Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանում առցանց հարթակում կանցկացվի «Զապել» կին գրողների միջազգային ֆորումը, որի նպատակն է կին գրողներին բերել ուշադրության կենտրոն: Նախաձեռնությունն իրականացնում են Newmag հրատարակչությունը և «ԱՐԻ» գրականության հիմնադրամը:

«Մի քանի նպատակ ունենք՝ հայ կին գրողներին ավելի տեսանելի դարձնել, արտասահմանյան կին գրողներին բերել ու ներկայացնել հայաստանյան ընթերցողին, ստեղծել երկխոսություն հայ և արտասահմանցի կին գրողների միջև»,- ասուլիսում ասաց «ԱՐԻ» գրականության հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արևիկ Աշխարոյանը:

Նա նշեց, որ նախատեսում են ֆորումը վերածել փառատոնի, որի շրջանակում Հայաստանը կհյուրընկալի կին գրողների ամբողջ աշխարհից:

«Անուններ չհրապարակենք, բայց արդեն մի շարք արտասահմանյան գրողների, կազմակերպությունների հետ բանակցություններ ենք վարվում, որոնց հետ պետք է ֆորումի շրջանակում համագործացենք: Զրուցել ենք նաև սփյուռքահայ կին գրողների հետ»,- ասաց «ԱՐԻ» գրականության հիմնադրամի գործադիր տնօրենը:

Նա ընդգծեց՝ կանայք ունեն նման փառատոնի, ֆորումի կարիքը, բայց իրենք ֆեմինիստական շեշտադրում առանձնապես չեն դնում:

Խոսելով «Զապել» անվան մասին, Արևիկ Աշխարոյանն ասաց, որ  հատուկ ընտրել են պոլսահայ նշանավոր գրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս, գրականագետ Զապել Եսայանի անունը. 

«Վերջին տարիներին նրա մասին շատ է խոսվում, վերահրատարակվում են գրքերը: Նա, 20-րդ դարի սկզբում ապրելով Օսմանյան կայսրությունում՝ Ստամբուլում, զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ ուղղված կանանց իրավունքներով, կանանց և տղամարդկանց հավասարության հարցերով, իսկ Հայոց ցեղասպանությունից հետո օգնել ու փրկել է որբերին, ամենակարևորը՝  Եսայանը գրել է իր տեսածն ու լսածը՝ թողնելով կարևոր ժառանգություն:

Բայց այստեղ կարևոր է կանացի ձայնը գրականության մեջ: Ցանկացանք, որ Զապելի անունն էլ ավելի բարձր հնչի ամբողջ աշխարհով, հայտնի դառնա, այդպես նաև մեր հարգանքի տուրքը մատուցենք Զապել Եսայանի հիշատակին»:

«Newmag» հրատարակչության գրական ծրագրերի ղեկավար Գոհար Մանուկյանը հայտնեց, որ արդեն գործարկել են www.zabel.am երկլեզու՝ հայերեն և անգլերեն կայքը, որն ունի տարբեր էջեր, բազմաֆունկցիոնալ է:

«Հետաքրքիր է «Միջոցառումներ» էջը, որտեղ կարող եք նախապես իմանալ դասախոսությունների, քննարկումների մասին: Իմանալով օրն ու ժամը՝ «Հոդված» բաժնում կարող եք կարդալ դասախոսության կամ պանելային քննարկումների մասին նյութերն ու դիտել տեսանյութերը:

«Հեղինակներ» էջում ներկայացված են լինելու բոլոր այն գրողները, որոնք համագործակցելու են ֆորումի հետ: Կլինեն հայեր, սփյուռքահայեր, միջազգային մեծ ճանաչում ունեցող գրողներ: Ներկայացնելու ենք նրանց կենսագրությունը, գործունեությունը, ստեղծագործությունները, կաշխատենք ներկայացել անտիպ գործեր»,- մանրամասնեց Գոհար Մանուկյանը:

Նա նշեց, որ փորձելու են ամեն ամիս տարբեր երկրների գրողների ամիս հայտարարել. փետրվարը նվիրված կլինի հայ գրողներին, մարտը՝ գերմանացի գրողների, ապրիլը՝ ռուս, երբ  ընթերցողը հնարավորություն կունենա ծանոթանալ գրողներին, իսկ գրողն էլ ներկայացնել իր ստեղծագորությունը: 

«Փաստ է, որ բազմաթիվ գրողներ իրենց ստեղծագործությունները թողնում են թղթի վրա, տպագրելուց հետո գուցե դրանք ոչ բոլորին են հասու դառնում: Մեր հարթակը գրողներին թույլ կտա առավել լայն տարածել իրենց ստեղծագործությունները: Բացի այդ՝ նաև հայ գրողները կարող են ներկայանալ միջազգային հարթակներում: Անգլերեն սուբտիտրերով թարգամանությունը հնարավորություն կտա նրանց խոսքն ու գործը հասանելի դարձնել նաև միջազգային հարթակներում»,- ասաց Գ. Մանուկյանը:

Արևիկ Աշխարոյանն ասաց, որ Հայաստանում, նաև տարբեր երկրներում, կին գրողներն այնքան էլ ուշադրության կենտրոնում չեն,  բազմաթվ անգամ հենց հայ կին գրողներն են խոսել դրա մասին, դիմել են, բողոքել են, հոդվածներ գրել այն մասին, որ Հայաստանում առանջային տեղում են տղամարդ գրողները:

«Ընդհանրապես, այս թեման ակտուալ է նաև աշխարհում: Երբ մենք գերմանացի գրողների հետ հարցազրույցներ էինք անում, պարզվեց, որ այդ խնդիրը կա նաև Գերմանիայի նման զարգացած երկրում: Նաև ամբողջ աշխարհի հրատարակչական ոլորտում կանանց տեղը շատ ավելի քիչ է:

Ինչո՞ւ է նման իրավիճակ: Մեկ պատճառ բերեմ. կանայք երկար ժամանակ կրթություն ստանալու իրավունք չեն ունեցել, հետևաբար չեն կարողացել գրել: Հիմնային պատճառն է, թե ինչու երկու դար առաջ չկային կին հայտնի գրողներ: Թող ոչ ոք չշահարակի այն թեման, որ տղամարդիկ ավելի լավ են գրում, քան կանայք»,- ասաց նա:

Գոհար Մանուկյանն ավելացրեց, որ այդ խնդիրը կա նաև Ֆրանսիայում. «Ֆրանսիացի գրողներից մեկը հարցազրույցի ժամանակ ընդգծեց, որ իրենց մոտ մինչև այսօր, չնայած ամբողջ աշխարհում ավելի շատ ընթերցում են կանայք,  ընտրության դեպքում ավելի շատ նախընտրում են տղամարդ գրողների գործեր: Ըստ նրա, դա նաև նրանից  է, որ ասում են՝ կանայք ավելի զգացմունքային են գրում»:

Ի դեպ, այսօր  հայ նշանավոր գրող, արձակագիր, թարգմանիչ, հրապարակախոս, գրականագետ,  ազգային-հասարակական անվանի գործիչ Զապել Եսայանի ծննդյան օրն է՝ 143-ամյակը: