Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կանանց իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները ու ակտիվիստներն այսօր նախաձեռնել ու իրականացնում են երթեր Հայաստանում գտնվող տարբեր դեսպանատներ՝ ահազանգելով Արցախում կանանց, երեխաների, տարեցների իրավունքների կոպիտ ոտնահարումների մասին։

Նրանք նաև պահանջում են ճանաչել Արցախի անկախությունը։ ՕքսԵՋեն հիմնադրամից հայտնում են, որ երթի մասնակիցները կշարժվեն մի քանի տարբեր երթուղիներով, որոնք ներառում են մոտ երկու տասնյակ  դեսպանատներ:

Այս պահին երթի մասնակիցներն արդեն եղել են Հայաստանում ԵՄ ներկայացուցչության գրասենյակի, Հունաստանի, Չինաստանի, ԱՄՆ դեսպանատների մոտ։
Ակցիայի մասնակիցների հետ  հանդիպման դուրս եկած ներկայացուցիչներին նրանք ներկայացնում են պահանջն ու ակնկալիքները։

Կազմակերպությունների կոչում, որը մասնակիցներն անգլերենով բարձրաձայնում են դիվանգիտական ներկայացուցչությունների դիմաց,  մասնավորապես ասված է.

«Ահազանգում ենք, որ սեպտեմբերի 27-ից Ադրբեջանի զինված ուժերը, Թուրքիայի աջակցությամբ և միջազգային ահաբեկիչների անմիջական ներգրավմամբ, Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն) դեմ սանձազերծած լայնածավալ պատերազմական գործողությունների ընթացքում նպատակաուղղված թիրախավորում են քաղաքացիական բնակչությանը, այդ թվում՝ կանանց և երեխաներին:

Անտեսելով միջազգային մարդասիրական իրավունքի տարրական նորմերը՝ Ադրբեջանը կասետային և միջազգայնորեն արգելված այլ զինամթերք է կիրառում բնակավայրերի վրա՝ առանձնահատուկ տառապանքներ պատճառելով Արցախի խաղաղ բնակչությանը, հատկապես կանանց, երեխաներին, տարեցներին:

Արցախի Հանրապետության քաղաքների ու գյուղերի, բնակելի տների, դպրոցների ու մանկապարտեզների, հիվանդանոցների, մշակութային և հոգևոր արժեք ներկայացնող կառույցների անդադար հրետակոծությունները հանգեցնում են քաղաքացիական անձանց, այդ թվում՝ կանանց և երեխաների շրջանում բազմաթիվ զոհերի և վիրավորների:

Արցախի Հանրապետության Մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացրած տվյալների համաձայն հոկտեմբերի 17-ի դրությամբ սպանվել են 36 խաղաղ բնակիչներ, վիրավորվել են 115-ը, որոնցից 95-ը ստացել են ծանր վնասվածքներ։ Լրջորեն վնասվել են Ադրբեջանի զինված ուժերի հարձակումների թիրախում հայտնված ավելի քան 120 քաղաքացիական բնակավայրեր, այդ թվում՝ խիտ բնակեցված քաղաքներ և գյուղեր, ոչնչացվել են ավելի քան 7800 անշարժ գույք, շուրջ 1310 ենթակառուցվածքային, հանրային և արտադրական նշանակության օբյեկտներ: Ադրբեջանական զինուժի հրետակոծության հետևանքով վիրավորվել են ինչպես օտարերկրյա, այնպես էլ տեղական լրատվամիջոցների լրագրողներ։ Հարձակման են ենթարկվում նաև Հայաստանի Հանրապետության տարածքում քաղաքացիական բնակավայրերն ու խաղաղ բնակչությունը, ինչի հետևանքով զոհեր և վիրավորներ կան, այդ թվում՝ Գեղարքունիքի մարզում գյուղատնտեսական աշխատանքներով զբաղվող բնակչության ուղղությամբ ԱԹՍ-ի հարվածից 14 տարեկան երեխա է ծանր վիրավորվել:

Այսօր Արցախում կանայք ու երեխաները, տարեցները ստիպված են շաբաթներով պատսպարվել կենցաղային տարրական պայմաններից զուրկ նկուղներում, երեխաները զրկված են կրթություն ստանալու իրավունքից, քանի որ վտանգված են նրանց կյանքն ու առողջությունը, ընտանիքների գոյատևման ողջ բեռը ծանրացած է կանանց ուսերին, հազարավոր մարդիկ պարտադրված են լքել ռմբակոծություններից ավերված իրենց բնակավայրերը՝ ապաստան գտնելով Հայաստանում: Հումանիտար այս աղետին գումարվում են COVID-19-ի համաշխարհային համավարակի վտանգները:

Առաջին անգամ չէ, որ Ադրբեջանը՝ օգտվելով Արցախի Հանրապետության չճանաչված լինելու հանգամանքով պայմանավորված անպատժելիության մթնոլորտից, կոպտորեն խախտում է այդ տարածքի բնակչության Մարդու հիմնարար իրավունքներն ու ազատությունները, նախևառաջ՝ կյանքի իրավունքը, անտեսում խոշտանգումների, քաղաքացիների արտաքսման արգելումը, միջազգային մարդասիրական իրավունքը: 1991 թվականից՝ այն ժամանակվա իրավական բոլոր մեխանիզմների կիրառման արդյունքում սեփական պետականությունը ժողովրդավարական նորմերի հիման վրա կերտող Արցախի ժողովուրդը հանրապետության չճանաչված լինելու պատճառով նույնիսկ հումանիտար աղետի պայմաններում զրկված է միջազգային պաշտպանությունից և աջակցությունից, ինչը մարդու իրավունքների համընդհանրության սկզբունքի խախտում է:

Մինչ միջազգային կառույցները՝ մտահոգված լինելով քաղաքական չեզոքություն ցուցաբերելու անհրաժեշտությամբ, խուսափում են Ադրբեջանի և Թուրքիայի ակնհայտ ագրեսիան դատապարտելուց և սահմանափակվում են կրակի դադարեցման և հակամարտության լուծման շուրջ բանակցային գործընթացը վերսկսելու երկու կողմերին ուղղված կոչերով, մարտական գործողությունների ընթացքում ամեն օր արձանագրվող փաստերը հստակ կերպով բացահայտում են Ադրբեջանի մտադրությունը՝ տեղահանել և բնաջնջել Արցախի հայ ազգաբնակչությանը։ Այդ մտադրությունն ամրապնդվում է նաև շարունակական բնույթ կրող հայատյաց հայտարարություններով, որոնք տարիներ ի վեր հնչեցվում են և՛ պաշտոնական հարթակներում, և՛ առցանց տիրույթում՝ հող նախապատրաստելով բռնի ուժով լուծելու հակամարտությունը:
Ցավալի է, սակայն փաստ է, որ Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիան, արգելված զինամթերքի կիրառումը, խաղաղ բնակչության թիրախավորումը, ինչն ակնհայտորեն էթնիկական զտման նպատակ է հետապնդում, մինչ օրս չեն արժանացել համարժեք գնահատականի միջազգային հանրության կողմից: Պատշաճ արձագանքի չի արժանացել նույնիսկ Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից վարձած հազարավոր ահաբեկիչների ներթափանցումը տարածաշրջան, ինչն ամենուր դիտարկվում է որպես լուրջ սպառնալիք անվտանգությանը, խաղաղությանը ու մարդու իրավունքների, այդ թվում՝ կանանց իրավունքների ողջ համակարգին և կարող է անդառնալի հետևանքներ ունենալ ոչ միայն տարածաշրջանում բնակվող ժողովուրդների, այլև ողջ աշխարհի համար:

Ստեղծված իրավիճակում մենք՝ ստորագրյալներս

- ընդգծելով, որ մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցում չպետք է լինեն «գորշ գոտիներ», երկակի ստանդարտներ,
- ուշադրություն հրավիրելով այն փաստին, որ այսօր Արցախի Հանրապետության չճանաչված լինելը այնտեղ ապրող խաղաղ բնակիչների և նույնիսկ երեխաների տառապանքն ու մահը «արդարացնող» հանգամանք է դարձել,
- համոզմունք հայտնելով, որ միայն Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչումը կարող է դառնալ կանանց, երեխաների, երիտասարդների բազմաթիվ կյանքեր խլող դաժան պատերազմը դադարեցնելու և Արցախում հումանիտար աղետը վերացնելու հստակ նախադրյալ,

Հորդորում ենք աշխարհի երկրների կառավարություններին և խորհրդարաններին՝
- Միջազգայնորեն ճանաչել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը՝
դիտարկելով անկախության անհապաղ ճանաչումը որպես Արցախի տարածքում պատմականորեն բնակվող հայ ազգաբնակչության կյանքի իրավունքի և անվտանգության ապահովման միակ կայուն և հուսալի երաշխիք»։