Արցախում՝ շաբաթվա ամփոփում. Ադրբեջանը չի ձգտում հակամարտության խաղաղ ու արդարացի կարգավորմանը
«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնը կրկին ամփոփում է.
Համառոտ տեղեկություններ ընթացիկ շաբաթվա ժամանակամիջոցում Արցախում և Արցախի շուրջ տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ:
Արցախի երկրորդ նախագահ Արկադի Ղուկասյանը հայտարարությամբ դիմել է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդին, տեղեկացնելով, որ մարտի 15-ին, տեխնիկական պատճառներով չի կարողացել լիարժեք մասնակցել Հոգաբարձուների խորհրդի հեռավար նիստին և արտահայտել իր տեսակետը օրակարգի թիվ մեկ հարցի վերաբերյալ:
Վերջինս նշել է, որ ելնելով կառույցի հեղինակությունը անհարկի շահարկումներից զերծ պահելու անհրաժեշտությունից, միանում է ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի այն տեսակետին, որ խնդրո առարկա 52 մլրդ դրամն անհրաժեշտ է ձևակերպել որպես ՀՀ կառավարության պարտք Հիմանդրամին՝ 3-5 տարվա ընթացքում վերադարձնելու պայմանով, և որ «Հայաստան» հիմնադրամն, իր հերթին, պետք է հիշյալ գումարը ծախսի Արցախի կարիքները հոգալուն ուղղված բազմաթիվ ծրագրերի վրա։
Հիշեցնենք, որ 2020 թվականի սեպտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին Արցախում ծավալված մարտական գործողությունների օրերին, Հայաստանում, Արցախում և արտերկրում հանգանակված գումարների մեծ մասը կառավարության գաղտնի որոշմամբ, փոխանցվել է ՀՀ Պետական բյուջե և ծախսվել հիմնադրամի կանոնադրությանը հակասող խնդիրների վրա (աշխատավարձներ, ընթացիկ ծախսեր):
Ալիևի հայտարարությանն ի պատասխան
ԱՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Արտակ Բեգլարյանը հայտարարել է, որ Ալիևի այցը Արցախի բռնազավթված Հադրութի շրջան և հայտարարությունները ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանը չի ձգտում հակամարտության խաղաղ ու արդարացի կարգավորմանը, ինչպես նաև շարունակում է պատմության ու հայկական հարուստ մշակութային ժառանգության կեղծման և հայատյացության քաղաքականությունները:
Թեմայի վերաբերյալ հայտարարություն է տարածել նաև Արցախի ԱԳՆ-ն, որտեղ մասնավորապես ասվում է, որ Իլհամ Ալիևի և նրա ընտանիքի այցը բռնազավթված Հադրութի շրջան անարգանք է բանակցային գործընթացին ուղղվող ջանքերի նկատմամբ:
Ըստ ԱԳՆ-ի, օկուպացված տարածքներում գտնվելու ժամանակ նախագահ Ալիևն անձամբ հանձնարարել է իրեն ուղեկցող պաշտոնյաներին ջնջել միջնադարյան հայկական արձանագրություններն օկուպացված տարածքներում գտնվող եկեղեցիների և հուշարձանների պատերից, ինչը միջազգային իրավունքի տեսանկյունից խիստ դատապարտելի է:
Թեմայի հետ կապված հայտարարություն է տարածել Արցախի ԿԳՄՍ նախարարությունը, որով դիմել է համամարդկային քաղաքակրթության ճակատագրով մտահոգ միջազգային բոլոր կազմակերպություններին առաջարկելով՝ հնարավոր բոլոր ջանքերը գործադրել և գործնական քայլեր ձեռնարկել Ադրբեջանի նախագահի մակարդակով հրահանգված Արցախի տարածքում մշակութային նոր ցեղասպանությունը կանխելու ուղղությամբ»:
Ընդհանուր բնույթի տեղեկություններ
ԱՀ արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայությունը հաղորդում է, որ մարտի 19-ին, ադրբեջանական կողմը Մարտունու շրջանի Կարմիր Շուկա-Շեխեր համայնքների խաչմերուկում հայկական կողմին է փոխանցել Վարանդային (Ֆիզուլի) տարածաշրջանից հայտնաբերված՝ ռազմագործողությունների ընթացքում զոհված և մինչ այժմ անհետ կորած համարվող ևս 15 (նախնական տվյալներ) զինծառայողի աճյուն:
Հավելենք, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 13-ից առ այսօր Արցախի վերահսկողությունից դուրս գտնվող տարածքներից հայտնաբերված կամ Ադրբեջանի կողմից փոխանցված աճյունների ընդհանուր թիվը 1518 է:
Մարտի 19-ին, Մամուլում և սոցիալական ցանցերում տարածվել էր տեղեկատվություն, որ սրտի կաթվածով Ստեփանակերտի հիվանդանոց է տեղափոխվել մի ադրբեջանցի: ԶԼՄ ներկայացուցիչները փորձել են կապ հաստատել համապատասխան մարմինների հետ, բայց առողջապահության նախարարությունն ու հիվանդանոցի ղեկավարությունը հրաժարվել են մեկնաբանություններից՝ հորդորելով դիմել ՊՆ։
