Քաղաքական 09:00 02/12/2020 Աշխարհում

Արցախյան համաձայնագիրը պետք է փոփոխության ենթարկվի. Հարութ Սասունյան

Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի ու Ռուսաստանի նախագահների համատեղ հայտարարությունը, որը հրապարակվեց 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից ներկայացվեց որպես զինադադարի փաստաթուղթ և ոչ թե Արցախի հարցի վերջնական լուծում:

Չնայած այս համաձայնագիրը վերջ դրեց շարունակվող պատերազմին, սակայն այն իրականում ավելին էր, քան զինադադարը: Այն ներառում էր 1990-ական թվականներին հայերի կողմից ազատագրված տարածքների մեծ մասի վերադարձը Ադրբեջանին: Այն նաև այլ զիջումներ արեց Ադրբեջանին, որոնք Արցախի հետ կապ չունեն: Հետևաբար, այս փաստաթուղթը կապիտուլյացիա է Հայաստանի համար:

Այս «Հայտարարությունը» անորոշ ձևակերպված փաստաթուղթ է, որը լուրջ ճշգրտման, եթե չասենք վերաբանակցման և լուրջ պարզաբանման կարիք ունի: Ես կմեկնաբանեմ այս «Հայտարարության» բոլոր ինը կետերը.

Այս «Հայտարարության» առաջին արտասովոր կետն այն է, որ չնայած երեք ղեկավարները պայմանավորվեցին դադարեցնել մարտերը «իրենց ներկայիս զբաղեցրած դիրքում» (կետ 1), հայկական կողմը պարտավոր է վերադարձնել այն տարածքները, որոնք Ադրբեջանը չէր նվաճել: Կրակի դադարեցման ռեժիմը ընդհանրապես մատնանշում է կրակի դադարեցում շփման կետում, և կողմերի միջև եղած տարաձայնությունների հետագա կարգավորում բանակցությունների սեղանի շուրջ: Ահա թե ինչու ես այս համաձայնագիրն անվանում եմ կապիտուլյացիա, այլ ոչ թե զինադադար:

Իմ երկրորդ դիտարկումն այն է, որ «Հայտարարությունը» կոչ է անում Աղդամի շրջանը վերադարձնել Ադրբեջանին՝ առանց այդ տարածքը վերադարձնող հայկական կողմի անունը նշելու (կետ 2): Այնուամենայնիվ «Հայտարարության» 6-րդ կետում Հայաստանի Հանրապետությունը նշվում է որպես կողմ, որը պարտավոր է Քելբաջարի և Լաչինի շրջանները վերադարձնել Ադրբեջանին։ Սա լուրջ սխալ է Հայաստանի կողմից, քանի որ Արցախի և հարակից տարածքների ազատագրումը մշտապես ներկայացվել է որպես Արցախի հայկական ուժերի կողմից, այլ ոչ թե Հայաստանի։

«Հայտարարության» մեջ նշված այս նախադասությամբ Հայաստանը ընդունում է, որ հենց նա է գրավել այդ տարածքները, այդպիսով ստանձնելով իրավական պատասխանատվություն Ադրբեջանին միջազգային դատարանի կողմից նշանակված ցանկացած փոխհատուցման համար: Հղումը «Հայաստանի Հանրապետությանը» պետք է փոփարինվի «հայկական ուժերով»:

«Հայտարարության» 3-րդ կետ. Արցախում Ռուսաստանի խաղաղապահ ուժերի թիվը նշվում է 1960: Սակայն, կան տեղեկություններ, որ այնտեղ այժմ ավելի շատ ռուսական զորք կա, և հնարավոր է, որ ապագայում էլ ավելի շատանա: Սա շեղում է «Հայտարարությունից», ինչը նշանակում է, որ այս համաձայնագրում կարող են նաև այլ փոփոխություններ կատարվել:

«Հայտարարության» 4-րդ կետ. ռուս խաղաղապահներին հանձնարարված է հինգ տարի մնալ երկու կողմերի միջև, եթե Հայաստանը կամ Ադրբեջանը նրանց չպահանջեն հեռանալ հինգ տարուց վեց ամիս առաջ: Թեև հասկանալի է, որ ոչ մի խաղաղապահ չի կարող հավերժ մնալ, այս դրույթը պետք է անհանգստացնի հայերին, որովհետև նախագահ Ալիևը հայտարարել է, որ Ադրբեջանը ցանկանում է վերադարձնել ամբողջ Արցախը, ոչ թե դրա միայն մի մասը: Ուստի, ամենայն հավանականությամբ, Ադրբեջանը Ռուսաստանից կպահանջի իր զորքերը դուրս բերել 4․5 տարի անց՝ դուռ բացելով ադրբեջանական կողմից Արցախի ամբողջական գրավման: Նույնիսկ ավելի վատ, ռուսական զորքերը կարող են շատ ավելի շուտ դուրս գալ, եթե Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմ սկսվի:

«Հայտարարության» 5-րդ կետում նշվում է, որ «կրակի դադարեցման վերահսկողության համար պետք է ստեղծվի «խաղաղապահ կենտրոն»՝ առանց նշելու, թե ով է ղեկավարելու նման կենտրոնը: Այս «Հայտարարության» ստորագրումից մի քանի օր անց հայտնի դարձավ, որ Ռուսաստանի և Թուրքիայի զորքերը համատեղ կառավարելու են այս կենտրոնը, որը պետք է տեղակայվի Ադրբեջանի տարածքում՝ Արցախից դուրս: Սա, հավանաբար, նախագահ Պուտինի կողմից զիջում էր Թուրքիային՝ թուրքական զորքերին թույլ չտալու համար միանալ ռուս խաղաղապահներին:

«Հայտարարության» 6-րդ կետը Հայաստանից պահանջում է 2020 թ․ նոյեմբերի 15-ին Քելբաջարը վերադարձնել Ադրբեջանին: Այնուամենայնիվ, այս ամսաթիվը հետագայում փոխվեց նոյեմբերի 25-ի։ Սա մեկ անգամ ևս ցույց է տալիս, որ հնարավոր է փոփոխել «Հայտարարության» պայմանները: 6-րդ կետը նաև կոչ է անում կառուցել նոր երթուղի «առաջիկա երեք տարվա ընթացքում»`Արցախը Հայաստանի հետ կապելու համար` շրջանցելով Շուշին, որն այժմ գրավված է Ադրբեջանի կողմից:
«Հայտարարության» 7-րդ կետը նախատեսում է, որ «ներքին տեղահանված անձինք և փախստականները պետք է վերադառնան Լեռնային Ղարաբաղի տարածք և հարակից տարածքներ` ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի վերահսկողության ներքո»:

Ենթադրվում է, որ ինչպես ադրբեջանցի, այնպես էլ հայ փախստականները իրավունք կունենան վերադառնալ իրենց տները Արցախում և հարակից տարածքներում: Կասկածելի է, որ հայերը կցանկանան վերադառնալ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներ: Հստակ չի նշվում, թե արդյոք ադրբեջանցի փախստականներն իրավունք ունեն վերադառնալու Արցախի կողմից վերահսկվող հայկական տարածք, ինչը կարող է բախումներ առաջացնել երկու համայնքների միջև:

«Հայտարարության» 8-րդ կետը պահանջում է «փոխանակել ռազմագերիներին, պատանդներին և կալանավորված այլ անձանց և դիակները»: Այնուամենայնիվ, վերջնաժամկետ չի սահմանվել նման փոխանակման համար: Քանի որ շատ ավելի շատ հայ, քան ադրբեջանցի գերիներ կան, սա լուրջ խնդիր է ստեղծել մեր գերեվարվածների ընտանիքների համար, որոնց զավակները Ադրբեջանի կողմից ենթարկվում են բարբարոսական վերաբերմունքի:

«Հայտարարության» 9-րդ կետը ամենակարևորն ու ամենավտանգավորն է Հայաստանի ապագայի համար: Այն կոչ է անում միջանցք ստեղծել Ադրբեջանի հիմնական տարածքի և Նախիջևանի միջև՝ Հայաստանի հարավային հատվածով՝ Իրանի սահմանի մոտակայքում: Սա կարմիր գիծ է, որը Հայաստանի ոչ մի ղեկավար իրավունք չուներ հատել: Այն վտանգում է Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը: Նման միջանցքը եղել է պանթուրանական վաղեմի երազանք՝ ցամաքային ճանապարհով Թուրքիան միացնել Ադրբեջանին և դրանից հետո Կենտրոնական Ասիայի մնացած թյուրքական հանրապետություններին: Սա մի կետ է, որը Փաշինյանը պետք է կտրականապես հրաժարվեր ընդունել:

Հուսով եմ, որ շատ ուշ չէ փոխել այս դավաճանական դրույթը: Հնարավորություններից մեկն այն է, որ եթե Ադրբեջանը խախտի «Հայտարարության» որևէ կետ, Հայաստանը այնուհետև անվավեր կհամարի համաձայնագրի 9-րդ կետը: Օրինակ, եթե ադրբեջանական ուժերը հարձակվեն Արցախի ներկայումս հայաբնակ հատվածի վրա կամ փակեն Լաչինի նոր միջանցքը, ապա Հայաստանը կարող է փակել Հայաստանի հարավում գտնվող ադրբեջանական միջանցքը: Մեկ այլ հնարավորություն կարող է լինել հինգ տարի անց, եթե Ադրբեջանը պահանջի ռուս խաղաղապահներին լքել Արցախը:

Դրանից հետո Հայաստանը կարող է փակել իր տարածքը հատող ադրբեջանական միջանցքը, քանի որ «Հայտարարությունը» պահանջում է, որ ռուսական զորքերը երաշխավորեն այս միջանցքի անվտանգությունը: Փաշինյանի բացատրությունը, որ այս դրույթը թույլ կտա Հայաստանին օգտագործել Նախիջևանի և Ադրբեջանի միջով գոյություն ունեցող երկաթգիծը բեռներ Ռուսաստան տեղափոխելու համար, ֆանտազիա է: Ոչ մի հայկական բեռ թույլ չեն տա անցնի Նախիջևանով կամ Ադրբեջանով: Ավելին, այս միջանցքը մեկուսացնում է Հայաստանը Իրանից, որը Հայաստանի համար կարևոր սահման է: Հայաստանի և Իրանի համար իրավիճակն ավելի վատթարացնելու համար, Ադրբեջանը նախատեսում է գազատար և երկաթուղային գծեր կառուցել այս միջանցքով`այդպիսով շրջանցելով Իրանի տարածքը, ինչը Իրանին կզրկի շահութաբեր եկամուտներից:

Ամենազարմանալին այն է, որ «Հայտարարությունը» չի նշում Թուրքիայի կողմից Ադրբեջան բերված ջիհադական վարձկանների մասին: Այս ահաբեկիչների ներկայությունը միջազգային իրավունքի խախտում է և լուրջ վտանգ է ներկայացնում Ռուսաստանի, Իրանի, ինչպես նաև Հայաստանի համար: Դա հենց այն է, ինչ մատնանշեց Ֆրանսիայի արտգործնախարարը վերջերս Հայաստան կատարած այցի ժամանակ:

Այս բացթողումը պետք է շտկվի անմիջապես՝ «Հայտարարության» մեջ նոր կետ ավելացնելով՝ պահանջելով Ադրբեջանից հեռացնել սիրիացի վարձկաններին իր տարածքից։
Ի լրումն այս հատուկ կետերի՝ ստորագրված «Հայտարարությունը» չպետք է համարվի իրավական փաստաթուղթ, քանի որ ոչ ՀՀ Սահմանադրական դատարանը, ոչ էլ Հայաստանի խորհրդարանը չեն հաստատել այն: Փաշինյանն իրավունք չունի միանձնյա փաստաթուղթ ստորագրել Հայաստանի Հանրապետության անունից՝ առանց համապատասխան մարմինների համաձայնության, ինչպես պահանջում է Սահմանադրությունը:

Հայաստանն այժմ առավելագույնը հինգ տարի ժամանակ ունի ռազմական հզորացման համար՝ ստեղծելով կամ ձեռք բերելով ժամանակակից զինահամակարգեր, որպեսզի կարողանա հետ մղել Ադրբեջանի և Թուրքիայի նոր հարձակումը Արցախի կամ Հայաստանի վրա: Ինչպես նշվել է նախկինում, Հայաստանը պետք է անհապաղ ճանաչի Արցախը՝ կամ որպես անկախ պետություն կամ որպես Հայաստանի Հանրապետության մաս՝ այդ ճանաչումը որպես սակարկության քարտ օգտագործելով Ադրբեջանի հետ բարելավելու համար համաձայնագիրը բանակցություններում:

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:07
Արթուր Պողոսյանը` Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնի թեկնածու
«Արթուր Պողոսյանի թեկնածությունն առաջադրել եմ Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնում»,-Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:56
Սաակաշվիլին հեղաշրջման կոչ է անում. Մամուկա Մդինարաձե
Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին կոչ է անում քաղաքացիներին երկրում հեղաշրջում իրականացնել՝ ասելով, որ ցուցարարները պետք է ավելի շատ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության վերջնարդյունքում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանը վստահեցնում է, որ լավ քնելու համար բարբիտուրատներ պարունակող Կորվալոլ է խմել
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը գրում է. «2023թ. դեկտեմբերին, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիր»  կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Ես այդ խնդիրը լուծելու եմ կացնային ձևով․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը և այդ մասին իր ֆեկսբուքյան էջում.․ «Հարցազրույցս Հանրային...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը (92 կգ) հաղթեց Հնդկաստանի մասնակցին և նվաճեց Երևանում անցկացվող ըմբշամարտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Ճիշտ հոր պես․ Քիմ Քարդաշյանը սովորում է իրավաբանության յոթերորդ կուրսում
 Քիմ Քարդաշյանը ոչ միայն ռեալիթի աստղ է, գործարար և բազմազավակ մայր։ Նա նաև ջանասեր իրավագիտության ուսանող է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Տասը տարի առաջ այս օրը․․․ ․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «10 տարի առաջ այս օրը, Պաշտպանության բանակի հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:47
Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու է «հերձելու» վրա․ Նարեկ Սամսոնյան
«Իմնեմնիմի» փոդքասթի վարող Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու ա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:36
Թռչնամսում հայտնաբերվել են մանրէաբանական անհամապատասխանություններ․ ՍԱՏՄ
 ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կասեցվել է «Ոսկե հավիկ պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող թռչնամսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ն որպես կարմիր գիծ առողջապահությունում. Ծաղիկ Վարդանյան
«Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը գրում է․ «ԱՐՏԱՇԱՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻԾ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Սարգիս Գալստյանը մեղավոր ճանաչվեց լրտեսության համար և դատապարտվեց 18 տարվա ազատազրկման
Լրտեսության համար մեղադրվող Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պաշտոնյա, Ստեփանակերտում մոտ կես տարի մնալուց հետո Հայաստան տեղափոխված Սարգիս Գալստյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:55
Փոքր պետություններն իրավունք չունեն սխալներ գործել․ Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրել է. «2018թ. ապրիլի 17-ին, երբ հասարակության մի հատվածը, Նիկոլի հետ փողոցներն ընկած, փոփոխությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
18:41
Էրդողան․ Մեր արտաքին առևտրի դեֆիցիտի ամենամեծ պատճառը էներգիայի դիմաց վճարելն է
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ստամբուլում մասնակցել է «‎Anadօlu» պետական լրատվական գործակալության էներգետիկ ֆորումին,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ
Oragir.News-ի տեղեկություններով, առաջիկայում ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը լեգիտիմացնում է Ցեղասպանությունը․ Լիլիթ Գալստյան
 «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորնոր Լիլիթ Գալստյանը գրում է․ «Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:04
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը
Այսօր դժբախտ պատահարի հետևանքով կյանքից անժամանակ հեռացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկ Մկրտիչ Ղազարյանը: Լուրը հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ախալքալաքում տարածված է կոկսակի վիրուսը
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետում վերջերս տարածում է ստացել կոկսակի վիրուսը։ Jnews-ի հաղորդմամբ, հիվանդությունն Ախալքալաքում առաջին անգամն է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում
Այս տարվա  հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Հայտնի են 2025 թվականի տարվա թռչնի քվեարկության արդյունքները
Հայտնի են «Տարվա թռչուն 2025» քվեարկության արդյունքները։ Ձայները բաժանվել են հետևյալ կերպ. 1․ Հայկական որոր (Larus armenicus)՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Թալանում ու թալանում են, խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
Այս տարվա ընթացքում առաջին անհրաժեշտության տարբեր ապրանքներ, ծառայություններ թանկացել են, թեև ոչ աշխատավարձը, ոչ թոշակը գրեթե չի բարձրացել։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՃՏՊ Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 15:28-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Աշտարակ-Օհանավան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:59
2024 թ.-ին մեկնարկած թանկացումներն ավելի մեծ թափով կշարունակվեն 2025 թ.-ին
Չկարողանալավ տնտեսության մեջ իրական աճ ապահովել՝ Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է ծառայությունների, գների թանկացման և հարկերի բարձրացման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}