Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նոյեմբերի 16-ին կառավարության ընդունած որոշմամաբ 68 հազար դրամի սոցիալական աջակցություն պետք է տրամադրվի ադրբեջանաթուրքական երկյակի սանձազերծած պատերազմի հետևանքով տեղահանված և փաստացի Հայաստանում գտնվող Արցախի քաղաքացիներին, որոնք ունեն Արցախի հաշվառում: Որոշմամբ նախատեսվում է աջակցություն տրամադրել նաև այն քաղքացիներին, որոնք արդեն Արցախ են վերադարձել:

Կառավարության նոյեմբերի 26-ի նիստում աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նորանշանակ նախարար Մեսրոպ Առաքելյանը շտապեց հայտնել, որ 68 հազար դրամի աջակցության ծրագրով արդեն 30 հազար քաղաքացի ունի հաստատած դիմում:

Նախարարի հայտարարությունից պարզ չեղավ, թե քանի դիմում է մերժվել: panorama.am-ը փորձեց Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից ճշտել մերժված դիմումատուների թիվը, որտեղից հայտնեցին, որ պետք է հարցը գրավոր ներկայացվի:

Պարզվում է իրենց տներից բռնագաղթված շատ արցախցիներ այսօր չեն կարող օգտվել անգամ նման փոքր աջակցությունից, իսկ պատճառը կառավարության ընդունած հերթական թերի որոշումն է:

Որոշման կետերից մեկով ասվում է, որ աջակցություն չի հատկացվում այն քաղաքացիներին, որոնց համար Հայաստանում հաշվարկվել է աշխատավարձ կամ դրան հավասարեցված այլ եկամուտ 2020 թվականի հունվարի 1-ից մինչև սեպտեմբերի 30-ն ընկած որևէ ժամանակահատվածում: Վերոնշյալ կետի պատճառով բազմաթիվ արցախցիներ զրկվել են այդ փոքր աջակցությունից: Մինչև տարհանվելը վերջիններս աշխատել են տեղում գործունեություն ծավալած հայկական ընկերություններում: Մասնավորապես, տեղահանված շատ բնակիչներ աշխատել են Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի որոշ ստորաբաժանումների անձնակազմի սննդի ապահովման գործառույթներ իրականացնող հայկական ընկերություններում, և նրանց աշխատավարձերը հաշվարկվել են Հայաստանում: Շահառուների այս խումբը հիմնականում Շահումյանի և Քաշաթաղի բնակիչներից են կազմված, որոնց ճնշող մեծամասնությունը տեղափոխվել է Հայաստան: Նրանք այսօր Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից ստանանում են իրենց դիմումների մերժման ծանուցագրերը:

Աջակցությունից նման ձևով զրկվում են հիմնականում ընտանիքի մայրերը և երեխաները, քանի որ միայն մոր դիմումի հաստատման դեպքում երեխաներին կարող է հատկացվել աջակցություն, իսկ արական սեռի ներկայացուցիչները հիմնականում զրկված են այդ հնարավորությունից:

Որոշման մյուս նվաստացուցիչ պայմանն այն է, որ դիմումի հաստատումից հետո էլ 68 հազար դրամից պետք է հանվի սոցիալական ապահովության այլ աջակցության ծրագրերով շահառուին հատկացված գումարների չափերը:  Այսպես, Արցախի Հանրապետության այդ տարածքներում ապրող երեխաներին հատկացվում է 30 հազար դրամ նպաստ: Հետևաբար, դիմումները հաստատվելու դեպքում նրանց աջակցության չափը կազմելու է ընդամենը 38 հազար դրամ:

Որոշման անտրամաբանական սահմանափակումներից մեկն էլ վերաբերում է արական սեռի ներկայացուցիչներին: Ծրագիրը մշակած գերատեսչության որոշմամբ սոցիալական աջակցություն չեն ստանալու 18-ից 58 տարեկան արական սեռի անձինք, բացի 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամություն ունեցողների: Այս դեպքում հիմնավորմն այն է, որ նրանք աշխատունակ են:

Բայց փաստն այն, որ Արցախից տեղահանված աշխատունակ տղամարդկանց առնվազը 90 տոկոսը կորցրել է աշխատանքը: Այդ տարիքային խմբում կլինեն նաև տղամարդիկ, որոնք միայնակ են մեծացնում երեխաներին, հետևաբար նրա ողջ ընտանիքը զրկվում է այս փոքր աջակցությունից:

Ստացվում է այնպես, որ նույնիսկ նման փոքր աջակցությունն էլ անտրամաբանական սահմանափակումներով չի հասնում բոլոր իրական հասցեատերերին, իսկ կառավարության ընդունած հերթական թերի ծրագիրը լիարժեք չի ծառայում բուն նպատակին, բայց լիովին ապահովում է օրվա իշխանության PR-ը:

Ա. Վարդանյան