Առողջություն 20:00 06/03/2021 Հայաստան

Յուրաքանչյուր 7 երեխայից 1-ը 2020-ի մեծ մասն ապրել է մեկուսացման պայմաններում՝ վտանգելով իր հոգեկան առողջությունը. ՅՈՒՆԻՍԵՖ

ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն այսօր նախազգուշացնում է, որ աշխարհում 7 երեխայից առնվազն 1-ը, կամ 332 միլիոն երեխա, իր երկրում COVID-19 համավարակի մեկնարկից հետո, արդեն առնվազն ինը ամիս ապրում է պարտադիր կամ կամավոր մեկուսացման պայմաններում` դրանով իսկ վտանգելով սեփական հոգեկան առողջությունն ու բարեկեցությունը: Այս մասին հայտնում են ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան գրասենյակից։ 

Չնայած վերջին մեկ տարում գրեթե բոլոր երեխաների կյանքում որոշակի սահմանափակումներ առկա են եղել՝ Օքսֆորդի համալսարանի COVID-19 Պետական արձագանքման հսկիչի տվյալների հիման վրա իրականացված ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի նոր վերլուծությունը բացահայտում է աշխարհում ամենաերկարատև մեկուսացման պայմանները:

Վերլուծության համաձայն՝ աշխարհի 139 միլիոն երեխա, այդ թվում՝ Պարագվայի, Պերուի և Նիգերիայի նման երկրներում ապրող երեխաները, առնվազն ինը ամիս ապրել է պարտադիր մեկուսացման պայմաններում` սկսած 2020 թ. մարտի 11-ից, երբ COVID-19-ը համավարակ ճանաչվեց։ Մյուսները, այսինքն՝ գրեթե 193 միլիոն երեխա, նույնքան ժամանակահատված ապրել է կամավոր մեկուսացման պայմաններում:

«Համավարակի հետևանքով համապետական արգելափակումների և տեղաշարժի սահմանափակումների պատճառով այս տարին երկար թվաց բոլորիս, բայց հատկապես՝ երեխաների համար։ Երբ շարունակ կտրված ես սիրելի ընկերներից և բարեկամներից, կամ, գուցե, մեկ տան մեջ փակված ես բռնարարի հետ, դրա ազդեցությունը կարող է բավական ծանր լինել: Շատ երեխաներ վախ, միայնություն, անհանգստություն են զգում, և մտահոգվում են իրենց ապագայի համար: Մենք, այս համավարակից պետք է դուրս գանք՝ ավելի մեծ ուշադրություն դարձնելով և, ըստ արժանավույն, կարևորելով, երեխաների և պատանիների հոգեկան առողջությունը»,- ասել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Հենրիետա Ֆորը:

Համավարակի երկրորդ տարվա սկզբին արդեն ակնհայտ է դրա բացասական ազդեցությունը երեխաների և երիտասարդների հոգեկան առողջության և սոցիալ-հոգեբանական վիճակի վրա: Լատինական Ամերիկայում և Կարիբյան կղզիներում երիտասարդների շրջանում վերջերս, անցկացրած ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի U-Report հետազոտության ընթացքում պարզվել է, որ 8,000 մասնակիցներից մեկ քառորդից ավելին անհանգստություն է զգացել, իսկ 15%-ը՝ դեպրեսիա է ունեցել:

Դեռ համավարակից առաջ հոգեկան առողջության ռիսկի բեռն արդեն իսկ ծանր էր երեխաների ու երիտասարդների վրա. բոլոր հոգեկան խանգարումների կեսը զարգանում է մինչև 15 տարեկանը, իսկ 75%-ը՝ մինչ վաղ դեռահասություն: Ամեն տարի ինքնասպանության հետևանքով մահացող 800,000 մարդկանց մեծ մասը երիտասարդներ են, իսկ 15-19 տարեկան դեռահասների մահվան երրորդ հիմնական պատճառն ինքնավնասումն է: Հատկապես բարձր են ցուցանիշները դեռահաս աղջիկների շրջանում: Հաշվարկված է, որ աշխարհում ամեն 4 երեխայից 1-ն ապրում է հոգեկան խանգարում ունեցող ծնողի հետ:

Տանը բռնության ենթարկվող, անտեսվող կամ շահագործվող երեխաներից շատերը սահմանափակումների պայմաններում մնում են բռնության հետ դեմ առ դեմ՝ առանց ուսուցիչների, ընտանիքի կամ հասարակության աջակցության: Իսկ բնակչության խոցելի խմբերի երեխաների, օրինակ՝ փողոցում ապրող ու աշխատող, հաշմանդամություն ունեցող, կամ հակամարտությունների պայմաններում ապրող երեխաների հոգեկան առողջության կարիքները լիովին են անտեսվում:

ԱՀԿ-ի տվյաների համաձայն՝ COVID-19 համավարակը հոգեկան առողջության կարևոր ծառայությունների աշխատանքը խափանել կամ դադարեցրել է աշխարհի երկրների 93 տոկոսում, մինչդեռ հոգեկան աջակցության պահանջարկը գնալով աճում է: Չինաստանի 194 քաղաքներում կատարված ուսումնասիրությունը պարզել է, որ հարցվածների 16%-ը համավարակի ընթացքում ունեցել են միջինից ծանր դեպրեսիվ ախտանիշներ, իսկ 28%-ը՝ միջինից ծանր անհանգստության ախտանիշներ:

Նման պայմաններում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն աջակցում է կառավարություններին և գործընկեր կազմակերպություններին՝ մանկական ծառայություններին առաջնահերթություն տալու և դրանք ներդնելու գործում: Օրինակ, Ղազախստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը գործարկել է երեխաների համար անհատական առցանց խորհրդատվական ծառայությունների պլատֆորմ` զուգահեռ՝ դպրոցներում հեռավար ուսուցում կազմակերպելով հոգեկան առողջության մասնագետների համար: Չինաստանում երեխաների անհանգստությունը նվազեցնելու նպատակով ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը և սոցիալական ցանցերի «Kuaishou» ընկերությունն առցանց մարտահրավեր են գործարկել:

Այս տարի ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն իր «Երեխաների իրավիճակն աշխարհում» հերթական երկամյա հեղինակային զեկույցը նվիրելու է երեխաների և դեռահասների հոգեկան առողջությանը՝ փորձելով բարձրացնել համաշխարհային մարտահրավերի վերաբերյալ իրազեկությունը և տալ լուծումներ, ինչպես նաև խրախուսել, որ պետություններն այդ խնդրին ավելի մեծ ուշադրություն դարձնեն:


«Եթե մինչև COVID-19 համավարակը մենք լիովին չէինք հասկանում խնդրի հրատապությունը, հիմա միանշանակ դա հասկանում ենք։ Պետությունները պետք է լուրջ ներդրումներ անեն՝ համայնքներում և դպրոցներում երիտասարդներին և նրանց խնամողներին տարամադրվող հոգեկան առողջության և աջակցության ընդլայնված ծառայությունների զարգացման ուղղությամբ: Մեզ անհրաժեշտ են նաև ծնողավարության ավելի ընդգրկուն ծրագրեր՝ անապահով ընտանիքների երեխաներին տանը անհրաժեշտ աջակցություն տրամադրելու և նրանց պաշտպանելու համար»,- ավելացրել է տիկին Ֆորը:

