Հասարակություն 17:29 13/11/2020 Հայաստան

Վիրավոր կամավոր. Պարտված գեներալը իր կոչումները պետք է վայր դնի

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Հիվանդանոցում կողք կողքի պառկած են վիրավոր կամավորներն ու զինծառայողները։ Առաջնագծի տարբեր հատվածներից նրանց հարևան սենյակներ են բերել թշնամու կրակից ստացած վնասվածքները։

Իրար պատմում էին կռիվներից, վիրավորվելուց, հիշում պատերազմում թողած ընկերներին, զանգում դեռ Արցախում գտնվող տղաներին՝ տեղեկանում կռիվների ընթացքից, անհամբեր սպասում իրենց ապաքինվելուն, որ էլի վերադառնան, թեկուզ թիկունքում կարտոֆիլ մաքրելու կամ «մագազին լցնելու» համար։

Նոյեմբերի  10-ի գիշերից այս բոլոր զրույցներին փոխարինել են հողերը հանձնելու վերաբերյալ քննարկումները։ Ուշ գիշերին են իմացել Փաշինյանի ստորագրած հայտարարության մասին, դուրս եկել սենյակներից միջանցք, գլուխներն առել ձեռքերի մեջ։ Տղաները սկսել էին համակերպվել կորցրած ընկերների, ոտքի, ձեռքի, առողջության, հիշողության, լսողության հետ, պատերազմում պատրաստ էին թողնել նույնիսկ սեփական կյանքը, բայց ոչ հողերը։

Հողերը տալու որոշումը քննարկում են իրար հետ, տեսակցության եկած կռված մյուս տղաների հետ, տարբեր հոսպիտալներում պառկած վիրավորների հետ, Արցախում դեռ իրենց պարտքը կատարող տղաների հետ, հարցեր են տալիս, բավարարող պատասխաններ չեն ստանում։ Պատահածը թիկունքից հարված են համարում։ Ասում են, զոհվածների նկատմամբ մեղքի զգացում ունեն, հենց հիշում են ուժեղ կռիվ տվածներին, աչքերը լցվում են արցունքով։

«Ոչ մի զիջում թուրքերին» գրությամբ վերնաշապիկը հիվանդանոցում էլ վրայից չի հանում դաշնակցական կամավորական, առաջին ջոկատին միացած ու Մատաղիս մեկնած Հրանտ Ադամյանը։

«Ստացվեց այնպես, որ մենք խաբնված վիճակում ենք»,- ասում է  նա։


Երվանդ Սարգսյանն ընկերների հետ առանց ծանուցման սպասելու սեպտեմբերի 29-ին մեկնել է Արցախ, ստացել է զենք, զինամթերք, անցել պատրաստություն, ապա մարտական առաջադրանքների անցել։ Վիրավորվել է Հադրութի գյուղերից մեկում հոկտեմբերի 16-ի երեկոյան։ Հողերի հանձնումն ուժեղացրել են վիրավոր ոտքերի ցավերը, հիմա ավելի հաճախ է պառկում ու ցավազրկողներ ընդունում։

«Ես մի բան գիտեմ, պատերազմ պարտված գերագույն հրամանատար մենք չենք ճանաչում՝ արյուն թափած տղաներով։ Երեկ ուզում էի իջնել Մատենադարան, միանալ երթին։ Մենք ոտքի ենք կանգնել, նորից առաջնագիծ ենք մեկնելու։ Որ իմացանք հողերը հանձնելու մասին, հիվանդանոցում կատաստրոֆա էր, մենք թշնամու կրակի տակից վիրավոր ընկերներ ենք հանել, մեր տղեքի դիերն ենք հանել, համաձայն չենք հող հանձնելուն։ Թող գա մի գերագույն հրամանատար, որ մեր կողքին կլինի, ոչ ոք չի կարող ստիպել, որ մեր հողն ու ջուրն ուղղակի տանք, ուժեղ լիդեր ենք ուզում, որը կկարողանա էս հարցը լուծել։ Պարտված գեներալը վայր է դնում իր բոլոր կոչումները»,- ասում է վիրավոր կամավորը՝ հույս հայտնելով, որ մինչև նոյեմբերի 15-ը որևէ բան փոխել կլինի։

Երվանդի 4 և 5 տարեկան տղաներին պապիկներն ու տատիկներն են խնամում։ Երվանդի կինը՝ Լիլիթը, ողջ օրը ամուսնու կողքին է։ Սրտի հատվածում գտնվող գրպանում հենց Լիլիթի հետ լուսանկարը, երեխաների խաչը, անձնագիրն ու հեռախոսն են Երվանդին փրկել մահից։ Հիմա փրկիչ խաչը կախել է իր գլխավերևում՝ հավատով, որ օր առաջ ոտքերը կկարողանա գետնին դնել։

Հետվիրահատական բուժում անցնող Երվանդին օրեր առաջ ծանուցում է եկել՝ հրավիրել են ներկայանալ զինկոմ։ Կամավոր պատերազմ մեկնածին, զենք վերցրած ու կռվածին նման անկազմակերպ ու անպատասխանատու վերաբերմունքը զարմացրել ու զայրացրել է։

Երվանդն ասում է՝ դիքերը լքողներ եղել են, բայց նրանք քիչ են, սեփական օրինակով է փաստում, զինակից ընկերներով կողք կողքի ամուր պահել են իրենց վստահված դիրքերը։



Սենյակի մյուս բնակիչը Քարին տակում ոտքի հատվածում բեկորային վնասվածքներ ստացած Գրիգոր Բարսամյանն է, ով գումարտակի անդամներին բուժօգնություն հասցնողն էր։ Նա ծանուցման չի սպասել, Արցախ է մեկնել կամավոր։ Կարողացել է կրակի տակից դուրս բերել ու շտապ օգնություն հասցնել բազմաթիվ վիրավորների, ոմանց կյանքը փրկել չի հաջողվել, մի մասի մարմինն էլ դուրս բերել չի կարողացել։

«Խնդրանքս, աղաչանքս, պաղատանքս հիմա սա է՝ մեր ընկերներին ենք ուզում, որոնք արյուն են թափել, զոհվել են։ Մեզ պետք են մեր զոհված ընկերների մարմինները, ես չեմ ընդունում հողերի հանձնումը, մեր ընկերներին հետ բերելու համար պետք է հողերը հետ բերենք։ Հետո ես սկսելու եմ պահանջել, պարտադրել, ստիպել»,- ասում է Գրիգորը, որ իր գրպանում մասունքի պես պահում է ոտքից հանած բեկորները։

Վիրավոր վիճակում Հայաստան տեղափոխված կամավորը չի էլ զղջացել, որ պատերազմ է մեկնել։

«Գիշերը հողերի հանձնման մասին լուրը լսելով՝ բոլորով դուրս ենք եկել միջանցք, անզորությունից ձեռքերով գլխներիս էինք խփում։ Էդ որոշում կայացնողն այնտեղ մանկության ընկեր չի թողել...Հողերի հանձնումն ինձ համար շատ ցավոտ էր։ Հիմա խոսում են դավաճանություններից, պատճառներ են ներկայացնում, արդարացումներ, բայց հաղթեք, նոր եկեք խոսեք։ Հիմա մեզ մի սպարապետ է պետք»,- նշում է նա։



Պատերազմի միջոցով ընկերացածներից ամենալուռը Գագիկն է։ Արցախի Մարտունու շրջանից է, պայմանագրային զինծառայող։ Մարտունիից Ֆիզուլի ճանապարհին՝ մարտական առաջադրանք կատարելիս վիրավորվել է։ Բացի ոտքի, ձեռքի վնասվածքներից լսողությունն է վատացել։

«Հողերի հանձնման մասին լսելիս շատ վատ զգացի... Չեմ էլ պատկերացրել, որ ըսենց բան կլինի»,-ասում է նա։



