Մշակույթ 21:55 28/10/2020 Հայաստան

Հայկական հուշարձանները՝ ղարաբաղյան հակամարտության կրակի գծում

Հեղինակավոր «The Art Newspaper» պարբերականը «Հայկական հուշարձանները՝ ղարաբաղյան հակամարտության կրակի գծում» վերնագրով հոդված է հրապարակել` անդրադառնալով պատերազմական գործողությունների պատճառով հայկական պատմամշակութային ժառանգության և հնագիտական վայրերի վտանգված լինելու խնդրին։ Այս մասին  հայտնում է ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարությունը։ 

Պարբերականը գրում է, որ հակամարտության գոտում կան բազմաթիվ կրոնական և քաղաքակրթական կարևոր կառույցներ, հուշարձաններ և արվեստի տարբեր նմուշներ՝ ներառյալ հնավայրեր, որոնց մի մասն այժմ հարձակման տակ է։

Անդրադառնալով հոկտեմբերի 8-ին Շուշիի Սուրբ Ամենափրկիչ մայր տաճարի հրթիռակոծությանը՝ «The Art Newspaper»-ը գրում է, որ թեև Ադրբեջանը հերքել է իր ուժերի կողմից պատմական, մշակութային և հատկապես կրոնական կառույցների և հուշարձանների թիրախավորումը, բայց ըստ Կոլորադոյի Դենվեր քաղաքում բնակվող հայազգի քաղաքագետ Սիմոն Մաղաքյանի՝ Ադրբեջանը դիտավորյալ գնդակոծում է սրբավայրերը, որ վերացնի հայկական և քրիստոնեական անցյալը վկայող փաստերը, հետևապես նաև տարածքային պատկանելությունը։ Անցյալ տարի «Hyperallergic» առցանց ամսագրում Մաղաքյանն ամենայն մանրամասնությամբ ներկայացրել է Ադրբեջանի կողմից հայկական ժառանգության ոչնչացումը Նախիջևանում, որտեղ ոչնչացվել է 89 միջնադարյան եկեղեցի, 5840 խաչքար և 22000 տապանաքար:

«Այժմ, կարելի է ասել, որ Լեռնային Ղարաբաղի բոլոր 4000 մշակութային ժառանգության օբյեկտները լուրջ սպառնալիքի տակ են, այդ թվում՝ պատմական Ամարաս քաղաքի հինգերորդ դարի Սուրբ Գրիգորիսի դամբարանը և 13-րդ դարի Դադիվանքը, որը հիմնադրվել է որպես մատուռ 1-ին դարում»,- «The Art Newspaper»-ին ասել է Սիմոն Մաղաքյանը։

Ներկայացնելով ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանի՝ հոկտեմբերի 9-ին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին ուղղված նամակը՝ հեղինակավոր պարբերականը գրում է, որ նույն օրը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն իր կայքում տեղադրել է դատապարտող հայտարարություն, որով լուրջ մտահոգություն է հայտնել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում բռնության շարունակական սրման կապակցությամբ, ինչը հանգեցնում է քաղաքացիական զոհերի աճի և վնասում է քաղաքացիական ենթակառուցվածքները՝ ներառյալ դպրոցները, մշակութային և կրոնական վայրերը, և ազդում լրագրողների անվտանգության վրա: Այս կապակցությամբ քաղաքագետ Սիմոն Մաղաքյանը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին մեղադրում է մշակութային արժեքների ոչնչացման վրա աչք փակելու մեջ՝ ասելով, որ դա «մեղսակից լռություն է Ադրբեջանի մշակութային ցեղասպանության գործողությունների հանդեպ»:

Ս․ Մաղաքյանը կարծիք է հայտնել, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն չի շտապում արձագանքել երկու պատճառով` առաջինն Ադրբեջանի ֆինանսական ներդրումներն են (2013-ին ԱՄՆ-ը ֆինանսավորումը դադարեցնելուց հետո Ադրբեջանը 5 միլիոն դոլար է նվիրել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին), երկրորդը՝ կապերը երկու նախկին գլխավոր տնօրենների՝ Կոիչիրո Մացուրայի և Իրինա Բոկովայի հետ: 2017-ին «The Guardian» պարբերականը պարզել է, որ Բոկովայի ամուսինը՝ Կալին Միտրևը, առնվազն 425,000 եվրո (500,000 ԱՄՆ դոլար) խորհրդատվական վճար է ստացել հասարակայնության հետ կապերի մի ընկերությունից, որը 3 մլրդ դոլար անօրինական մուծումների միջոցով փորձել է Ադրբեջանին դարձնել ավելի ազդեցիկ միջազգային ասպարեզում։ Իսկ Մացուրան եղել է Բաքվի միջազգային բազմամշակութային պետական կենտրոնի հոգաբարձու և այս տարի հուլիսին Ադրբեջանի կողմից արժանացել է դիվանագիտական ծառայության մեդալի։ «The Art Newspaper»-ը գրում է, որ Բոկովան և Մացուրան անհասանելի են մեկնաբանություն տրամադրելու համար, իսկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն հրաժարվել է մեկնաբանել այս մեղադրանքները՝ հղում անելով իր այն հայտարարությանը, որով դատապարտում էր բռնությունը։

Հանրահայտ լրատվամիջոցը շարունակում է. «2019 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության կոմիտեի հանդիպումը տեղի է ունեցել Բաքվում։ Հանդիպման ժամանակ ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի մշակույթի գծով գլխավոր տնօրենի օգնական Էռնեստո Օտտոն Ռամիրեսը երկու կողմին խնդրել է թույլատրել, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի տեսուչները վերահսկում իրականացնելու նպատակով այցելեն Լեռնային Ղարաբաղ։ Հարցումը, սակայն, չի բավարարվել»։

Հոդվածի վերջում «The Art Newspaper»-ը գրում է. «Հետևելով վերջին թշնամական գործողությունների էսկալացիային՝ մի շարք հանրահռչակ գիտնականներ և մտավորականներ՝ ներառյալ Նոամ Չոմսկին, Գայատրի Չակրավորտի Սպիվակը, Թարիք Ալին, Վիգեն Բերբերյանը, Ջուդիթ Հերմանը և փիլիսոփաներ Քորնել Վեսթը և Սեյլա Բենհաբիբը, հոկտեմբերի 16-ին հրատարակել են բաց նամակ «Los Angeles Review of Books»-ում, որում կոչ են անում պահպանել հրադադարը և վերջ տալ արյունահեղությանը՝ մարդկային ու մշակութային ջարդին։ «Մենք հիշեցնում ենք ձեզ, որ ռմբակոծության գոտին ընդգրկում է հնագիտական այնպիսի վայր, ինչպիսին է հնագույն հայկական քաղաք Տիգրանակերտը»,-ասված Է բաց նամակում»։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:34
ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցիչը հայտարարել է Ուկրաինայի հարցով բանակցություններին Մոսկվայի պատրաստակամության մասին
Ռուսաստանը պատրաստ է դիտարկել Ուկրաինայի հարցով խաղաղ բանակցությունների ցանկացած առաջարկ, եթե դրանք ներկայացնի ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:03
Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքականը տանը պարտվեց Ֆարերյան կղզիներին
Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» ստադիոնում ընթացող Ազգերի լիգայի 5-րդ տուրի Հայաստան -Ֆարերյան կղզիներ ֆուտբոլային հանդիպումն...
Աղբյուր` Panorama.am
22:37
Նրա ամբողջ ճիգը կառուցված էր այն թեզի վրա, թե իբր մեր սոցիալ-հոգեբանությունն ապապետական է. Արմեն Աշոտյան
ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը գրում է. «Ազգային ժողովում Նիկոլի այսօրվա զեղումները լսելիս հասկացա մի բան. քանի որ այլ միջոցներով իր...
Աղբյուր` Panorama.am
22:24
Պաշտպանյալս ուղիղ հինգ ամիս ակնհայտ ապօրինությամբ ենթարկվել է քրեա-քաղաքական հետապնդման. Արսեն Բաբայան
Փաստաբան Արսեն Բաբայանը գրում է. «ՀՅԴ Վայոց ձորի մարզի կառույցի ներկայացուցիչ Սուրիկ Հովհաննիսյանը, ով մեղադրվում էր ընդդիմադիր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:56
Հեռացի՛ր, հեռցի՛ր.Ստադիոնում պահանջում են Մելիքբեկյանի հրաժարականը
«Հեռացի՛ր, հեռցի՛ր». Հայաստան - Ֆարերյան կղզիներ հանդիպման ընթացքում հայ երկրպագուները պահանջում են ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Մահվան ելքով վրաերթ Երևանում
Նոյեմբերի 14-ին, մահվան ելքով վրաերթ է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 19։00-ի սահմաններում «Nissan Tiida» մակնիշի ավտոմեքենան Թևոսյան...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
Այսօր բանակցություններ գոյություն չունեն․ Բագրատ Սրբազան
«Ձեր իշխանության գալու դեպքում ի՞նչ եք խոստանում, եթե արցախցիների՝ Արցախի վերադարձ, ապա ինչպե՞ս, ի՞նչ մեխանիզմներով»,- հարցին ի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:41
Արցախյան հիմնախնդիրը լուծված չէ և դա պետք է շարունակություն ունենա․ Բագրատ Սրբազան
«Վերաբերմունքը չի փոխվել որևէ ձևով այսօր վարչապետի աթոռը զբաղեցնողի նկատմամբ՝ ոչ իր լեգիտիմությամբ, ոչ էլ  Հայաստանի շահերը սպասարկող...
Աղբյուր` Panorama.am
20:17
Թրաշվեց իշխանազավթումից ուղիղ 6 տարի, 6 ամիս ու 6 օր հետո․ Մելիքյանը՝ Նիկոլ Փաշինյանի սափրվելու մասին
Իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը, արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի սափրվելուն, գրում է․ «Նեռը թրաշվեց իշխանազավթումից ուղիղ 6 տարի, 6...
Աղբյուր` Panorama.am
19:54
«Հրաժարականն անխուսափելի է»․ ֆուտբոլի երկրպագուները երթ են անցկացնում
Ֆուտբոլի Հայաստանի ազգային հավաքականի երկրպագուների Red Eagles և FAF շարժումները Ազգերի լիգայի 5-րդ տուրի Հայաստան - Ֆարերյան կղզիներ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:45
Հերիք չի՞ ձեռք առնեք ժողովրդին․ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Պատերազմի վտանգի մեջ գտնվող և օկուպացված տարածքներով երկրի կառավարիչն ասում է «...
Աղբյուր` Panorama.am
19:28
Սափրված Նիկոլ Փաշինյանը
Նիկոլ Փաշինյանը  տեսանյութ է հրապարել  ֆեյսբուքյան իր էջում՝ ցուցադրելով սափրված դեմքը։ «Ողջույն սպիտակամորուս»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Միրզոյանն ու Իրանի ԱԳ նախարարը հեռախոսազրույց են ունեցել
Նոյեմբերի 14-ին Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի Իսլամական Հանրապետության...
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Գրետա Թունբերգն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