Դպրոցական առարկայական օլիմպիադայի 2020-2021 ուստարվա եզրափակիչ՝ hանրապետական փուլին, որը կայացել է Երևանում, մասնակցել են նաև արցախցի աշակերտներ, որոնք առաջին, երկրորդ կարգի դպլոմներով ու գովասանագրերով վերադարձել Արցախ:
ՌԴ, խաղաղապահ առաքելություն
Արցախի ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը չի բացառել, որ Արցախի ու Ադրբեջանի միջև որոշ ենթակառուցվածքներ կարող են հեռավոր ապագայում վերագործարկվել՝ ռուսաստանցի խաղաղապահների կողմից։
ՌԴ պաշտպանական գերատեսչությունը տեղեկացնում է, որ Ռուսաստանի խաղաղապահ զորամիավորման ինժեներական ստորաբաժանման անձնակազմը շարունակում է Արցախի տարածքում հայտնաբերված պայթյունավտանգ առարկաների ոչնչացման ուղղությամբ աշխատանքները։
ՌԴ ՊՆ փոխանցմամբ՝ մարտի 20-ին, խաղաղապահների աջակցությամբ, Արցախում մեկնարկել են գյուղատնտեսական աշխատանքները:
Պաշտոնական լրահոս
Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը մարտի 19-ին, ընդունել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Մեսրոպ Առաքելյանին: Հատուկ ուշադրություն է դարձվել հետպատերազմյան շրջանում ՀՀ կառավարության կողմից իրականացվող ծրագրերին՝ ուղղված արցախցիների կենսական նշանակության խնդիրների լուծմանը:
Նույն օրը, նախագահն ընդունել է նաև Եվրասիայի հայ ավետարանչական ընկերակցության և Ֆրանսիայի «Հույս Հայաստանի համար» կազմակերպությունների ներկայացուցիչ Ռենե Լևոնյանին:
Նախագահ Հարությունյանը մարտի 17-ին, այցելել է Ասկերանի շրջանի Դահրավ, Աստղաշեն ու Պատարա համայնքներ և տեղում ծանոթացել իրականացվող շինարարական աշխատանքներին, հանդիպել բնակչության հետ:
Նշենք, որ այդ հատվածներում նախատեսված է նոր բնակավայրեր հիմնել, որտեղ տեղափոխվելու են բնակվելու Արցախի բռնազավթված համայնքների բնակիչները:
ԱՀ կառավարության որոշմամբ հաստատվել է Արցախի պաշտպանությանը մասնակցած անձանց մարտական գործողությունների մասնակցի կարգավիճակ տալու կարգը և կարգավիճակ տալու հարցերով զբաղվող միջգերատեսչական հանձնաժողով, որը գլխավորում է Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի տեղակալ Սամվել Շահրամանյանը։
Մարտի 16-ին, նախագահ Հարությունյանը ստորագրել է հրամանագիր Կարեն Գեորգիի Գաբրիելյանին Արցախի Գլխավոր դատախազի տեղակալ նշանակելու մասին:
Մարտի 16-ին աշխատանքային այցով Երևանում գտնվող ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը հանդիպում է ունեցել ՀՀ Պնախարար Վաղարշակ Հարությունյանի հետ:
Հանդիպան ընթացքում կողմերն անդրադարձ են կատարել Արցախում անվտանգության ապահովմանը և խաղաղապահ առաքելության իրականացման ընթացքին, ինչպես նաև տարածաշրջանում ընթացող ռազմաքաղաքական գործընթացներին։
Նույն օրը, Դավիթ Բաբայանը Երևանում հանդիպում է ունեցել ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեդիայի արտգործնախարար Ան Լինդեի հետ։
Դավիթ Բաբայանն ընդգծել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո բանակցային գործընթացի վերսկսման անհրաժեշտությունը՝ ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության համապարփակ և արդար կարգավորման նպատակով։
Պետական նախարար Գրիգորի Մարտիրոսյանը մարտի 19-ին, ընդունել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Մեսրոպ Առաքելյանին: Հանդիպմանն առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել պատերազմի հետևանքով առաջացած սոցիալական խնդիրների կարգավորմանը:
ԱՀ խորհրդարանի «Ժողովրդավարություն» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Ստեփանյանի նախաձեռնությամբ՝ ԱԺ-ում շրջանառության մեջ է դրվել «Զենքի մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին օրինագիծ, համաձայն որի նախատեսում է դյուրացնել զենք կրելու ընթացակարգերը:
Շաբաթվա ընթացքում Գեղամ Ստեփանյանը հանդիպել է Ռուսաստանի հայերի միության նախագահ Արա Աբրահամյանի հետ և քննարկել ՌՀՄ միջոցներով Արցախի տարածքում 200 բնակելի տան կառուցման ծրագրերի հետ կապված հարցեր:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան