Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակի, հնարավոր ելքերի և ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վերջին հայտարարության շուրջ Panorama.am-ը զրույցել է քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանի հետ։

Panorama.am- Պարո՛ն Հակոբյան, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վերջին հայտարարությունը, թե Նիկոլ Փաշինյանը պետք է հրաժարական տա և անձեռնմխելիության իրավական երաշխիքների ապահովմամբ, թեկուզ ժամանակավոր արտերկրում ապաստանի, ինչպե՞ս հասկանալ. Նիկոլ Փաշինյանն իրո՞ք պատրաստ է թողնել իր աթոռը, թե՞ դրանով հանգստացնում են մարդկանց, իբր՝ «գնացող է»։

Վ. Հակոբյան- Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ուղղակի առաջարկ է հնչեցրել, այլ ոչ թե ասել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը պատրաստ է անվտանգության երաշխիքների դիմաց հրաժարական տալ։ Ինքն ուղղակի ասում է, որ Փաշինյանը որևէ ապագա չունի, և եթե նա ընտրություններ անցկացնի, ապա դրանք կլինեն պատմության ամենախայտառակ ընտրությունները, ուստի առաջարկում է նրան՝ առժամանակ հեռանալ։ Ըստ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, քանի որ Փաշինյանի անցկացրած ընտրություններն ամենախայտառակը կլինեն, չեն ունենա լեգիտիմություն և չեն ընդունվի նաև դրսից, ապա լավ տարբերակ է անվտանգության երաշխիքներ ձեռք բերելով հեռանալը։

Բայց այստեղ ամբողջ խնդիրն այն է, որ չգիտենք՝ դա անձամբ Տեր-Պետրոսյանի կարծիքն է, թե՞ ինչ-որ խումբ մարդկանց, որոնք մտահոգված են ՀՀ-ում տիրող իրավիճակով։ Պետք է հասկանալ, որ եթե Տեր-Պետրոսյանի պես գործիչները նման հայտարարություն են անում, ապա ունենում են որոշակի հիմքեր, տարբերակներ, հենց այնպես չեն ասում որևէ բան։ Եթե առաջարկում է արտերկիր մեկնել, ապա կան որոշ տարբերակներ, ուղղություններ։ Այս առաջարկի այլընտրանքը Նիկոլ Փաշինյանի համար բավականին վատ հետևանք կարող է ունենալ։

Նիկոլ Փաշինյանը կհամաձայնի այս առաջարկին, եթե իրեն ներկայացվեն ծանրակշիռ արգումենտներ։ Փաշինյանը կգնա, եթե իրեն անեն առաջարկ, որից ինքը չի կարող հրաժարվել։ Եթե իսկապես իր համար ընտրությունը իշխանության և անվտանգության մեջ լինի, կընդունի այս առաջարկը։

Panorama.am- Իսկ ի՞նչ անվտանգության երաշխիքի մասին է խոսքը, եթե Նիկոլ Փաշինյանը երբ ուզի, կարող է իր անվտանգության զորքով շրջապատված լքել Հայաստանը։

Վ. Հակոբյան- Խնդիրն այն չի, որ ինքը կարող է լքել, այլ այն է, որ իրեն ինչ-որ մի տեղում ընդունեն։ Ինքը որպես տուրիստ չի գնալու, պետք է հատուկ կարգավիճակով գնա մի երկիր, որտեղ կապահովվի իր անվտանգությունը։ Ինքը չի կարող 200 հոգով շրջապատված գնա արտերկիր ու ապրի։ Կարող է մի քանի անվտանգության աշխատակցի ուղեկցությամբ գնալ, բայց դա կհամարվի՞ իր համար անվտանգության երաշխիք։  Դժվար թե արտերկրում թույլ տան, որ մեկ այլ երկրից եկած անվտանգության աշխատակիցները վխտան ու պահպանեն ինչ-որ մեկի անվտանգությունը։

Panorama.am- Չե՞ք կարծում, որ ժամանակը վաղուց բաց է թողնված, պետք էր ենթադրել, որ Նիկոլ Փաշինյանն ինքնակամ չի գնա ու պետք էր զուգահեռ կառավարություն ձևավորել, որը կսկսեր աշխատել ու մարդկանց շրջանում հեղինակություն ձեռք բերել։

Վ. Հակոբյան- Ես ինքս էլ կարծում էի, որ այդպիսի քայլ լինելու է։ Քանի որ երկրում իշխանություն գոյություն չունի, և ամեն օր երկիրը գլորվում է դեպի անդունդ, կարող էր ստեղծվել զուգահեռ կառույց, որը կարող էր զբաղվել այդ հարցերով։ Ես ափսոսում եմ, որ նման քայլ չարվեց, թեև հասկանում եմ, որ դա նաև բարդ պրոցես է, քանի որ դա կնշանակեր՝ ստեղծվում է ստվերային կառավարություն։

