Հասարակություն 13:44 17/03/2021 Հայաստան

Խաչիկ Նազարյան. Ֆիքսեք, Հայաստանում գիտության վիճակն օրհասական է, գիտնականը՝ անհետացման վտանգի ներքո

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Գիտությունն է այն փրկօղակը, որ կարող է  ճգնաժամային իրավիճակից դուրս բերել պետությանը։ Մինչդեռ Հայաստանում գիտական ներուժը պակասում է ահռելի ծավալով ու մեծ արագությամբ։

Հենց նման համոզմունքով ու ահազանգով են տասնյակ ասոցիացիաներ՝ ավելի քան 700 ընկերություններով ստեղծել «Գիտուժ» նախաձեռնությունը, որի պահանջն է շարունակաբար ավելացնել պետության կողմից գիտությանը տրամադրվող հատկացումների ծավալը։

Պահանջագիրը հրապարակվել է  Change.org կայքում, որի ներքո ստորագրել է մոտ 5600 մարդ։



«Գիտությունը մյուս բոլոր ոլորտների համար հանդիսանում է սնուցող աղբյուր»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում նշում է «Vmware» ընկերության ինժեներական տնօրեն, Techնոտուն ակումբի համահիմնադիր, ԱՏՁՄ վարչության անդամ Խաչիկ Նազարյանը։

Հիմա գիտությունը հաճախ կապվում է տեխնոլոգիական զարգացումների հետ, բայց Նազարյանը հիշեցնում է, գիտությունն ամենուր է՝ քաղաքագիտություն, դիվանագիտություն, լեզվաբանություն, թուրքագիտություն...

«Հումանիտար այս գիտությունների ոլորտում բացերն ավելի մեծ բացասական ազդեցություն են ունեցել մեր երկրի վրա, քան նույնիսկ տեխնոլոգիական ոլորտի բացերը։ Հիմա հարմար է հղում անել տեխնոլոգիական ոլորտին, անվտանգությանը, այնտեղ բիզնեսի ու եկամտի հոտ կա, բայց ո՞վ կարող է չափել, թե մեր դիվանագիտական մտքի պարտությունն ի՞նչքան վնաս է հասցնում մեզ։ Արցախի պատերազմը դրա վառ օրինակներից է»,-ասում է Նազարյանը։

Նա կարևորում է կրթություն-գիտություն կապը, բայց գիտութուն-կրթություն կապը՝ ավելի շատ։ Տեխնոլոգն ընդգծում է, գիտելիք արտադրողը գիտությունն է, բարձր կարգի մասնագետ պատրաստողը գիտությունն է։

«Բոլորը մոռանում են, թե ովքեր են դասագրքերը գրում։ Այդ բոլորը գիտական արդյունք է։ Բարձրագույն կրթության լավագույն ձևը հետազոտող գիտնականի կողմից ուսուցանվելն է։ Այսինքն՝ գիտություն-կրթություն կապն առավել ուժեղ է ու կարևոր։ Հիմա բոլորն ասում են, պետք է մանկապարտեզից կարգի բերել իրավիճակը։ Ճիշտ է, բայց ո՞վ պետք է կարգի բերի, ի՞նչ գիտելիքով, ի՞նչ մոդելով։ Այդ մոդելը գիտելիքն է, այն կիրառողը մասնագետն է, դրանք ոչ մի տեղից չեն ծնվում։ Կարող ենք մտածել՝ լավ, աշխարհում լիքը գիտելիք կա, ի՞նչ պարտադիր է, որ մենք այն արտադրենք, եկեք վերցնենք ու կիրառենք։ Ճիշտ է, բայց նույնիսկ այն վերցնելու ու ադապտացնելու, տեղայնացնելու համար էլի գիտելիք ու մասնագետ է պետք»,- մանրամասնում է նա։

Գիտության ֆինանսավորման դրական արդյունքների մասին լավ պատկերացում ունեցող մասնագետներն այսօր ստիպված են իշխանություններին բացատարել երկրում առկա ծայրահեղ վատ իրավիճակն ու քայլեր չձեռնարկելու դեպքում հնարավոր վատ ու անդառնալի հետևանքները, պահանջել համարձակ ու հեղափոխական քայլեր։