 Շվեդ բնապահպան, ակտիվիստ Գրետա Թունբերգը, ով ժամանել է Հայաստան՝ բոյկոտելով Բաքվում անցկացվող COP29-ը, այցելեց Հայոց ցեղասպանության...
Աղբյուր` Panorama.am
18:49
Իշխանությունն արհեստականորեն նոր խմբային բախման է տանում` հակադրելով հարկ վճարողին և հայրենիքի պաշտպանին․ Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «Իշխանությունն արհեստականորեն նոր խմբային բախման է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Վրաստանում ընտրությունների պատճառով փակ «անցակետերը» խնդիրներ են ստեղծում
Վրաստանի խորհրդարանական ընտրություններից մի քանի օր առաջ Վրաստանից չվերահսկվող Հարավային Օսիայի (Ցխինվալի) Ախալգորիի «անցակետերը»...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Հայաստանում ինձ համեմատում են Մխիթարյանի հետ. Գոռ Մանվելյան
«Նոայի» և Հայաստանի ազգային հավաքականի կիսապաշտպան Գոռ Մանվելյանը ծավալուն հարցազրույց է տվել հեղինակավոր So Foot պարբերականին։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:03
Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել Սերոբ Սարգսյանը
Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանի որոշմամբ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել Սերոբ Սարգսյանը։  «Սերոբ Սմբաթի Սարգսյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Կեղծ մակնշումներով օղի և գինի
Բացահայտվել է ապօրինի ձեռնարկատիրության դեպք
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Էրդողանը սպառնում է քրդերին
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը չի բացառել Սիրիայի հյուսիսում քրդական զինված ուժերի դեմ նոր ռազմական գործողությունները: Ըստ Էրդողանի,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Չեմ պատկերացնում, թե ինչի շուրջ պետք է համագործակցենք. Օֆելյա Գրիգորյանը՝ ՀՀ-ի և ադրբեջանական հիդրոլոգների աշխատանքային խմբերի մասին
Բաքվում ԱՄՆ դեսպանը օրերս հայտարարեց. «Մեր ակտիվ աջակցությամբ Ադրբեջանից և Հայաստանից հիդրոլոգների և ինժեներների մի խումբ մշակում է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:31
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի սկզբունքներով համամարդկային համարվող Արցախի ժողովրդի ստեղծած ժառանգությունը շարունակաբար ավերվում է
Պատերազմից 4 տարի անց էլ առաքելության ուղարկումը իրականություն չի դարձել
Աղբյուր` Panorama.am
17:25
Ավինյանի կնոջ հորը Սարգիս Հովհաննիսյանի կողմից հարվածելու հաղորդման առթիվ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
«Քննչական կոմիտեն հաղորդում է  ստացել մի անձի կողմից իրեն հարված հասցնելու վերաբերյալ։ Հաղորդման առթիվ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:16
2024 թվականի ամենասեքսուալ տղամարդը. նրա անունը ծանոթ է շատերին
Հայտնի դերասանը Ջոն Կրասինսկին People-ի կողմից ճանաչվել է ամենասեքսուալ տղամարդը: 45-ամյա արտիստը հանրությանը հայտնի է «Օֆիս»...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Սերգեյ Ուսնունց. Բանկերը պետք է ճանաչեն հաճախորդներին և առաջարկեն լավագույն ֆինանսական փորձառություն
Հաճախորդների փոփոխվող կարիքներից ու ակնկալիքներից մինչև բանկերի թվային փոխակերպում, հաճախորդների վստահությունից մինչև վաճառքների խթանում,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
OVIO-ն իր տվյալների մշակման կենտրոնում գործարկում է OVIO Cloud ծառայությունը
OVIO ընկերությունը գործարկել է նոր OVIO Cloud ամպային ծառայությունը, որը կազմված է երկու կլաստերից` G-Cloud և B-Cloud: G-Cloud կլաստերը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
Ինչու՞ Չապայևի նման գլուխդ տնկած էդ տղերքին մահվան ուղարկեցիր. Էդուարդ Շարմազանովը՝ Փաշինյանին
ՀՀԿ  ԳՄ անդամ  Էդուրադ Շարմազանովը գրում է. «Պատասխանատու վարչապետը չի գոռում Արցախը Հայաատան է և վերջ ու հրաժարվում...
Աղբյուր` Panorama.am
16:53
Նիկոլ Քիդմանը խոսել է Մարտին Սկորսեզեի ֆիլմում նկարահանվելու իր ցանկության մասին
Դերասանուհի Նիկոլ Քիդմանը խոստովանել է, որ կցանկանար խաղալ ռեժիսոր Մարտին Սկորսեզեի ֆիլմում։ Այս մասին նա խոսել է Vanity Fair-ին տված...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
ԱԺ-ում այսօր շարունակվել է օտար տեղերից ներարկված «իրական և պատմական» հայրենիք կեղծ թեզի շուրջ ՔՊ-ական բարբաջանքները. Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «Ազգային Ժողովում այսօր շարունակվել է ապազգային ելույթների ու օտար տեղերից ներարկված...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում
12:16 14/11/2024

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}