Քաղաքական 18:24 22/01/2021 Հայաստան

Սյունիքը լրջորեն վտանգված է, ահազանգում են փորձագետները

Սյունիքը վտանգված է, ահազանգում են փորձագետները։ Արցախի տարածքի 75%-ի կորուստը, խոցելի դարձած ՀՀ պետական սահմանները, թշնամու վերահսկողության տակ անցած հայկական գյուղերն ու դիրքերը, Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև Մեղրիով նախատեսված միջանցքը, ինչպես նաև Ադրբեջանի տարածքային նկրտումները Սյունիքի հանդեպ առաջացրել են լրջագույն խնդիրներ ո՛չ միայն Սյունիքի մարզի, այլև ողջ Հայաստանի անվտանգային համակարգի համար։

Այս հարցում համակարծիք են թուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը, տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանը և «Ռազմինֆո» կայքի ռազմական վերլուծաբան Հայկ Խաչիկյանը, ովքեր որպես բանախոս հանդես են եկել «Սյունիքի անվտանգությունը աշխարհաքաղաքական զարգացումների համատեքստում» թեմայով համաժողովում, որը կազմակերպել էր Պատրիոտ Ակումբը (Patriot Club)։ Ակումբի հիմնադիր կազմակերպիչ Նվարդ Չալիկյանի խոսքով՝ համաժողովի նպատակն էր վեր հանել այն մարտահրավերներն ու վտանգները, որոնք այսօր ծառացած են Սյունիքի առջև և որոնք հնարավոր են տեսանելի ապագայում։

Ստորև ներկայացնենք հիմնական դրույթները։

Ներկայիս ռազմական և անվտանգային իրավիճակը Սյունիքում 

Պատմության ընթացքում Սյունիքն ու Արցախը միշտ դիտարկվել են որպես մեկ միասնություն։ Այսօր, Արցախի տարածքների կորստի հետևանքով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև փաստացի սահմանը երկարել է շուրջ 360կմ-ով։ Արդյունքում Սյունիքը մի կողմից շրջափակված է Նախիջևանով, իսկ մյուս կողմից Արցախի՝ Ադրբեջանի կողմից գրավված տարածքներով։ Հայկ Խաչիկյանը նշում է, որ նոր անբարենպաստ բնագծերի պայմաններում սահմանամերձ են դարձել Ջերմուկ, Սիսիան, Գորիս, Կապան քաղաքները և այլ բնակավայրեր, որոնք նախկինում երբեք չեն եղել այդպիսին։

«Այս բնակավայրերի որոշակի հատվածներ գտնվելու են հրետանային հեռահարության գոտում, իսկ որոշ հատվածներ՝ նույնիսկ հրաձգային զինատեսակների հեռահարության գոտում: Բացի այդ՝ հարվածի հեռավորության ու ադրբեջանական տեսադաշտի տակ է հայտնվել նաև Սիսիան - Գորիս ճանապարհը։ Իսկ այլընտրանքային միակ ճանապարհը օպտիմալ չէ բեռնափոխադրումների համար», - ասում է Խաչիկյանը։

Ադրբեջանի վերահսկողության տակ են հայտնվել նաև Գորիս-Կապան ճանապարհի որոշ հատվածներ, ինչը վտանգավոր է դարձնում այդ ճանապարհով տեղաշարժը և մասամբ կտրում է Հայաստանի հարավային հատվածը երկրի մնացած մասից՝ դրանից  բխող բոլոր հետևանքներով։ Հայաստանը Իրանի հետ կապող ճանապարհի մի քանի կիլոմետր հատվածն այսօր նույնպես  փաստացի գտնվում է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։

«Սյունիքի լայնությունը ընդամենը 35կմ է։ Սա չափազանց փոքր տարածք է, որը զինված հարձակման դեպքում շատ արագ հնարավոր կլինի գրավել։ Հետևաբար ներկայիս սահմաններով անվտանգային և ռազմական առումով Սյունիքի մարզը այսօր արդեն իսկ խոցելի է և մեծապես վտանգված», - ասում է թուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը։  

