Քաղաքական 19:35 19/02/2021 Հայաստան

Վահե Հովհաննիսյան․ «Կվազիպետության ճգնաժամը»

Այլընտրանքային նախագծեր խումբ Վահե Հովհաննիսյանը «Կվազիպետության ճգնաժամը» հոդված է հրապարակել․ որում մասնավորապես ասվում է․

«Երբ ես ասում եմ, որ Նիկոլն արդեն չկա, բավականին խելոք մարդիկ ինձ հակադարձում են՝ ո՞նց թե, կա։ Ես պատասխանում եմ՝ ինչո՞վ է դա արտահայտվում, ինչո՞վ է Նիկոլը իշխանություն, ի՞նչ ազդեցություն ունի։ Պատասխանն այսպիսին է. մի կողմից՝ նա իրոք չկա, պետության հետ նրա առնչությունը նվազագույն է, բայց մյուս կողմից էլ՝ դեռ կա։ Դեռ նա´ է իշխանություն համարվում։

Իշխանափոխությունը կվազիպետությունում

Այս իշխանության լինել-չլինելու կոնֆլիկտը մենք քննարկում ենք դասական պետության համատեքստում։ Այդ պատճառով չենք գտնում պատասխանը։ Խնդիրն արդեն Մեկ հոգու լինել-չլինելը չէ, այլ՝ հենց Հայաստանն է վերածվել կվազիպետության, և այդ պատճառով էլ դասական լուծումները, իշխանափոխության դասական մոդելները չեն գործում։

Ես ինքս չգիտեմ, թե կվազիպետություններում իշխանափոխության խնդիրն ինչպես է լուծվում։ Նախադեպերը շատ չեն, Հայաստանում ընդհանրապես չեն եղել։ Աբխազիայում, օրինակ, կարող են հավաքվել մի քանի խոշոր ընտանիքների համախոհներ, տարաձայնությունը լինի ասենք, մանդարինի արտահանման բիզնեսը, մտնել կառավարական շենքեր, այդ ընթացքում Մոսկվայից կժամանի նրանց կուրատորներից մեկն ու կկարգավորի հարցերը։ Ղրղզստանում ձիերով, մահակներով կարող են հեռու-մոտիկ աուլներից հավաքվել, դարձյալ մի քանի խոշոր ցեղախմբերի կոնսենսուս լինի, ու քշեն գործող իշխանությանը։
Հայաստանի մասով այս պահին դժվար է գուշակություններ անել։
Բայց ակնհայտ է, որ մենք դառնում ենք կվազիպետություն, ու գործընթացները գնում են ոչ թե նորմալ պետություններին բնորոշ ստանդարտներով, այլ՝ չկայացած, թերի պետությունների մենյուից։


Իշխանությունը Կվազիպետությունում

Ի՞նչ է այսօրվա Հայաստանի իշխանությունը. պարզվում է, որ եթե դու ունես լոյալ ոստիկանություն, թիկնազոր ու 80-քանի ուսապարկ-պատգամավոր, դու իշխանություն ես։
Մնացածը երկրորդական են՝ պատերազմը, պարտությունը, Արցախը, Սյունիքը, հանրային կարծիքը, մեդիա-տրամադրությունները, նախագահի ինստիտուտը, հոգևոր առաջնորդների հորդորը, Մայր բուհի կոչը, Ազգային Ակադեմիայի կոչը, երկրի գիտակրթական վերնախավը, քեզ մերժած մարզերը  և այլն։
Եթե նկատել եք, Փաշինյանը ցուցադրաբար օտարվել է երկրի խնդիրներից։ Դա շատ բնական ռեակցիա է։ Չի խոսում, այլևս լայվ չի մտնում։ Ինքը չի համարում, որ ինքը պետության առաջ ունի պարտավորություններ, որ ինքը պետության վարչապետն է։ Ինքն իրեն ընկալում է ուղղակի վարչապետ։ Դասական պետության մեջ լինում է պետության վարչապետ, կվազի պետություններում՝ ուղղակի վարչապետ։ Էքզյուպերիի հայտնի ստեղծագործության այսինչ մոլորակի թագավորի պես՝ ինքն իրեն թագավոր։
Հիմնականում ամեն տեղ դիմակով է, նույնիսկ չի ուզում, որ իր դեմքը տեսնեն, հիշեն. ուղղակի թողեք մնամ վարչապետ։

Ու պարզվում է, որ ոստիկանություն, թիկնազոր և անհրաժեշտ X քանակի պատգամավոր ունենալը բավարար է իշխանություն կոչվելու համար։ Ամբողջ խնդիրն այն է, որ դա բավարար չէ պետություն կոչվելու համար։

Վտանգը նրանում է, որ Հայաստանում բոլոր ինստիտուտներն ու պրոցեսներն են սրընթաց «կվազիացվում»։
Մենք ունենք կվազիընդդիմություն, կվազիհասարակություն, կվազիտնտեսություն, կվազիբյուջե, կվազիԲԴԽ և այլ  և այլն։ Նույնիսկ մեր զգացմունքներն են դառնում այդպիսին։ Միայն կվազիվշտի պարագայում է հնարավոր այսօրվա ճոխ ու աղմկոտ հարսանիքների ու քեֆերի իրողությունը։ Գուցե հենց այդ կվազիզգացմունքներն ու կվազիպատկերացումներն են Նիկոլի գոյության մեխանիզմները։
Մենք ունենք կվազիքաղաքական պրոցես, որի ծավալները չեն գերազանցում Երևանի փոքր կենտրոնը, և ոչ ոք հարկ չի համարում երկիրը ընկալել ամբողջությամբ։
Եվ, վերջապես, ունենք կվազիիրականություն՝ իբր իշխանություն, իբր միասնական ընդդիմություն, իբր տնտեսություն, իբր հետպատերազմյան վիճակ, իբր հասարակություն, իբր Արցախ, իբր ռուսների կողմից երաշխավորված անվտանգություն և իբր վերահաս վտանգների հանրային գիտակցում։
              
Կվազի ժամանակահատվածը

Այն փուլը, որում մենք հիմա ապրում ենք, կվազիժամանակահատված է, և որպես այդպիսին՝ ունի իր տրամաբանությունը։ Մեզ թվում է, թե մենք ունենք ժամանակ՝ սպասելու, մտածելու, ավելի հանդարտ որոշումներ կայացնելու համար։
Իրականությունն այն է, որ մենք ընդհանրապես ոչ մի բանի ժամանակ չունենք։
Այս կարճ կվազիժամանակահատվածում ունենալու ենք 2 զուգահեռ պրոցես.

ա/ Իշխանական նեղ թիմը սկսելու է (ոմանք պնդում են՝ արդեն սկսել է) վայրի փող աշխատել։ Բոլոր հնարավոր և անհնար ձևերով փող աշխատել, որովհետև այլ ֆունկցիա կամ առաքելություն իրենք չունեն և դա շատ լավ գիտեն։ Դա լինելու է Հայաստանի պատմության ամենաանթաքույց թալանը՝ աֆրիկյան չկայացած պետությունների պես։ Տարբեր բիզնեսներից, վարկերից, պետության անունից վերցվող պարտքերից։ Իշխանական նեղ խումբը չի տիրապետելու պետական համակարգին, ոչ ոք չի աշխատելու։ Պետական թալանի այս որակը լինելու աննախադեպ երկրի պատմության մեջ։ Տանել ումից ինչ հնարավոր է՝ առանց բարոյական և օրինական ստոպերի։

Բ/ Սրընթաց գնալու է պետության փլուզման պրոցեսը։ Այնքան սրընթաց, որ ռուս խաղաղապահներն «ուշանալու» են։ 

Փետրվարի 20-ին հանրահաք մարդիկ գնալու են տարբեր մոտիվացիաներով։ Կարծում եմ՝ առաջիկայում հաջողվելու է ավելի նորմալ իշխանություն ձևավորել։ Բայց շատ կարևոր է, որ վաղը հրապարակում մեծ թիվ կազմեն այն մարդիկ, ովքեր գիտակցում են, որ խնդիրը կվազիպետության մերժումն է, նպատակն առողջ ժամանակակից պետությունն է։ Թող այն լինի խնդիրներով լիքը, մեծ պարտքով, արտագաղթով, վիրավոր։ Բայց զարգացման հնարավորությունն իրական պետությունն է, որ կտա ամեն ինչ շտկելու, վերականգնվելու հնարավորություն։ Եթե այսպես մտածողների թիվը վաղը շատ եղավ հրապարակում՝ հաջողությունը կլինի արագ և ճիշտ որակի, և մենք կհասկանանք, որ կարևորը մենք ենք, կարևորը հրապարակն է, ոչ թե հարթակը՝ իր  այսօրվա բովանդակությամբ»։

 

 