Սենյակում ամենահպարտը Եղնիկներում ամենածանր վիրավորում ստացած ժամկետային զինծառայող Անդրանիկ Ալեքսանյանն է։ Համացանցում կարդացել է, որ իր հրամանատարը՝ Կարեն Ջալավյանը, բոլորին հայտնի Քյոխը հրաժարվում է իջնել դիրքերից։ Տասը ամիս հենց Ջալավյանի հրամանատարությամբ է ծառայել Անդրանիկը։ Հոկտեմբերի մեկից ի վեր զինվորն ինը վիրահատություն է տարել, 1-2-ն էլ դեռ առջևում են։

«Հրամանատար ջան, ես քեզ հետ եմ։ Ես արյուն եմ թափել Եղնիկներում։ Պատրաստ եմ էլի թափել։ Հենց վերականգնվեմ, գալու եմ»,- ասում է նա։

Նրանց դիմացի սենյակում Մատաղիսում ծանր վիրավորված ժամկետային զինծառայողն է։ Խոսել չի ուզում, ծանր է մարտի դաշտում ընկերներ թողնելը։ Սոսին է անընդհատ հիշում, որ Ռուսաստանում էր ապրում, կարող էր չգալ ծառայության, բայց եկավ ու անմահացավ։

Որդուն խնամող մայրը բուժվող կամավորներին, զինծառայողներին ու իրենց տեսակցության եկածներին ցույց է տալիս քրոջ որդու լուսանկարը. «Սահակյան Արշակ Մերուժի, 2001 թիվ։ Մարտունի 2»։

Զինվորը վերջին անգամ ծնողներին զանգել է նոյեմբերի 7-ին, տեղեկացրել, որ շրջափակման մեջ են, մորաքույրը հույս ունի՝ Արշակն ինչ-որ տեղ է թաքնվել, տեսնողներին խնդրում է իրենց տեղյակ պահել։









Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:20
Ուզում են երկիրը Հյուսիսային Կորեա սարքեն, մենք էլ դառնանք իրենց համբալները. Բողոքի ակցիա
«Իրենց թոռնիկներից բռնեցրած ավտոներով, պդավատներով են ման գալիս, թող տեսնեն, խեղճ ժողովուրդը ոնցէ  մտահոգվածում տրանսպորտի թանկացման...
Աղբյուր` Panorama.am
13:19
Մենք տեսնում ենք ինտենսիվ թռիչքներ այլ երկրներից Բաքու, ամենայն հավանականությամբ՝ ռազմական տեխնիկայով. Արմեն Գրիգորյան
«Օրակարգային բոլոր հարցրով մենք առաջարկել ենք լուծումներ, օրինակներից մեկը՝ ապաշրջափակումն էր և Հայաստանը առաջարկել էր խաղաղության...
Աղբյուր` Panorama.am
13:12
Կարո՞ղ է Մասիս Մելքոնյանը իշխանության սրտի դատավոր է. Գարիկ Գալեյանի պաշտպան
Կարո՞ղ է Մասիս Մելքոնյանը իշխանության սրտի դատավոր է. Գարիկ Գալեյանի պաշտպան
Աղբյուր` Panorama.am
12:51
Մենք տեսել ենք մարդկանցից 100 հազարավոր դոլարներ հավաքելը և մի օր այդ զբոսաշրջային գործակալությունը փակված գտնելը. Պապոյան
«Այս նախագծով մենք առաջարկում ենք սահմանել զբոսաշրջային գործունեության սուբյեկտների, մասնավորապես՝ զբոսաշրջային օպերատորի ղեկավարին,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:48
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևան քաղաքում հունվարի 23-ի ցերեկը, 24-28-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ: Հանրապետության տարածքում հունվարի 23-ի ցերեկը,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Օրվա իշխանությունները չեն էլ թաքցնում՝ ի՞նչ է եղել, սա էլ կտանք, սա էլ կհանձնենք. Մինասյան
«Մենք ոչ միայն համերաշխ չենք Տավուշի մարզից սահմանազատումն ու սահմանագծումը շարունակելու գործընթացի հետ, այլ բազմիցս բարձրաձայնել ենք, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:41
Մարտունու նորաբաց ԲԿ-ում «ջրհեղեղ» է
Մարտունու նորաբաց ԲԿ-ում բառի ուղիղ իմաստով ջրհեղեղ է։ Առողջության իրավունք իրավապաշտպան ՀԿ հիմնադիր-նախագահ Անուշ Պողոսյանն իր ֆեյսբուքյան...
Աղբյուր` Panorama.am
12:32
2025-ին ՌԴ-ում տնտեսական աճի դանդաղումը հավելյալ ռիսկեր կստեղծի նաև ՀՀ տնտեսության համար. ԱՀԾ զեկույց
«Հայաստանի Հանրապետության համար նաև կարևոր տնտեսական մարտահրավեր են առևտրային որոշ գործընկերների, մասնավորապես՝ Ռուսաստանի Դաշնության և...
Աղբյուր` Panorama.am
12:20
ԿԳՄՍ-ն առաջարկում է հավաստագրել նաև արտադպրոցական կրթական հաստատությունները
«Նախագիծը վերաբերվում է երկու հիմնական խնդրի, առաջինն արտադպրոցական կամ ոչ ֆորմալ կրթությունն է»,-գործադիրի նիստում այսօր հայտնեց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:12
Քիչ հավանական է, որ 2025-ին Հայաստանի կողմից ՀԱՊԿ անդամության սառեցման հիմքերը կվերանան. ԱՀԾ զեկույց
 «Քիչ հավանական ենք գնահատում, որ 2025 թվականին Հայաստանի կողմից ՀԱՊԿ անդամության սառեցման հիմքերը կվերանան, ինչը մեր գնահատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Դուք ուշացած եկաք, նույնիսկ ներողություն չխնդրեցիք. Խաչատուրովը՝ դատավորին
«Դատական նիստը նշանակված էր ժամը 10-ին։ Այս կողմը, մյուս կողմը, նույնիսկ ձեր աղջիկը, ժամը 10-ին բոլորը եկել էին։ Նիստը սկսեց... 3-4 րոպե...
Աղբյուր` Panorama.am
11:40
Կառավարության խոտանված եթերով նիստում ԱԶԲ-ից հերթական՝ 45.3 մլն եվրո վարկը ներգրավեց առողջապահության համար
«Նախագծով առաջարկվում է Ասիական զարգացման բանկի կողմից առաջարկվող արդյունքահեն վարկավորման (RBL) ծրագրով ներգրավել 45.3 մլն եվրո...
Աղբյուր` Panorama.am
11:17
Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի դեմ լայնամասշտաբ hարձակման հավանականությունը բարձր չենք գնահատում. ՀՀ արտաքին հետախուզության ծառայություն
Հայաստանի Հանրապետության արտաքին հետախուզության ծառայությունը, տարբեր փաստերի, տեղեկությունների ու երևույթների վերլուծության հիման վրա բարձր չի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:15
Կառավարությունն այսօրվա նիստում112 քաղաքացու տարկետում տրվեց պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչից
Կառավարությունն այսօրվա նիստում չզեկուցվող հարցերի թվում 8 առանձին նախագծեր ընդունեց զինվորական ծառայությունից ազատելու վերաբերյալ։...
Աղբյուր` Panorama.am
11:13
Եթե Ռոբերտ Քոչարյանին մեղադրանք առաջադրված չէ, ինչո՞ւ է նա հիշատակվում որպես մեղադրյալ. Արամ Վարդևանյան
«Նշված ձևակերպումն անհասկանալի է, մեղմ ասած, նաև ոչ իրավական»,-ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ու մյուների գործով դատական նիստի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:32
