Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ Սյունիքի մարզի հարավում՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ սահմանին, նախատեսված է ստեղծել Մեղրիի ազատ տնտեսական գոտի։ Այն նպատակ ուներ հնարավորություններ  ստեղծելու  ՝ ՀՀ,ԵԱՏՄ, ԵՄ անդամ երկրների և Իրանի տնտեսության զարգացման համար։ Որպես այդպիսին, ազատ տնտեսական գոտու բացումը եղել է 2017 թվականին։ Այն ժամանակ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հայտարարեց, որ այդ գոտին «նպաստելու է տարածքային համաչափ զարգացմանը և օտարերկրյա ներդրումների ներգրավմանը»։ Սակայն,  այս ծրագիրն այդպես էլ կյանքի չի կոչվել։
  
Օրերս ՀՀ էկոնոմիկայի նորանշանակ  նախարար Վահան Քերոբյանն  ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում էր կատարել տեղեկացնելով․  «Մեղրիի Ազատ տնտեսական գոտում քննարկել ենք շուտափույթ  գործարկման հնարավորությունները»։ Թեև կարճ ժամանակ է, ինչ Քերոբյանը ստանձնել է պաշտոնը, սակայն նրա «մտքերը» հասցրել  են քննադատությունների առարկա դառնալ։  Մեղրիում  նրա գտնվելն ու նման հայտարարություն անելը ևս պոպուլիստական է հնչում, հաշվի առնելով, ազատ տնեսական գոտծու ստեղծման շուրջ առաջացած բազում խնդիրները։

Նախ, անմիջապես Մեղրի համայնքի ղեկավարությունը տեղյակ չէ նախարարի այցից ու նպատակներից, Panorama.am-ի հետ զրույցում համայնքի ղեկավար Մխիթար Զաքարյանն ասաց,որ մամուլից է իմացել ՝   ազատ տնտեսական  գոտու  շուտափույթ գործարկման մասին։ Համայնքի ղեկավարն, այդուհանդերձ  այս մասով նկատառում արեց․«Այն, որ խոսվում է ազատ տնտեսական գոտու շուտափույթ բացման մասին, արդեն իսկ վստահություն չի ներշնչում, քանի որ դա շատ ծանր պրոցես է։ Նույնիսկ լավագույն պայմանների դեպքում մի քանի տարի կպահանջվի մինչև բացվելը։Օրինակ, իմ կարծիքով ՝եթե այսօրվանից  ինտենսիվ կերպով սկսվեն աշխատանքները, մի երկու տարուց հազիվ կկարողանանք գործարկել։ Ուղղակի հետաքրքիր է, ո՞րն է նախարարի իրատեսական պլանը»։

Ամեն դեպքում ՝ Զաքարյանը նշեց, որ եթե սկսվեն աշխաըանքներն այդ ուղղությամբ դա միայն դրական տեղաշարժ կարող  կլինի ոչ միայն Մեղրի համայնքի, այլ ՀՀ տնտեսության համար։

Այստեղ կարևորագույն հարցեր կան, որոնք պետք է կարգավորվեն, Panorama.am-ի հետ զրույցում նման դիտարկում արեց ԵՊՀ տնտեսագիտության ֆակուլտետի ֆինանսահաշվային ամբիոնի վարիչ, տնտեսագետ Հայկ Մնացականյանը։

«Մենք գտնվում եմք ԵԱՏՄ-ում, իսկ Իրանն այդ միությունից դուրս է։ Հետևաբար այս հարցերը ոչ միայն Հայաստանի ցանկությամբ է լինելու, այլ պետք է կարգավորվեն միջպետական համաձայնագրերի միջոցով։ Գոյություն ունեն հարկային, մաքսային և այլ  տեսակի խնդիրներ։ Հետևաբար ցանկություն է՝ որքան շուտ լինի ազատ տնտեսական գոտին, այդքան ՝լավ։ Բայց դա  այս պահին թերևս  կմնա ցանկության մակարդակին, մինչև  համապատասխան օրենդրական , ենթաօրենդրական փոփոխություններ չարվեն»,-նշեց տնտեսագետը։ 

Այսուհանդերձ,խնդիրներն այսքանով չեն սահմանափակվում։Այն տարածքը, որտեղ նախարարը ոտք էր դրել և որն, ըստ էության, պետք է լինի տնտեսական գոտու տարածք, դրանք մասնավոր հողեր են և այժմ գտնվում են  դատական գործընթացում։

«Տարիներ առաջ մասնավոր մի ընկերություն  համայնքային հողերն  աճուրդով գնել և սեփականաշնորհել է։ Այնուհետև , ներկայիս համայնքի ղեկավարությունը դիմել է դատարան ՝ հողերը հետ ստանալու ակնկալիքով, քանի որ նախկինում եղել է ոչ թե Մեղրի , այլ Կարճևան համայնք։Աճուրդի կազմակերպման գործընթացում անօրինակություն ենք  նկատել, այդ հիմքով էլ համայնքը դիմել է դատարան։ Սակայն մասնավոր ընկերությունն էլ հակընդդեմ հայցով դիմեց դատարան և չգիտեմ ինչ պայմաններում , հաղթել է դատը»,- տեղեկացրեց Մխիթար Զաքարյանը։

Դատական գործընթացում գտնվող հողատարածքը կազմում է 32 հա, մոտ  40 հա էլ համայնքային հողերն են։ Համայնքի ղեկավարի խոսքով՝ եթե իսկապես այս պահին հնարավորություն կա ազատ տնտեսական գոտու գործարկման, ապա համայնքում այլ հողեր կան, որոնք  կարող են  տրամադրել, մինչև  այս նշված վիճելի հողատարածքների խնդիրը լուծվի։