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:16
Պուտինը Կրեմլում բանակցություններ է վարել Ֆիկոյի հետ
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Կրեմլում բանակցություններ է վարում Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիկոյի հետ։ Այս մասին Telegram ալիքում հայտնել է...
Աղբյուր` Panorama.am
23:02
Խոմեյնին կանխատեսել է Սիրիայում երիտասարդներից կազմված ուժեղ և արժանի դիմադրության խմբի ի հայտ գալը
Մարգարեի դստեր՝ Ֆաթիմա Զահրայի, ինչպես նաև Իմամ Խոմեյնիի ծննդյան տարեդարձին, մի խումբ մարդիկ, անցյալ տարիների ավանդույթի համաձայն, հանդիպել են...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Սիրիայում կատարվածի մասով Իրանը դեռ իր վերջնական խոսքը չի ասել թե‘ Թուրքիային և թե‘ Ռուսաստանին. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է. «Իմ կարծիքով Սիրիայում կատարվածի մասով Իրանը դեռ իր վերջնական խոսքը չի ասել թե‘ Թուրքիային և...
Աղբյուր` Panorama.am
21:08
Ընդամենը 10 օրից մեզ թալանից փրկողների շնորհիվ կունենանք երկու անգամ ավելի շրջհարկ, տասնյակ անգամ ավելի գույքահարկ. Սամսոն Գրիգորյան
«Կասեցում» քաղաքացիական շարժման համակարգող, գործարար Սամսոն Գրիգորյանը իր Facebook-յան էջում գրել է. «Դե ինչ տիկնայք և...
Աղբյուր` Panorama.am
20:55
Եմենի հութիներն հայտնում են, թե խոցել են ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի կործանիչը, ԱՄՆ-ը այլ վարկած է ամտուցում
Եմենի Անսար Ալլահ շարժման մարտիկները (Հութիներ) Կարմիր ծովում ավիակիր «Հարրի Թրուման»-ի վրա հարձակման ժամանակ խոցել են ԱՄՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Հայաստանը հայտնվել է ազգային աննախադեպ մարտահրավերների և անորոշության շրջանում. Վարդան Օսկանյան
ՀՀ ԱԳ նախկին նախարար Վարդան Օսկանյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է. «2024-ի ավարտին ակնհայտ է, որ Հայաստանը հայտնվել է ազգային աննախադեպ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:38
Հայաստանի դպրոցականների շրջանում առկա է Դանինգ-Կրյուգերի էֆեկտ. որքան քիչ գիտես, այնքան ավելի վստահ ես. Սերոբ խաչատրյան
ԵՊՀ դասախոս, կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը գրում է. «Մի քանի օր առաջ հրապարակվել էին Մաթեմատիկայի և Բնագիտության TIMSS-2023...
Աղբյուր` Panorama.am
18:45
Ու ոչ մեկի մոտ կոգնիտիվ դիսոնանս կարծես թե չի առաջանում. Կարեն Վրթանեսյան
Ռազմական հարցերով փարձագետ Կարեն Վրթանեսյանը գրում է. «ՆԳՆ ոստիկանները նռնակներ են նետում խաղաղ հավաքը լուսաբանող լրագրողների վրա։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Խամենեին Իսրայելին սպառնում է ոչնչացմամբ
Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեին հերթական անգամ հայտարարել է, որ Իսրայելը կոչնչացվի։ Նրա խոսքով, դա տեղի կունենա իրանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
45 տարի առաջ այս օրը Հայոց ցեղասպանության արդարության մարտիկները Փարիզում «ճամփու դրեցին» Թուրքիայի դեսպանատան կցորդին. Էդգար Էլբակյան
Քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը ֆոյսբուքի իր էջում գրում է․ «45 տարի առաջ այս օրը՝ 1979 թ․ դեկտեմբերի 22-ին, Հայոց ցեղասպանության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Վրաստանի վարչապետը Զուրաբիշվիլուն սպառնացել է քրեական պատասխանատվությամբ
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն հայտարարել է, որ նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին քրեական պատասխանատվության կենթարկվի երկու գործով, եթե նա...
Աղբյուր` Panorama.am
15:46
Սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 քաղաքացի
Սպիտակի ԲԿ-ից հայտնում են, որ սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 տուժած «Երեկ` դեկտեմբերի 21-ին, սննդային թունավորումով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:21
Նախարարի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ
ՀՀ ՏԿԵ նախարարությունից տարածել են նախարար Դավիթ Խուդաթյանի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ։ ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Իրանի և Ադրբեջանի սահմանամերձ Աստարա քաղաքում բեռնատարի ռուս վարորդին սպшնված են գտել
Իրանի հյուսիսում գտնվող Գիլան նահանգում բեռնատարի սպանված ռուս վարորդի դի է հայտնաբերվել; Դեպքի մասին «ՌԻԱ նովոստի»-ին հայտնել են...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Նստել, նայում եմ նկարիդ... ծնունդդ շնորհավոր ասե°մ, թե լռեմ մրմուռով. Կարին Տոնոյան
Կարին Տոնոյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրել է. «Շուտով կլուսանա, Մեն.... չմոռանաս, առավատյան 7:20 պիտի ծնվես, լույսս, չմոռանաս.... 4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:53
Առաջիկա շաբաթվա եղանակի տեսությունը
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից հայտնում են. Երևան քաղաքում` Դեկտեմբերի 22-ի երեկոյան, 24-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Պուտինը հնարավոր է համարել ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի միջև հարաբերությունների բարելավումը
Վլադիմիր Պուտինը հնարավոր է համարել Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև հարաբերությունների բարելավման հնարավորությունը։ Այդ մասին նա հայտարարել...
Աղբյուր` Panorama.am
12:11
Թուրքիայում ուղղաթիռը մխրճվել է հիվանդանոցի շենքի մեջ
Թուրքիայի Մուղլա քաղաքում ուղղաթիռը վթարի է ենթարկվել հիվանդանոցի շենքին բախվելուց հետո։ Դեպքի մասին կիրակի օրը հայտնել է Habertürk...
Աղբյուր` Panorama.am
12:02
Շենքերից մեկի բնակարանում հայտնաբերվել է տղամարդու մшրմին
Դեկտեմբերի 22-ին, ժամը 09:30-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչության Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Հաճելի անակնկալ՝ հայկական հյութեր և կոմպոտներ Իսրայելի հարավում գտնվող Բեեր Շևայի քաղաքի խանութում. Ալեքսանդր Լապշին
Ռուս-իսրայելցի բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է. «Հաճելի անակնկալ՝ հայկական հյութեր և կոմպոտներ Իսրայելի հարավում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:40
Այսօրվա և առաջիկա երեք օրերի եղանակի տեսությունը
Երևանում դեկտեմբերի 22-ի գիշերը, 23-ին, 25-26-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 22-ի երեկոյան, 24-ի գիշերը հնարավոր է թույլ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
«Թիթեռի» որդին և ընկերը եկել են հաշվեհարդարի, ինչի հետևանքով վիրավոր կա
Դեկտեմբերի 16-ին ժամը 16։40-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչությունում և ՀՀ ՆԳՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:48
Կամչատկայում անհետացած Ան-2 ինքնաթիռը հայտնաբերվել է
Կամչատկայում անհետացած Ան-2 ինքնաթիռը հայտնաբերվել է, ինքնաթիռում գտնվող մարդիկ ողջ են։ Այդ մասին հայտարարել է Կամչատկայի երկրամասի ԱԻ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Հայաստանի ավտոճանապարհներին տեղ-տեղ մերկասառույց կա
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ։ «Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
23:07
Այս նախաբանի պատճառը Panorama.am-ի հարցմանը «Իմ քայլը» հիմնադրամից տրված ցինիկ պատասխանն է. «Հրապարակ»
Վախթանգ Սիրադեղյանը «Հրապարակ»-ում գրում է. «Ժամանակին շուրջ 10 տարի զբաղվել եմ լրագրությամբ, հետո անցել այլ աշխատանքի,...
Աղբյուր` Panorama.am
22:47
Նազենի Հովհաննիսյան. Մայրս երեք սիրած արտահայտությունն ուներ
Հաղորդավարուհի, դերասանուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «մի մոլորակ կա երկնքում. Մայրս է... Կիրակիները՝ խնկաբույր, մորս հոտն...
Աղբյուր` Panorama.am
22:36
Իմ միակ այիբը եղել է այն, որ Նիկոլի իշխանության օրոք Գեղարքունիքի մարզպետ եմ եղել. Իշխան Սաղաթելյան
ՀՅԴ ԳՄ անդամ, ԱԺ դաշնակցական Իշխան Սաղաթելյանը տարիներ առաջ հայտարարգրել է 8 մլն դրամարժողությամբ մատանի։ Tribune.am-ին այսօր տված...
Աղբյուր` Panorama.am
21:42
«Փյունիկի» հարձակվողն ամուսնացել է
«Փյունիկի» հարձակվող Սանի Բուհարին ու նրա ընտրյալ Նանան ամուսնացել են։ Այս մասին հայտնում են ակումբից՝ նորապսակներին աղթելով...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Այսօր Ադրբեջանն օկուպացրած Շուշի է տեղափոխել 191 ադրբեջանցու
Ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից օկուպացրած Արցախի Շուշի բերդաքաղաք է այսօր տեղափովել 191 ադրբեջանցի։  49 ընտանիքների անդամներին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:41
Թիվ 77 երթուղին սպասարկող ավտոբուսը վրաերթի է ենթարկել ինքնագլորով ընթացող 2 անչափահաս տղաների
Այսօր արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Ժամը 11:50-ի սահմաններում Մաշտոցի պողոտա-Իսահակյան փողոցի խաչմերուկում Երևանի բնակիչ 54-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
12:25 21/12/2024

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}