«Երբեմնի 40 հազար գիտնական ունեցող երկրում այսօր ունենք 4 հազար գիտնական, նրանց մեծ մասը տարեց է։ Ակնհայտ անդունդ է։ Երիտասարդ գիտնականը մինչև PHD գնում է ու անհետանում։ Ակնհայտ է, եթե հինգ տարի էլ ոչինչ չարվի, ապա Հայաստանում գիտնականը կանհետանա։ Այս հարցն այնքան հրատապ է, որ առանց քննարկելու պետք է սկսել ֆինանսավորումն ավելացնել, որպեսզի գոնե եղածը կարողանանք պահել։ Հնարավորության դեպքում պետք է երիտասարդ գիտնականների ներգաղթ կազմակերպել։

Պարտադիր չէ, որ այդ մարդիկ գան ու ապրեն Հայաստանում, կարող են հեռավար դասավանդելու, հեռավար կերպով լաբորատորիաներ կառավարելու հնարավորություն ստանան։ Խնդիրը հրատապ է։ Հենց այդ հրատապությունը ֆիքսվում է, այլևս բոլոր դժվարությունները քննարկելի են»,- ընդգծում է Նազարյանը՝ խոստովանելով, որ խնդիրը լուծելը դժվար է, բայց այդ դժվարությունները չպետք է դառնան պատնեշ ու խոչընդոտ խնդրի լուծումից հետ կանգնելու համար։

Կառավարության ներկայացուցիչների հետ հանդիպումների արդյունքում «Գիտուժ» նախաձեռնության անդամը եկել է համոզման, որ ոլորտային նախարարը, օրինակ, չի ֆիքսել՝ խնդիրը հրատապ է։ Ցավով նշում է, նախարարի մոտ այդ դժվարությունները լուծելու ուժեղ կամք չի տեսնում։

«Ընդհանուր առմամբ, մյուսների կողմից խնդիրը ֆիքսված է, բայց ցավոք, դա դեռ գործնական քայլերի չի բերում։ Եղել են հանդիպումներ, հրապարակային խոստումներ, բայց միևնույն է, երկրարաժամկետ հանձնառություն մենք չենք տեսնում։ Օրինակ, մեզ խոստացել են, որ այս տարվա բյուջեում կավելացվի ֆինանսավորումը, բայց դա շատ փոքր թիվ է, իսկ մոտեցումը ռազմավարական չէ։ Մենք ուզում ենք, որ օրենքով ամրագրվի՝ ոլորտի ֆինանսավորումն ամեն տարի ավելանալու է, տոկոսային կապ լիներ ՀՆԱ-ի հետ, որպեսզի երկիրն ուղերձ տա գիտական հանրությանն ու աշխարհին, որ տարեցտարի ֆինանսավորումն ավելացվելու է, այսինքն՝ կառավարությունը երկարաժամկետ հանձնառություն է վերցնում։ Մենք արձանագրում են, չնայած կան բանավոր խոստումներ, բայց տրված լուծումները ոչ մի կերպ համահունչ չեն խնդրի հրատապությանն ու խորությանը»,- ասում է գործարարը։

Հիշեցնենք, որ նախաձեռնության անդամները պահանջում են անհապաղ ավելացնել գիտության համար պետական հատկացում հետևյալ սկզբունքով՝

1. 2021թ. առնվազն 50% ավելացնել գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության համար պետական բյուջեով նախատեսված հատկացումները՝ ուղղելով այն թիրախային գիտական թեմաների ֆինանսավորման ծրագրերի մեջ։

2. ՀՀ գիտության ոլորտը կարգավորող օրենքում ամրագրել, որ գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության համար պետական հատկացումները պետք է աստիճանաբար աճեցնել հետեւյալ ժամանակացույցով՝ 2022թ. - բյուջեի առնվազն 2%, 2023թ. - բյուջեի առնվազն 3%, 2024 թվականից սկսած - բյուջեի առնվազն 4% (մոտավորապես ՀՆԱ-ի 1%):

Նազարյանն ընդգծում է, որ գիտության հատկացումների ավելացման պահանջով աննախադեպ կոնսոլիդացիա է տեղի ունեցել, այդ հարցով համագործակցում են նույնիսկ իրար թշնամի ու միմյանց հետ լարված մրցակցության մեջ գտնվող ընկերությունները։

«Նման կոնսոլիդացիայի պայմաններում կառավարությունից նման լուծումներ լսելը հիասթափեցնում է։ Ի՞նչ անենք, գործներս թողնենք, բոլոր ռեսուրսները ծախսե՞նք պայքարի վրա։ Եթե մեզ ընդառաջ քայլ արվի, ապա այդ ընկերությունների ռեսուրսը կարելի է օգտագործել խնդրի լուծումը տասնապատիկ ավելի լավը դարձնելու համար։ Բայց երբ ընդառաջ քայլ չես տեսնում, խոր հիասթափություն է լինում, չգիտես՝ ո՞նց վարվես։

Հիմա կարող է ինձ լսեն իրենք, զարմանան, ասեն՝ աստծուց կրա՞կ ես ուզում։ Բայց դա ես չեմ ուզում, հանրությունն է ուզում։ Ի վերջո, գոնե էս կառավարությունը պետք է հասկանա, թե ինչ է հանրային պահանջը։ Հիմա ես պետք է ուրախանամ, որ երկու գալուստիկավոր ժամանակ են գտել, ինձ հետ հանդիպե՞լ են։ Չէ։ Ես դրա վրա չեմ ուրախանում, իրենց գործն է, արել են, բայց ես ընդհանրապես բավարարված չեմ այդ արձագանքով, այն էապես ավելի քիչ է, ոչ ռազմավարական, քան մենք սպասում ենք»,- դժգոհություններն այսպես է հիմնավորում Techնոտուն ակումբի համահիմնադիրը։

Ի դեպ, նախաձեռնությունը կառավարության ներկայացուցիչների հետ հանդիպման արդյունքում հայտարարություն էր  տարածել՝ անելով ցավալի արձանագրումներ։

Գիտության ֆինանսավորման ավելացման պահանջին միացած Նազարյանը ևս մեկ անգամ հիշեցնում ու ընդգծում է՝ գիտության տրամադրվող գումարները ոչ թե ծախս են, այլ ներդրում, դրանք կարող են տալ կարճաժամկետ ու  երկարաժամկետ արդյունքներ։

«Իհարկե, պատերազմից հետո երկրում կան սոցիալ-տնտեսական խնդիրներ, գումարների պակաս, բայց գիտության ոլորտի հատկացումն այն հազվագյուտ ներդրումներից է, որ հնարավորություն է տալիս խոշոր եկամուտներ հետ ստանալ։ Հենց այս իրավիճակում գիտությունն է  այդ փրկօղակը։ Եթե նայենք միջազգային պատմությանը, կտեսնենք, որ շատ երկրներ հենց այդպես են վարվել՝ շատ խնդիրների, քիչ ռեսուրսների պարագայում ներդրումներն արվել են լուրջ թռիչքներ ապահովող գիտության ոլորտում։ Սա ծախս չէ, ներդրում է, ու սա է հենց այն շանսը, որ կարող է ռեսուրսների ավելացում ապահովել։ Ի վերջո, երկրում մշակույթ է փոխվում, երբ գիտնականն է հերոսը։ Սա ապագայի նկատմամբ հույս է առաջացնում»,- ամփոփում է Նազարյանն՝ ընդգծելով, որ  մասնագետներ կան, նրանց թվում խենթերն էլ քիչ չեն, որ կարող են իրենց հետևից շատերին տանել։

Պաթոս չսիրող տեխնոլոգն ասում է՝ գիտության ոլորտը ծայրահեղ է, բայց նրան փրկել հնարավոր է, մասնագետներ կան, նրանք մրցակցային են՝ հատկապես գիտությունների նոր ուղղություններում, ինչպես օրինակ կենսաինֆորմատիկա, արհեստական բանականություն ու այլ ուղղություններում։ 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}