակերպությունների զինյալները, ինչպես նաև մի քանի քրդական խմբավորումներ:
Ավելի վաղ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը հայտարարել էր, որ 300 արմատականներ Սիրիայից Բաքու են տեղափոխվել թուրքական Գազիանթեփով: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Ֆրանսիայից ներողություն էր պահանջել՝ շեշտելով, որ իր բանակը չի օգտագործում վարձկանների ծառայությունները: Բայց համացանցում առկա բազմաթիվ տեսանյութեր այլ բան են հուշում:
Ադրբեջանական զինուժը տեսանյութեր չի հրապարակում իրենց դիրքերից, բայց սիրիացի զինյալները «ամաչկոտ» չեն: Այսպիսով, տեսանյութերից մեկի հեղինակը գետնի ափի երկայնքով անցնում է հայ զինվորների դիակների միջով և նրանց արաբերենով անվանում «խոզեր», ապա բացականչում «Ալլահ աքբար»։
«Լեռնային Ղարաբաղում գործում են մինչև 5000 գրոհայիններ։ Նրանք հիմնականում այսպես կոչված Սիրիայի ազգային բանակից են, որը տեղակայված է Իդլիբում», - «ՌԻԱ Նովոստի»- ին ասել է միջազգային լրագրող, Մերձավոր Արևելքի փորձագետ Աբբաս Ջուման։
Սա բավականին խայտաբղետ կազմավորում է: Օրինակ, այստեղ է «Ալ-Համզա» դիվիզիան: Հենց այդ ավազակախմբի զինյալներն են հայտնվել ղարաբաղյան հակամարտությանը իրենց մասնակցությունն ապացուցող առաջին հուսալի տեսանյութում: Այնտեղ նրանք ուղղակիորեն նշում են իրենց պատկանելությունը խմբին և «գործընկերներին» կոչ անում շտապել Ադրբեջան՝ Հորադիզ քաղաք։
Փորձագետը վստահ է՝ «Ալ-Համզա» ահաբեկչական խմբավորման զինյալները Լիբիայից հասել են Լեռնային Ղարաբաղ։ Ըստ հայկական կողմի, մարտերում անմիջական մասնակցություն ունեն շուրջ երկու հազար զինյալներ: Երևանն ու Ստեփանակերտը մահացած արմատականների դիակների բացակայությունը բացատրում են նրանով, որ ծայրահեղականները արագորեն իրենց զոհվածներին ու վիրավորներին դուրս են բերում մարտի դաշտից: Անցյալ շաբաթ «Ալ-Արաբիա» հեռուստաընկերությունը, հղում անելով Մարդու իրավունքների սիրիական դատարանին, հաղորդեց, որ Լեռնային Ղարաբաղում սպանվել են շուրջ հարյուր «թափառական» վարձկաններ:
Ռազմատենչ էլիտա
«Ալ-Համզա» դիվիզիան համարվում է ամենամարտունակ խմբավորումներից մեկը: Նրա զինյալները շարունակաբար պայքարում են 2013 թվականից: Իր կազմավորումից ի վեր խմբավորումը ակտիվ ֆինանսական և նյութական աջակցություն է ստացել ԱՄՆ-ից և Թուրքիայից: Մասնավորապես «Ալ Համզայի» զինանոցներում Սիրիան ունի շատ ամերիկյան հակատանկային հրթիռային BGN-71 TOW համակարգ: Խմբի ղեկավարն է Թուրքիայի հետախուզական սպա Սեյֆ Աբու Բաքրը, որը երկար տարիներ եղել է ԻՊ-ում Անկարայի գաղտնի գործակալը։
«Ալ-Համզան» ունի նորագույն տեխնոլոգիայով հագեցած ուսումնական ճամբարների լայն ցանց: Հրամանատարական կազմը պատրաստված է երկու ակադեմիաներում: Նյութական աջակցությունը նույնպես ամենաբարձր մակարդակի վրա է. անցյալ տարի նրանք հայտարարել են Իդլիբում սեփական զրահամեքենաների արտադրության մեկնարկի մասին: Նույնիսկ համախոհները նրանց համարում են «սրիկաներ», որոնք ընդունակ են ցանկացած վայրագության խաղաղ բնակչության դեմ:
«Թնդանոթային մսաղաց»
«Այս խումբը ամենառազմականներից մեկն է», - շեշտում է Աբաս Ջուման:
«Ղարաբաղյան առաքելության համար» նրանք մեծ փորձ ունեցող զինյալներ են ընտրել:
Ղարաբաղն իրենց համար ավելի գրավիչ է, քան Սիրիան կամ Լիբիան. նրանք ավելի շատ են վճարվում, և պայմաններն այնքան էլ բարդ չեն:
Պատասխան մեղադրանքներ
Ադրբեջանի իշխանությունները և Թուրքիան կտրականապես հերքում են Բաքվի կողմից ռազմական գործողություններին օտարերկրյա վարձկանների մասնակցությունը և, իրենց հերթին, մեղադրում են Երևանին զինյալներ իրենց կողմ ներգրավելու մեջ: Օրինակ, ԱՄՆ-ում Անկարայի դեսպան Սերդար Քըլըչը հակամարտության առաջին շաբաթվա ընթացքում ասաց, որ Իրաքի քրդերը կռվում են հայերի համար:
«Հարավային Կովկասի մարտական գոտում իսկապես վարձկաններ ու ահաբեկիչներ կան, բայց նրանք կռվում են Հայաստանի զինված ուժերի կողմից», - դիվանագետին մեջբերում է թուրքական «Anadolu» գործակալությունը:
Դեսպանը հերյուրանք է անվանել այն տեղեկությունը, որ Թուրքիան Սիրիայից զինյալներ է ուղարկում Ադրբեջան. «Անկարան սիրիացի վարձկաններ չի ուղարկել հակամարտության գոտի և չի ֆինանսավորում նրանց»։
Հարակից հրապարակումներ`
- ՌԴ ԱԳՆ-ն բարձրացնում է ԼՂ վարձկանների տեղափոխման հետ Թուրքիայի կապի մասին հարցը
- Ադրբեջանը վարձկաններին ստիպել է գործողություններ ձեռնարկել նաև Հորադիզում. Արշակ Մարտիրոսյան
- Ադրբեջանական համազգեստով վարձկաններն ու նրանց «ճակատագիրը»
- Եվրոպական խորհրդարանը՝ Թուրքիային․ Անհապաղ դադարեցնել ապօրինի հորատումը, «ազգայնական ռազմատենչ հռետորաբանությունը»