Մշակույթ 18:38 13/03/2021 Հայաստան

...Երկիր իմ որբ, արնաքամ ու ավերակ. Եղիշե Չարենցի ծննդյան օրն է

«Մեր դարի ճակատը պսակված է մի շարք բանաստեղծների պայծառ անուններով, Ֆրանսիայում՝ Ապոլիներն ու Էլյուարտը, Գերմանիայում՝ Ռիլկեն, Իսպանիայում՝ Գարսիա Լորկան, Ռուսաստանում՝ Մայակովսկին ու Եսենինը, Հայաստանում՝ Չարենցը ու Իսահակյանը»,- գրել է ֆրանսիացի գրող և քաղաքական գործիչ
Լուի Արագոնը։

Արագոնը Չարենցին համարում է հազվագյուտ հանճարներից մեկը, որը նոր շունչ, նոր որակ է բերում 20-րդ դարի գրականությանը։

Այսօր 20-րդ դարի հայ նշանավոր բանաստեղծ Եղիշե Չարենցի ծննդյան օրն է։

Ավանդույթի համաձայն, այսօր Չարենցի ժառանգները, չարենցագետներն ու չարենցասերները, ուսանողները, պոետի անունը կրող դպրոցի աշակերտները այցելում են Չարենցի հուշահամալիր, ծաղիկներ խոնարհում, արտասանում մեծ պոետի բանաստեղծությունները։

Եղիշե Չարենցը (Սողոմոնյան) ծնվել է 1897 թվականին Կարսում, գորգավաճառ Աբգար Սողոմոնյան-Մարգարյանցի (Աբգար աղա) ընտանիքում։

Ապագա պոետն իր սկզբնական կրթությունը ստանում է Ջամբազյանի դպրոցում: 1908-12թթ. պատանի Եղիշեն սովորում է Կարսի ռեալական դպրոցում: 1912թ. Թիֆլիս լույս տեսնող «Պատանի» ալմանախում տպագրվում է Չարենցի առաջին բանաստեղծությունը:

Ստանալով հնգամյա կրթություն` արդեն ձևավորվող պոետն իր գիտելիքները հարստացրել է անդադար կարդալու միջոցով: 1914թ. Կարսում լույս է տեսել գրողի «Չարենց» գրական կեղծանունով «Տխուր ու գունատ աղջկա 3 երգերը…» բանաստեղծությունների ժողովածուն։ 1915 թ-ին Թբիլիսում լույս է տեսնում «Կապուտաչյա հայրենիք» պոեմը։

Չարենցը «Կապուտաչյա հայրենիք» անավարտ պոեմը գրել է 1915 թվականի, երբ ընդամենը 18 տարեկան էր։ Հայրենիքի ցավը, հայրենիքի հանդեպ տածած իր զգացմունքները հանձնում է թղթին։ Ինչ իմանար պոետը, որ մեկ դար հետո հայրենիքն ապրելու է նույն ցավը, նորից տեսնելու է պատերազմի սարսափները։

«Կապուտաչյա հայրենիք» պոեմում նկարագրվածն այսօր ապրում է յուրաքանչյուր հայ ու Չարենց շշնջում.

«Օ՜, իմ հեռո՜ւ, կապուտաչյա՛ սիրուհի,
Երկիր իմ որբ, արնաքամ ու ավերակ…»։

Գրականագետը Սամվել Մուրադյանը մի առիթով ասել է` Եղիշե Չարենցը 20-րդ դարի բանաստեղծական ամենամեծ երևույթն է հայ իրականության մեջ և նույնպիսի մեծ երևույթ է համաշխարհային գրականության մեջ:

Եւ երիցս ճշմարիտ են Ավետիք Իսահակյանի խոսքերը, որ «...Չարենցը ինչ-որ տվեց, դա մի անմահ կոթող է հայ գրականության մեջ…»։

Նշենք, որ 1955 թվականին Արագոնը հրատարակել է մի ծավալուն հոդված՝ նվիրված հայ գրականությանը, ուր հատկապես բարձր է գնահատել Ավետիք Իսահակյանի և Եղիշե Չարենցի ստեղծագործությունները։

Չարենցի մեծությանն անդրադարձել է նաև Վիլյամ Սարոյանը։ Նա 1935-ին Մոսկվայում հանդիպել է Չարենցին ու Մահարուն։

«Հպարտ էի, որ հայրենակից եմ իրեն և իրեն նման գործի մարդ եմ նաև ես:

Չարենցի հիշատակին հավատարիմ պիտի մնամ առհավետ:

Չարե´նցը, Չարե´նցը… «Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում…»: Անոր չհանդիպած գիտեի արդեն իր այս քերթվածը: Սկսած էի արտասանել Ամերիկայի մեջ: Ամեն մեկ բառ բացատրել տված էի ու գրեթե գոց սորված: Զայն մինչև այսօր կնկատեմ մեր երկրին, մեր հողին, մեր պատմության նվիրված ամենեն գեղեցիկ երգը, գովաբանական աղոթքը: «Հայր մեր»-ին նմանվող աղոթք մը»։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:11
ՀԱՊԿ-ի գործունեությանը մասնակցության սառեցման հարցում ՀՀ-ի դիրքորոշումը չի փոխվել. Անի Բադալյան
Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպան Գուրգեն Արսենյանի մասնակցությունը ՀԱՊԿ երկրների դիվանագետների հետ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հանդիպմանը չի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Առաջիկա օրերին տեղումներ չեն լինի
Երևանում նոյեմբերի 14-ի ցերեկը, 15-ին, 16-ի գիշերը, 17-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 16-ի և 18-ի երեկոյան ժամերին, 19-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
15:01
Կանացի կազմվածքի իդեալական համամասնությունները. Ուսումնասիրություն
Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել անսպասելի արդյունքներ։ Գերմանական Կոնստանցի համալսարանի գիտնականները փորձարկել են այն տեսությունը, ըստ որի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
ՔԿ-ում զինծառայողի մահվան փաստով գործ են հարուցել ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով
Նոյեմբերի 13-ին՝ ժամը 09:20-ի սահմաններում, ՀՀ ՊՆ ՌՈ բաժնի կարգապահական վաշտում հայտնաբերվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի զինծառայող Նարեկ Խաչատուրի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:29
«Էրեբունի» արգելոց-թանգարանը դեռ տնօրեն չունի, հայտնի էլ չէ՝ երբ կունենա
Ուրարտագետ Միքայել Բադալյանն «Էրեբունի» արգելոց-թանգարանի տնօրենի պաշտոնից ազատվել է մայիսի 13-ից։ Լրացել էր նրա պաշտոնավարման...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Մեքենան գլորվել է ձորը. կա տուժած
Տավուշի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն այսօր ժամը 10:01-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Այգեձոր-Մեհրաբ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:21
Պարզվում է, որ իրենց թիկնազորը և ՊՊԾ-ն շատ է, եղած-չեղած մարդու հետևից մարդ են դնում, որովհետև ընդդիմությունն ուզում է իրենց խփի. Գեղամ Մանուկյան
«Էս իշխանությունն անհավատալի տաղանդ ունի, հիմա պարզվում է, որ իրենց թիկնազորը և ՊՊԾ-ն շատ է, եղած-չեղած մարդու հետևից մարդ են դնում,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:42
Ադրբեջանն առաջ է եկել, սահմանամերձ գյուղերի բնակիչները շատ դեպքերում հասանելիություն չունեն մաքուր ջրերին. Թեհմինե Ենոքյան
«Մենք բացահատել ենք, որ Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի մարզերի հատվածներում սահմանամերձ գյուղերում առկա են ջրային խնդիրներ»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Եկել եմ սարսափելի եզրակացության, որ Անկախության հռչակագրի բովանդակությունը նրա մասին է, որ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ.Նիկոլ Փաշինյան
«Ուզում եք ասել, որ ՊՊԾ-ի ծախսերն ավելացե՞լ է, միանշանակ ավելացել է,հիմա ասեմ խի»,- խորհրդարանական ընդդիմությանը ԱԺ-ում դիմեց Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Լիլիթ Թումանյան. Նազենին պաշտպանության կարիք չունի
Լրագրող Լիլիթ Թումանյանը, արձագանքելով Նազենի Հովհաննիսյանի մասին Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի գրառմանը, նշել  է. «Աննա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:16
Ադրբեջանն Արցախում էթնիկ զտում իրականացնելուց հետո սկսել է տարածքի ազատումը հայկական հետքից. Արմինե Հայրապետյան
«Պատմամշակութային ժառանգության ոչնչացումով աղճատվում է  բնապատմական լանդշաֆտը»,-Երևանում կայացած «Ադրբեջանի ագրեսիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:10
Սիրանուշ Սահակյան. Խոշտանգումների դեմ պայքար մղող որևէ մեխանիզմ ի վիճակի չի եղել մուտք գործել ու տեսակցել Բաքվում գտնվող հայ գերիներին
«Պաշտոնապես հաստատված է՝ 23 հայեր այս պահին գտնվում են Բաքվում անազատության մեջ, նրանցից 5-ը գերեվարվել են 2020 թվականին, իսկ մնացյալ 18...
Աղբյուր` Panorama.am
12:46
Մեր բանակի սրբագործման մոտեցումը Երրորդ հանրապետության ընթացքում մեծագույն սխալն էր. Նիկոլ Փաշինյան
«Էն էլ ասեմ, որ բանակը, Պաշտպանության նախարարությունը մեր երկրի ամենամեծ հարկատուներից է»,-խորհրդարանում 2025 թվականի պետական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:35
Ինչու է Ադրբեջանն այդքան շատ վախենում դատական գործընթացներից
«Ինչու է Ադրբեջանն այդքան շատ վախենում դատական գործընթացներից։ Որովհետև դատական գործընթացում ճշմարտությունը բացահայտվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:11
Քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր՝ Հովիկ Աղազարյա՛ն, դու ջանդ յուղի. Արթուր Խաչատրյան
«Բայց ինչ որ արեց պարոն Ռուբինյանը, արդեն անգերազանցելի է, գիտեք ինչու հիշեց Նաիրի Հունանյանին՝ ասելով «նախկին դաշնակցական»,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում
«Ինչո՞ւ ես Բաքվում չեմ։ Շատ պարզ է։ Մեր՝ բնապահպանների ու COP29-ի նպատակները շատ տարբեր են ու հակասում են այն իրականությանը, որը տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:01
Մինչև 2020-ի պատերազմն Արցախում ապրում էր 150 հազար հայ, այսօր՝ 13, ահա թե ինչ պետք է իմանալ Ադրբեջանի մասին. Ստեփանյան
«COP 29-ը Արցախի բռնազավթումից և էթնիկ զտում իրականացնելուց հետո Ադրբեջանում կազմակերպելն ամենավառ ապացույցն է այն ամենի, որ գործ ունենք...
Աղբյուր` Panorama.am
11:57
Գրետա Թունբերգը՝ «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» համաժողովին
Շվեդ բնապահպանական ակտիվիստ Գրետա Թունբերգն այսօր Երևանում մասնակցում է  «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:41
ԱՆԻՖ-ի հետ կապված այդ գործողությունները մեզ համար են անընդունելի. Բաբկեն Թունյան
  «Պետական պարտքը ցույց է տալիս այդ պահին եղած պարտքի չափը: Այս 12 միլիարդ դոլարը, որ դուք նշում եք, մենք չենք զրոյից սարքել 12...
Աղբյուր` Panorama.am
11:36
Իրավաբան. Առնվազն յոթ կին ադրբեջանցիների կողմից ենթարկվել են խոշտանգման, այդ թվում գլխատումների
«COP29-ում Ադրբեջանը ոչ միայն  Greenwashing է անում, այլև peacewashing է անում՝ ցույց տալու, որ այն էթնիկ զտման ենթարկած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Հայաստանը շատ խոցելի է կլիմայի փոփոխության ազդեցությունների հանդեպ. Իրինա Ղափլանյան
«Հայաստանը շատ խոցելի է կլիմայի փոփոխության ազդեցությունների հանդեպ, արդեն 1.3 աստիճանի աճ ենք գրանցել ջերմաստիճանում, որն ամեն...
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
ՈՒՂԻՂ. Մեկնարկեց «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» թեմայով համաժողովը
Երևանում մեկնարակել է «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
10:59
Ձեզ փաստացի ոչ փողոցում են ընդունում, ոչ էլ Աժ-ում եք ձեզ հարմարավետ զգում. Թունյանը՝ ընդդիմությանը
«2021 թվականից  մինչև այսօր դուք ինչո՞վ եք զբաղվել։ Հիշում եմ, որ դուք եկել եք սեփական օրակարգով ու ձեր խոստումը մեզ հեռացնելն էր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Սիրելի քաղաքացիներ, շնորհավորում եմ, դուք ունեք աշխարհում ամենաթանկ վարձատրվող մշակույթի գործիչը՝ դաշնակահար նախագահը. Քրիստինե Վարդանյան
«Էս ամբիոնից քիչ առաջ խոսում էր մարդ, ով դատարանի որոշմամբ պետք է զրպարտության մեղադրանքով պետք է ներողություն խնդրի։ Ուղղակի պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Երբ ընդդիմությունը քպ նիստ է կազմակերպում
«Այսօր մեզ այս մադատները պետք են, որպեսզի իշխանությունների ծրագրերը խափանենք ու դա ժոովրդին ցույց տանք», ասում է ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:36
Կնոջ ահազանգը 3 տարի անց. Տղամարդն իրեն տարել է Երևանի մոթելներից մեկն ու բռնաբարության փորձ արել
Նոյեմբերի 7-ին արտառոց դեպք է տեղի ունեցել Երևանում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:20
Հոլանդը կարող է հեռանալ «Մանչեսթեր Սիթիից»
Կատալոնական «Բարսելոնան» տրանսֆերային շուկա դուրս կգա 2025 թվականի ամռանը՝ փոխարինող գտնելու լեհ լեգենդար ռմբարկու Ռոբերտ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Աննա Հակոբյանն օգնության է շտապում Նազենի Հովհաննիսյանին
Նիկոլ Փաշինյանի կինը՝ Աննա Հակոբյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ օգնության է շտապել Երևանի Նորաձության Շաբաթի շրջանակում քննադատությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
«Ալ Ջազիրա». Գազայում մեկ ամսվա ընթացքում մարդասիրական կազմակերպություների 20 աշխատակից է սպանվել
Գազայի հատվածում իսրայելական զորքերի կողմից վերջին մեկ ամսվա ընթացքում սպանվել է առնվազն 20 մարդասիրական օգնության կազմակերպությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
Ինչպե՞ս կարելի է էսքան խաբել, մոլորեցնել ժողովրդին, ինչպե՞ս. Մենուա Սողոմոնյանը՝ Շիրակ Թորոսյանին
ԵՊՀ նախկին դասախոս, «Հայաքվե»  նախաձեռնության անդամ Մենուա Սողոմոնյանը, արձագանքելով երեկ խորհրդարանում քաղաքական ճամբարներ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում
12:16 14/11/2024

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}