Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Թուրքական ազգային արժույթը վերջին մի քանի ամսում անդադար նվազում է։ Վերջին 2-3 օրում կայունացել է,  այս պահի դրությամբ 1 դոլարի դիմաց 8,3 է»,- ասուլիսում ասաց քաղաքագետ, տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանը։

Նրա խոսքով, 2018 թ. ամռանը Թուրքիայում տնտեսական ճգնաժամի ընթացքում լիրայի արժեզրկման արագությունն էլ ավելի մեծ էր, դրանից հետո մի փոքր վերականգնվել էր, իսկ այս վերջին մի քանի ամսում նորից բավականին արագ նվազում է։

Տնտեսագետն ասաց, որ արևմտյան տնտեսագետների կարծիքով, արժույթի նվազման վրա ազդում են քաղաքական գործոնները, Թուրքիայի արտաքին ակտիվությունը, նաև Արցախյան պատերազմը, հիշեցրեց նաև Սաուդյան Արաբիայի էմբարգոն թուրքական ապրանքների, ծառայությունների վրա։

Հ. Միքայելյանի խոսքով, այդ ամենի հետևանքով թուրքական լիրան դարձել է շատ խոցելի։
Ըստ նրա, լիրայի արժեզրկման պատճառներից է նաև այն, որ կորոնավիրուսի տարածումից հետո վատթարացել է Թուրքիայի արտաքին հաշվեկշիռը, ներմուծում-արտահանում սալդոն, ազդեցություն ունի նաև տուրիզմի բացակայությունը։

«Իհարկե, Թուրքիայում փորձել են հնարավորինս բացել տուրիզմը, բայց պետք է նշել, որ Թուրքիայի կառավարությունն ակնհայտորեն կեղծում է կորոնավիրուսի վիճակագրությունը, տասնյակ անգամ քիչ թվեր է ներկայացնում»,- ասաց տնտեսագետը։

Նա նշեց, հստակ տեղեկատվություն ունեն, որ ՌԴ կորոնավիրուսի երկրորդ ալիքը ներմուծվել է հենց Թուրքիայից, ենթադրում են նաև նույնը Վրաստանի դեպքում, քանի որ հուլիս-օգոստոսին Վրաստանում օտարերկրացի տուրիստների զգալի մասը հենց Թուրքիայի քաղաքացիներն էին։

Այս ամենի հետևանքով, ըստ նրա, Թուրքիայում գրանցվել է գնաճ։

«Իմ իմանալով՝ Թուրքիայում բավականին բարձր են բացասական սպասումները, այդ ամենից, իհարկե, տնտեսություններ են տուժում։ Կան պետական կապիտալով աշխատող թուրքական բազմաթիվ ընկերություններ, որոնք իրականացում են մեծ նախագծեր, ունեն պարտքեր, որոնք դոլարով են, իսկ երաշխավորը թուրքական պետությունն է։ Իհարկե, սա դարձնում է իրենց պարտքերն ավելի թանկ»,- ասաց տնտեսագետը։

Հ. Միքայելյանն ընդգծեց՝ Թուրքիան խոցելի է, բայց չպետք է ակնկալել, որ  Թուրքիայի տնտեսությունը մի օրում կփլուզվի. «Սա գոնե միջնաժամկետ գործընթաց է, բայց, այնուամենայնիվ, Թուրքիայի համար վտանգավոր։ Միջնաժամկետ ասելով 1-2 տարի ընդհանուր առմամբ կարող է տևել»։

Տնտեսագետն ասաց, որ Թուրքիայի տնտեսությունը շատ է հիմնված մշակված ապրանքների և բարձր ավելացված արժեքներով ապրանքների ծառայությունների արտահանման վրա, այդ թվում՝ տուրիզմի, այդպես Թուրքիայի համար շատ ավելի բարդ կլինի դիմադրել պատժամիջոցներին, եթե իսկապես դրանք խիստ կլինեն։

«Իհարկե, իր մասշտաբով շատ մեծ դեր չի խաղա Հայաստանի դրած էմբագրոն թուրքական ապրանքների վրա, բայց իր դերը, ազդեցությունը կունենա։ Կարևորում եմ դա նաև քաղաքական  տեսանկյունից, որովհետև մեր դեմ պատժամիջոցները կիրառվում են 1992 թվականից սկսած»,- ասաց տնտեսագետը։

Նա շեշտեց, որ Թուրքիան դառնում է իր սեփական չափից ավելի ամբիցիաների զոհ, երկարատև ներդրումները վտանգվում են։

«Քանի որ հիմա ավելի շատ է քննարկվում պատժամիջոցների հարցը, գիտեն, որ Թուրքիան խոցելի է,  Թուրքիան կփորձի կոմպենսացնել դա իսլամական երկրներից ներդրումներով, որոնց հետ դեռ լավ հարաբերությունների մեջ է, Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերություններով, գուցե իր սեփական ակտիվությամբ Լիբիայում, Սիրիայում, Իրաքում։ Թուրքիան փորձում է քաղաքական միջոցներով քաղաքական, տնտեսական խնդիրներին պատասխանել»,- ասաց Հ. Միքայելյանը։