Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այս շաբաթ Սոցիալական իրավունքների եվրոպական կոմիտեն հրապարակել է 2020 թ. եզրակացություններն այն մասին, թե արդյոք իրավիճակը եվրոպական երկրներում համապատասխանում է Եվրոպական սոցիալական խարտիայի պահանջներին` կապված զբաղվածության, ուսուցման և հավասար հնարավորությունների հետ:

Հայաստանը ուսումնասիրված 33 պետությունների շարքում է, որն իրականացվել է 2015 թ.-ի հունվարի 1-ից մինչև 2018 թ. դեկտեմբերի 31-ը ժամանակաշրջանում: Հայաստանի վերաբերյալ 2020-ին ուսումնասիրվել են 8 դրույթներ, որոնցից 6-ում կոմիտեն հայտնաբերել է անհամապատասխանություն։ Հաշվի առնելով մյուս երկու դրույթները, Կոմիտեն իրավիճակի ուսումնասիրման համար լրացուցիչ տեղեկատվության կարիք ունի: Կոմիտեն գտնում է, որ հայցվող տեղեկատվության բացակայությունը նշանակում է վերանայված սոցիալական կանոնադրության համաձայն Հայաստանի կողմից ստանձնած հաշվետվական պարտավորության խախտում:

Հայաստանի համար 2020 թվականին ուսումնասիրված սոցիալական խարտիայի դրույթների վերաբերյալ հիմնական բացահայտումներում առանձնացվում է՝ Աշխատանքի իրավունք (հոդված 1)։

Կոմիտեն եզրակացնում է, որ Հայաստանում իրավիճակը չի համապատասխանում Կանոնադրության 1§1 հոդվածին՝ հիմք ընդունելով, որ զբաղվածության քաղաքականության ջանքերը համարժեք չեն գործազրկության դեմ պայքարի և աշխատատեղերի ստեղծման խթանման գործում:

Պարբերություն 2. Ազատորեն ձեռնարկված աշխատանք (խտրականության բացառում, հարկադիր աշխատանքի արգելում, այլ ասպեկտներ)

Կոմիտեն եզրակացնում է, որ Հայաստանում իրավիճակը չի համապատասխանում Կանոնադրության 1§2 հոդվածին՝ հիմնավորմամբ, որ անուղղակի խտրականությունը օրենսդրությամբ սահմանված և արգելված չէ՝ խտրականությունը չի արգելվում աշխատանքի ընդունման հետ կապված, սեռական կողմնորոշման հիմքերով աշխատանքում խտրականությունից պաշտպանություն չկա։ Քաղաքացիական ծառայության բոլոր պաշտոնները վերապահված են Հայաստանի քաղաքացիներին, այլընտրանքային քաղաքացիական ծառայության տևողությունը նշանակում է չափազանց մեծ սահմանափակում սեփական ազատ ապրուստի իրավունքով վաստակելու իրավունքի նկատմամբ:

Պարբերություն 3 - Տեղաբաշխման անվճար ծառայություններ

Կոմիտեն եզրակացնում է, որ Հայաստանում իրավիճակը չի համապատասխանում Կանոնադրության 1§3 հոդվածին` հիմք ընդունելով, որ չի հաստատվել, որ անվճար զբաղվածության ծառայությունները գործում են արդյունավետ:

Հաշմանդամություն ունեցող անձանց անկախության, սոցիալական ինտեգրման և համայնքի կյանքին մասնակցության իրավունքի հետ կապված (հոդված 15), նշվում է, որ այստեղ ևս  իրավիճակը Հայաստանում չի համապատասխանում Խարտիայի չափանիշներին։

Աշխատանքի և զբաղմունքի հարցերում հավասար հնարավորությունների և հավասար վերաբերմունքի իրավունք՝ առանց սեռի հիմքերով խտրականության։ Կոմիտեն նշում է, որ չկա հստակ կանոնադրական երաշխիք կանանց և տղամարդկանց հավասար վարձատրության համար՝ հավասար աշխատանքի կամ հավասար արժեքի աշխատանքի համար։