Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ադրբեջանական ուժերը տանջանքների են ենթարկել 2020 թ-ի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հայ ռազմագերիներին՝ դաժան, նվաստացուցիչ վերաբերմունքի և խոշտանգումների ենթարկելով նրանց գերեվարելիս, տեղափոխելիս կամ տարբեր կալանավայրերում անազատության մեջ գտնվելու ընթացքում: Այս մասին ասվում է Human Rights Watch-ի նոր զեկույցում։

Human Rights Watch-ը նշում է, որ Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է հետաքննեն վատ վերաբերմունքի վերաբերյալ բոլոր մեղադրանքները և պատասխանատվության ենթարկեն մեղավորներին: Ադրբեջանը պետք է անհապաղ ազատ արձակի մնացած բոլոր ռազմագերիներին և  կալանավորված քաղաքացիական անձանց և տեղեկություններ տրամադրի այդ անձանց գտնվելու վայրի մասին, որոնց կարգավիճակն անհայտ է, բայց վերջին անգամ տեսել են ադրբեջանական կալանքի տակ:

«Տանջանքները, ներառյալ ձերբակալված հայ զինվորների խոշտանգումները, զզվելի է և ռազմական հանցագործություն է։ Խորապես մտահոգիչ է նաև այն փաստը, որ անհայտ կորած մի շարք հայ զինվորների վերջին անգամ տեսել են Ադրբեջանում կալանքի տակ, և նրանց մասին պատասխաններ չի տրվել», - ասում է Human Rights Watch-ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տնօրեն Հյու Ուիլյամսոնը:

Ասվում է, որ Human Rights Watch-ը հարցազրույց է վերցրել չորս նախկին ռազմագերիներից, ովքեր մանրամասն նկարագրել են իրենց նկատմամբ դաժան վերաբերմունքը կալանավայրում, ինչպես նաև դաժան վերաբերմունքն այլ ռազմագերիների հետ, որոնց հետ նրանք գերեվարվել էին կամ բաժանված էին խցերում: Նրանք բոլորը նկարագրել են երկարատև և կրկնվող ծեծերը: Մեկում նկարագրվում էր, որ սուր մետաղական ձողով հարվածները, իսկ մյուսը ասել է, որ ենթարկվել է էլեկտրական ցնցումների, մեկ ուրիշը՝ բազմիցս ենթարկվել է ծխախոտով այրվածքների: Տղամարդիկ պահվել են նվաստացուցիչ պայմաններում, նրանց պահելու առաջին օրերին շատ քիչ ջուր են տվել և քիչ սնունդ:

Խոշտանգումների և դաժան վերաբերմունքի մասին տեղեկությունները մտավախություն են առաջացնում, որ հայ գերիները, որոնք դեռ գտնվում են ադրբեջանական կալանքի տակ, հետագա խոշտանգման վտանգի տակ են, հայտնում է Human Rights Watch-ը: Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է ապահովեն, որ հայ ռազմագերիները և մյուս կալանավորվածները դեռ անազատության մեջ ունենան այն բոլոր պաշտպանությունները, որոնց նրանք իրավունք ունեն մարդու իրավունքների և հումանիտար միջազգային օրենքների համաձայն, ներառյալ խոշտանգումներից և վատ վերաբերմունքից ազատությունը:

Ասվում է, որ անազատության մեջ գտնվող հայ ռազմագերիների թիվը դեռ անորոշ է մնում: 

Human Rights Watch-ը նշում է՝ միջազգային մարդասիրական իրավունքը կամ զինված հակամարտության օրենքը պահանջում է, որ միջազգային զինված հակամարտության կողմերը բոլոր հանգամանքներում մարդասիրաբար վերաբերվեն ռազմագերիներին: Ժնևի երրորդ կոնվենցիան պաշտպանում է ռազմագերիներին «մասնավորապես բռնության կամ ահաբեկման գործողություններից և վիրավորանքներից և հասարակության հետաքրքրասիրությունից»: Ադրբեջանը նույնպես պարտավորված է խոշտանգումների և միջազգային իրավունքի այլ նվաստացուցիչ կամ անմարդկային վերաբերմունքի բացարձակ արգելքով, ինչպես ամրագրված է Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագրում (ICCPR), այնպես էլ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայում (ՄԻԵԴ), որին Ադրբեջանն անդամակցում է։