Գուցե այս փուլում արտախորհրդարանական ընդդիմության մոտ առաջնայինը այլ քայլ անելն էր, այլ ոչ մի այնպիսի քայլ, որը ներքին բանակցություններ, պայմանավորվածություններ է ենթադրում։ Ամեն դեպքում մենք պետք է հասկանանք, որ «Հայրենիքի փրկության շարժումը» մի շարք քաղաքական ուժերի համախումբ է, որի միակ ընդհանուր նպատակն այս փուլում Նիկոլ Փաշինյանին իշխանությունից զրկելն է։ Դրա շուրջ իրենք ունեն կոնսենսուս։

Հիմա էլ տեսնում ենք, որ շարժման ներսում եղած ուժերի մոտ արտահերթ խորհրդարանական ուժերի մոտ կան տարաձայնություններ։ Օրինակ՝ ՀՀԿ-ն ասել է, որ չի մասնակցելու Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած ընտրություններին, երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի համար նախընտրելի է ժամանակավոր կառավարության ձևավորումը, սակայն նա ասաց, որ եթե խորհրդարանական 3 ուժերը գան կոնսենսուսի ու որոշեն արտահերթ ընտրություններ անցկացնել, ապա ինքը կմասնակցի ու կկրի։ ՀՅԴ-ն դեռևս վերջնական կարծիք չի հայտնել, «Հայրենիքն» էլ կարծես հակված է մասնակցելու ընտրություններին։

Panorama.am- Եվ այս դեպքում, ըստ Ձեզ, ո՞րն է ելքը։

Վ. Հակոբյան- Կարծում եմ՝ լավագույն տարբերակը ժամանակավոր կառավարության ձևավորումն է, որի հիմնական ֆունկցիան կլինի օպերատիվ հարցերի լուծումն ու ընտրությունների նախապատրաստումը։ Բայց ես հիմա տեսնում եմ, որ խորհրդարանական ընդդիմությունը, կարծես, հակված է, որ առանց որևէ նախապայմանի արտահերթ ընտրություններ լինեն։ Այս դեպքում լինելու է Նիկոլի հրաժարական ու ապա ընտրություններ՝ Նիկոլի կամ նրա առաջարկած մարդու գլխավորությամբ։

Այստեղ էլ են հարցեր առաջանում. ո՞ր համակարգով են ընտրություններ անցկացվելու, ռեյտինգայինո՞վ, թե՞  նոր ընտրական օրենսգիրք է լինելու, որով վերացվելու է ռեյտինգայինը։ Շատ հարցեր կան, բայց տենդենցը կարծես այն է, որ Նիկոլ Փաշինյանի՝ առանց նախապայմանների հրաժարականի մասին են պայմանավորվում խորհրդարանական ուժերը։

Ես ինքս Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ անցկացվող ընտրություններին վատատեսորեն եմ վերաբերում, որովհետև կարծում եմ՝ երկիրը պատրաստ չի նոր կրքերի թեժացման։ Կարող է բախումներ լինեն, իսկ այդ դեպքում շատ կարևոր է՝ ուժայինները որքանո՞վ են վերահսկում իրավիճակը։ Հիմա մեր ուժայինները նույն վիճակում են, ինչ ամբողջ երկիրը՝ քաոս է։ 

Պետք չի խաբնվել նրան, որ Նիկոլ Փաշինյանին մի տեղից մյուսը տեղափոխվելու ժամանակ 1000-ավոր ոստիկաններ են ուղեկցում։ Եթե ընդդիմությանը հաջողվի միաժամանակ նման լարվածության օջախներ ստեղծել օրինակ 10 հատվածում, ուժայինները չեն կարողանա ոչինչ անել։

Panorama.am- Այդ դեպքում արտախորհրդարանական ուժերը կարո՞ղ են հաջողել, եթե սկսեն ցանցային բողոքի ակցիաներ իրականացնել։

Վ. Հակոբյան- Եթե  նման ակցիաներ անեն, զգալի հաջողություններ կունենան։ Եթե նույնիսկ ընտրություններ լինեն, դա չի նշանակում, որ մարդիկ պետք է փողոցից տուն գնան։ Ցանկացած ընտրություն արձանագրում է փաստացի իրավիճակը փողոցում։ Եթե փողոցում ընդդիմությունն ունի որոշակի ազդեցություն, հենց դա էլ արձանագրվելու է քվեաթերթիկում։ Քանի որ ընտրողների մեծամասնությունը կողմնորոշված չի լինում, միշտ կողմնորոշվում է դեպի այդ պահին հաղթողը։

Զրուցեց Նարե Գևորգյանը