Ադրբեջանը չի հրաժարվել ռազմական ճանապարհով հարցերի լուծման բանաձևից

Ինչ վերաբերում է այն թեզին, թե ճանապարհների և սահմանների բացումը և առևտուրը կարող է նպաստել Հայաստանի և Ադրբեջանի ու Թուրքիայի միջև բարեդրացիական հարաբերությունների հաստատմանը, ապա փորձագետների գնահատմամբ դա չի համապատասխանում իրականությանը։ Տարածքային զիջումները երբեք չեն խաղաղեցնելու հայության այս երկու թշնամիներին, քանի որ նրանք առ այսօր ետ չեն կանգնել Հայաստանը ոչնչացնելու իրենց հեռահար ծրագրերից։ Ընդհակառակը՝ զիջումները ավելի են մոտեցնելու հաջորդ պատերազմը, քանի որ նրանց համար է՛լ ավելի հեշտ է լինելու գրավել թուլացած Հայաստանի նոր տարածքները։

Այս մասին են վկայում ո՛չ միայն Թուրքիայի և Ադրբեջանի պաշտոնական քարոզչությունն ու հռետորաբանությունը Սյունիքը գրավելու հարցում, այլև Ադրբեջանի ռազմական բյուջեի ավելացումը։

Ռազմական վերլուծաբան Հայկ Խաչիկյանը ուշադրություն է հրավիրում այն փաստի վրա, որ նոյեմբերի 9-ից հետո Ադրբեջանը կազմավորել է բանակային նոր՝ ԶՈւ 6-րդ կորպուսը («արցախյան կորպուս»), որը տեղակայելու է իր վերահսկողության տակ վերցված նոր տարածքներում: Միևնույն ժամանակ Սյունիքի արևմտյան հատվածին սահմանակցող Նախիջևանում  արդեն իսկ ձևավորվել է առանձին համազորային բանակ։ Այդ շրջանակներում մեծացվել էր սպառազինության ու ստորաբաժանումների քանակն ու որակական հատկանիշները, ինչպես նաև տեղակայվել էր գրոհիչ ավիացիա, որը մինչ  2017թ. այդտեղ երբեք չէր տեղակայվել:

«Առանձին լուրջ աշխատանքներ են տարվում Թուրքիայի հետ զորավարժությունների, ստորաբաժանումների փոխգործակցության և ներդաշնակման ուղղությամբ: Ավելին, Նախիջևանը «ապահովագրելու համար» կառուցվել է Թուրքիայի հետ կապող ռազմական նոր ճանապարհ», - նշում է Խաչիկյանը։

«Այս և բազմաթիվ այլ գործոններ ակնհայտ են դարձնում, որ Ադրբեջանը չի հրաժարվում ռազմական ճանապարհով հարցերի լուծման բանաձևից», - ասում է վերլուծաբանը։

«Ռեալիստ» ինֆորմացիոն գործակալության գլխավոր խմբագիր Սարգիս Ծատուրյանի համոզմամբ այս տարածաշրջանային փոփոխությունները մեծ գլոբալ խաղի մի մաս են, որն ուղղված է Հարավային կովկասում Ռուսաստանի դերի թուլացմանը, ինչը անվտանգության սպառնալիքներ է ստեղծում Իրանի և Հայաստանի համար։

«Այս իրավիճակում վաղաժամ է ենթադրել, որ Ռուսաստանը կպաշտպանի իր դաշնակից Հայաստանի շահերը։ Ռուսաստանը պատրաստ չէ անգամ Դոնբասում աջակցել ռուսներին։ Ռուսները անգամ չկարողացան կանխել Սյունիքի այն գյուղերի հանձնումը Ադրբեջանին, որոնք միշտ եղել են Սովետական Հայաստանի սահմաններում։ Պետք չէ նաև հույս դնել այն բանի վրա, որ Ռուսաստանը սահմանների դեմարկացիայի գործընթացում կաջակցի Հայաստանին», - իրատեսորեն ասում է «Ռեալիստ»-ի խմբագիրը։ 

Այս պարագայում Հայաստանի համար առավել քան արդիական է «ուզում ես խաղաղություն, պատրաստվիր պատերազմի» հրամայականը։ Բանախոսները գտնում են, որ Հայաստանը պետք է արագ կողմնորոշվի և ուժեղացնի իր կապերը Ռուսաստանի, Իրանի և բոլոր այն երկրների հետ, ովքեր հակաթուրքական դաշինքի մաս են կազմում։