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:21
ԱԺ նախկին պատգամավոր Լևոն Սարգսյանը դատապարտվել է 9 տարի ժամկետով ազատազրկման
Դատախազությունից հայտնում են․ «Առանձնապես խոշոր չափերով գույք հափշտակելու նպատակով խմբի կողմից կազմակերպված ավազակություն կատարելու...
Աղբյուր` Panorama.am
18:11
Սիրիայի Մանբիչ շրջանում լարվածությունը պահպանվում է
Թեև Սիրիայի դեմոկրատական ուժերի (ՍԴՈւ) և Թուրքիայի աջակցած խմբավորումների միջև բախումները մեղմացել են, բայց Սիրիայի Մանբիչ շրջանում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ատեստավորմանը մասնակցած 310 մանկավարժական աշխատողներից 89%-ը հաղթահարել է նվազագույն շեմը
Այս տարի առաջին անգամ անցկացվել է նախնական մասնագիտական և միջին մասնագիտական կրթական ծրագիր իրականացնող ուսհաստատությունների մանկավարժական աշխատողների պարտադիր ատեստավորումը:
Աղբյուր` Panorama.am
17:55
Խոշոր հրդեհ է բռնկվել Բաքվում
Բաքվի Յասամալ թաղամասի բազմաբնակարան շենքի բնակարաններից մեկում  խոշոր հրդեհ է բռնկվել։ Դեպքի վայր են ժամանել հրշեջ, փրկարարական խմբեր։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Պետությունն ավտոմատ կերպով դրդում է հանցագործության, անցել են կացնային մեթոդների. Կարեն Ավագյան
Տարվա ամփոփիչ ասուլիսի ժամանակ Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննսիյանն ասաց թե առաջիկայում էլ հանդես են գալու  արտոնությունների չեղարկման...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Հայտնի են հունվարին 12-րդ դասարանի սովորողների պետական ավարտական քննությունների օրերը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի հրամանով հաստատվել է 2024-2025 ուսումնական տարվա հունվար ամսին 12-րդ դասարանի սովորողների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Բազմազավակ ընտանիքների երեխաներն ավելի ազնիվ են ու ավելի հակված համագործակցության. Գիտնականներ
Կանադայի՝ Բրոք ու Քալգարի համալսարանների համատեղ հետազոտության համաձայն, այն երեխաները, որոնք մեծանում են  բազմանդամ ընտանիքներում, այսինքն...
Աղբյուր` Panorama.am
17:21
«Քրիստինան ճանապարհն ընտրեց առանց ինձ». դերասան Եվգենի Պրոնինին լքել է հայ կինը
Ռուս ճանաչված դերասան 44-ամյա Եվգենի Պրոնինը սոցիալական ցանցում հայտնել է կնոջից՝ Քրիստինա Առուստամովայից բաժանվելու մասին։ Զույգը միասին է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:32
Մաhաgել է քանդակագործ, վաստակավոր նկարիչ Օհան Պետրոսյանը
Մահացել է քանդակագործ, Հայաստանի նկարիչների միության անդամ, Հայաստանի վաստակավոր նկարիչ Օհան Պետրոսյանը: Նկարիչների միությունից հայտնում են,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:27
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկն աջակցել է ջազմեն Լևոն Մալխասյանի համերգին
ՎՏԲ-Հայաստան  Բանկի աջակցությամբ կայացավ Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր արտիստ Լևոն Մալխասյանի ծննդյան 80-ամյակին նվիրված համերգ։ ՀՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:22
Տոնական օրերին ինչպես աջակցել դեմենցիա ունեցողներին
Դեմենցիա ունեցողները շատ զգայուն են առօրյա փոփոխությունների հանդեպ: Տոնական օրերին շատ կարևոր է նրանց աջակցելը, քանի որ առօրյան փոխվում է`...
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանում Ամանորին նվիրում են ավելի թանկ նվերներ, քան մյուս երկրներում. Wildberries-ի ուսումնասիրությունը
Հայաստանում Ամանորին ավելի թանկ նվերներ են պատվիրում, քան այլ երկրներում, որտեղ ներկայացված է Wildberries-ը։ Նման եզրահանգման է եկել...
Աղբյուր` Panorama.am
16:01
Էրդողան. Սիրիայում ահաբեկիչները կա՛մ վայր կդնեն զենքերը, կա՛մ կթաղվեն
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ իր երկիրը մտադիր է վերջ դնել Սիրիայում ահաբեկչական անջատողական կազմակերպությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
15:55
Քովիդ թեսթս կրկին դրական է. Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանի քովիդ թեսթը կրկին դրական է։ «Քովիդ թեսթս կրկին դրական է: Մինչև առողջանալս կաշխատեմ որոշակի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:44
Ադրբեջանում դեկտեմբերի 26-ին սուգ է հայտարարված
Դեկտեմբերի 25-ին Բաքու-Գրոզնի չվերթ իրականացնող Embraer 190 մարդատար ինքնաթիռի վթարի կապակցությամբ Ադրբեջանում դեկտեմբերի 26-ին սուգ է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:42
Կոնվերս Բանկի Card2Card արշավի մրցանակները հանձնվել են հաղթողներին
Կոնվերս Բանկն ամփոփել է Visa քարտապանների համար արշավի արդյունքները. Card2Card փոխանցումների ծավալով 1-5 հորիզոնականները զբաղեցրած հաճախորդներին...
Աղբյուր` Panorama.am
15:36
Փաշինյանի մասնակցությունը ԵԱՏՄ գագաթնաժողովին լիաֆորմատ է լինելու. Պեսկով
Նիկոլ Փաշինյանը տեսակապով լիարժեքորեն կմասնակցի Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) գագաթնաժողովին, թեև անձամբ չի ներկայանա՝ կորոնավիրուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:29
Արթուր Սոքոյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց վարչական հսկողությունը վերացվեց. Փաստաբան
Արթուր Սոքոյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց վարչական հսկողությունը վերացվեց։ Այս մասին տեղեկացնում է փաստաբան Էրիկ Ալեքսանյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:23
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևանում դեկտեմբերի 25-ի ցերեկը, 26-ին, 27-ի գիշերը, 29-ի ցերեկը, 30-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 27-ի ցերեկը, 28-ին և 29-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:17
Դաշնակցային պարտավորությունները սկսեցին չաշխատել, ստատուս-քվոն փոխվեց. Կոնջորյանը՝ Արցախի հարցում դիրքորոշումները փոխելու մասին
«Ամեն ինչ տեղի է ունեցել հրապարակային։ Երբ որ պատերազմից հետո մենք ունեինք նոր իրավիճակ, երբ որ գետնի վրա կար նոր ստատուս-քվո, երբ որ մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:00
Քաղաքագետ. ՔՊ որոշ պատգամավորների կանխատեսումները ցուրտ ու մութ տարիների մասին արագորեն իրականություն են դառնում
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը, արձագանքելով Փաշինյանի Ռուսաստան չմեկնելուն ու դրան հաջորդած Վ. Պուտինի խոսնակի հայտարարությանը, գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Ռուսաստանի ազգային հավաքականը հնարավոր է ընկերական հանդիպում անցկացնի Հայաստանի ընտրանու հետ
Ռուսաստանի ֆուտբոլի հավաքականը նախատեսում է 2025 թվականի առաջին կեսում մի քանի հանդիպում անցկացնել եվրոպական թիմերի հետ։ Այս մասին Ռիա Նովոստիին...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Անդրեի կինն առաջին անգամ երեխայի հետ լուսանկար է հրապարակել
Երգիչ Անդրեի ու նրա կնոջ՝ երգչուհի Անի Օհանյանի ամուսանլուծության մասին լուրերը շարունակում են ակտիվ տարածել։ Բաժանության լուրն անարձագանք են...
Աղբյուր` Panorama.am
14:23
Թուրքիան Հալեպում հյուպատոսություն կբացի
Թուրքիան շուտով հյուպատոսություն կբացի Հալեպում։ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այդ մասին հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը։ «Մենք վերաբացել...
Աղբյուր` Panorama.am
14:13
Կուբանում նավթի արտահոսքի պատճառով երկրամասային արտակարգ դրություն է մտցվել
Կրասնոդարի երկրամասի նահանգապետ Վենիամին Կոնդրատևը հայտնել է, որ երկրամասում արտակարգ դրություն է մտցվել Անապայի ափ նավթամթերքների շարունակական...
Աղբյուր` Panorama.am
13:53
Որոնք են արգանդի արտանկմնա պատճառները. Մանրամասնում է գինեկոլոգը
Արգանդի արտանկման դեպքում արգանդը մասամբ կամ ամբողջությամբ դուրս է գալիս սեռական ուղիների միջոցով:  Մանկաբարձ-գինեկոլոգ Արսեն Սարգսյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:53
Ալիևը չի մասնակցի ԱՊՀ-ի ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը զանգահարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին և ցավակցություն հայտնել Ակտաուում ադրբեջանական ընկերության...
Աղբյուր` Panorama.am
13:42
Փաշինյանն ցավակցել է Բաքու-Գրոզնի ավիավթարի զոհերի ընտանիքներին
Նիկոլ Փաշինյանն ցավակցել է Բաքու-Գրոզնի ավիավթարի զոհերի ընտանիքներին։ «Ցավակցում եմ Բաքու-Գրոզնի չվերթի զոհերի ընտանիքներին։ Առօրյա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Կխստացվի հետիոտնի կողմից չնախատեսված վայրով ճանապարհն անցնելը. ՆԳՆ
Քաղաքացիներից ստացված առաջարկների քննարկման արդյունքում մշակվել են մի շարք նախագծեր, որոնք կլավարկեն նրանց կյանքը և կդյուրացնեն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:26
Կրեմլում հույս ունեն, որ Փաշինյանը վաղը տեսակապով կմասնակցի ԵԱՏՄ գագաթնաժողովին. Պեսկով
Կրեմլն ակնկալում է, որ Փաշինյանը վաղը Սանկտ Պետերբուրգում կայանալիք ԵԱՏՄ գագաթնաժողովին կմասնակցի տեսակապի միջոցով։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Աշխարհի առաջնությունից առաջ ինձ «подножка տվեց» Սիմոն Մարտիրոսյանը. Փաշիկ Ալավերդյան
12:02 25/12/2024

Աշխարհի առաջնությունից առաջ ինձ «подножка տվեց» Սիմոն Մարտիրոսյանը. Փաշիկ Ալավերդյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}