Նոր հրդեհի պատճառով Լոս Անջելեսը տարհանելու է ավելի քան 30 հազար մարդու
Լոս Անջելեսում մոտ 31 հազար  բնակիչներ պարտադիր տարհանման ծանուցումներ են ստացել «Հյուզ» նոր անտառային հրդեհի պատճառով: Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
10:21
Ինչ պետք է իմանալ սոցիալական ծախսերի փոխհատուցման մասին
Պետական եկամուտների կոմիտեն հիշեցնում է, որ եկամուտների տարեկան հայտարարագիր ներկայացնող ՀՀ ռեզիդենտ ՀՀ քաղաքացիները եկամտային հարկի գումարից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:14
Ավելի անլուրջ և ոչ մի բանի մասին ընդդիմություն ՀՀ խորհրդարանի պատմության մեջ չի եղել. Ալեն Սիմոնյան
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է, թե 4 տարի անց ընդդիմությունն իմացել է իր դիրքորոշման մասին։ «Բազմիցս եմ ասել,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:04
Որ եկամուտներին է վերաբերում 300 հազար դրամ շեմը և ո՞ր դեպքում պետք է դրանք ներառել հայտարարագրում. ՊԵԿ
Հարց 1 300 հազար դրամ շեմը ո՞ր եկամուտներին է վերաբերում 300 հազար դրամի շեմը վերաբերում է նվիրատվությամբ, անհատույց, փոխառությամբ, գույքի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:01
Դավոսում Ուկրաինայի նախագահի հետ Իլհամ Ալիեւի հանդիպումը արժանի է ուշադրության. Քաղաքական մեկնաբան
«Դավոսում Ուկրաինայի նախագահի հետ Իլհամ Ալիևի հանդիպումը արժանի է ուշադրության»,-գրում է քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը։ Նրա...
Աղբյուր` Panorama.am
09:48
Տավուշում իրականացվող «սահմանազատման» պրոցեսի ընթացքն ու լուծումները կկանխորոշեն Հայաստանի հեռանկարն այս տարածաշրջանում. Աբրահամյան
«Իշխանությունը սահմանազատման գործընթացի վերաբերյալ սահմանափակվում է «ռելիզային» կամ կցկտուր տեղեկություններով, ինչը պրոցեսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
Al Jazeera. Զինադադարից հետո Գազայում փլատակների տակից դուրս է բերվել 212 դի
Գազայի հատվածում հրադադարից հետո որոնողափրկարարական խմբերն ավերված տների փլատակների տակից դուրս են բերել 212 դի։ ՏԱՍՍ-ի փոխանցմամբ, այդ մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
Կոբելևը կարծում է՝ Զախարյանը վաղ գնաց արտերկիր
«Ռեալ Սոսյեդադի» ռուս կիսապաշտպան Արսեն Զախարյանն այս մրցաշրջանում նույնիսկ մեկ անգամ խաղադաշտ դուրս չի եկել։ Հունվարին հազիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Նպատակը Գագիկ Ծառուկյանի հեռացումն է ու ՀԱՕԿ նախագահի պաշտոնում Արայիկ Հարությունյանի ընտրությունը.Էդգար Ղազարյան
Հասարակական-քաղաքական գործիչ էդգար Ղազարյանը ֆեյսբուքի իր էջում կանխատեսում է, որ Գագիկ Ծառուկյանը կհեռացվի ՀԱՕԿ նախագահի պաշտոնից։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
Հունվարի 23-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքը նվազել է, ռուբլունը և եվրոյինը ՝ աճել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ հունվարի 23-ին ժամը 09։00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 394.38 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Փաստ». Սրտիկ է ցույց տվե՞լ, թե՞ ծամածռել է դեմքը
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մամուլում շրջանառվում է տեղեկություն, որ երեկ ԱԺ նիստի ժամանակ, երբ ԲՏԱ նախարար Մխիթար Հայրապետյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». Մեկ անձը հայտարարագիր լրացնելուն նախապատրաստվելու համար պետք է վճարի 6500 դրամ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «2024 թվականի հաշվետու տարվա համար մինչև 2025 թվականի մայիսի 1-ը նախորդ տարի աշխատանքային...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Չի բացառվում, որ ԱԺ առողջապահության հանձնաժողովն առանց փոխնախագահի մնա
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ առողջապահության հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում Արսեն Թորոսյանի ընտրությունից հետո...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Փաստ». Առկա բարդ իրավիճակում Սյունիքում, փոխանակ զբաղվեն իրենց գործով, առաջնայնությունը տալիս են ինչ-որ մանրմունր հարցերին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Սյունիքի մարզային լրատվամիջոցներից մեկը հունվարի 20-ին նախաձեռնել է հասարակական կարծիքի հարցում՝...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում
11:17 22/01/2025

ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}