Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այս տարվա հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտած «Անշարժ գույքի հարկով հարկման նպատակով անշարժ գույքի շուկայական արժեքին մոտարկված կադաստրային գնահատման կարգը սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքը կառուցապատողների համար մի շարք խնդիրներ է առաջ բերել։

«Ըստ էության, օրենսդիրն ասում է, որ այսուհետ կառուցապատողը հարկ է տալու ոչ թե անշարժ գույքի նվազագույն արժեքի չափով, այլ՝ փաստացի գործող շուկայական արժեքով, որն իրավունք չունի պակաս լինել մոտարկված շուկայական արժեքից, իսկ նախկինում ասվում էր, որ այդ արժեքն իրավունք չունի պակաս լինելու անշարժ գույքի կադաստրային արժեքից։ Այս դեպքում կադաստրային արժեքով ու մոտարկված շուկայական արժեքով հաշվարկված թվերը կարող են խիստ տարբերվել»,- այսօր «Կառուցապատման արդի հիմնախնդիրները և դրանց լուծման եղանակները» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց «Կառուցապատողների հայկական ասոցիացիայի» խորհրդի անդամ Վահե Պետրոսյանը։

Նրա խոսքով, այս ապրանքային շուկայի մասնակիցներին օրենսդիրը տալիս է հնարավորություն՝  վաճառքի ժամանակ մինչև 20 տոկոսի չափով շուկայական արժեքից շեղվելու, մինչդեռ այս պարագայում կառուցապատողը զրկված է այդ իրավունքից, եթե ասվում է, որ նվազագույն վաճառքի գինը պետք է լինի ոչ պակաս, քան մոտարկված շուկայական գինը։

«Բացի այդ, մենք գիտենք, որ կառուցապատման ծրագրերը հաճախ 3-4 տարի են տևում, և եթե ես այսօր վաճառում եմ անշարժ գույքը, ապա 3 տարի հետո, երբ ես արդեն պետք է, օրինակ՝ տվյալ տան համար հարկ վճարեմ, հնարավոր է, որ մոտարկված արժեքը փոխվի, չէ՞ որ 3 տարին մեկ այն փոխվում է։ Ինչպես հայտնի է, ՀՀ-ում այսօր դոլարով է վաճառվում անշարժ գույքը, ու եթե օրինակ՝ այսօր կուրսը 500 դրամ է, իսկ 2 տարի հետո դա կարող է դառնալ 1000 դրամ, Կադաստրն էլի գույքի մոտարկված շուկայական արժեքը կփոխի։ Ստացվում է, որ ես արդեն այսօրվա, օրինակ՝ 500 հազարանոց ապրանքի համար պետք է 1 միլիոնին համապատասխան հարկ վճարեմ, ինչն, ըստ էության, կառուցապատման ոլորտը դարձնելու է անկանխատեսելի»,- ներկայացրեց նա։

Բացի այդ, մոտարկված շուկայական արժեքով հարկման նախագիծը անցումային դրույթներ չի սահմանել, ինչը Վահե Պետրոսյանի կարծիքով, լուրջ անորոշություն է առաջացնում։

Նա նշեց, որ հուվարի մեկի դրությամբ կան բազմաթիվ գնման իրավունքի գրանցում ստացած պայմանագրեր, որոնց փոխանցման ակտի դրույթը իրականացվելու է այս կամ եկող տարի։

«Եվ նախկինում շուկան այլ է եղել, հիմա՝ այլ։ Բացի այդ, մոտարկված շուկայական արժեքով հաշվարկված շուկայական արժեքը հանդիսանում է հարկման բազա, այսինքն՝ դրա վրա պետք է գա ԱԱՀ, հիմա մոտարկված շուկայական արժեքի վրա է գալիս այս ԱԱՀ-ն, իսկ մոտարկված շուկայական արժեքը գրեթե նույնն է, ինչ շուկայականը, հետևաբար, դրա մեջ արդեն բոլոր հարկերը հաշվարկված են։ Այսինքն՝ ԱԱՀ-ն երկու անգամ է ստացվում, դա էլ պետք է հաշվի առնել»,- ասաց նա։

Այժմ կառուցապատողներն առաջարկում են հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ կատարել, որպեսզի իրենց համար բեռը շատ մեծ չլինի։

«Կոստ Կոնսալտ» ընկերության  հիմնադիր Լևոն Կոստանյանն էլ նշեց, որ նշված խնդիրներին միջազգային հարթակներում տրվում են համապատասխան լուծումներ։

«Կա միջազգային պրակտիկա, որ մոտարկված շուկայական արժեքի հետ կապված անհամաձայնությունների դեպքում պետք է հիմնավորված հաշվետվություն ներկայացնել, որտեղ ցույց են տրվում իրական և մոտարկված շուկայական արժեքների տարբերությունները։ Բացի այդ, պետք է հասկանալ, որ ճակատային գծի և երրորդ գծի հողամասերը չեն կարող ունենալ նույն արժեքը, քանի որ գնային շեղումը 3-4 անգամ տարբերվելու է։ Դրա համար կարելի է այդ հարցը ևս ներառել նախագծում, եթե այդպիսին ներկայացվելու է»,- ասաց նա։

«Կառուցապատողների հայկական ասոցիացիայի» խորհրդի անդամ Արմեն Սաքապետոյանն էլ տեղեկացրեց, որ մոտարկված կադաստրային արժեքը գույքահարկի հարկման համար հիմք հանդիսացող ելակետն է։ Այսինքն՝ գույքահարկի հաշվարկման հարցով որևէ խնդիր չի առաջանում։

«Մեր խնդիրն այն է, որ պահանջ է դրվում, թե հարկը պետք է վճարվի ոչ պակաս, քան մոտարկված արժեքը»,- նկատեց նա։