Շարունակելի․․․ 





Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:03
Լիանա Գյուրջյանը՝ ծանրամարտի Մ23 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն, Մարգարիտա Առաքելյանը՝ փոխչեմպիոն
Լեհաստանում ընթացող Մ23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ծանրամարտի կանանց հավաքականի ներկայացուցիչ, 87 կգ քաշային Լիանա...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
«Արարատ», Վեստ Արմենիա» և «Ալաշկերտ» ֆուտբոլային ակումբների հայտարարությունները
«Արարատ» ֆուտբոլային ակումբն  անդրադարձել է հայկական ֆուտբոլի շուրջ ներկայումս ստեղված իրավիճակին. «ՀՖՖ նախագահի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
22:28
Վրաստանից արտաքսվել են օտարերկրյա 60 քաղաքացիներ, այդ թվում թnւրքեր և ադրբեջшնցիներ
Վրաստանի ներքին գործերի նախարարության միգրացիոն դեպարտամենտի աշխատակիցները «Օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրավական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:10
Ջրհեղեղ Իսպանիայում. կառավարությունը օգնություն է խնդրում ԵՄ-ից
Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը խնդրել է միջոցներ տրամադրել Եվրոպական համերաշխության հիմնադրամից՝ օգնելու իր երկրին վերականգնվել այս դարում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Ծավ գյուղի անտառամերձ հատվածում հրդեհ է, քամու պատճառով առկա է դեպի անտառ տարածման վտանգ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 14:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ծավ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:36
Հունաստանի հայոց թեմի ներկայացուցիչներ և ուխտավորներ են եկել Մայր Աթոռ՝ եպիսկոպոսական ձեռնադրության և օծման առիթով
Նոյեմբերի 2-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է Հունաստանի հայոց թեմի թեմական կառույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Բժիշկ Մյասնիկովը թվարկել է ամենաառողջարար ըմպելիքները
Սովորական մաքուր ջուրը, թեյը և սուրճն ամենաառողջ ըմպելիքներն են։ «Ռոսիա 1» ալիքի «Բժիշկ Մյասնիկով» հաղորդման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Արցախցիների խնդրանքով «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները դիմել են ՍԴ
ՀՀ ԱԺ պատգամավորների 1/5-ը («Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների պատգամավորներ) ՀՀ Սահմանադրական դատարան է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:27
Նիկոլը նաև լվանում է Թուրքիայի արյnւնnտ երեսը վերջինիս՝ ԵՄ հնարավոր անդամագրության գործընթացում. Աշոտյան
«Հայոց ցեղասպանության ուրացումը ոչ թե Միրզոյանի, այլ անձամբ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է»
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Ջուլիետա Ավանեսյանը` ծանրամարտի Մ20 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Ավանեսյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին։
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Հաջորդ շաբաթ 100 դրամների կրիզիս է լինելու. Մեսրոպ Մանուկյան
 Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն այցելել է «Երևան ավտոբու» ՓԲԸ, ծանոթացել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
«Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտից քաղաքացուն իջեցնելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 16:28-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղի «Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին կայցելի Հայաստան
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի և կբանախոսի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Մեծ Մանթաշի մոտակայքում հրդեհից ջերմահարվել են եղևնու և սոճու տնկիներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 15:13-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Մեծ Մանթաշ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:19
ՀՖՖ փոխնախագահը՝ հավաքականի գլխավոր մարզչի ու Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով երկրպագուների ակցիաների մասին
«Այն տարբերակը, որ մենք ընտրում ենք, չի լինելու հայաստանցի»,- ասել է ՀՖՖ փոխնախագահ Արմեն Նիկողոսյանը՝ պատասխանելով Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Քանյե Ուեսթը 1 միլիարդ դոլարով վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել իր մասին
Ռեփեր Քանյե Ուեսթը  իր մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել. «Ո՞ւմ անունով» ֆիլմի համար նա ծախսել է 1 միլիարդ դոլար։ Variety-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Ակցիա՝ «Արարատ»-«Փյունիկ» խաղի ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով
Հայաստանի  Պրեմիեր լիգայի «Արարատ» - «Փյունիկ» խաղի ժամանակ երկրպագուները  ակցիա են իրականացրել՝ պահանջելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
COP29-ը՝ Ադրբեջանում, COP17-ը՝ Հայաստանում․ քաղաքական հատուցո՞ւմ
Հայաստանն ընտրվել է որպես Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովի հյուրընկալող երկիր և COP17-ը  2026թ,-ին անցկացվելու է մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Դիզայներները նորաձևության տարօրինակ հնարք են մտածել, որը խոստանում է դառնալ ձմեռան գլխավոր թրենդ
Վերջին Նորաձևության շաբաթներին հայտնի բրենդների դիզայներները հաճախ դիմում էին մեկ պարզ, բայց միևնույն ժամանակ անսովոր հնարքի։ Burberry-ի,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}