Հասարակություն 16:59 12/02/2021 Հայաստան

«CEE Bankwatch Network» ՀԿ-ների միջազգային ցանցի նոր զեկույցում անդրադարձ կա Ամուլսարի խնդրին

«CEE Bankwatch Network» ՀԿ-ների միջազգային ցանցը հրապարակել է նոր զեկույց Եվրոպայի «Կանաչ գործարք» (Green Deal) պլանի վերաբերյալ՝ զգուշացնելով, որ «Կանաչ գործարք»-ում նշվող հումքի ձեռքբերումը չպետք է իրականացվի աշխատողների, տեղական համայնքների և բնության հաշվին: Զեկույցում օրինակներից մեկը Հայաստանի Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների հանքավայրի շահագործման ծրագրի մասին է: Այս մասին հայտնում է «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն: 

Եվրոպայի «Կանաչ գործարք»-ը միտված է՝ խթանելու բնական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը, անցնելու մաքուր, շրջանաձև տնտեսության, վերականգնելու կենսաբազմազանությունը և կրճատելու աղտոտվածությունը: Այն միտված է նաև նվազեցնելու ջերմոզային գազերի արտանետումները և հասնելու կայուն զարգացման նպատակներին:

«CEE Bankwatch Network»-ն իր «Հում գործարք. Արդյո՞ք ԵՄ զարգացման նոր մոդելը նշանակում է ավելի շատ նույն քայքայիչ հանքարդյունաբերությունը» զեկույցի վերաբերյալ տարածած մամլո հաղորդագրությունում նշում է, որ Եվրոպայի «Կանաչ գործարք»-ը նախատեսում է ավելացնել հանքարդյունաբերության հումքը` մաքուր էներգիայի, վերականգնվող աղբյուրների և բարձր տեխնոլոգիական այլ լուծումների պահանջարկը բավարարելու համար, որոնք ԵՄ կանաչ զարգացման օրակարգի առաջնային կետում են:

«Եվրահանձնաժողովը նախանշել է տեղեկատվական, հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) հետ կապված հումք ապահովելու լայնածավալ ծրագրեր, սակայն քիչ է նշում դրանց արդյունահանման հետ կապված ռիսկերի արդյունավետ լուծման մասին: Օրինակ, ԵՄ նախահաշվարկի համաձայն՝ էլեկտրական տրանսպորտային միջոցների մարտկոցների և էներգիայի կուտակման համար 2030 թ-ին անհրաժեշտ կլինի մինչև 18 անգամ ավելի շատ լիթիում (Li) և հինգ անգամ ավելի շատ կոբալտ (Co), իսկ 2050 թվականին` գրեթե 60 անգամ ավելի շատ լիթիում և 15 անգամ ավելի շատ կոբալտ»,- մասնավորապես նշված է «CEE Bankwatch Network»-ի հաղորդագրության մեջ:

«CEE Bankwatch Network»-ի զեկույցը նկարագրում է շրջակա միջավայրի ոչնչացման դեպքերը, վատ աշխատանքային պայմանները և հասարակության բավարար մասնակցության պակասը մետաղի արդյունահանման և ձուլման գործառնությունների պլանավորման և իրականացման ընթացքում, որոնց հաճախ աջակցում են Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը և Եվրոպական ներդրումային բանկը՝ իրենց ներդրումների միջոցով: Ամուլսարի վերաբերյալ զեկույցում նշված է.

«Ոսկու հանքը Հայաստանում վտանգում է Բնության պահպանության միջազգային միության կարմիր ցուցակում գրանցված առաջավոր ասիական ընձառյուծի բնակմիջավայրը
Ամուլսարի ոսկու հանքի դեպքը լեռնահանքային արդյունաբերության դեպքերին հատուկ օրինակներից մեկն է. մետաղի արդյունահանումը հսկայական վտանգ է ներկայացնում կենսաբազմազանության համար, և հաճախ համայնքներն են պայքարում բնությունը պաշտպանելու համար: Ամուլսարի ոսկու հանքը գտնվում է Հայաստանի կենտրոնական մասում՝ սիրված Ջերմուկ առողջարանային քաղաքից ոչ հեռու: Ամուլսար լեռը սնում է խոշոր գետերը երկրի մի շարք շատ կարևոր ջրային ավազանների համար:

Կանադական «Lydian International» ընկերությունը նախատեսում էր ոսկու բացհանք շահագործել, որը, ինչպես ակնկալվում  է, կազդի ոչ միայն ջրի աղբյուրների և օդի որակի, այնպես էլ նաև այս արժեքավոր բնական տարածաշրջանում գտնվող վայրի կենդանական աշխարհի վրա:
Ընկերությունն աջակցություն է ստացել Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկից (EBRD) (2009 և 2017 թթ.) և Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայից (IFC) (վերջինս 2017թ. դուրս է եկել նախագծից): «Lydian»-ն ի սկզբանե նախատեսում էր օգտագործել արդյունահանման և վերամշակման տեխնոլոգիա, որը հայտնի է որպես ցիանիդային տարրալվացում, ինչն անհանգստացրել է հարակից համայնքներին տվյալ տեխնոլոգիայի հավանական վտանգավոր ազդեցությունների պատճառով:

Տեղի բնակիչները, ովքեր իրենց ապրուստը վաստակում են, մշակելով ծիրանի այգիներ, հավաքելով վայրի բույսեր, բազմացնելով կենդանիներ և ձկներ, 2018թ. փակել են հանքավայրի ենթակառուցվածքներ տանող մուտքը: 2020թ. ամռանը ընկերությունն ուժ կիրառեց ցուցարարների նկատմամբ ճանապարհային շրջափակումը ճեղքելու համար, ահաբեկեց և վարկաբեկեց տեղի համայնքի անդամներին, ցուցարարներին և ակտիվիստներին՝ դատական գործեր սկսելու միջոցով:

Անկախ փորձագետները, օրինակ՝ WWF  Հայաստանի և Վայրի բնության բալկանյան միության (Բուլղարիա) փորձագետները պնդում են, որ ծրագրի հաստատումը խախտում է Հայաստանի Հանրապետության բուսական և կենդանական աշխարհի մասին օրենքները, քանի որ ներդրումների իրականացումը կհանգեցնի ոչնչացման եզրին գտնվող մի շարք տեսակների թվաքանակի կրճատմանը (ինչպես դասակարգված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում): Հանքը նաև հակասում է «Եվրոպայի վայրի բնության և բնական միջավայրի պահպանության մասին» կոնվենցիային, որը հայտնի է Բեռնի կոնվենցիա անվամբ:

Բույսերի և կենդանիների վայրի տեսակների պաշտպանությունը ներառում է վտանգված տեսակների, ինչպես նաև նրանց բնակմիջավայրերի պաշտպանությունը: Այս բնակմիջավայրերը պաշտպանված են «ԷՄԵՐԱԼԴ ցանց» անվամբ տարածքների ցանցում: Ամուլսարի հանքավայրի շահագործումը կարող է ոչնչացնել «ԷՄԵՐԱԼԴ ցանց»-ի երեք տեղանք, 11 հատուկ բնակմիջավայր և 76 պահպանվող ցեղատեսակ:

Առաջավոր ասիական ընձառյուծը՝ Կովկասի ամենախոշոր կատվազգին, Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման դեպքում վտանգված տեսակների շարքում է: Հաշվարկված է, որ այս տեսակից միայն 10 առանձնյակ է ապրում Հայաստանում, որոնք շարժվում են միգրացիոն երկու միջանցքով: Միջանցքներից մեկը հատում է հանքի տարածքը: Հանքի մշտադիտարկման գործընթացում ներգրավված հասարակական կազմակերպությունները բողոք են ներկայացրել Բեռնի կոնվենցիայի քարտուղարություն` Հայաստանի կառավարության դեմ: Բողոքի մեջ ՀՀ կառավարությունը մեղադրվում է Բեռնի կոնվենցիային համապատասխան էկոլոգիապես արժեքավոր տարածքներում ներդրումների և պահպանվող ցեղատեսակների և բնակմիջավայրերի գնահատման ընթացակարգերը չիրականացնելու մեջ»:

CEE Bankwatch Network»-ի զեկույցը Եվրոպական հանձնաժողովին կոչ է անում նախագծել հստակ տեսլական և հատկացնել միջոցներ հումքի արդյունահանման հետ կապված խնդիրները հաղթահարելու համար: ԵՄ-ն պետք է ձեռնարկի հետևյալ գործողությունները` իր զարգացման նոր մոդելի կայունությունը ապահովելու համար.

. Ռեսուրսների օգտագործման կրճատում` որպես նոր հանրային ֆինանսավորվող ցանկացած ծրագրի հիմքում ընկած սկզբունք
. Առավել քիչ շահագործող և թույնից զերծ տեխնոլոգիաների կիրառում
. Հին լեռնահանքային տեղանքների վերականգնում
. Հանքարդյունաբերական նախագծերի համար բնապահպանական, սոցիալական և մարդու իրավունքների խիստ և արդյունավետ վերահսկողություն
. Հանքերից և հարակից օբյեկտներից տուժած համայնքների խոսքի իրավունք:

Զեկույցի ամբողջական տարբերակը հասանելի է այս հղումով: :



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}